📜نقد مقاله
اعتبارسنجی《النساء نواقص العقول》در نهج البلاغه
🔰هفدهمین نشست علمی شناسه شیعه
❇️به همت گروه حدیثپژوهی پژوهشکده معارف اهلبیت علیهمالسلام
👨💻ارائه دهندگان:
حجت الاسلام والمسلمین امین حسین پوری
حجت الاسلام و المسلمین وحید عابد
📆زمان:
✴️چهارشنبه ۱۶ اسفند ١۴٠٢،
ساعت ۱۵ الی ۱۸
📍مکان:
قم، خیابان صفائیه، کوچه ٢١، کوچه ٣، پلاک ۵٠،پژوهشکده معارف اهلبیت علیهمالسلام
🔸لینک جلسه به صورت آنلاین:
🌐 www.maaref.org/neshast
🆔 @hadith_maaref
📨از عموم علاقهمندان و حدیثپژوهان دعوت میشود در این نشست شرکت نمایند.
#نشست_علمی
#شناسه_شیعه
🔗 تلگرام 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات
💼«پرونده علمی (1)»
📖اعتبارسنجی خطبه 80 نهج البلاغه 1️⃣
مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّ النِّسَاءَ نَوَاقِصُ الْإِيمَانِ نَوَاقِصُ الْحُظُوظِ نَوَاقِصُ الْعُقُولِ فَأَمَّا نُقْصَانُ إِيمَانِهِنَّ فَقُعُودُهُنَّ عَنِ الصَّلَاةِ وَ الصِّيَامِ فِي أَيَّامِ حَيْضِهِنَّ وَ أَمَّا نُقْصَانُ عُقُولِهِنَّ فَشَهَادَةُ امْرَأَتَيْنِ كَشَهَادَةِ الرَّجُلِ الْوَاحِدِ وَ أَمَّا نُقْصَانُ حُظُوظِهِنَّ فَمَوَارِيثُهُنَّ عَلَى الْأَنْصَافِ مِنْ مَوَارِيثِ الرِّجَالِ ...
(نهج البلاغه، خطبه 80)
به دلایلی که شاید امروزه برای همگان روشن باشد، این بخش از خطبه امیرالمومنین علیه السلام و مضامین آن در روزگار معاصر بسیار محل بحث قرار گرفته و برخی از نگارندگان ضمن نپذیرفتن ظاهر بلکه صراحت روشن آن بر آن شدهاند که امیرالمومنین علیه السلام از بیانات چنین سخنانی منزه بدارند و در این راستا در دو جهت قلم زدهاند:
1.پذیرش صدور این کلمات و تاویل در دلالت آن؛ به عنوان مثال جناب حجت الاسلام و المسلمین حیدر مسجدی در مقاله با عنوان «نگاه فقه الحديثي به روايات «نواقص العقول»» مراد از عقول را در این عبارات دیه دانسته است.
2.نفی صدور این کلمات از امیرالمومنین علیه السلام؛ که در این راستا سخنان مختلفی به میان آمده است، برخی سعی کردهاند که احتمال نبود این متن در نهج البلاغه را ثابت نمایند و برخی دیگر به عدم تمامیت سند این خطبه استشهاد نمودهاند.
اما در تازهترین نگاشته از سوی جناب دکتر محمد قندهاری با عنوان «اعتبارسنجی «النساء نواقص العقول» در نهج البلاغه» سعی شده است که این عبارات منبع یابی شده و ضمن نفی انتساب آن به امیرالمومنین علیه السلام، به گمان نگارنده مقاله در مورد منبع و مصدر این خطبه ریشهیابی تاریخی انجام داده است.
قبل از آنکه نسبت به بحث اعتبارسنجی این خطبه و نگاشته اخیر مطالبی بیان گردد، لازم است تا در مورد محتوای این عبارات به خصوص سه جمله نخست تذکری روشن داده شود، و آن اینکه:
سه عبارت نخست در این خطبه دارای نکاتی است که به هیچ وجه جای انکار از حیث پذیرش مضمون آن نزد یک مسلمان وجود ندارد و مضمون مورد نظر کاملا منطبق با آیات قرآن است و اینگونه نیست که مضمونی غریب و ناآشنا در اسلام بوده و لازم باشد که کنار نهاده شود.
در این خطبه بر خلاف برخی نقلهای دیگر، نقصان ایمان و حظوظ و عقل تفسیر شده است، این تفسیر در ایمان و حظوظ کاملا منطبق با حکم الله است، و نقص عقل که به معنای نسیان تفسیر شده است در آیه قرآن به صراحت بیان گشته است.
نماز نخواندن و روزه نگرفتن بانوان در ایام عادت که تفسیر تعبیر نقص ایمان بیان شده است در احادیث بسیار متعدد وارد گشته و حکم آن از اجماعیات و ضروریات دین است.
و بحث نسیان در شهادت بانوان که به عنوان تفسیر بحث نقصان عقل آمده است، مضمون بخشی از آیه 282 سوره بقره است :
وَ اسْتَشْهِدُوا شَهيدَيْنِ مِنْ رِجالِكُمْ فَإِنْ لَمْ يَكُونا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَ امْرَأَتانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَداءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْداهُما فَتُذَكِّرَ إِحْداهُمَا الْأُخْرى
(و البته ارتباط عقل با نسیان و حفظ علاوه بر عقلایی بودن، در روایات به راحتی قابل ردیابی است)
بهره نصف بانوان در ارث نیز که تفسیر نقصان حظ آمده است به صراحت در آیه قرآن ذکر شده است:
(4) النساء : 11 يُوصيكُمُ اللَّهُ في أَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِساءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثا ما تَرَكَ وَ إِنْ كانَتْ واحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَواهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصي بِها أَوْ دَيْنٍ آباؤُكُمْ وَ أَبْناؤُكُمْ لا تَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعاً فَريضَةً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَليماً حَكيما
بنابراین اگر بر فرض چنین تعابیری هم از ائمه علیهم السلام صادر نشده باشد، مضامین مفسَر به روشنی از گزارههای دین است. و اگر احیانا اشخاصی بخواهند بحث از عدم اعتبار یا تاویل معنای خطبه 80 نهج البلاغه را دستاویز نفی مضامین قرار دهند، از این راه طرفی نخواهند بست.
البته اینکه نگارندگان مقاله مذکور هدفشان چنین بوده است یا نه از محل بحث ما خارج است و نیازی به منازعه در آن وجود ندارد و اثری در مباحثاتی که انجام خواهد شد، نخواهد داشت.
حدیث پژوهی _ معارف
📜نقد مقاله اعتبارسنجی《النساء نواقص العقول》در نهج البلاغه 🔰هفدهمین نشست علمی شناسه شیعه ❇️به همت گ
بخش اول.mp3
33.52M
🎧صوت نشست هفدهم؛ نقد مقاله «اعتبارسنجی «النساء نواقص العقول» در نهج البلاغه».
🎙ارائه دهندگان: استاد امین حسین پوری و وحید عابد.
⬅️چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۲؛ بخش اول ➡️
2:00 توضیحات مقدماتی استاد عابد
8:00 توضیحات مقدماتی استاد حسین پوری
13:00 استادحسین پوری؛بیان سه مقام و محور بحث درباره ی مقاله
21:00 بررسی و نقد مقدمات نگارنده مقاله برای اثبات مدعای خویش
22:00 نقد وبررسی مقدمه اول نگارنده؛ «اعتماد اصلی سیدرضی درباب حکمت های نهج البلاغه بر کتاب خصائص الائمه خود بوده.»
24:00 مغالطات روشی و هوشمندانه از سوی نگارنده.
27:00 نقد و بررسی صحت ادعای نگارنده :« از حکمت ۷۹ تا حکمت۲۰۷ نهج البلاغه از خصائص الائمه گرفته شده.»
31:00 آیا می توان ادعا کردکه اختلافات نهج البلاغه با خصائص صرفا در حد تصحیفات است؟
41:00 بررسی و تحلیل حدس نگارنده: «اگر این حدس(رجوع به حافظه در هنگام انتقال از خصائص به نهج البلاغه) درسـت باشـد، میتوان نشـان داد که اعتمـاد به حافظه، موجب راهیافتن خطاهـای متعددی به نقلهای نهج البلاغه شده است.»
45:00 مصادره به مطلوب از سوی نگارنده
50:00 ادعای اشتباهات مکرر سید رضی در نقل از منابع! اما تنها ارجاع به یک مورد!
🆔 @hadith_maaref
#حدیث_پژوهی
#شناسه_شیعه
#نشست_هفدهم
🔗 تلگرام 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات
حدیث پژوهی _ معارف
🎧صوت نشست هفدهم؛ نقد مقاله «اعتبارسنجی «النساء نواقص العقول» در نهج البلاغه». 🎙ارائه دهندگان: استاد
بخش دوم.mp3
36.78M
🎧صوت نشست هفدهم؛ نقد مقاله «اعتبارسنجی «النساء نواقص العقول» در نهج البلاغه».
🎙ارائه دهندگان: استاد امین حسین پوری و وحید عابد.
⬅️چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ ؛ بخش دوم➡️
1:00 نقد و بررسی عبارت:«..نباید از سید رضی انتظار داشت که به اندازه یک مورخ خبره دقت داشته باشد.»؛ ملاک خبره بودن شخص چیست؟
14:00 بررسی ونقد عبارت:«..حتی در مواردی که رضی از منبـع خود نام برده نیز با مقایسـه هر دو نقل، معلوم میشـود که تصحیفـات یا افتادگی متعددی وجود دارد که مانع از اتحاد صد در صد است..» و مثال های آن.
28:00 بررسی و نقد مدعای نگارنده مبنی بر اینکه مرحوم سید، خطبه مورد بحث را ازکتاب رسائل الائمه کلینی ره اخذ کرده.
41:00 بیان خلاصه ای از سیر مباحث استادحسین پوری توسط استاد وحیدعابد.
43:00 تلاش نگارنده برای توجیه تفاوتهای میان نقل خصائص الائمه با رسائل الائمه مرحوم کلینی؛ به همراه بررسی شواهد.
55:00 بیان مثالی از روایت کافی در نقض عدم وقوع دو رخداد در مصادیق قاعده ی همبستگی متن با منبع(سند).
🆔 @hadith_maaref
#حدیث_پژوهی
#شناسه_شیعه
#نشست_هفدهم
🔗 تلگرام 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات
حدیث پژوهی _ معارف
🎧صوت نشست هفدهم؛ نقد مقاله «اعتبارسنجی «النساء نواقص العقول» در نهج البلاغه». 🎙ارائه دهندگان: استاد
بخش سوم.mp3
42.96M
🎧صوت نشست هفدهم؛ نقد مقاله «اعتبارسنجی «النساء نواقص العقول» در نهج البلاغه».
🎙ارائه دهندگان: استاد امین حسین پوری و وحید عابد.
⬅️چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ ؛ بخش سوم➡️
2:00 نمونه ای از مغالطه روشی در مقاله
5:00 آیا در نقل نامه ۳۱ نهج البلاغه اعتماد سیدرضی بر نقل رسائل الائمه بوده؟
7:00 بررسی عبارت:« اما باید توجه داشـت که مرتضی بیشتر رسائل خود را میبایست پس از فوت برادرش، رضی، در ۴۰۷ق، نگاشته باشد..»
11:00 بررسی و تحلیل،عبارات نگارنده از سه تحریر نامه امام به شیعیان و اصرار به کاربست تعبیر نامه در مقاله.
و مصادره به مطلوب در ایجاد وحدت میان خطبه های نامبرده با نامه مورد بحث.
23:00 استفاده از بارمعنایی کلمه استنفار در مقاله
28:00 آیا اغراض افراد باعث شده که در هسته اصلی این نامه دست برده شود؟!
32:00 بررسی شباهت نقل صحیح مسلم با متن خطبه80
34:00 بررسی مغالطه ای دیگر:«.. تحقیقـات محققین اهل سنت حکایت از آن دارد که هیچ یک از طرق نقل این حدیث ازپیامبر در اهل سنت صحیح نیست و با اشکالات متعددی مواجه است..»
38:00 بیان ادعای مقاله در این قسمت توسط استاد وحید عابد.
47:00 اگر فرض گرفته شود که این نامه جعلی است؛ چرا به نقل هایی با این مضامین، بی توجه بوده و از کنار آنها گذر کرده اید؟ برای مثال...
51:00 بررسی نمونه هایی مشابه عبارت خطبه80 در منابعی همچون:کافی شریف، وقعه الصفین،تاریخ طبری ..
🆔 @hadith_maaref
#حدیث_پژوهی
#شناسه_شیعه
#نشست_هفدهم
🔗 تلگرام 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات
🔰هفدهمین نشست شناسه شیعه
با موضوع نقد مقاله اعتبارسنجی《النساء نواقص العقول》در نهج البلاغه
در روز چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ در پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام برگزار شد.
👤ارائه دهندگان:
جناب حجت الاسلام و المسلمین امین حسین پوری
جناب حجت الاسلام والمسلمین
وحید عابد
🆔 @hadith_maaref
#حدیثپژوهی
#شناسه_شیعه
#نشست_هفدهم
🔗 تلگرام 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات
حدیث پژوهی _ معارف
📑گزارش علمی هفدهمین نشست از سلسله نشستهای #شناسه_شیعه
🔰 با موضوع :نقد مقاله اعتبار سنجی 《النساء نواقص العقول》 در نهج البلاغه
✍درابتدای جلسه جناب حجت الاسلام و السملین وحید عابد توضیحات ابتدایی دربارهی علت برگزاری این نشست بیان کرد و به همراه جناب حجت الاسلام و المسلمین امین حسین پوری شروع به آغاز نقد مقاله کرد.
جناب استاد حسین پوری درقالب ۳ بخش، ۹مقدمه از مقدماتی که نگارنده مقاله به عدم اعتبار قسمت مورد بحث از خطبه ۸۰ نهج البلاغه را نتیجه گرفته است، مورد نقد و بررسی قرار داد؛در این قسمت استادحسین پوری با بررسی و نقد شواهد ارائه شده در مقاله مبنی بر اعتماد سید رضی در نقل حکمت های نهج البلاغة برخصائص بر اساس جدول تطبیقی ای که تدوین شده است پرداخت. استاد حسین پوری یک مغالطه روشی مهم از سوی دکتر قندهاری را به عنوان تلاش ایشان برای کم اهمیت جلوه دادن یا عادی سازی شواهد بر خلاف نظریه خود متذکر شد. به عنوان نمونه : تلاش جناب قندهاری برای ساده سازی اضافات موجود در نقل حکمت های نهج البلاغة نسبت به متنِ همان حکمت ها در خصائص بررسی شد و با تطبیق موردی نتیجه ای مخالف نتیجه ی نگارنده در مقاله حاصل گردید.
در ادامه استاد حسین پوری، ادعایِ مقاله : _سید رضی ره به هنگام نقل دچار اشتباهاتی شده_ را مورد بررسی و تحلیل قرار داده وضمن بیان کلام مرحوم نجاشی و خطیب بغدادی در مورد شخصیت مرحوم سید رضی و مهارت ایشان علاوه بر ادبیات در دیگر زمینه ها، عبارتِ :«..نباید از سید رضی انتظار داشت که به اندازه یک مورخ خبره دقت داشته باشد..» را عبارتی غیرعلمی توصیف کرد زیرا ملاک خبرویت مشخص نشده است .
همچنین با وجود پاره ای اشتباه در نقلهای سید که به آن اندازه فراوان نیست ،نمی توان در صورت نبود شاهدی واضح اصل را بر اشتباه وی در نقل محسوب کرد. استاد حسین پوری به نتیجه گیری دیگر مقاله که عبارت است از: 《..خطبه ۸۰ در واقع حاصل به هم پیوسته شدن دو حدیث پشت سر هم در خصائص بوده است ..》_ پرداخت.ایشان با بیان روشن نبودن اتکاء سید رضی بر خصائص، اگر چه احتمال اقتباس برخی از حکمت های نهج البلاغه از خصائص الائمه محتمل است؛ به نقد و تحلیل این عبارت پرداخت. سپس در ادامه ادعای مقاله:《 ..سید رضی متن بخش اول از خطبه را از کتاب رسائل الأئمّه مرحوم کلینی گرفته است..》ـ و شواهد آن را مورد بررسی و تحلیل قرار داد و اعتماد مرحوم سید بر رسائل الائمّة کلینی ره را ثابت ندانست. سپس استاد وحید عابد سیری از نقدهای مطرح شده از سوی استاد حسین پوری را بیان کرده و به مناسبت،برخی انتقادات وارده بر روش همبستگی متن با منبع که مبنای مقبول نگارنده مقاله است را ذکر کرد.
در ادامه استاد حسین پوری عبارات جناب قندهاری از سه تحریر نامه امام به شیعیان و اصرار به کاربست تعبیر نامه در مقاله را واکاوی کرد و نوعی مصادره به مطلوب در ایجاد وحدت میان خطبه های نامبرده با نامه مورد بحث را متذکر گشت. در قسمت پایانی این نشست عبارت دیگری ازمتن مقاله:«.. تحقیقـات محققین اهل سـنت حکایت از آن دارد که هیچ یک از طرق نقل این حدیث ازپیامبر ص در اهل سنت صحیح نیست و با اشکالات متعددی مواجه است..» مورد بررسی قرار گرفت و ضمن یافتن تنها یک نفر از ادعای بیان شده به نام _خالدکبیر علال_، شواهدی برخلاف نظر مقاله ارائه شد.در پایان نیز استاد حسین پوری با طرح پرسشی به عنوان :« اگر فرض گرفته شود که این نامه جعلی است؛ اما چرا به نقل هایی با این مضامین، بی توجه بوده و از کنار آنها گذر شده است؟ » برخی از نمونه های مشابه عبارت خطبه ۸۰ در منابعی همچون: کافی، وقعه الصفین، تاریخ طبری و.. را مورد بررسی قرار داد.
┄┅┅┅❀🔸❀┅┅┅┄
🆔 @hadith_maaref
#حدیثپژوهی
#نشست_هفدهم
🔗 تلگرام 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات
6.31M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔸حضرت امام صادق علیهالسلام فرمودند:
هنگامی که ماه رمضان نو میشد، حضرت امیرمؤمنان علیهالسلام رو به قبله مینمود و سپس اینچنین دعا میکرد:
«اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَيْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ وَ السَّلَامَةِ وَ الْإِسْلَامِ وَ الْعَافِيَةِ الْمُجَلِّلَةِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا صِيَامَهُ وَ قِيَامَهُ وَ تِلَاوَةَ الْقُرْآنِ فِيهِ اللَّهُمَّ سَلِّمْهُ لَنَا وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِيه»
🔸خداوندا! این ماه را بر ما نو کن به ایمنى و ایمان و سلامت و اسلام و عافیت بزرگ،
🔸خداوندا! روزه، شب زنده دارى و عبادت، و تلاوت قرآن را در این ماه رزق ما بفرما،
🔸 خداوندا! ماه رمضان را برای ما سالم و تمام گردان، و او را از ما سالم بدار، و ما را در این ماه سالم و تندرست فرما.
📚 کافی، جلد ۴، صفحه ۷۳
✨حلول ماه مبارک رمضان،ماه ضیافت الهی مبارک باد.
🤲 خداوند متعال این ماه مبارک را ماه ظهور و فرج حضرت بقیة الله الاعظم عجّل الله تعالی فرجه الشريف قرار دهد.
🌺🌺🌺
🆔@hadith_maaref
🔗 تلگرام 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات
160210_1812.mp3
24.91M
🎧صوت 《خوانش کتاب العشرة کافی》.
🎙استاد: جناب دکتر علیرضا هَزار
⬅️جلسه چهارم؛ سهشنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ ➡️
1:00 فقه ارتباطات اجتماعی و کتاب العشره
8:00 توسعه وبسط معنایی برخی آداب و سنن
34:00 تشکیل خانواده حدیث و بسط معنایی؟
40:00 خوانش روایت چهارم باب «حسن المعاشره»
41:00 خصوصیات و ویژگی های عبارت «اصحابکم»
43:00 واژه های اصلی تعظیمی:«اکرام، توقیر،اجلال و..»
44:00 معنای واژهی «اکرام» و اتفاقات در آن
48:00 اولین مصداق «کُم» در عبارت «اصحابکم» و عبارات مشابه
49:00 «توقیر» و مفهوم آن
57:00 معنای عبارت «لا یتهجّم»
1:4:00معنای عبارت «تضاروا»
1:4:00 راه ورود به مخلصین و صالحین
🆔 @hadith_maaref
#حدیث_خوانی
#کتاب_العشرة_کافی
🔗 تلگرام 👨💻 اینستاگرام 🔗 آپارات