آیه ۹ احقاف
قُلْ ما کُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ وَ ما أَدْرِی ما یُفْعَلُ بِی وَ لا بِکُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا ما #یُوحی إِلَیَّ وَ ما أَنَا إِلَّا نَذِیرٌ مُبِینٌ
بگو:من در میان پیامبران،بیسابقه نیستم و نمیدانم با من و شما چگونه عمل خواهد شد و جز آنچه به من #وحی میشود از چیز دیگری پیروی نمیکنم و من جز هشدار دهنده ای آشکار نیستم.
_________________________
▪«بدع»به معنای پدیده نوظهور و بیسابقه است.
😳مخالفان به گونهای با پیامبر برخورد میکردند که گویا تا به حال هیچ پیامبری نیامده و این امری نوظهور است!
✅بعثت پیامبران و رسالت آنان،یک جریان مستمر در طول تاریخ بوده است«ما کُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ»
👈چون مردم در برابر مسائل جدید و نوظهور حساسیّت نشان میدهند،بیان سابقه و تاریخ گذشته لازم است.«قُلْ ما کُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ»
💠ای محمّد(صلی الله علیه وآله)!به آنها بگو: فقط من به پیامبری برگزیده نشدهام. بلکه قبل از من پیامبران زیادی بودهاند.
👈پیامبر، آنچه را از غیب آماده و مطلع است که خداوند به او عطا کند«تِلْکَ مِنْ أَنْباءِ الْغَیْبِ نُوحِیها إِلَیْکَ»(هود۴۹)
بدون عطا و وحی و تعلیم الهی،هیچ کس از غیب و آینده خبر ندارد.
چنانکه قرآن میفرماید:«فَلا یُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضی مِنْ رَسُولٍ»(جن ۲۶-۲۷)
👈پیامبر،در سخن جز وحی نمیگوید«ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحی»(نجم ۳-۴)و در عمل جز از #وحی پیروی نمیکند«إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا ما یُوحی إِلَیَّ»
بنابراین کلام وسیرۀ پیامبر برای مردم #حجّت و #الگو است.
آیه ۱۱ احقاف
«وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا لَوْ کانَ خَیْراً ما سَبَقُونا إِلَیْهِ وَ إِذْ لَمْ یَهْتَدُوا بِهِ فَسَیَقُولُونَ هذا إِفْکٌ قَدِیمٌ»
و کسانی که #کفر ورزیدند، درباره کسانی که ایمان آوردهاند، گویند: اگر (اسلام) خوب بود، آنان در پذیرفتن آن بر ما سبقت نمیگرفتند.
و چون خود #هدایت_نیافتند، به زودی خواهند گفت: این #دروغی سابقهدار است.
________________________
💠کفار گمان میکنند تنها آنان میفهمند و اگر امر مفید و خوبی وجود داشته باشد، پیش از دیگران به آن دست مییابند. و چون آنان ایمان نیاوردهاند، لابد، ایمان امر خوبی نیست!
💠پس از آنکه پیامبر فرمود: «ما کُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ» رسالت، چیز جدیدی نیست و من پیامبری نوظهور نیستم، دشمنان، دست به تخریب اصل نبوّت زدند و گفتند: «هذا إِفْکٌ قَدِیمٌ» این دروغی قدیمی و نیرنگی کهن است.
🔰شأن نزول آیه ۱۱ احقاف :
مفسران براى آیه مورد بحث، شأن نزول هاى متعددى نقل کرده اند:
1 ـ این آیه در مورد «ابوذر غفارى» است که در «مکّه» اسلام آورد و قبیله او (بنى غفار) نیز به دنبال او ایمان آوردند، (و از آنجا که قبیله بنى غفار بادیه نشین و فقیر بودند کفار قریش که مردانى ثروتمند و شهرنشین بودند گفتند: اگر اسلام چیز خوبى بود، این بى سر و پاها بر ما سبقت نمى گرفتند!) در اینجا بود که آیه فوق نازل شد، و به آنها پاسخ گفت.
2 ـ یک کنیز رومى در «مکّه» بود به نام «ذى النیره»که دعوت پیامبر(صلى الله علیه وآله) را اجابت کرد، بزرگان قریش گفتند: اگر آنچه را محمّد(صلى الله علیه وآله) آورده، چیز خوبى بود «ذى النیره ها» بر ما مقدم نمى شدند
3 ـ گروهى از قبایل بادیه نشین «مکّه» پیش از مردم شهر، به اسلام روى آوردند، اشراف «مکّه» گفتند: اگر اسلام چیز خوبى بود، این شترچران ها! بر ما سبقت نمى گرفتند.
4 ـ جمعى از مردان پاکدل، اما فقیر و تهیدست همچون «بلال»، «صهیب» و «عمار»، اسلام را با آغوش باز پذیرفتند، اشراف «مکّه» گفتند: مگر ممکن است آئین محمّد(صلى الله علیه وآله) چیز خوبى باشد و اینها بر ما پیشى گیرند؟!
5 ـ هنگامى که «عبداللّه بن سلام» و بعضى از یارانش، ایمان آوردند جمعى از یهودیان مغرور گفتند: اگر اسلام خوب بود آنها پیش قدم نمى شدند.
💠 اسلام از طرف قشرهاى فقیر و بادیه نشین و تهیدست، به سرعت مورد استقبال قرار گرفت؛ چرا که هم منافع نامشروعى نداشتند که به خطر بیفتد، و هم مغز آنها از باد غرور انباشته نبود، و هم قلب هائى پاک تر از قشر مرفه، عیاش و هوس باز داشتند .
این استقبال گرم، از ناحیه این گروه که یکى از بزرگ ترین نقطه هاى قوت این آئین الهى بود، از سوى #مغروران_مستکبر، به عنوان یک نقطه ضعف بزرگ شمرده شد، و گفتند: این چه آئینى است که پیروانش انبوهى بادیه نشین فقیر و تهیدست و کنیزان و بردگانند؟! اگر مکتب معقولى بود، هرگز نباید افراد سطح پائین و منحط اجتماع، از آن استقبال کنند! اما ما که در سطح بالا قرار داریم و چشم و چراغ جامعه هستیم، عقب بمانیم!
❌این طرز تفکر انحرافى، امروز هم از رائج ترین طرز تفکرها در میان ثروتمندان مغرور، و هوسبازان مرفه در مورد مذهب است که مى گویند: مذهب، به درد فقرا و پابرهنه ها مى خورد، و هر دو براى هم خوبند، و ما در سطحى بالاتر و بالاتر قرار داریم!
❌اینکه قرآن مربوط به زمان پیامبر بوده و به درد امروز نمیخورد، شبهه و حرفِ جدیدی نیست، مخالفانِ مدعی فکر و اندیشه در زمان پیامبر نیز، این شبهات و حرفهای بیاساس را میگفتند. «هذا ... قَدِیمٌ»
❌تبلیغات تحقیرآمیز علیه اسلام و مسلمانان همیشه بوده است. «لَوْ کانَ خَیْراً ما سَبَقُونا ...»
❌دشمن، همیشه از یک راه وارد نمیشود و یک حرف و منطق ندارد. گاهی میگوید: اسلام ارزشی ندارد وگرنه ما قبل از همه میپذیرفتیم، «لَوْ کانَ خَیْراً ما سَبَقُونا» و گاهی میگوید: این مطالب، دروغ کهن و سابقهداری بیش نیست. «فَسَیَقُولُونَ هذا إِفْکٌ قَدِیمٌ»
♦️صفحه ۵۰۴ سوره احقاف♦️
15 - و انسان را به نیکی کردن به پدر و مادر خود سفارش کردیم مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با تحمل رنج او را بر زمین نهاد، و [دوران] حمل و از شیر گرفتن او سی ماه است، تا آن که به رشد کامل خود برسد و به چهل سال برسد، میگوید: پروردگارا! بر دلم بیفکن تا نعمتی را که به من و پدر و مادرم ارزانی داشتهای سپاس گویم و کار شایستهای انجام دهم که آن را خوش داری، و فرزندانم را برایم شایسته گردان به راستی من به درگاه تو توبه آوردم و من از تسلیم شدگانم
16 - آنان کسانیاند که بهترین عملی را که انجام دادهاند از ایشان میپذیریم و از بدیهایشان در زمره بهشتیان در میگذریم وعدهی راستی که وعده داده میشدند
17 - و آن که به پدر و مادر خود گفت: اف بر شما! آیا به من وعده میدهید که [از قبر] بیرون آورده میشوم و حال آن که پیش از من نسلها گذشتند [و برنخاستند]، و آن دو به [درگاه] خدا زاری میکنند که: وای بر تو! ایمان بیاور، وعدهی خدا حق است، و او پاسخ میدهد: اینها جز افسانههای گذشتگان نیست
18 - آنان کسانیاند که وعدهی عذاب بر آنها در [زمرهی] گروههایی از جنّ و انس که پیش از آنها بگذشتند حتمی شد که بیتردید آنها زیانکار بودند
19 - و برای هر یک [از مؤمن و کافر] بر حسب آنچه انجام دادهاند درجاتی است، و تا [خدا پاداش] اعمالشان را تمام بدهد، و آنها مورد ستم واقع نخواهند شد
20 - و آن روز که کافران بر آتش عرضه شوند، [به آنها گفته شود:] نعمتهای پاکیزه [و خوشیهای] خود را در زندگی دنیایتان [از بین] بردید و از آنها برخوردار شدید، پس امروز به سزای آن که در زمین به ناحق سرکشی میکردید و به سبب آن که نافرمانی میکردید به عذابی خفتبار کیفر میبینید.
♦️صفحه ۵۰۴ سوره احقاف♦️
آیه ۱۵ احقاف
«وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ إِحْساناً حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً حَتَّی إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَ أَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَ إِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ»
و ما #انسان را #سفارش_کردیم که به #والدین خود نیکی کند،مادرش❤️ او را با سختی حمل کرد و با سختی به دنیا آورد و دوران حمل تا از شیر گرفتنش سی ماه (به طول کشد)،تا آنگاه که به رشد کامل رسد و چهل ساله شود، گوید:
🤲پروردگارا! مرا توفیق ده تا نعمتی را که بر من و بر پدر و مادر من لطف کردی،#شکرگزاری کنم و #عمل_شایستهای انجام دهم که تو آن را #بپسندی و #فرزندانم را برای من #صالح و شایسته گردان، همانا من به سوی تو بازگشته و از #تسلیم_شدگانم.
____________________________
💠احسان به والدین،از جایگاه ویژهای نزد خداوند برخوردار است.
مادر❤️به دلیل دشواری دوران بارداری و زایمان و شیردهی،حقّ ویژهای بر فرزند داشته و باید نسبت به او بیشتر احسان کرد،چنانچه در روایات تأکید بیشتری در مورد احسان به مادر❤️ شده است و پیامبر اکرم در روایتی سه بار سفارش به نیکی به مادر کرد و آنگاه سفارش به نیکی به پدر.
در قرآن،پنج بار کلمه«وَصَّیْنَا»بکار رفته که سه بار آن مربوط به والدین است(عنکبوت۸- لقمان۱۴-همین آیه)
💠در این آیه به دوران جنینی و نوزادی انسان تا سن چهل سالگی اشاره شده واین سنّ، اوج کمال جسمی انسان شمرده شده است«بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً»
💠از این آیه معلوم میشود که کوتاه ترین مدّت حاملگی،شش ماه است،چون دو سال شیردهی، اگر از سی ماه که در آیه آمده است کم شود، حداقل مدت حمل شش ماه میشود«وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْراً»
✅ سفارش احسان به والدین،در طول تاریخ و تمام ادیان بوده است«وَصَّیْنَا» درقالب ماضی آمده است
✅احسان به والدین،از حقوق انسانی است که هر پدر و مادری بر گردن فرزندشان دارند.«وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ»نفرمود: «وصینا الذین آمنوا»
👈 در احسان به والدین، مسلمان بودن آنان شرط نیست«وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ»
👌 استحکام بنیاد خانواده و حفظ جایگاه والدین، مورد توجّه خاص خداوند است«وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ إِحْساناً»
👈 نه تنها انفاق و امداد و احترام، بلکه هر نوع نیکی نسبت به والدین لازم است«إِحْساناً» به صورت نکره آمده که شامل هر نوع احسانی شود.
👈 احسان به والدین باید پیوسته و برجسته باشد؛ نه به مقدار ضرورت و مقطعی(تنوین در «إِحْساناً» نشانۀ عظمت و برجستگی است.)
❤️ توجّه به سفارش اکید خداوند به زحمات گذشته والدین، احسان و خدمت کردن به آنان را عاشقانه و جدیتر میکند«وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ ... حَمَلَتْهُ أُمُّهُ»
👈 یاد رنج و زحمتهای مادران،در برانگیختن عاطفه فرزندان مؤثّر است«حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً ... کُرْهاً ...»
👈کمال احسان به والدین، در آن است که بیواسطه انجام گیرد. «بِوالِدَیْهِ إِحْساناً»(حرف «ب»در «بِوالِدَیْهِ» نشانه آن است که احسان به والدین با دست خود باشد)
❤️حق مادر بیش از پدر است. پس از کلمه «والدین»، سخن از رنجهای مادر است.پ«حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً ...»
🤔 شکر الهی، به استمداد و توفیق خداوند نیاز دارد«أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ»
👈بخشی از نعمتهای انسان، به واسطۀ والدین و نیاکان است«أَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَ عَلی والِدَیَّ»
-👈تشکّر فرزند از نعمتهایی که خداوند به والدین او داده، وظیفه و نوعی احسان به والدین است«أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ ... عَلی والِدَیَ»
✅ بهترین راه تشکر از نعمتهای خداوند، انجام کار نیک است«أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ ... أَعْمَلَ صالِحاً»
✅ارزش عمل صالح به آن است که پیوسته و دائمی باشد. «أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً» (فعل مضارع «اعمل»، نشانه دوام و استمرار است)
👌عمل صالحی ارزشمند است که خالصانه بوده و مورد قبول و رضای خدا قرار گیرد«أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ»
👈 بلوغ جسمی و کمال عقلی، بستر بلوغ معنوی است. «بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً قالَ رَبِ..»
🍃🌸 فرزند و نسل صالح، افتخاری برای والدین است.«أَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی»
🤲 بهترین دعا آن است که انسان، هم به والدین و هم به فرزندان توجّه داشته باشد.«عَلی والِدَیَ ... أَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّیَّتِی»
😓در برابر ناسپاسیهایی که نسبت به خدا و والدین داشتهایم، توبه و جبرانکنیم. «وَ عَلی والِدَیَ ... إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ»
✅ تسلیم فرمان خدا زیستن و مسلمان مردن، دعای پاکان و صالحان است. «إِنِّی تُبْتُ إِلَیْکَ وَ إِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ»
🌺رهبرمعظم انقلاب: بايد كاری کنیم که بچهها دست مادر را حتما ببوسند.
🌺 علّامه تهرانی (ره) :
👌 در بوسیدن دست پدر و مادر برکتی است مخصوص خود آن و در جای دیگری پیدا نمی شود.
🌺آیت الله فاطمینیا:
#حیفتان_نمیآید_مادرها_را_اذیت_میکنید؟
سید رضی جامع نهج البلاغه پس از مرگ مادرش گفت: "بعد از این با کدام دست بلاها را رد کنم؟" دست مادر که بالا میرود بلاها از شما دور میشود. حیف نیست سر یک چیز جزئی مادر را میرنجانید؟ از مجلس روضه برگشته مادر را میرنجاند؛ قبول باشد!