💠 آیا برخورد انتظامی و اعمال قانون در تقویت حجاب در جامعه موثر است؟ ✍🏻 حامد محمدجانی عضو گروه فقه الاجتماع مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد «ع» مشهد مقدس 📝 بخش اول مفروضات: مفروضات نگارنده در این نوشتار به اجمال عبارت اند از: ۱- فقه و شریعت با یکدیگر تفاوت دارند. شریعت فعل الهی و مقدس است. فقه در هر شرایط و مرتبه ای که باشد باز هم تفاوت و فاصله معنا داری با شریعت دارد. ۲- علم فقه و خروجی آن به حکم اینکه یک محصول بشری است، همواره تکامل و تغییر پذیر است. ۳- قانون محترم است اما به هیچ وجه مقدس نیست. حتی اگر قانون یک حکومت اسلامی و بر گرفته از فقه و شریعت باشد. چنان که علم فقه و خروجی آن نیز مقدس و غیرقابل تغییر نیست. 🔰 مقدمه مسئله حجاب نیز به مانند دیگر موضوعات اجتماعی چند ساحتی و دارای وجوه مختلفی است. ابعادی همچون حیثیت های مختلف معنوی، شرعی و تکلیفی، اجتماعی ، اقتصادی، هنری رسانه ای، اقتصادی، امنیتی و حیث حقوقی و قانون گذاری، لذا لازم است در تمام مراحل تحلیل و تدوین راهبرد و ارائه راهکار و نظارت همواره با رویکردی کُل نگر و همه جانبه، مقوله حجاب به مثابه یک منطومه و سیستم مورد بحث و بررسی قرار گیرد. عدم توجه به ابعاد مختلف مسئله و غفلت از حیثیت های گوناگون مقوله حجاب، موجب فروکاست و ارائه تحلیل، راهبرد و راهکارهایی تقلیل گرایانه در ارتباط موضوع خواهد شد که چه بسا در دراز مدت منجر به تضعیف مقوله حجاب در نهاد جامعه و دین خواهد شد. 🔰 برخورد انتظامی و اعمال قانون به مثابه پشتیبان از آن جایی که حجاب در جوامع مسلمان، در اکثر تعینات‌اش، مسئله‌ای ذاتا اجتماعی است، و جامعه نیز بستر تنوع سلایق، باورها و گرایش‌هاست، به ویژه امروزه که پیشرفت چشمگیر رسانه‌های ارتباطات جمعی زمینه تاثیر پذیری گسترده‌ی فرهنگی - تمدنی مخصوصا تأثّر از دنیای مدرن را با کمترین هزینه فراهم آورده است؛ بروز اختلافات و ناهمگونی در حدود و کیفیت پوشش افراد در جامعه امری اجتناب‌ناپذیر است. فارغ از وظیفه حکومت دینی در اجرای حداکثری حدود و قوانین اسلامی و صحت استناد جواز #الزام مردم به حجاب اسلامی در فضای اجتماعی توسط حکومت به عنوا یک حکم شرعی، حکومت؛چه دینی باشد چه غیر دینی؛ میتواند با تکیه به #بُعد_تقنینی مسئله، به حقوقی سازی مقوله حجاب اقدام کند سپس دستگاهی همچون قوه انتظامی یا هر نهاد نظارتی دیگری را به نظارت بر اجرای حداکثری قانون پوشش و حجاب در جامعه بگمارد. تبدیل کردن حجاب شرعی به قانون سپس نظارت بر اجرای آن بی‌شک در تقویت و تحقق عینی آموزه حجاب سودمند و چه بسا ضروری است. با این همه حضور نهاد نظارتی و اعمال قانون در ترویج فرهنگ حجاب اسلامی، تنها داری شأن #پشتیبانی و سلبی است و بُعد ایجابی و زیر ساختی را در جای دیگری باید جست. آموزش و اقناع، ترویج و فرهنگ سازی به عنوان لایه های زیرین، سنگ بنای اصلی رفتارسازی در جامعه اند که برای رسیدن به بازدهی حداکثری باید با قانون و نظارت نیروی انتظامی پشتیبانی شوند. در صورت فقدان رویکرد #سیستمی و #شبکه‌ای به مقوله حجاب، نگاه های تک بعدی علاوه بر بی بهرگی از بازدهی پایدار، در دراز مدت ممکن است اثر معکوس و نتایج منفی جبران ناپذیری به بار بیاورد. 🔰 مثالی ملموس مثالی میزنم تا ماجرا ملموس تر شود، تصور کنید سرمربی یک تیم فوتبال هستید و بهترین مهاجم دنیا را در اختیار دارید. در درست ترین حالت ممکن باید او را در نزدیک ترین نقطه به دروازه حریف قرار دهید و چیدمان سایر بازیکنان در عقب زمین را طوری مدیریت کنید که با شروع بازی از امن‌ترین منطقه خودی و رد و بدل کردن پاس های کوتاه و بلند، توپ را در آخرین نقطه و مناسبترین زمان به بهترین مهاجم دنیا برسانند و او فقط ضربه آخر را به توپ بزند و سپس شادی پس از گل ... حالت دیگری هم متصور است، و آن اینکه به عنوان سرمربی اینطور بیاندیشید چون بهترین مهاجم دنیا در اختیار شماست و توان و کیفیت او از سایر بازیکنان‌تان بیشتر است، اولین کاری که باید بکنید رساند توپ به اوست. با همین تفکر از آخرین نقطه او را به عقب ترین نقطه و نزدیک دروازه خودی منتقل می‌کنید. ظرفیت سایر بازیکنان را نادیده میگیرید و مقابله دروازه خودی توپ را به او می‌سپارید، توقع دارید تمام بار برنده شدن را او یک تنه به دوش بکشد! احتمالا این همان چیزیست که رقبای شما آرزویش را داشتند، استفاده از بهترین مهاجم دنیا در بدترین نقطه ممکن...! با ارتکاب این خطای محاسباتی، مهاجم تان نه تنها گلی به ثمر نمی‌رساند و به دلیل دور شدن از جایگاه خود کارآیی اش را از دست می‌دهد، بلکه احتمالا با حذف سایر ظرفیت‌ها موقعیت‌های گل زیادی نیز به تیم حریف خواهد داد، و این یعنی تبدیل فرصت به تهدید و قرار گرفتن در آستانه شکست ...