🔆و نیز فکر و اندیشه معرفت خود و خالق خود -جل شأنه- نماید و از افعال و صفات، ذات را بشناسد و از ذات،صفات و افعال را که دلیل انّ و لِمّ که از معلول به علت و از علت به معلول پی برند 🔆 زیرا که هر دو با هم «مع اند» و هیچ یک بی دیگری وجود تحقق و ظهور و تعین در خارج ندارند 🔆و هر چند فکر و اندیشه زیاده نماید و درتحصیل آن ریاضت بیشتر کشد، بر او امور مخفیه و حقایق غامضه کامنه ظاهرتر گردد. 🔆و هیچ یک مخلوقات را سوای او این امر و قوت و قدرت عطا نشده و همه نسبت به او ناقص و جزء او و طفیلی او؛ برای خدمت و انتفاع او مخلوق اند 🌀چنانچه حق تعالی در حق ابو البشر می فرماید «إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً » 🌀و در حق اولاد او می فرماید «هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً» 🌀 و هم چنین کمَّلینِ افراد بنی نوع او را -که انبیاء و اوصیاء علیهم السلام باشند- رئیس گردانیده بر ناقصان؛ چنان چه میفرماید «ثُمَّ جَعَلْنَاكُمْ خَلائِفَ فی الْأَرْضِ» #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🔆و خطاب به حضرت داود (علی نبینا و آله علیه السلام) ،می فرماید {يا دَاوُدَ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً في الأرض فاحكم بين الناس بالحق ولا تتبع الهوى فیضلك عن سبيل الله} 🔆 پس سبیل انسان آن است که هر یک از مخلوقات مطیعه خادمه خود را بکار لایق و سزاوار مقید و سرگرم دارد و معطل و ضایع نگذارد و اذیت نرساند و خود هم معطل نماند و عمر گران مایه بی بدل خود را ضایع و به باطل صرف نکند و اذیت به خود نرساند 🔆 بلکه صرف در معرفت خود و خالق خود -جل شأنه- و به تبعیت و محبت رسول خدا و اهل بيت او - صَلَواتُ اللهِ عليهم - و قیام بر وظایف عبودیت و اتیان شکر نعمای بی نهایت او نماید و متخلق به اخلاق نبی و متمثل به پدر اولی خود باشد که: 🌀تو که آدم زاده ای چون او نشین 🌀جمله ذرات را در خود ببین #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀اما از جهت دوم انتفاع طبیب به این فن از جهت عمل نیز، بر چند وجه است: 🔆اول آن که بشناسد مواضع اعضاء را ، تا آن که تواند ادویه موضعیه را هر یک به جای لایق خود وضع نماید؛ مانند اضمده و اطلیه و نطولات و کمادات و محاجم و فصد و کَی و سَل و بَطر و غیرها؛ تا آن که به زودی اثر ادویه به عضو مؤوف مخصوص برسد و نفع آن به اسرع زمانی ظاهر گردد و خطا و خطر واقع نشود. 🔆دوم بشناسد مبادی شعب اعصاب و عروق و مفاصل و استخوانها را تا آن که تواند ادویه را بر مبادی آنها استعمال نماید تا انتفاع آنها به زودی ظاهر گردد و آن که چون مبادی اصلاح یافتند بواقی که فروع آن اند بالتبع اصلاح می یابند. 🔆سوم آن که بشناسد هیأت اعضاء را و هیأت مفاصل را که اگر از جای خود به در روند به جای خود تواند آورد و هر آفتی که به هر یک برسد به حد لایق آن تواند اصلاح نمود. 🔆چهارم آن که بشناسد اوضاع اعضاء و مواضع آنها را بعضی نسبت به بعضی تا آن که در هنگام أعمال ید- از بط و قطع و سل و کی و غیرها- خطا واقع نشود و آفتی به اعضاء دیگر مانند الیاف و عضلات و اعصاب و عروق و غیرها- نرسد. #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀امّا از جهت سوم- انتفاع طبيب به اين فنّ از جهت استدلال نيز به چند وجه است: 🔆یا برای استدلال به سابق احوال است؛ یعنی احوال گذشته پیش از مرض 🔆 و یا برای غیر آن یعنی در هنگام مرض 🌀اما اول: تا آن که تدبیر ما تقدم را معلوم کرده به حسب آن در تدبیر و اصلاح و معالجه کوشد؛ زیرا که آن را دخل عظیم است در این امر چنان؛ چه معرفت مواضع اعضاء را دخل تمام است در اعمال ید؛ تا آن که ضرری و خطایی صادر نگردد. 🌀اما از جهت دوم: آن که چنان چه استدلال می‌نماید بر احوال امراض از اعضاء ظاهریه همچنین استدلال می نماید بر امراض باطنیه؛ مانند آن که: 🔆در امراض ظاهریه استدلال نماید در رمد که اگر انتفاخ از جانب جفن ابتداء کرده از سِمحاق است و به کسر سین مهمله و سکون میم و فتح حاء مهمله و الف و قاف، قشر رقیقی است که بالای استخوان سر است. 🔆اما باطنیه، مانند آن که استدلال نماید از جوهر عضو یا از اعراض آن و یا از هر دو باهم. 🔆اما استدلال از جوهر اعضاء، یا به چیزی است که ظاهر گردد در بدن و یا برون آن #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀اما ثانی 🔆چنان چه استدلال نماید در هنگام آفت در هضم معده بر آفت بر طبقه خارجه و اسفل آن برای آن که خارج معده و اسفل آن لحمی است و هضم معده به سبب لحم آن است؛ زیرا که در آن حرارت می باشد -چنان چه در فایده خلقت لحم بیان شد در فصل چهارم -و بر آفت در شهوت طعام بر خلل در اعالی طبقه داخلیه آن؛برای آن که آن عصبی است و صاحب حس. 🌀اما اول 🔆که استدلال به آن چه ظاهر شود از بدن نماید و آن برآمدن چیزی است از مخرج طبیعی و یا از غیر مخرج طبیعی. 🌀اما مخرج طبیعی 🔆 مانند آن که استدلال نماید به قروح معده و یا مری از برآمدن قشور رقیقه باقی از دهان، و یا از نفث بر قروح ریه و یا از اسافل مانند برآمدن قطعه لحمی و دم خالی- در ذوسنطاریای کبدی- یا آن که از کبد است و اسهال کبدی است یا استدلال به قرحه گرده و مثانه و جرب آن هر دو از برآمدن قشور نخالیه با بول. #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀و اما استدلال اعراض بر اعضاء به آن که اعراض : 🔆در نفس آن اعضاست 🔆یا اعضایی که در آن اعضایند 🔆و یا در آن هر دو. 🌀مانند استدلال به آن که در نفس اعضاست : 🔆به شکل عضو 🔆و یا به رنگ 🔆و یا به مقدار آن 🌀اما به شکل آن: 🔆 مانند استدلال به ورم کبد به آن که در زیر شراسيف اضلاع جانب راست، صلابتی کروی و یا هلالی شکل محسوس گردد و استدلال بر ورم عضله ای که بالای آن است با آن که طولانی و یا عریض و یا مورب باشد. #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀اما استدلال به رنگ عضو 🔆مانند استدلال به ریگ گرده از بر آمدن ریگ و رمل سرخ با بول و به ریگ مثانه از برآمدن آن هر دو خاکستری رنگ، جهت آن که فضول خارجه از هر عضو به رنگ آن می باشد و لهذا دلالت به رنگ آن می نماید. 🌀و اما استدلال به مقدار عضو 🔆به آن که قشور خارجه با براز اگر کبیر است دلالت می کند بر آن که از معا غلاظِ کبیراند _که معا سفلی باشد_ و اگر صغیر رقیق است از معا دقاق که معا علیا نامند. 🌀اما استدلال به اعراض 🔆 که اعضاء را به قیاس به سوی غیر خود می باشد؛ چنان چه استدلال به موضع عضو، و یا به وضع و یا به اتصال آن به غیر آن و یا بودن آن منفذ، و یا بودن آن مشارک به دیگری و یا غیر مشارک مر او را. #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀اما استدلال به موضع عضو 🔆چنان چه استدلال نماید بر مغص در معا دقاق به آن که مغص، قریب به ناف و یا بالای آن باشد و بر مغص بر معاء غلاظ به آن که مغص در زیر ناف یا قریب به عانه باشد. 🌀 اما استدلال به وضع عضو 🔆چنان چه استدلال نماید در ایلاوس به این که فضول محتبس، در معا صائم است؛ برای آن که وضع آن در طول بدن است بر استقامت. 🌀اما استدلال اتصال عضو با غیر خود 🔆 چنان چه استدلال کرده می شود بر آن که آن فضول محتبس در معا صائم نیست برای این که متصل به آن عروق بسیاراند برای امتصاص غذا از آن و دفع براز از آن و لهذا دائم خالی می ماند و آن را صائم از آن جهت نامند. #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀و اما استدلال به بودن عضو منفذ 🔆 چنان چه استدلال کرده می شود بر آن که قضیب منفذ است برای بول و برای چیزی که بر می آید از آن مانند خون و چرک بر آن که از نفس آن نیست بلکه در عضو دیگر است. 🌀 اما استدلال به بودن عضو مشارک عضو دیگر یا غیر مشارک 🔆 مانند استدلال به سرخی چشم و گرمی آن بر حرارت مزاج سرد برای مشارکت این با آن و مانند استدلال به بر آمدن قطعه گوشت با براز با آن که از گرده نیست؛ برای عدم مشارکت معا به گرده؛ بلکه از کبد است؛ برای مشارکت این با آن. #خلاصه_الحکمه 🌀و اما استدلال به اعراضی که به نفس اعضاء و به قیاس به سوی غیر آن ها است 🔆 مانند استدلال بر فعل معده به هضم غذا تا آن که متصغر و ریزه ریزه شود اجزاء آن به حد کمال با آن که مری متصل است به آن از بالای ماساریقا، و امعاء از اسفل و او را تجويف واسع گشاده است که اگر تصفر اجزاء غذا به حد کمال در آن نمی بود استحاله و نفوذ نمی یافت اجزاء رقیقه صافیه آن به واسطه ماساریقا به کبد، و فضول غلیظه ردیه آن به امعاء. 🔆 و آن که این فعل هضم غذا و تصغر اجزاء آن ممکن نیست که در مری حاصل گردد و نه در امعاء و نه در ماساریقا؛ برای آن که آن ها را وسعتی نیست و مجاری اند؛ در آنها مکث غذا نمی تواند واقع شود و چون آفتی در هضم غذا واقع شود و معلوم می گردد که در معده آفتی به هم رسیده. 🌀اما استدلال از جواهر اعضاء و اعراض آن ها با یکدیگر 🔆چنان چه استدلال کرده می شود به رسوب لحمی سرخ مایل به سیاهی با آن که از کبد است برای آن که جرم کبد لحمی و رنگ آن سرخ مایل به سیاهی است و به رسوب لحمی مایل به زردی بر آن که از گرده است برای این که جرم و لحم آن چنین است. #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀فصل سوم از مقدمه رکن دوم از مقاله اولی در بیان اثبات منافع اعضاء 🔆بدان که قومی از طبیعیین اولین منع نموده اند منافع اعضاء را و گفته اند که 🔆 آنها مخلوق برای منفعت و قصدی معتد به نیستند و آن ها و غیر آن ها مخلوق به اتفاق اند؛ برای آن که فضا نزد ایشان معتد به نیستند و آن ها و غیر آن ها مخلوق به اتفاق اند برای آن که «فضا» نزد ایشان چیزی است که در آن اجزاء لحمی و عظمی و ارضی و سماوی و غیر این ها باشند و این اجزاء دایم در حرکت اند 🔆پس اگر اتفاق شود اجتماع و ترکیب آن ها با هم زمین و یا آسمان و یا عرش و یا مانند این ها به هم می رسد؛ پس اگر صلاحیت بقا داشته باشد، باقی می ماند و اگر صلاحیت نسل و نتاج دارند از آن نسل و نتاج به هم می رسد و مستمر و باقی می باشد نوع آن به توالد و تناسل و اگر صلاحیت بقا و نسل نداشته باشد، فاسد و فانی می گردد. #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀و ممتنع نیست نزد آن جماعت آن که یافت شود نوعی که آن را «انسان» و نوعی که آن را «بغل» و نوعی که آن را «شجر» و مانند اینها می نامیم و هیچ یک این ها مقصود حکمت و غرضی نباشد و چنان است که در آن فضای عالم بی نهایت از آن نباتات و حیوانات و هیاکل غیر معهوده نزد ما باشند هم بی فایده . 🔆و حق آن است که این عقیده باطل است برای آن که فعل حكيم عليم قادر مختار علی الاطلاق چگونه می تواند بود که خالی از حکم و مصالح و اغراض و غایات و فواید باشد؟! 🌀گو عقل ناقص ما بدان ها نرسد، قصور از جانب عقول و افهام ماست، نه از جانب خالق جل شانه؛ مانند خفاش که چشم او تاب دیدن نور و ضیاء آفتاب ندارد. 🔆گر نبیند به روز شب پره چشم چشمه آفتاب را چه گناه و شخص کور که مبصرات را مطلق نمی بیند و علم بدان ها ندارد و هم چنین شخص کَر مسموعات را باید از این که آنها وجود نداشته و مخلوق نباشند و خلقت چشم و گوش عبث باشد؛ بلکه خلقت هیچ چیز عبث و لغو و بی فایده نیست....... #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312

🌀بلکه در هر واحد واحد از اعضاء و اجزاء بدن داخلی و خارجی و اجزاء عالم تمامی، حتی سر موی و پر پشه، لغو و بی فایده نیست؛ از کم و کیف و این و وضع و زمان و مکان و غيرها 🔆 «فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا » 🔆 «أ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» 🌀و چشم عبرت و دیده بصیرت حقیقت بین ندارند که نظر در عجایب خلقت زمین و آسمان و خلقتِ آفاق و انفس و عالم صغیر و کبیر نمایند و بگویند: سبحان من قال بالصدق 🔆«ما خَلَقْناهُما إِلَّا بِالْحَقِّ» 🔆و «يَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خلقت هذا باطلا » 🌀 نه آن که کفران ورزند و انکار نمایند؛ چنان چه حق تعالی در سوره رحمان، مکرر می فرمایند در حق این جماعت 🔆«فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ» #خلاصه_الحکمه #آموزش 🌿 https://eitaa.com/hakimshirazi312