🌀نشست داووس، هوش مصنوعی، و چالش های اخلاقی پیشِ رو قسمت ۲ از ۲: وقتی یک زمان غافل شدن دویست سال راه را دور می کند. قسمت اول ✍🏼حسینعلی رحمتی 🔻۴. نشست داووس یک نکته دیگر را هم روشن کرد: لزوم سرمایه گذاری جدی مالی و انسانی کشورمان درباره فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی. نگاهی به ارقام سرسام آور سرمایه گذاری کشورهای شرکت کننده در داووس در زمینه توسعه فناوری های هوشمند (حتی کشورهایی که از نظر جغرافیایی و منابع مادی و انسانی از کشور ما به مراتب پایین تر هستند) بیان گر این اهمیت و ضرورت، همچنین بیانگر بازار شدیدا رقابتی این فناوری ها در حال حاضر است،‌ که البته در سال های آینده با شدت و وسعت بیشتری ادامه پیدا خواهد کرد. در ایران هم در چند سال اخیر سرمایه گذاری ها و فعالیت هایی انجام شده است و طبیعتا ادامه پیدا خواهد کرد. بنابراین، اخلاق پژوهان کشورمان بایستی این موضوع را مورد بررسی قرار دهند که به موازات افزایش حضور فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی در زندگی شهروندان ما، به سبب فعالیت های کشور خودمان یا دیگر کشورها در این زمینه، این کار چه مسائل و موضوعات اخلاقی را پدید خواهد آورد و برای رفع یا کاهش آنها چه باید کرد. مثلا روز به روز استفاده از هوش مصنوعی برای کارهایی چون پاسخگویی به سوالات، انجام پژوهش، تبدیل عکس به فیلم، طراحی و نقاشی، ترجمه و تالیف و ویرایش منابع علمی و ده ها کار دیگر در حال افزایش است، که مسائل اخلاقی از قبیل نقض حریم خصوصی، نقض مالکیت مادی و معنوی دیگران، فریبکاری و حقیقت سازی، و سوگیری داده ها را به دنبال دارد. برای کاهش پیامدهای این مسائل چه باید کرد؟ البته موضوعات پیچیده تری هم در حال نمایان شدن است؛ از جمله این که به عنوان مثال فراگیر شدن فناوری «نورالینک»‌ یا پیوند هوش انسانی به هوش مصنوعی (به رغم مزایای غیرقابل انکاری که دارد) آیا می تواند موجب سوگیری معرفت اخلاقی انسان و تضعیف اراده و اختیار او شود؟ موارد و مسائلی از این دست بسیار است و از هم اکنون باید برای تحلیل و بررسی آنها آستین همت را بالا بزنیم؛ که در عصر یکه تازی فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی، «یک زمان غافل شدن»، صد سال راه مان را دور می کند. 🔻۵. آشنایی با مباحث داووس و مانند آن بیان گر یک نکته دیگر هم خواهد بود: لزوم جدی گرفتن نسبت هوش مصنوعی با «حاکمیت و حکمرانی». این فناوری ها شیوه حکمرانی سنتی را دگرگون کرده و حتی به چالش خواهند کشید. همچنین مرزهای جغرافیایی را (از منظر میزان تاثیرگذاری سیاست های فرهنگی رسمی) نسبت به گذشته کم رنگ تر خواهند کرد. طبیعتا چنین وضعیتی می تواند جامعه دینی ما و حاکمیت آن را با چالش های اخلاقی جدی مواجه کند. چه از منظر تعامل اخلاقی شهروندان و حکومت، چه از منظر وظایف حاکمیت نسبت به شهروندان در زمینه فراهم کردن بسترهای نرم افزاری و سخت افزاری و سیاستگذاری درباره هوش مصنوعی، چه از منظر آموزش هوش مصنوعی به عموم شهروندان و افزایش سواد رسانه ای و تربیت اخلاقی آنها برای استفاده درست از این فناوری ها. پایان ۱۶ بهمن ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد

📢 دومین پیش‌نشست همایش ملی فقه و اخلاق؛ نسبت‌های علم‌شناختی 🎙️ موضوع: «روش‌شناسی حل مسأله در فقه و اخلاق کاربردی» 👤 ارائه‌کننده: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی‌نیا (دانشیار دانشگاه قرآن و حدیث و مدیر مجتمع حوزوی مشکات) 👤 ناقدان: ▫️ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسینعلی رحمتی (عضو هیأت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث) ▫️ دکتر عبدالله عمادی (عضو هیأت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث) 🗓️ زمان: پنج‌شنبه ۱۸ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۳:۰۰ 📍 مکان: قم، پژوهشگاه قرآن و حدیث، سالن جلسات 🌐 لینک ورود به جلسه: https://vc1.qhu.ac.ir/p-neshast حضور علاقه‌مندان گرامی را ارج می‌نهیم. 🌟 🌐 وبگاه: https://cje.riqh.ac.ir/ ✉️ ایمیل: cje@riqh.ac.ir 📢 کانال ایتا: https://eitaa.com/cje_riqh

قهوه‌ات را بنوش....

🔴حوزه های علمیه و اخلاق هوش مصنوعی: اقتضائات گذر از مخاطب «شبکه»مند به مخاطب «هوش»مند قسمت اول: چرا حوزه، نخستین نهاد مسوول درباب اهومص (اخلاق هوش مصنوعی) است؟ ✍🏼حسینعلی رحمتی ▪️به مناسبت انتصاب مدیر مرکز فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی حوزه‌های علمیه روی سخن نوشتار حاضر با سیاستگذاران و مدیران محترم حوزه های علمیه، به ویژه مرتبطان با فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی است. آن چه تقدیم می شود از منظر ارتباط با اخلاق هوش مصنوعی (اَهومص) است،‌ و بررسی از منظر ارتباط با فقه و فلسفه و کلام و مانند آن از دایره بحث حاضر بیرون است. متن کامل جستار را اینجا بخوانید

🔴حوزه های علمیه و اخلاق هوش مصنوعی: اقتضائات گذر از مخاطب «شبکه»مند به مخاطب «هوش»مند قسمت اول: چرا حوزه، نخستین نهاد مسوول درباب اهومص (اخلاق هوش مصنوعی) است؟ ✍🏼حسینعلی رحمتی ▪️به مناسبت انتصاب مدیر مرکز فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی حوزه‌های علمیه روی سخن نوشتار حاضر با سیاستگذاران و مدیران محترم حوزه های علمیه، به ویژه مرتبطان با فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی است. آن چه تقدیم می شود از منظر ارتباط با اخلاق هوش مصنوعی (اَهومص) است،‌ و بررسی از منظر ارتباط با فقه و فلسفه و کلام و مانند آن از دایره بحث حاضر بیرون است. 🔻الف) واقعیت این است که اگر قرار باشد در کشور ما فقط «یک» نهاد به مسائل و مباحث اخلاقی هوش مصنوعی توجه کند، همانا حوزه های علمیه است. به این دلیل واضح که اساسی ترین وظیفه حوزه های علمیه تبلیغ دین است و مهم ترین هدف دین هم تربیت انسان اخلاقی است. از این رو، در عصر حاضر که کشور ما مثل دیگر کشورها به طور روزافزون در حال استفاده از فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی است، و این روند طبیعتا با شدت بیشتری ادامه خواهد یافت، این حوزه های علمیه هستند که بایستی فرصت ها و چالش های اخلاقی مربوط به این عرصه را شناسایی و برای استفاده درست از آنها و مصون ماندن جامعه از چالش های اخلاقی اش تحقیق و برنامه ریزی داشته باشند. 🔻ب) فعالیت های فردی طلاب و روحانیون در زمینه اخلاق هوش مصنوعی هرچند لازم و مفید است ولی به هیچ وجه نمی تواند جای تلاش های کلان، هدفمند، و برنامه ریزی شده را بگیرد. بلکه این دومی است که باید زمینه ساز و پیش‌ران اولی شود. بنابراین، اکنون که خوشبختانه چندین نهاد حوزوی در حال فعالیت در زمینه هوش مصنوعی هستند؛ و تا آنجا که نگارنده مطلع است مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور هم به ضرورت و اهمیت این گونه کارها توجه دارند، فرصت بسیار خوبی است که حوزه علمیه در سطح کلان خود در زمینه اخلاق هوش مصنوعی ورود جدی داشته باشد. 🔻ج) تا آنجا که بشخصه در این چند سال شاهد بوده ام خوشبختانه برنامه های بسیار زیادی در حوزه های قم و شهرستان ها به صورت کلاس درس، نشست، کارگاه، سمینار و دوره های آموزشی درباب هوش مصنوعی در حال اجراست. این، جای خوشحالی، امیدواری، و قابل تقدیر است، و نشان می دهد برخلاف مواجهه با مباحث و مسائل فضای مجازی که حوزه ورودی بسیار دیرهنگام داشت، اینک متوجه پیامدهای زیان‌بار غفلت یا تغافل از عصر فناوری شده است. امید است که با نگاهی آسیب شناسانه و ارزیابانه به کارنامه سه دهه گذشته حوزه درباب فضای مجازی (به ویژه از منظر تاملات اخلاق اندیشانه و تلاش های اخلاق پژوهانه) درس ها و تجربه های لازم برای مواجهه درست،‌ به موقع و موثر با اخلاق هوش مصنوعی آموخته شود. 🔻د) هرگونه فعالیت درباب طراحی و توسعه، ساخت، استفاده،‌ و سیاستگذاری درباره هوش مصنوعی از منظر علوم حوزوی (از فقه گرفته تا علوم دیگر مثل فلسفه و کلام) باید بررسی و تحلیل شود، اما باید دقت کرد مبادا فقط تمرکز بر بررسی های فقهی باشد و از توجه به تحقیق و تاملات اخلاقی غفلت شود. 📌پ ن: در راستای آنچه گذشت،‌ در قسمت بعد راهکارهایی پیشنهاد خواهد شد. ۱۹ بهمن ۱۴۰۳ 👋🏽ادامه دارد... 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد

🟪 حوزه های علمیه و اخلاق هوش مصنوعی: اقتضائات گذر از مخاطب «شبکه»مند به مخاطب «هوش»مند قسمت دوم: حوزه های علمیه در مواجهه با عصر هوش مصنوعی چه باید بکنند؟ ✍🏼حسینعلی رحمتی حوزه و حوزویان برای مواجهه درست، به هنگام و موثر با تحولات هنجاری و اخلاقی هوش مصنوعی بایستی به مجموعه ای از نکات و برنامه ها توجه نمایند، که در این جا به چند مورد آنها اشاره می شود: متن کامل را در اینجا بخوانید قسمت اول را در اینجا بخوانید

🟪 حوزه های علمیه و اخلاق هوش مصنوعی: اقتضائات گذر از مخاطب «شبکه»مند به مخاطب «هوش»مند ✍🏼حسینعلی رحمتی قسمت دوم: حوزه های علمیه در مواجهه با عصر هوش مصنوعی چه باید بکنند؟ (قسمت اول) حوزه و حوزویان برای مواجهه درست، به هنگام و موثر با تحولات هنجاری و اخلاقی هوش مصنوعی بایستی به مجموعه ای از نکات و برنامه ها توجه نمایند، که در این جا به چند مورد آنها اشاره می شود: 🔻۱. شناخت واقع بینانه و منصفانه هوش مصنوعی، و توجه به کارکردهای مثبت آن، در عین توجه به چالش های اخلاقی اش. نگاه یک سر بدبینانه به این فناوری موجب عدم اقبال نسل جوان به نظرات (حتی درست) حوزویان می شود. 🔻۲. توجه به این نکته که بهره گیری جامعه امروز از هوش مصنوعی صرفا تغییر استفاده از یک «ابزار» یا «رسانه»‌ یا «فناوری» جدید نیست، بلکه شروع «زیست-جهان» جدیدی برای زندگی شهروندان به عنوان مخاطبان دین و نهادهای دینی است. حضور در این زیست جهان بر روی باورهای دینی و رفتارها و نگرش های اخلاقی شهروندان می تواند تاثیرات مثبت یا منفی داشته باشد. 🔻۳. لحاظ کردن اخلاق پژوهی هوش مصنوعی به عنوان یک فرایند «منظم، مداوم، هدفمند، روشمند»؛ نه یک کار مقطعی و زودگذر. روز به روز بر ژرفا و پهنای استفاده از فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی افزوده خواهد شد و «این باران سرِ ایستادن ندارد». از این رو حوزه های علمیه بایستی از هم اکنون برای دست کم ده، بیست تا سی سال آینده برنامه ریزی و سرمایه گذاری کنند. 🔻۴. یکی از نخستین کارهایی که باید انجام شود تعیین یک «گروه اندیشه ورز» در زمینه اخلاق هوش مصنوعی است. این گروه بایستی ضرورت ها و بایسته ها و سیاست ها و برنامه های لازم را شناسایی و برای اجرایی شدن به مدیران و مراکز مرتبط در حوزه اطلاع دهند تا زمینه های اجرایی شدن آن را فراهم نمایند. 🔻۵. کار ضروری دیگر، تربیت «متخصصان اخلاق هوش مصنوعی» از بین طلاب است. بدون این کار هرگونه فعالیت اخلاق پژوهانه در این عرصه راه به جایی نخواهد برد. لذا از هم اکنون باید رشته اخلاق هوش مصنوعی راه اندازی شود. این کار موجب می شود که کتاب های مرجع در زمینه اخلاق هوش مصنوعی نیز تدوین گردد. 🔻۶. ترویج ادبیات اخلاق هوش مصنوعی نزد حوزویان به ویژه اساتید درس خارج نیز باید مورد توجه قرار گیرد. این کار زمینه را برای فراگیر شدن «درس اخلاق هوش مصنوعی» فراهم می کند. لازم است که دست کم یک درس دو واحدی برای همه طلاب حوزه در این زمینه تعریف شود. و حتی بخشی از رساله های سطح سه و چهار حوزه به این موضوع اختصاص داده شود. 🔻۷. آموزش طلاب در زمینه آشنایی با امکانات و ظرفیت های هوش مصنوعی برای تحقیق و تبلیغ و تولید محتوا براساس آموزه های اخلاق اسلام. ساخت چت بات های مشاوره اخلاقی و معرفی معارف اخلاقی اسلام و مکتب اهل بیت(ع) نیز از جمله موضوعاتی است که باید انجام شود. 🔻۸. بهره گیری از ظرفیت های برون حوزوی در داخل کشور. در مجامع علمی دیگر به ویژه دانشگاه ها نیروهای مستعد و متخصص هم در زمینه اخلاق، هم در زمینه های فنی هوش مصنوعی وجود دارند. حوزه ها باید بیش از پیش از این ظرفیت های علمی استفاده کنند. 🔻۹. حضور فعالانه در رویدادهای جهانی نیز امروز ضرورتی اجتناب ناپذیر برای حوزه دارد. چالش های اخلاقی مربوط به هوش مصنوعی امروزه یک دغدغه جهانی است، و در دیگر کشورها هم افراد و مراکزی به آن توجه دارند. از این رو حوزه های علمیه باید ضمن تعامل با آنها در حل چالش های اخلاقی مربوط به هوش مصنوعی از منظر تفکر اسلامی مشارکت داشته باشد. 🔻۱۰. اطلاع رسانی درباره فعالیت های حوزه در زمینه هوش مصنوعی نیز امر مهمی است که متاسفانه حوزه آن گونه که باید به آن توجه نکرده است. به همین خاطر اغلب شهروندان به ویژه اقشار تحصیل کرده از سیاست ها و برنامه های حوزه در این زمینه اطلاع چندانی ندارند و همین موجب قضاوت نادرست آنها درباره حوزه شده است. برای رفع این مشکل از همه ظرفیت ها و امکانات، از جمله پیام رسان های غیرایرانی که میلیون ها ایرانی از آن استفاده می کنند،‌بایستی بهره گرفت. ▪️پایان ۲۰ بهمن ۱۴۰۳ 💥«اندکی اندیشه» ضرر ندارد

چه می کنه این هوش مصنوعی؛پنج‌دقیقه‌ای مقاله بنویس!/ آیا می توان تشخیص داد این آثار را هوش مصنوعی تولید کرده؟ یکی از کاربردهای هوش مصنوعی، مدل‌سازی زبانی است که در آن الگوریتم‌های پیچیده حجم بالایی از داده‌های جمع‌آوری‌شده را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و به‌واسطه آن متنی را تولید می‌کنند که شباهت زیادی به نوشته‌های دست انسان دارد. این پیشرفت منجر به نگرانی‌هایی درمورد اعتبار و صحت مطالب و مقاله‌های نوشتاری توسط هوش مصنوعی شده است که بیشتر از زمان رونمایی از ChatGPT مورد توجه و نگرانی محققان شد. به‌طوری که محققان این سؤال را مطرح کردند که چگونه می‌توان یک مقاله نوشته‌شده توسط هوش مصنوعی را از مقاله نوشته‌شده توسط انسان از هم تشخیص داد. درحالی‌که هوش مصنوعی می‌تواند محتوایی تولید کند که بسیار شبیه به نوشته‌های انسانی باشد، تشخیص محتوای تولیدشده توسط هوش مصنوعی را به دلیل نداشتن خطاهای آشکار، سازگاری سریع با سبک‌های مختلف، محدوده موضوعی وسیع و سرعت تولید سریع دشوار کرده است. برای پرداختن به این موضوع، روش‌های مختلفی مانند تحلیل فنی، بررسی فراداده، تحلیل سبک‌سنجی، تست‌های انسجام و مدل‌های تشخیص هوش مصنوعی مانند GPTZero توسعه یافته‌اند. نگرانی‌های اخلاقی شامل خطر تقلب، از بین رفتن اعتبار مقاله، مسئولیت و اعتبار نویسنده است که ممکن است در خلال نگارش مقاله از طریق هوش مصنوعی از بین برود. متن کامل یادداشت👈🏼 khabaronline.ir/xncmK

واقعیت این است که اگر قرار باشد در کشور ما فقط «یک» نهاد به مسائل و مباحث اخلاقی #هوش_مصنوعی توجه کند، همانا #حوزه_های_علمیه است. به این دلیل واضح که اساسی‌ترین وظیفه حوزه‌های علمیه تبلیغ دین است و مهم‌ترین هدف دین هم تربیت #انسان_اخلاقی است. حوزه‌ها بایستی فرصت ها و چالش‌های اخلاقی مربوط به این عرصه را شناسایی و برای استفاده درست از آن‌ها و مصون ماندن جامعه از چالش‌های اخلاقی‌اش تحقیق و برنامه‌ریزی داشته باشند.

🟢جلسه دفاع پایان نامه کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث ▪️با عنوان: عوامل و پیامدهای اخلاقی چالش اقناع بین نسلی در استفاده از فضای مجازی و راهکارهای کاهش آن از منظر قرآن و حدیث ✍🏼دانشجو: سرکار خانم زینب شفیق 🔸استاد راهنما: جناب آقای دکتر حسینعلی رحمتی 🔸استاد مشاور: جناب آقای دکتر حسن اصغرپور 🔸استاد داور: جناب آقای دکتر عبدالله عمادی 📆زمان: چهارشنبه 24 بهمن ماه 1403 ⏰ساعت 10:00 الی 12:00 مکان: قم ،دارالحدیث، طبقه همکف، اتاق 105 @harahmati

کی به غیر تو.....؟ #شب‌تان_خوش #دل‌تان_آرام

بین #زبان و #تفکر رابطه وجود دارد. تغییر نظام واژگانی نسل جدید تا اندازه ای بیانگر تغییر بینش و منش و کنش آنها هم هست. مبلغان دین و همه کسانی که با #نسل_زد سروکار دارند چه اندازه با واژه ها و اصطلاحات آنها آشنا هستند؟