🧡سوره #ق

✴️ سوره ق پنجاهمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است. این سوره را «قاف» می‌نامند؛ زیرا با حرف مقطعه «ق» آغاز شده است. نام دیگر این سوره باسقات (به معنای درختان بلند) است که این واژه در آیه دهم به کار رفته است.کلمه باسقات یک‌بار در قرآن و آن هم در سوره «ق» استفاده شده است. 🔰محتوا سوره ق: محور بحث‌های سوره «ق» را #مسئله_معاد دانسته‌اند. 🔸انکار و تعجب کافران از مسئله معاد (معاد جسمانی) 🔸استدلال بر معاد از طریق توجه به نظام آفرینش و به ویژه احیای زمین‌های مرده به وسیله نزول باران 🔸استدلال بر مسئله معاد از طریق توجه به خلقت نخستین 🔸اشاره به مسئله ثبت اعمال و اقوال برای روز حساب 🔸مسائل مربوط به مرگ 🔸 حوادث روز قیامت و اوصاف بهشت ودوزخ 🔸اشاره به حوادث تکان دهنده پایان جهان 🔸اشاره به وضع اقوام طغیان‌گر و سرنوشت دردناک آنها 🔸تحت مراقبت بودن انسان در تمام مراحل زندگی 🔸دستور به ذکر خدا  🔸عظمت قرآن 🔶🔶آیات مشهور: 🟠آیه ۱۶ سوره ق : خدا به همه نزدیک است! وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ  و ما از شاهرگ [او] به او نزدیکتریم  🔸واژه ورید به معانی مختلفی چون رگ گردن، رگ متصل به قلب و کبد، رگ زیر زبان و رگی که در تمام بدن منتشر شده و محل جریان خون است تفسیر شده است.  علامه طباطبایی در تفسیر المیزان این آیه را تشبیهی برای درک بهتر احاطه کامل خداوند به انسان و نزدیک بودن به وی دانسته است. این آیه در اشعار و ادبیات فارسی هم بازتاب‌هایی داشته است دوست نزدیکتر از من به من است وین عجب تر که من از وی دورم چه کنم با که توان گفت که او در کنار من و من مهجورم 🟠آیه ۱۸ سوره ق: دو فرشته رقیب و عتید مَا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ  آدمی هیچ سخنی را به لفظ درنمی‌آورد مگر اینکه مراقبی آماده نزد او آن را ضبط می‌کند. در این آیه از دو فرشته به نام‌های رَقیب و عَتید نام می‌برد که نویسنده اعمال انسان‌ها هستند. بر اساس برخی روایات، رقیب بر شانه راست فرد، نویسنده کارهای نیک و عتید بر شانه چپ، نویسنده گناهان هستند. ین دو فرشته در هنگام مرگ بر انسان ظاهر شده و درقیامت بر اعمال او گواهی می‌دهند.  قرآن با تعابیر «رُسُل»، «کِرامَاً کاتِبینَ» و «حافظین» «سفره، کرام برره» نیز از این فرشتگان یاد کرده است. در دعای کمیل کرام الکاتبین به عنوان گواهان بر انسان در کنار اعضاء وجوارح معرفی شده‌اند.  واژه کرام الکاتبین در ادبیات مردم کاربرد پیدا کرده و به صورت ضرب‌المثل درآمده است. در ادبیات فارسی نیز از این فرشتگان یاد شده که شعر حافظ نمونه‌ای از آن است: تو پنداری که بدگو رفت و جان برد حسابش با کرام الکاتبین است ✳️فضیلت قرائت سوره ق:  💐پیامبر(ص): هر كس سوره «ق» را تلاوت كند، خداوند سختی‌ها و سکرات موت را بر وی آسان می‌كند. 💐امام باقر(ع):هر كس در نمازهای واجب یا مستحب خود سوره «ق» را قرائت کند، خداوند در روزی او وسعت ایجاد كرده و در روز قیامت كتاب اعمال او را به دست راستش می‌دهد و از او به آسانی حسابرسی می‌كند.

🧡صفحه ۵۱۸ سوره ق🧡 🍃🌸بسم الله الرحمن الرحیم 🌸🍃 1_ق، سوگند به قرآن مجید (که قیامت و رستاخیز حقّ است)! 2_آنها تعجّب کردند که پیامبری انذارگر از میان خودشان آمده؛ و کافران گفتند: «این چیز عجیبی است! 3_آیا هنگامی که مُردیم و خاک شدیم (دوباره به زندگی بازمی‌گردیم)؟! این بازگشتی بعید است!» 4_ولی ما می‌دانیم آنچه را زمین از بدن آنها می‌کاهد؛ و نزد ما کتابی است که همه چیز در آن محفوظ است! 5_آنها حقّ را هنگامی که به سراغشان آمد تکذیب کردند؛ از این رو پیوسته در کار پراکنده خود متحیّرند! 6_آیا آنان به آسمان بالای سرشان نگاه نکردند که چگونه ما آن را بنا کرده‌ایم، و چگونه آن را (بوسیله ستارگان) زینت بخشیده‌ایم و هیچ شکاف و شکستی در آن نیست؟! 7_و زمین را گسترش دادیم و در آن کوه‌هائی عظیم و استوار افکندیم و از هر نوع گیاه بهجت‌انگیز در آن رویاندیم، 8_تا وسیله بینایی و یادآوری برای هر بنده توبه کاری باشد! 9_و از آسمان، آبی پربرکت نازل کردیم، و بوسیله آن باغها و دانه‌هایی را که درو می‌کند رویاندیم، 10_و نخلهای بلندقامت که میوه‌های متراکم دارند؛ 11_همه اینها برای روزی‌بخشیدن به بندگان است و بوسیله باران سرزمین مرده را زنده کردیم؛ (آری) زنده‌شدن مُردگان نیز همین گونه است! 12_پیش از آنان قوم نوح و «اصحاب الرسّ» [= قومی که در یمامه زندگی می‌کردند و پیامبری به نام حنظله داشتند] و قوم ثمود (پیامبرانشان را) تکذیب کردند، 13_و همچنین قوم عاد و فرعون و قوم لوط، 14_و «اصحاب الایکه» [= قوم شعیب‌] و قوم تبّع (که در سرزمین یمن زندگی می‌کردند)، هر یک از آنها فرستادگان الهی را تکذیب کردند و وعده عذاب درباره آنان تحقّق یافت! 15_آیا ما از آفرینش نخستین عاجز ماندیم (که قادر بر آفرینش رستاخیز نباشیم)؟! ولی آنها (با این همه دلایل روشن) باز در آفرینش جدید تردید دارند!. 🧡صفحه ۵۱۸ سوره ق🧡

آیات ۱-۲ ق بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ 🔸ق وَ الْقُرْآنِ الْمَجِیدِ 🔸بَلْ عَجِبُوا أَنْ جاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقالَ الْکافِرُونَ هذا شَیْ‏ءٌ عَجِیبٌ به نام خداوند بخشنده مهربان‏ قاف، سوگند به قرآن با عظمت، (که نبوّت تو و وقوع قیامت حقّ است). بلکه از آمدن پیامبری هشدار دهنده از میان خودشان در شگفت شدند، پس کافران گفتند: این (سخنان که از قیامت خبر می‌دهد) چیز عجیبی است! ________________________ دربارۀ پیامبر و آنچه بر او نازل شده و دستورات او، دو نوع تعجّب در قرآن ذکر شده است: یکی مثبت و دیگری منفی. تعجّب مثبت از گروهی جن بود که مطالب عالی قرآن آنان را به تعجّب واداشت و گفتند: «سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً» (جن،۱) تعجّب منفی از کفّار است که در چند مورد می‌باشد:  😳از این‏که شخصی مثل خود آنان پیامبر شده است. «بَلْ عَجِبُوا أَنْ جاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ»  😳از دعوت او به یکتاپرستی. «أَ جَعَلَ الْآلِهَةَ إِلهاً واحِداً إِنَّ هذا لَشَیْ‏ءٌ عُجابٌ» (ص،۵)  😳از گفتار او درباره حسابرسی و برپایی قیامت. «أَ فَمِنْ هذَا الْحَدِیثِ تَعْجَبُونَ» (نجم،۵۹)  😳از زنده شدن مجدّد. «وَ إِنْ تَعْجَبْ فَعَجَبٌ قَوْلُهُمْ أَ إِذا کُنَّا تُراباً أَ إِنَّا لَفِی خَلْقٍ جَدِیدٍ» (رعد،۵) 👌 سوگند به قرآن بسیار مهم است؛ چون دارای مجد و عظمت است. «وَ الْقُرْآنِ الْمَجِیدِ»  👈 اگر مجد و عظمت می‌خواهید، به قرآنِ صاحب مجد و شرافت روی بیاورید. «وَ الْقُرْآنِ الْمَجِیدِ»  👈 اگر قرآن، مجید و کریم است، ما نیز باید آن را تمجید و تکریم کنیم. «وَ الْقُرْآنِ الْمَجِیدِ»، «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ» (واقعه،۷۷)  ❌انکار عملکرد حکیمانۀ خداوند نسبت به ارسال پیامبران، کفر است. «عَجِبُوا أَنْ جاءَهُمْ‏ ... فَقالَ الْکافِرُونَ‏»  ❌منطق کفّار در طول تاریخ، استبعاد و تعجّب از رسالت پیامبران بوده است.«فَقالَ الْکافِرُونَ هذا شَیْ‏ءٌ عَجِیبٌ» 👈 کفّار دلیلی بر نفی نبوّت و قیامت ندارند، تنها کارشان تعجّب از هشدارهای انبیاء به خصوص در مورد قیامت است.

آیات ۳و ۴و۵ ق أَ إِذا مِتْنا وَ کُنَّا تُراباً ذلِکَ رَجْعٌ بَعِیدٌ قَدْ عَلِمْنا ما تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَ عِنْدَنا کِتابٌ حَفِیظٌ بَلْ کَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ فَهُمْ فِی أَمْرٍ #مَرِیجٍ آیا هنگامی که مردیم و خاک شدیم (دوباره زنده می‌‏شویم؟) این بازگشتی‏ دور (از عقل و انتظار) است. بدون شک هر چه را زمین از آنان می‌کاهد، می ‏دانیم و نزد ما کتابی است که (همه چیز را در خود) حفظ می‌کند. بلکه سخن حق را چون به سراغشان آمد، تکذیب کردند، پس در کار (نبوّت و معاد) #سردرگُم و #آشفته هستند. ____________________________ 💠مراد کفّار از «رَجْعٌ بَعِیدٌ»، بعید بودن از نظر عقل و عادت است. یعنی بازگشت دوباره انسان، از جهت عقل و عادت، امری بعید است. بنابراین آنها دلیلی بر انکار معاد ندارند و تنها استبعاد می‌کنند.  ▪«مَرِیجٍ» به معنای اختلاط و آشفتگی است. چنانکه قرآن در مورد اختلاط آب‏‌های دو دریا می‏‌فرماید: «مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیانِ» (الرحمن،۱۹) کلمه‏ «مَرِیجٍ» در قرآن تنها یکبار بکار رفته آن هم در قالب صفت مشبهه که حاکی از تداوم تحیّر و سردرگمی کفّار است. ✅ توجّه به معاد و حیات پس از مرگ، محور هشدار انبیاء است. «جاءَهُمْ مُنْذِرٌ ...ذلِکَ رَجْعٌ بَعِیدٌ»  😳 تعجّب کفّار، ناشی از متلاشی شدن جسد انسان در زمین است که قرآن پاسخ می‌دهد: ما این فرسایش را می‌‏دانیم. « أَ إِذا مِتْنا ... قَدْ عَلِمْنا ما تَنْقُصُ الْأَرْضُ‏»  👌 تمام تحوّلات و تغییرات مادّی حساب و کتاب داشته و زیر نظر خداست. «قَدْ عَلِمْنا ما تَنْقُصُ الْأَرْضُ»  ❌ ریشۀ #اضطراب و 'سردرگمی، #تکذیب_حق و کفر است؛ همان ‏گونه که ریشه آرامش، توجّه به قرآن و یاد خداست. «بَلْ کَذَّبُوا بِالْحَقِ‏ ... فَهُمْ فِی أَمْرٍ مَرِیجٍ‏»  👈کسی که ایمان ثابت و محکمی ندارد، هر لحظه سخنی می‌گوید و مضطرب است. (گاهی پیامبر را ساحر و کاهن و گاهی مجنون و شاگرد دیگران می‌خواندند.) «فِی أَمْرٍ مَرِیجٍ»