♦️ مسئله فقه، دانشی ناظر به تحقق! ❇️ استاد محمد حسین ملک زاده در یادداشتی تصریح کرد: ⬅️ دانش فقه، عمدتاً به نظام رفتاری می‌پردازد و از جنس دستورالعمل، برنامه کار و اقدام است. اساساً این دانش تدوین شده است تا در عالَم خارج، در فعل مکلفین و در زندگی بشر تحقق یابد؛ از همین رو بی‌هیچ دغدغه می‌توان گفت فقه، دانشی ناظر به تحقق است. همین امر، یعنی ناظر به تحقق بودنِ فقه، می‌تواند ضامن تحقق عینی و عملی آن هم باشد. اگر فقیه در مقام اجتهاد و فقاهت با عنایت به این حقیقت و با لحاظ مقام امتثال و تحقق که پهنۀ واقعی حیات انسان است، به استنباط بپردازد طبعاً خروجی استنباط او دست کم در مواردی که می‌تواند شامل موارد مهم و سرنوشت‌سازی هم باشد، متفاوت خواهد بود. ⬅️ همان‌گونه که بارها گفته‌ایم برای زندگی انسان می‌توان پنج سطح فردی، خانوادگی، اجتماعی، حکومتی و تمدنی در نظر گرفت. همچنان که گفته شد، فقه برای تحقق در خارج و زندگی انسان شکل گرفته و تدوین شده است اما اینکه فقه در چه سطحی از سطوح پنج‌گانۀ زندگی انسان تحقق پیدا کند، بیش از همه در گرو آن است که این فقه در مقام تحقیق و تدوین، برای کدام‌یک از این سطوح و با لحاظ کدام‌ یک از آنها تدوین شده و کدام سطح از این سطوح را هدف‌گیری و هدف‌گذاری کرده است. ⬅️ به طور مثال فقهی که برای تحقق در زندگی فردی و ناظر به آن تنظیم شده است در صورت موفقیت در مقام اجرا، فقط در زندگی فردی و شخصی انسان‌ها خود را نشان می‌دهد و زندگی آنها را عمدتاً در همین سطح سامان و جهت می‌دهد. طبعاً انتظار از چنین فقهی برای تأثیرگذاری جدّی و اساسی در سطوح و لایه‌های دیگر در حیات بشر، انتظار به جایی نیست. پس اگر مثلاً می‌خواهیم فقه در عرصه حکومت، حکومت‌داری و حکم‌رانی، تحقق و تجلی یابد و یک ساختار حکومتی مبتنی بر شریعت اسلامی شکل بگیرد، نخست باید فقهی مناسب و متناسب با این سطح از زندگی انسان‌ها را سامان دهیم و عرضه نماییم. البته آشکار است که این سخن بدان معنا نمی‌باشد که به محض شکل‌دهیِ نظری به فقهی با رویکرد حکومتی و تدوین فقه تخصصی و مضافی همچون فقه الحکومه، کار تمام می‌شود و به پشت سر نهادن هیچ مرحله و برداشتن هیچ گام دیگری نیاز نیست ولی بدون شک، یکی از مهم‌ترین گام‌ها در مسیر تحقق فقه در عرصه حکومت، تدوین فقه ناظر به تحقق در این سطح و عرصه است. همین مطلب درباره تحقق فقه در دیگر سطوح و ساحات حیات بشر نیز صدق می‌کند. ========================================== #فقه_نظام #بیانات #تفقه_جامع 🆔 @h_falahati

❇️ضرورت تعامل میان کارشناسان و فقها در باب #موضوع_شناسی 🖋حسین کاظم زاده ⁉️ضرورت موضوع شناسی در فقه بر کسی پوشیده نیست، چرا که حکم بر روی موضوع، مکلف را از حيرت خارج کرده و تکلیف عملی او را روشن می‌سازد. بحث بر سر این است که در موضوعات تخصصی و نه عرفی، این تشخیص به عهده کیست؟ 🔹برخی به درستی بر این نکته پای فشاری دارند که حواله این مساله را به کارشناسان تخصصی دادن، عملا فتوای فقیه را از مدار خود خارج می‌سازد. توضیح آنکه، اقتصاددان مثلا در باب اقتصاد، دغدغه ای دارد که منطبق با مسائل فقه و فقیه نیست. او در باب اوراق نقدیه مثلا، به دنبال این است که منشا ثروت ملت ها چه چیزی است؟ عوامل موثر روی تورم کدامند؟ و... در حالی که دغدغه فقیه این است که احکام و آثار شرعی بر این اوراق چیست؟ با پرداخت این اوراق، آیا اداء دین محقق میشود؟ آیا این اوراق صرف حواله اند یا مال هستند ؟ و.... 🔹از سوی دیگر بسیاری از متخصصین چه فقیه و چه کارشناسان در حوزه های مختلف، معتقدند، فقها و مجتهدین، تصور صحیحی از موضوعات پیچیده دنیای مدرن ندارند و تلقی ها عموما بسیط و غیر مطابق با واقع است. مثلا بانک به عنوان یک نهاد چند بعدی در دنیای سرمایه داری را با تبدیل به عقود متعدد به ظاهر اسلامی، مورد بررسی فقهی قرار ميدهند و پر واضح است که شناخت موضوع از این طریق، مصیب به حکم شرعی صحیح نخواهد شد و جامعه اسلامی را در عمل، مبتلا به تبعات سرمایه داری مدرن خواهد کرد. ⁉️اما چه باید کرد؟ 🔹به نظر می‌رسد ملاحظه هر دو دسته، صحیح است و بخشی از واقعیت را برای ما بازگو می‌کند؛ تکیه صرف به کارشناس، ما را دچار دستگاههای فکری بیگانه با فقه اسلامی می کند و تلقی های ساده انگارانه از موضوعات مستحدثه و پیچیده تخصصی هم ما را از واقعیت توفنده فقه اسلامی دور می‌کند. ✅راهکار پیشنهادی دو اتفاق به موازات هم باید دنبال شود: ۱. تشکیل لجنه های موضوع شناسانه، با همکاری اساتید حوزه و دانشگاه. تعامل میان این دو نهاد است که اشکالات فوق را برطرف می‌کند و ما را از مزایای هر جریان، بهره مند می‌سازد ۲. گفتمان سازی پایگاه فکری مشترک انقلاب اسلامی. انقلاب به مثابه یک حرکت اجتماعی، واجد یک طرز فکر و مبانی اندیشه ای مختص به خود است که در بیان و بنان رهبران انقلاب، تجلی پیدا کرده است، بدون این پایگاه فکری مشترک، لجنه های فوق الذکر، راه به جایی نبرده و عملا ما در دوران میان منظومه های متعدد و متنوع فکری، گرفتار تحیر و تکثر می‌شویم. تنبیه الامة #فقه_نظام 🆔 @h_falahati