📜ترسیم طبقه روایی ابراهیم بن هاشم قمی و رفع چالش‌های پیش‌رو 🔰پانزدهمین نشست علمی شناسه شیعه 🔰هفتمین نشست از مرحله دوم جشنواره حدیث‌پژوهان جوان ❇️به همت گروه حدیث‌پژوهی پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام با همکاری انجمن حدیث حوزه 👨‍💻ارائه دهنده: حجت الاسلام والمسلمین مجتبی پورموسی 👨‍💻ناقد: حجت الاسلام و المسلمین دکتر احسان‌الله درویشی 👨‍🏫دبیر علمی: حجت الاسلام و المسلمین حسین محققیان 📆زمان: ✴️چهارشنبه ۱۸ بهمن ١۴٠٢، ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۷:۳۰ 📍مکان: قم، خیابان صفائیه، کوچه ٢١، کوچه ٣، پلاک ۵٠،پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام 🔸لینک جلسه به صورت آنلاین: 🌐 www.maaref.org/neshast 🆔 @hadith_maaref 📨از عموم علاقه‌مندان و حدیث‌پژوهان دعوت می‌شود در این نشست شرکت نمایند. #️⃣#نشست_علمی #شناسه_شیعه تلگرام اینستاگرام آپارات https://eitaa.com/HadithSciences

💠 #حدیث روز 💠 ❇️ توصیف أمیرالمؤمنین (ع) از بعثت حضرت محمد (ص) 🔻أمیرالمؤمنین علی علیه‌السلام: أرسَلَهُ عَلی حِینِ فَترَةٍ مِنَ الرُّسُلِ و طُولِ هَجعَةٍ مِنَ الاُمَمِ و اعتِزامٍ مِنَ الفِتَنِ وَ انتِشارٍ مِنَ الاُمُورِ و تَلَظٍّ مِنَ الحُرُوبِ و الدُّنیا کاسِفَةُ النُّورِ، ظاهِرَةُ الغُرورِ عَلی حِینِ اصفِرارٍ مِن وَرَقِها و إیاسٍ مِن ثَمَرِها ◻️خداوند او را در زمانی فرستاد که روزگاری بود پیامبری برانگیخته نشده بود و مردم در خوابی طولانی به سر می‌بردند و فتنه‌ها بالا گرفته و کارها پریشان شده بود و آتش جنگ‌ها شعله می‌کشید و دنیا بی فروغ و پر از مکر و فریب گشته، برگ‌های درخت زندگی به زردی گراییده و از به بار نشستن آن قطع امید شده بود. 📚 نهج البلاغه، خطبه ۸۹ 🌷عید مبعث مبارک 🌷 https://eitaa.com/HadithSciences

🔴 دوره تخصصی حدیث‌ پژوهی 🔼 دوره‌ای جامع و کم‌نظیر در جهت آشنایی با دانش‌های حدیثی با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه ⏱ ۳۰ جلسه ویژه رمضان ۱۴۰۳ 📌 ویژگی‌های دوره: ✅ شرکت رایگان در دوره ✅ بیش از ۲۳ ساعت محتوا آموزشی ✅ دسترسی آنلاین و بدون محدودیت زمانی به محتوا ✅ اعطای گواهی معتبر 📆 شروع دوره از ۲۲ اسفند هر روز ساعت ۱۷:۰۰ 📎 برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام به لینک زیر مراجعه کنید: https://hekmat.academy/courses/hadith-studies/ https://eitaa.com/HadithSciences

♨️ آیین رونمایی 📖 «محمد بن عیسی بن عبید در آیینه پنج گفتار» 🖊 استاد سیدعلیرضا حسینی شیرازی 🖊 محمد لطفی پور 🎙 سخنران: استاد دکتر محمد علی مهدوی راد 🔸دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، پردیس فارابی دانشگاه تهران 🗓 پنجشنبه ۱۰ اسفند ماه ۱۴۰۲ ⏰ ساعت ۱۶:۰۰ 🏢 مکان: قم، بلوار معلم، مجتمع فرهنگی ناشران، طبقه ۳، سالن همایش (سرای ناشران) 🔹 ارائه کتاب با تخفیف ویژه در مراسم رونمایی 🆔 طرائف | جامع منابع رجالی و اعتبارسنجی احادیث https://eitaa.com/HadithSciences

🔸اختتامیه اولین دوره جشنواره علمی حدیث پژوهان جوان(با معرفی سه نفر برگزیده مرحله دوم) 💠گروه حدیث پژوهی پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام با همکاری انجمن حدیث حوزه برگزار می‌کند 📆 چهارشنبه ؛ ۹ اسفندماه ۱۴۰۲ ⏰ساعت ۱۶الی ۱۸ 📍مکان:قم، خیابان صفائیه، کوچه ۲۱،اولین فرعی سمت چپ، موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام ✉️از عموم علاقه‌مندان و حدیث‌پژوهان دعوت می‌شود در این نشست شرکت نمایند. 🟢لینک جلسه به صورت آنلاین: 🌐 www.maaref.org/neshast 🆔 @hadith_maaref 🔗 تلگرام 👨‍💻 اینستاگرام 🔗 آپارات https://eitaa.com/HadithSciences

🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷 رای می‌دهم، برای پاسداری از خون شهیدان، برای حاج قاسم، بخاطر پایمال نشدن خون دختران کاپشن صورتی .... رای می‌دهم، برای رهبرم، برای اقتدار ایران .... رای می‌دهم، برای سربلندی و پیشرفت کشورم ... رای می‌دهم، برای ادای تکلیف شرعی و انجام وظیفه اجتماعی‌ام .... رای می‌دهم، برای خودم، برای تو، برای ایران عزیزم تا در سرنوشت کشورم سهیم باشیم ... رای می‌دهم، برای کوری چشم دشمنان اسلام و ایران... سلام و صبح انتخاباتی شما بخیر باهم، برای هم، برای آینده و برای ایران ، رای خواهیم داد. 🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷🇮🇷 https://eitaa.com/HadithSciences

📜نقد مقاله اعتبارسنجی《النساء نواقص العقول》در نهج البلاغه 🔰هفدهمین نشست علمی شناسه شیعه ❇️به همت گروه حدیث‌پژوهی پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام 👨‍💻ارائه دهندگان: حجت الاسلام والمسلمین امین حسین پوری حجت الاسلام و المسلمین وحید عابد 📆زمان: ✴️چهارشنبه ۱۶ اسفند ١۴٠٢، ساعت ۱۵ الی ۱۸ 📍مکان: قم، خیابان صفائیه، کوچه ٢١، کوچه ٣، پلاک ۵٠،پژوهشکده معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام 🔸لینک جلسه به صورت آنلاین: 🌐 www.maaref.org/neshast 🆔 @hadith_maaref 📨از عموم علاقه‌مندان و حدیث‌پژوهان دعوت می‌شود در این نشست شرکت نمایند. #نشست_علمی #شناسه_شیعه 🔗  تلگرام   👨‍💻 اینستاگرام   🔗 آپارات https://eitaa.com/HadithSciences

📌 نشست علمی «سلسله نشست‌های علمی تاریخ و روایت» نشست دوم: ✅ اعتبارسنجی روایات و گزاره‌های تاریخی 🎙ارائه دهنده: حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدکاظم طباطبایی 🔹 دبیر علمی: حجت الاسلام والمسلمین دکتر حامد قرائتی ✅ محورهای نشست: 🔸 تفاوت گزارش تاریخی و روایت در چیست؟ 🔸 آیا دسته بندی روایات (صحیح، حسن، ضعیف و ...) در پژوهشهای تاریخی کاربرد دارد؟ 🔸 در مقام تعارض گزارش تاریخی و روایت معصومان، کدام ترجیح دارد؟ چگونه و چرا؟ 🏢 خیابان شهید فاطمی(دورشهر)، کوچه ۱۵, پلاک۴ 🗓 سه‎ شنبه ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ ⏰ ساعت ۱۶ الی ۱۷:۳۰ 🌐 لینک مشارکت مجازی: https://mmps.ir/mhpt مرکز حوزوی پژوهش های تاریخ اسلام https://chsiqs.ir https://eitaa.com/HadithSciences

فراخوان مقاله مجله مطالعات فقه الحدیث وابسته به انجمن حدیث حوزه باهدف توسعه دانش فقه الحدیث و تببین علمی اموزه های حدیثی مکتب اهل بیت علیهم السلام مقاله می پذیرد. 🔷 ارسال مقالات از طریق: سامانه نشریه مطالعات فقه الحدیث https://www.sfhadith.ir 🔶 تلفن نشریه: 02532913455 🔶تلفن تماس و ایتا 09124510219 ادرس: قم، بلوار جمهوری اسلامی، کوچه 2، فرعی اول سمت چپ، ساختمان انجمنهای علمی حوزه، طبقه دوم ، انجمن حدیث حوزه https://eitaa.com/HadithSciences

اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا شَهْرَ اللَّهِ الْأَكْبَرَ وَ يَا عِيدَ أَوْلِيَائِهِ (دعای 45 صحیفه سجادیه) #ماه_مبارک_رمضان #ماه_بندگی_خدا #رمضان_کریم #رمضان

💐 شعار سال ۱۴۰۳ جهش تولید با مشارکت مردم ✏️ رهبر انقلاب: اگر ما بخواهیم جهش تولید داشته باشیم، بایستی اقتصاد را مردمی کنیم باید پای مردم را به عرصه‌ی تولید به نحو محسوسی باز کنیم، موانع حضور مردم را برطرف کنیم. در بخش مردمی ظرفیّتهای بزرگی وجود دارد که من ان‌شاءاللّه توضیح خواهم داد در این باره و این ظرفیّتها بایستی فعّال بشود، باید از آنها به نفع کشور و به نفع مردم استفاده بشود.  لذا من به این مناسبت شعار امسال را این قرار دادم:  «جهش تولید با مشارکت مردم»  این شعار امسال است. ۱۴۰۳/۱/۱ 📥 نسخه با کیفیت 🌷 #جهش_تولید_با_مشارکت_مردم 🔍 متن کامل پیام👇 khl.ink/f/55687

☀ #حدیث_روز 💠عن الإمام الصّادق عليه السلام : فحاسِبوا أنْفُسَكُم قَبلَ أنْ تُحاسَبوا ، فإنَّ أمْكِنَةَ القِيامَةِ خَمْسونَ مَوْقِفا ، كُلُّ مَوقِفٍ مَقامُ ألْفِ سَنَةٍ ، ثُمَّ تَلا هذهِ الآيةَ : «فِي يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسِينَ ألْفَ سَنَةٍ» .[المعارج : 4 .] از امام صادق عليه السلام نقل شده که فرمود: از نفْسهاى خود حساب بكشيد، پيش از آن كه از شما حساب بكشند؛ زيرا در قيامت، پنجاه موقف [حسابرسى ]است و توقف در هر موقفى هزار سال به درازا مى كشد. امام عليه السلام سپس اين آيه را تلاوت كرد: «در روزى كه اندازه آن پنجاه هزار سال است». 📚الأمالي للمفيد : 329/1 @HadithSciences

☀ #حدیث_روز ✅فضیلت افطاری دادن در ماه رمضان 💠[روی الصدوق باسناده] وَ قَالَ النَّبِی(صلی الله علیه و آله): مَنْ فَطَّرَ فِی هَذَا الشَّهْرِ مُؤْمِناً صَائِماً کانَ لَهُ بِذَلِک عِنْدَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِتْقُ رَقَبَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِمَا مَضَی مِنْ ذُنُوبِهِ فَقِیلَ لَهُ یا رَسُولَ اللهِ لَیسَ کلُّنَا نَقْدِرُ عَلَی أَنْ نُفَطِّرَ صَائِماً فَقَالَ إِنَّ اللهَ تَبَارَک وَ تَعَالَی کرِیمٌ یعْطِی هَذَا الثَّوَابَ مِنْکمْ مَنْ لَمْ یقْدِرْ إِلَّا عَلَی مَذْقَةٍ مِنْ لَبَنٍ یفَطِّرُ بِهَا صَائِماً أَوْ شَرْبَةٍ مِنْ مَاءِ عَذْبٍ أَوْ تُمَیرَاتٍ لَا یقْدِرُ عَلَی أَکثَرَ مِنْ ذَلِک. از پیامبر خدا (ص) نقل شده که فرمود: هر کس از شما در این ماه روزه داری را افطار دهد؛ خدای تعالی پاداش عملش را ثواب آزاد کردن یک بنده و آمرزش گناهان گذشته او قرار خواهد داد. فردی گفت: یا رسول الله! همه ما که توانایی افطار دادن نداریم! حضرت فرمود: خدای تبارک و تعالی کریم است؛ این ثواب را برای کسانی از شما که [افطاری دادن] برای او به بیش از چشاندن مقداری شیر که روزه داری را با آن افطار دهد یا دادن جرعه ای از آب گوارا یا مقداری خرما مقدور نباشد، عطا خواهد کرد. 📚 کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۱۳۴ @HadithSciences

📌 عدم نیاز بررسی سندی طرق به کتب 🎙 استاد سید محمد جواد شبیری زنجانی 👈این بحث مهم در رجال وجود دارد که آیا طرق به کتب نیازمند بررسی سندی است یا خیر؟ به عنوان نمونه شیخ طوسی در مشیخه تهذیب یا فهرست، طریق به کتب و روایات احمد بن محمّد بن خالد را ذکر کرده است. آیا اعتبار روایتی که شیخ طوسی از او نقل می کند، وابسته به اعتبار طریق به او در فهرست و مشیخه است؟ 🔸 این بحث در رجال به عنوان «اعتبار نقد طرق و مشیخه»، مورد بحث قرار گرفته است. بحث نقد طرق و مشیخه چند محور دارد که «طرق به کتب»، بحث حاضر ماست. ✳️ در بحث نیازمند بودن طرق به کتب به بررسی سندی، سه قول اصلی وجود دارد: ۱. نیازمند به بررسی سندی است مطلقاً. این قول را مرحوم آیت الله خویی قائل بوده و مطابق آن مشی کرده است. ۲. نیازمند به بررسی سندی نیست مطلقاً. (نظر مختار) ۳. تفصیل بین کتب مشهوره و غیر مشهوره. این قول از مرحوم آیت الله بروجردی نقل شده است، که صحّت انتساب این قول به ایشان، برای بنده روشن نیست. به طور نمونه، کتاب علی بن حسن بن فضّال، از کتب مشهوره و جزء معروف‌ترین کتب طائفه‌ امامیّه می‌باشد که جزء کتب درسی بوده است. بنا بر نظر منسوب به آیت الله بروجردی، برای طریق به این کتاب، بررسی سندی لازم نیست. ✅ قول مختار قول دوم است، و به نظر ما طرق به کتب، مطلقاً نیازمند بررسی سندی نیست، زیرا بسیاری از طرق به کتب که در مشیخه‌ی تهذیب و فهرست شیخ طوسی نقل شده، اجازاتی است که علما داده‌اند و این اجازه، صرفاً کبری کلّی است که استاد به شاگرد اجازه می‌دهد که «روایاتی که انتساب آن به من برای تو ثابت شده است را می‌توانی از من نقل کنی». صغری این اجازه، توسّط شاگرد احراز شده است و با فرض شهادت دادن شاگرد به إسناد روایت به استاد، اعتماد به شهادت شاگرد، در اعتبار روایت کافی است. مثلاً احمد بن محمّد بن عیسی با واسطه به شیخ طوسی اجازه داده است که روایاتی که برای شیخ طوسی احراز شده که روایت وی است را نقل کند. در این اجازه، احمد بن محمّد بن عیسی تضمین نمی‌کند که روایت منقول توسّط شیخ طوسی روایت احمد بن محمّد بن عیسی است، بلکه شیخ طوسی با آغاز کردن سند با احمد بن محمّد بن عیسی، إخبار می‌کند که این روایت، روایت او است. ✳️ مطابق تتبّع صورت گرفته، مراد از این که شیخ طوسی روایت را، روایت احمد بن محمّد می‌داند، این است که به طریقی که برای شیخ طوسی اختلافی نیست، روایت احمد بن محمّد بودن احراز شده است. پس طریق موجود در مشیخه یا فهرست، دخالتی در إسناد روایت به احمد بن محمّد بن عیسی نداشته و شهادت شیخ طوسی، إسناد روایت به احمد بن محمّد و اعتبار این إسناد را اثبات می‌کند. 🔰 در نتیجه، هرجا شهادت شیخ طوسی وجود داشته باشد، چه راوی مشهور بوده و چه راوی مشهور نباشد، اعتبار إسناد روایت به راوی اثبات می‌شود. ما در سابق همین سخن را در کتاب کافی نیز تطبیق می‌کردیم، امّا به علّت وجود اشکالاتی، این بیان در کافی تطبیق نمی‌شود. بحث حاضر، در طرق مشیخه و فهرست که طرق کلّی است و شیخ طوسی به اعتبار طریق به راوی، شهادت می‌دهد، تطبیق می‌شود. نکته‌ی بحث نیز این بود که با تتبّع گسترده‌ی صورت گرفته، به این نتیجه می‌رسیم که طرق حذف شده توسّط شیخ طوسی، مسلّم الاعتبار است.1️⃣ 💠 یکی از شواهد بر ارزش نداشتن طرق به کتب، همین رفتار شیخ طوسی است که ایشان بدون اشاره، طرق به کتب را حذف کرده یا تعویض سند می کند و حذف طریق به کتاب و تعویض سند، در میان قدما شایع و مرسوم بوده است. به عنوان نمونه مرحوم شیخ صدوق تمام روایات باب المزار «ثواب الأعمال» را از «کامل الزیارات» اخذ کرده ولی در هیچ یک، اشاره ای به اخذ از کامل الزیارات نکرده است. ——————————————————— 1️⃣ در جواب این اشکال که «شهادت شیخ طوسی، شهادت در موضوعات بوده و در موضوعات، شهادت عدل واحد اعتبار ندارد.» می‌گوییم: هر چند شهادت شیخ طوسی واحد است و شهادت عدل واحد در موضوعات معتبر نیست، امّا در این موارد به علّت انسداد صغیر، قائل به اعتبار شهادت می‌شویم. 🔺درس خارج اصول استاد معظّم آقای حاج سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی، تاریخ: ۲۷ شهریور ۱۳۹۸ همچنین ر.ک: درس خارج فقه، تاریخ: ۳۰ شهریور ۱۳۹۸ @HadithSciences

🔔یکصدمین سال بازتاسیس حوزه علمیه قم 🔶🔸دبیرخانه یکصدمین سال باز تاسیس حوزه قم باهمکاری معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه برگزار می کند: حدیث پژوهی در یکصد سال اخیر حوزه علمیه قم 👤حجت الاسلام و المسلمین سید کاظم طباطبایی 🗓 زمان: پنج شنبه 1403/01/09 ⏰ساعت 22 الی 23 بازپخش روز بعدساعت 11 🌐 مشاهده از طریق تلوزیون اینترنتی حوزه http://livehowzeh.ir/tv @HadithSciences

📌 سلسله مطالبی پیرامون احادیث مرسل ◀️ قسمت اوّل: عوامل موجب استعمال تعبیر «بعض أصحابنا» 🔸 عامل اوّل: در مقام نقد بودن یکی از عوامل استعمال تعبیر «بعض أصحابنا» این است که متکلّم در مقام نقد مطلب منقول است، و برای احترام، نام ناقل را نمی‌برد.1️⃣ در این موارد، نام نبردن به علّت احترام است و مطلب حاجی نوری در این که مراد از «بعض أصحابنا»، بعض زعما و بزرگان است، مطلب صحیحی است.2️⃣ ———————————————————- 1️⃣ آقای بیگدلی می‌گفت: ما نزد حاج شیخ عبدالحسین وکیلی از شاگردان آیت الله بروجردی درس می‌خواندیم. ایشان پیش از درس آیت الله بروجردی به ما درس می‌داد و درس را تا شروع شدن درس آیت الله بروجردی ادامه می‌داد. همین باعث می‌شد که ما در بین جمعیّت شاگردان مرحوم بروجردی قرار بگیریم و به همین دلیل درس ایشان را گوش می‌دادیم. در یکی از روزها، آقای بروجردی مطلبی را بدون نام بردن عالمی نقل کرده و در مقام اشکال به آن بودند. یکی از شاگردان می‌گوید: مراد شما سیّد مرتضی است؟ آقای بروجردی گفت: آقا خودم می‌دانستم و چون در مقام نقد بودم، نخواستم اسمشان را ببرم. ایشان در ادامه شروع به نصیحت کردن درباره‌ی شأن علما کردند و همین باعث شد، درس تمام شود و ادامه‌ی درس به نصیحت بگذرد. 2️⃣ خاتمة مستدرک الوسائل، ج۳، ص۵۱۰: «... و أمّا ثانياً: فلأنّهم قديماً و حديثاً، إذا رأوا في كلام أحد من العلماء: عند الأصحاب، أو عند أصحابنا، أو قال بعض أصحابنا، و نظائر ذلك، لا يشكّون في أنّ المراد بهم الفقهاء العدول، و العلماء الثقات الذين يحتجّ بقولهم في مقام تحصيل الإجماع أو الشهرة أو غير ذلك، نعم لم يختصّوا ذلك بالإماميّة، بل يطلقون الأصحاب على سائر فرق الشيعة، الذين هم في الفروع كالإماميّة، كالواقفيّة و الفطحيّة و أضرابهما، لا الزيديّة الذين صاروا عيالاً لأبي حنيفة في الفروع.» 🎙 استاد سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی 🗒 درس خارج اصول تاریخ: ۷ مهر ۱۳۹۸ @HadithSciences

📌 سلسله مطالبی پیرامون احادیث مرسل ◀️قسمت دوم: عوامل موجب استعمال تعبیر «بعض أصحابنا» 🔸 عامل دوم: معاصر بودن منقول در مقام نقل از هم‌ردیفان و معاصران، بسیار از تعبیر «بعض أصحابنا» استفاده می‌کنند. نجاشی مطالب زیادی را از «بعض أصحابنا» نقل کرده که گاه در مقام نقد بوده و گاه آن‌ها را می‌پذیرد. مراد از «بعض أصحابنا» در کلام نجاشی، گاه شیخ طوسی و گاه ابن غضائری است. یکی از منابع صفّار در بصائر الدرجات، کتاب بصائر الدرجات سعد بن عبدالله است که با توجّه به قرائن، در برخی از موارد با تعبیر «بعض أصحابنا» از سعد بن عبدالله که معاصر او بوده، نقل کرده است. این مطلب با مقایسه‌ی بصائر الدرجات صفّار و مختصر البصائر موجود از سعد بن عبدالله و بخش‌های منقول از سعد بن عبدالله در انتهای اختصاص - که حدود ۳۰ صفحه بوده و ابتدای آن نام سعد نیز آمده - ثابت می‌شود. 🔹 شاید علّت تعبیر به «بعض أصحابنا» از معاصرین، این باشد که نقل از شخص با نام، به منزله‌ پذیرش مرویٌ عنه به عنوان استاد است، و راوی نمی‌خواهد استاد بودن مرویٌ عنه نسبت به خود را تصدیق کند. ▪️ اساساً نقل از معاصر، نیازمند مجاهده‌ با نفس است و از آن مهم‌تر، این است که فردی از کوچک‌تر از خود مطلبی را نقل کند. حاج آقای والد می‌فرمودند: یکی از خصائص اخلاقی مرحوم علّامه مجلسی این است که به آسانی از مرحوم سیّد علی خان مدنی مطالبی را در بحار نقل کرده، در حالی که سیّد علی خان، ۱۰ تا ۱۵ سال از مرحوم مجلسی کوچک‌تر است. ❇️ نجاشی در شرح حال حمّاد بن عیسی عبارتی را آورده که در آن غلط نسخه‌ای یا چاپّی نیز وجود دارد.1️⃣ ایشان می‌نویسد: «... و بلغ من صدقه أنّه روى عن جعفر بن محمّد علیهما السلام و روى عن عبد الله بن المُغِيرة عن عبد الله بن سِنان عن أبي عبد الله عليه السلام‏.»2️⃣ به این معنا که حمّاد بن عیسی با این حال که خود، راوی از امام صادق علیه السلام است، روایاتی را با دو واسطه از امام صادق علیه السلام نقل کرده، و همین نشانگر صفای نفس و صدق سریره اوست، زیرا ابایی نداشته که از عبدالله بن مغیره که کوچک‌تر از او و در طبقه‌‌ی متأخّر از او بوده، مطالبی را نقل کند. این مطلب امری عادی و طبیعی نبوده و تنها افرادی که وارستگی‌های خاصّی در آن‌ها وجود دارد، اعتنایی به احترامات نسبت به خود ندارند.3️⃣ 💠 به نظر می‌رسد در مواردی که راوی از معاصرین خود مطلبی را نقل می‌کند، نفس نقل از معاصر، نشانگر قبول اوست، و با تتبّع در موارد نیز به دست آمده که نوعاً آن معاصرین، افراد شناخته شده و جلیلی هستند. به طور متعارف در نقل از معاصرین، تعبیر «عن رجل» که همراه احترام نیست، به کار نمی‌رود. در نتیجه در این صورت دوم نیز، مطلب حاجی نوری که «بعض أصحابنا» درباره بزرگان و اجلّاء است، صحیح به نظر می‌رسد.4️⃣ نکته‌ی مشترک این دو صورت، این است که راوی، «بعض أصحابنا» را می‌شناسد، امّا انگیزه‌های دیگری باعث شده که نام او را نبرد. ——————————————————————- 1️⃣ در نسخه چاپی و ظاهرا در نسخ خطّی، به صورت «روى عن عبد الله بن المُغِيرة و عبد الله بن سِنان عن أبي عبد الله عليه السلام» آمده که صحیح آن بدین صورت است: «روى عن عبد الله بن المُغِيرة (عن) عبد الله بن سِنان عن أبي عبد الله عليه السلام». 2️⃣ رجال النجاشی: ص۱۴۲، رقم۳۷۰. 3️⃣در شرح حال آقایی که از مشایخ اخلاق بوده، نقل شده که از ایشان پرسیدند، آیا شما شاگرد آقای خویی بودید؟ ایشان در جواب گفت: آقای خویی درس آقای نائینی را برای ما تقریر می‌کرد. گویا ابا داشته که خود را شاگرد آقای خویی بداند، و خود را در ردیف آقای خویی و شاگرد آقای نائینی می‌دانسته است. این مطلب اگر چه می‌تواند عادی باشد، امّا از علمای اخلاق، بسیار عجیب است. بنده نیز درس آقایی شرکت می‌کردم و از ایشان پرسیدیم شما چه زمانی درس آقای خویی می‌رفتید؟ ایشان گفت: آن موقع که درس آشیخ محمّد حسین [اصفهانی] می‌رفتیم، ایشان مدّتی بیمار شد و از آقای خویی خواهش کردیم درس را شروع کنند. 4️⃣ خاتمة مستدرک الوسائل: ج۳،ص۵۱۰. 🎙 استاد سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی 🗒درس خارج اصول تاریخ: ۷ مهر ۱۳۹۸ @HadithSciences

☀#حدیث_روز 💠عَنْ فـاطِمَـةَ عليهاالسلام قالَتْ: سَمِعْتُ النَّبـِىَّ صلي الله عليه و آلهيَقُولُ: اِنَّ فِى الْجُمْعَةِ لَساعَةٌ لا يُراقِبُها رَجُلٌ مُسْلِمٌ يَسْأَلُ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ فيها خَيْرا اِلاّ اَعْطاه... وَقالَ هِىَ اِذا تَدَلّى نِصْفُ عَيْنِ الشَّمْسِ لِلْغُروبِ... وَكانَتْ فـاطِمَـةُ عليهاالسلام تَقُولُ لِغُلامِها: اِصْعَدْ عَلَى الضَّرابِ ـ الظراب ـ فَاِذا رَأَيْتَ عَيْنَ الشَّمْسِ قَـدْ تَدَلّى لِلْغُـرُوبِ فَاءَعْلِمْنى حَتّى اَدْعُــوَ. از حضرت فاطمه عليهاالسلام نقل شده که فرمود: شنيدم پيامبر صلي الله عليه و آلهمى فرمـود: در روز جمعه ساعتى است كه هركس آن را مراقبت كند و در آن لحظه دعا كند دعايش مستجاب شود، وآن زمانى است كه نيمى از خورشيد غروب كرده باشد. حضرت زهرا عليهاالسلام براى درك آن ساعت به خدمتكارش مى گفت: بر فراز بلندى برو و هرگاه ديدى نيمه خورشيد غروب نمود مرا خبر كن تا دعا كنم. 📚معانى الاخبار، ص 399. @HadithSciences