🔰تعصب در آیات قرآن
در بررسی آیات قرآن گوشه‌ای از ادعاهای بی‌دلیل جمعی از یهودو نصارا را می‌بینیم که نتیجه‌اش انحصارطلبی و سپس تعصب است. قرآن کریم می‌فرماید:«وَ قالَتِ الْیَهُودُ لَیْسَتِ النَّصاری عَلی شَیْ‌ءٍ وَ قالَتِ النَّصاری لَیْسَتِ الْیَهُودُ عَلی شَیْ‌ءٍ وَ هُمْ یَتْلُونَ الْکِتابَ»؛سوره بقره آیه ۱۱۳
یهودیان گفتند:مسیحیان هیچ موقعیتی -نزد خدا- ندارند»، و مسیحیان نیز گفتند:یهودیان هیچ موقعیتی ندارند -و بر باطلند-»؛ در حالی‌که هر دو دسته، کتاب آسمانی را می‌خوانند -و باید از این گونه تعصب‌ها برکنار باشند-.
این آیه شریفه سرچشمه اصلی #تعصب را،
❌جهل و نادانی معرّفی کرده است؛ زیرا افراد نادان همواره در محیط زندگی خود محصورند و غیر آن‌را قبول ندارند، به آیینی که از کودکی با آن آشنا شده‌اند هر چند خرافی و بی‌اساس باشد سخت دل می‌بندند و غیر آن‌را منکر می‌شوند.
سوره اسراء آیه ۱۱
وَيَدْعُ الْإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءَهُ بِالْخَيْرِ وَكَانَ الْإِنسَانُ عَجُولًا
انسان (بر اثر #شتابزدگی)، بدیها را طلب می‌کند آن گونه که نیکیها را می‌طلبد؛ و انسان، همیشه #عجول بوده است!
_____________________
❌در قرآن از #شتاب_زدگى انسان و #شرّخواهى او بارها سخن به ميان آمده است:
«وَ يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ» يعنى از تو عذاب فورى مى‌خواهند.
در آيه‌اى ديگر از قول كافران مى‌فرمايد: «فَأَمْطِرْ عَلَيْنا حِجارَةً مِنَ السَّماءِ» مى‌گويند: خدايا اگر دين حقّ است، از آسمان بر ما سنگ بباران. سرچشمه‌ى اين شتاب‌ها، #جهل و #عناد و #تعصّب است.
💐پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند: «انما أهلك الناس العجلة» بيشترين هلاكت و تباهى انسان از #عجله است.
❌ #عجله و #شتاب، از آفات فكر و عمل بشر است. وَ يَدْعُ الْإِنْسانُ بِالشَّرِّ ... عَجُولًا
❌ آنان كه به هدايت استوار قرآن «يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ» راه نيابند، شتابزده سراغ شرّ خواهند رفت. «يَدْعُ الْإِنْسانُ بِالشَّرِّ»
👈انسان، فطرتاً خيرگِراست. «يَدْعُ الْإِنْسانُ بِالشَّرِّ دُعاءَهُ بِالْخَيْرِ» تشبيه شرّخواهى انسان به خيرخواهى او، نشانه‌ى آن است كه انسان در اصل، خيرگِرا مى‌باشد.
👈عجله در نهاد هر انسانى وجود دارد، امّا بايد جاى استفاده‌ى صحيح آن را بشناسيم. «كانَ الْإِنْسانُ عَجُولًا»
🔴آثار #تعصب و #تقلید_کورکورانه از نیاکان و اباء واجداد است .
❌عدم پیروی از قرآن وکافی دانستن آیین پدران خود
سوره بقره آیه ۱۷۰
سوره مائده آیه ۱۰۳ و۱۰۴
❌پافشاری در انکار کردن هدایت
سوره زخرف ۲۳و ۲۴
❌نسبت دروغگویی به پیامبران
سوره ص آیه ۴و۶و ۷
❌ نسبت برتری جویی به پیامبران
سوره مومنون‌آیه ۲۳ و۲۴
سوره ابراهیم ۹ و ۱۰
سوره یونس ۷۵و ۷۸
❌محروميّت از رشد فكرى و درك معارف الهی
❌استکبار و روى‌گردانى از پذيرش آيات الهى
❌مانع آمرزش‌طلبی در پيشگاه خدا /هود ۶۱ و ۶۲
❌تقلید از سران شرک مايه حسرت مشركان در قيامت /بقره۱۶۶و۱۶۷
❌توجیه گناه /اعراف۲۸
⚠️کسانی نسل در نسل با تقلیدهای کور کورانه خود منحرف شده اند ؛ پذیرش یکباره حق برایشان آسان نیست.😳اجیتنابالحق ام ....
❌جدال #متکبرانه درباره خدا، مورد سرزنش اوست.
❌گروهی از مشرکان عصر بعثت به دلیل بحث و جدال جاهلانه درباره خداوند از سوی خدا، نکوهش شدند.
❌جدال کنندگان بی برهان و جاهل #مبغوض_خدا_و_مؤمنان هستند.
❌#کفران_نعمتهای_الهی ؛ جدال در برابر حق است.
❌كسانى كه #كافر شدند ، به باطل مجادله مى‌كنند ، تا با آن حق را پايمال كنند ، و آيات مرا و هر آنچه را كه بيم داده شدند ، به ريشخند گرفتند .
❌#تقلید و #تعصب خویشاوندی، اساس جدال جاهلانه کافران درباره خدا است.
❌#کبر؛ علت جدال باطل است .
❌جدال کنندگان در آیات الهی، #فاقد_برهان_و_علم و دارای دلی پر از #تکبر هستند.
❌#گمراه_کردن_مردم، هدف مجادله کنندگان جاهل درباره خدا است.
❌آثار مجادله به باطل #ختم_قلب و #طغیانگری است.
❌#رسوایی و #ذلت_در_دنیا_و_آتش_جهنم، کیفر مجادله جاهلانه درباره خدا است.
▪کسی که با باطل مجادله می‌کند و حاضر نیست تسلیم حق شود و تن به آن بدهد، بلکه دنبال ابطال حق می‌رود، چنین شخصی در قیامت حسرت می‌خورد ...
▪«جدال احسن»:مناظره ای برای اثبات حق و نفی باطل است.
🍃🌸پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:
هرکه در مناقشه ای بدون علم #مجادله کتد در خشم خدا باشد تا دست بردارد.
🍃🌸پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمود: «به هیچ چیزی پس از نهی از بت‌پرستی به اندازه نزاع و ستیزه‌کردن با دیگران نهی نشده‌ام».
آیه ۲۶ فتح
« إِذْ جَعَلَ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی قُلُوبِهِمُ #الْحَمِیَّةَ #حَمِیَّةَ_الْجاهِلِیَّةِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ #سَکِینَتَهُ عَلی رَسُولِهِ وَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ وَ أَلْزَمَهُمْ #کَلِمَةَ_التَّقْوی وَ کانُوا أَحَقَّ بِها وَ أَهْلَها وَ کانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْ‌ءٍ عَلِیماً
آنگاه که کافران، #تعصّب (آن هم) #تعصّب_جاهلیّت را (نسبت به شما) در قلب‌های خود جا داده بودند. پس خداوند #آرامش خود را بر پیامبرش و بر مؤمنان نازل کرد (و آنان برای صلح آماده شدند) و خداوند آنان را به #حقیقت_تقوا ملزم ساخت که به آن سزاوارتر و اهل آن بودند و خداوند به همه چیز آگاه است.
__________________________________
▪«حمیت» در اصل از ماده «حمی» به معنی حرارت است؛ به حالت خشم و غضب و همچنین نخوت و تعصب آمیخته با غضب به کار رفته است."تعصب خشم آلود"
❌تَعَصُّب یا حَمیَّت از رذائل اخلاقی به معنای طرف‌داری غیرمنطقی به شخص، گروه یا چیزی است.
❌انتقال سنت هاى غلط از قومى به قوم دیگر، در سایه شوم همین «حمیت جاهلیت» صورت مى گیرد.
این حالتى است که بر اثر جهل و کوتاهى فکر و انحطاط فرهنگى، سرچشمه می گیرد...
و شکی نیست که وجود چنین حالتى در فرد یا جامعه، باعث عقب ماندگى و سقوط آن جامعه است، پرده هاى سنگینى بر عقل و فکر انسان مى افکند، و او را از درک صحیح و تشخیص سالم، باز مى دارد و گاه تمام مصالح او را به باد فنا مى دهد.
💠منظور از «#حمیّة_الجاهلیّة» که در آیه ۲۶ فتح آمده است ؛ تعصب عرب جاهلی به خدایانشان بود که موجب می‌شد از پرستش غیر آن‌ها خودداری ورزند؛ یعنی، نوعی گردن فرازی که مانع هر نوع تسلیم و انقیاد می‌گردید و به عنوان یکى از مهم ترین عوامل باز دارنده کفار از ایمان به خدا و پیامبر(صلى الله علیه وآله) و تسلیم در مقابل حق و عدالت شمرده شده است.
❌تعصّب جاهلیّت، عامل بستن راه مسجد بر مؤمنان است. « صَدُّوکُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ ... فِی قُلُوبِهِمُ الْحَمِیَّةَ»
❌ ریشه این تعصب‌ها از شیطان است؛چرا که اولین کسی که تعصب به خرج داده شیطان بود که گفت من از آتش هستم و آدم از خاک است و من زیر بار سجده بر او نمی‌روم.
👈از نگاه امام علی(ع) ریشه تمام تعصبات نابجا از شیطان است:«پس آتش عصبیت و کینه‌های جاهلیت را که در دل‌هایتان پنهان است خاموش کنید؛ چرا که این کبر و خودخواهی در فرد مسلمان از خاطره انگیزی‌های شیطان و ایجاد نخوت‌ها و فسادها و وسوسه‌های او است.
💐امام صادق علیه السلام :
هر کس در دلش ذره‌ای تعصب باشد خداوند او را روز قیامت با اعراب جاهلی مبعوث می‌کند.
✅اسلام، با فرهنگ جاهلیّت به هر نوعی که باشد مبارزه می‌کند؛ «ظَنَّ الْجاهِلِیَّةِ» (آل عمران،۱۵۴)، «تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّةِ» (احزاب،۳۳) و «حَمِیَّةَ الْجاهِلِیَّةِ»
✅بهترین راه مبارزه با این خوى زشت، و طریق نجات از این مهلکه بزرگ، تلاش و کوشش براى بالا بردن سطح فرهنگ و فکر و ایمان هر قوم و جمعیت است.
در حقیقت، داروى این درد را قرآن مجید در همین
آیه ۲۶ فتح بیان کرده، آنجا که در نقطه مقابل آن، از مؤمنانى بحث مى کند که داراى سکینه و روح تقوا هستند، بنابراین آنجا که ایمان، سکینه و تقوا است، حمیت جاهلیت نیست، و آنجا که حمیت جاهلیت است، ایمان و سکینه و تقوى نیست!.
👈مراد از «کَلِمَةَ التَّقْوی» ایمان است.
✅آرامش و سکینه را با مال و مقام و تعداد نفرات، نمی‌توان تحصیل کرد؛ بلکه هدیه الهی است. «فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ»
👈 آنچه انسان را در برابر تعصّب های جاهلی حفظ می کند، ایمان و سکینه؛آرامش است. « حَمِیَّةَ الْجاهِلِیَّةِ ... فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ»