💢گزارش کرسی علمی ترویجی «اصول عام اخلاقی فضای سایبر از منظر اخلاق اسلامی» (قسمت یک از دو ) ✅ این نشست با حضور آقای سبحان نقدی پور (پژوهشگر اخلاق فناوری اطلاعات) به عنوان ارائه کننده، حجت الاسلام دکتر حسینعلی رحمتی (عضو هئیت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث) بعنوان ناقد، و حجت الاسلام مهدی عزیزی (معاون پژوهش موسسه آموزش عالی امام رضا علیه السلام) به عنوان مدیر جلسه در ساعت ۱۳ یکشنبه ۱۷ دی ماه ۱۴۰۲ در موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام و با همکاری پژوهشگاه قرآن و حدیث برگزار گردید. در ابتدای این کرسی علمی آقای نقدی پور با اشاره به اینکه در عصر حاضر، کارکرد و اهمیت فضای سایبری بر کسی پوشیده نیست، تاکید کرد که این فضا در کنار محاسن اخلاقی، مشکلات اخلاقی نیز به دنبال داشته است از این رو باید با تبیین ارزش ها و اصول عام اخلاقی فضای سایبری به رفع این چالش ها کمک کرد. اینکه ما فضای سایبری را به طور کلی آزاد رها کنیم خلاف عقل است، و اینکه در مقابل آن به شیوه سلبی ایستادگی کنیم نه امکان پذیر خواهد بود و نه عاقلانه، بنابراین روش عاقلانه مواجهه با این فضا، انتخاب برخورد فعالانه در مقابل فضای مجازی و سالم سازی محیط سایبر، و احیای ارزش ها، هنجارها و اخلاقیات در فضای مجازی است. ✅این دانش آموخته حوزه علمیه، گفت تبیین اصول و قواعد پایه و عام اخلاقی فضای سایبر موجب کمک به اخلاقی شدن فضای مجازی می شود و تاکید کرد که این هدف به واسطه تبیین وظایف اخلاقی تمام افراد مرتبط با فضای مجازی اعم از تولیدکنندگان و ترویج دهندگان محتوای مجازی، کاربران و استفاده کنندگان از محتوا و نهادهای حاکمیتی متولی فضای مجازی به دست می آید. ایشان در ادامه با توجه به تعریف کلی واژه اصول، تاکید کرد که اصول اخلاقی، باید ها و نبایدها، تحسین ها و تقبیح ها، و اموری است که هیچ گاه در نظام اخلاقی استثناء نمی خورند و همیشه حتی در تعارضات اخلاقی پابرجا هستند، بنابراین منظور از اصول اخلاقی فضای مجازی، سلسله قواعد و معیارها، بایدها و نبایدهای کلی رفتار انسان در فضای مجازی است که برای تنظیم رفتار اخلاقی تمام مرتبطان با فضای مجازی مشخص شده است. بنابراین به اصول و ارزش های اخلاقی عام فضای مجازی که مشترک بین تولیدگنندگان و ترویج دهندگان و کاربران هست ، اصول پایه و عام اخلاقی فضای مجازی گفته می شود. ملاک انتخاب اصول عام اخلاقی سایبر اصولی است که می تواند عمومیت، اهمیت، ضرورت و کاربرد بیشتری برای مرتبطان فضای مجازی داشته باشد. برخی از این اصول عبارت اند از: 🔸1. اصل «عدالت». در سه عنوان جزیی رعایت عدالت در تولید محتوا، رعایت عدالت از سوی کاربران، و رعایت عدالت از جانب نهادهای متولی فضای مجازی. 🔸2. اصل «امانت داری». اگر افراد پایبند این اصل نباشند و در بیان واقعیات و یا در نقل جملات صحیح در فضای مجازی، خیانت در امانت کنند این پدیده باعث به هم ریختگی جامعه و از بین رفتن اعتماد به یکدیگر و حاکمیت می شود. تضعیف امانت داری، موجب تجاوز به حقوق مادی و معنوی افراد و جوامع می شود. 🔸3. اصل «پرهیز از ضرر رسانی». که شامل پرهیز از ضرررسانی در تولید و ترویج محتوا ، ضرر رسانی کاربران و استفاده کنندگان، و پرهیز از ضرررسانی نهادهای متولی فضای مجازی می شود. 🔸4. اصل «شرح صدر». فعالیت در این فضا، جلوه گاه نظرات و رفتارهای گوناگون است که گاه مخالف و متضاد با یکدیگر است. این امر مشکلاتی را برای افرادی که ظرفیت شرح صدر آنان ضعیف است، ایجاد می کند که به غیر اخلاقی شدن فضای مجازی کشیده می شود. 🔸5. اصل «حفظ حریم خصوصی». اهمیت حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی، بسیار بیشتر و مهم تر از فضای حقیقی است. از این رو همه مرتبطان با این فضا اعم از کاربران عادی و تولیدکنندگان محتوا و افراد و نهادهای سیاستگذار و برنامه ریزی درباره این فضا باید به طور جدی به آن توجه کنند. 🔸6. اصل «حساسیت به ترویج فضائل و جلوگیری از رذائل». این اصل در واقع همان اصل «امر به معروف و نهی از منکر» است که در ادبیات دینی ما بیان شده و یک وظیفه همگانی محسوب می شود. ... ادامه دارد 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد

💢گزارش کرسی علمی ترویجی «اصول عام اخلاقی فضای سایبر از منظر اخلاق اسلامی» (قسمت 2 از ۲) ✅در ادامه این کرسی آقای رحمتی بعنوان ناقد ابتدا برخی از نقاط قوت این بحث را خاطرنشان کرد، از جمله: توجه به موضوع اخلاق فضای مجازی به عنوان موضوعی نوپدید و کم کار شده، توجه به طرح بحث از دیدگاه اسلام، توجه به کارکرد دوگانه فاوا، توجه به لزوم مواجهه فعالانه نه انفعالی، تاکید بر لزوم نگاه واقع بینانه و ایجابی به اخفا (اخلاق فناوری اطلاعات)، تاکید بر لزوم تبیین وظایف اخلاقی مرتبطان، و تاکید بر لزوم تقدم اخلاق بر قانون. ✅عضو هئیت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث در ادامه موارد زیر را به عنوان برخی از نقدهای وارد به بحث ارایه کرد: 🔹 الف) عدم جامعیت اصول: بدین صورت که گفته شده اصول عام یعنی اصولی که « عمومیت ، اهمیت، ضرورت و کاربرد» بیشتری دارد. یکسری اصول مانند عدالت، امانت داری و پرهیز از ضرر زدن به دیگران، شرح صدر، حفظ حریم خصوصی، حساسیت نسبت به ترویج فضائل و رذائل مطرح شده ولی در مقابل اصول و ارزش های دیگر مثل ایمان، تقوا ٬ اخلاص که برای همه مرتبطان کاربرد دارد ذکر نشده اند در صورتیکه برخی از این اصول مانند ایمان جزو ارزش های پایه اخلاق اسلامی است. 🔹ب) عدم تعریف دقیق اصول: با توجه به وجود تعاریف مختلف از اصول، از آنها تعریف دقیقی انجام نگرفته است. ایشان بعنوان مثال در مورد تعریف «اصل عدالت» گفت گاهی اصل عدالت بعنوان انصاف ، و قسط کاربرد دارد. عدم تعریف دقیق هر اصل اخلاقی موجب شده که بیان مصادیق هم با مشکل مواجه شود یا مواردی که جزو مصادیق هر اصل است ذکر نشود. مثلا تفاوت گذاشتن بین افراد توسط مدیران یک گروه یا باقی گذاشتن و حذف آنها توسط مدیر گروه از مصادیق عدم عدالت می باشد. 🔹ج) باقی ماندن در کلیات و عدم ذکر مصادیق درست و دقیق برای اصول اخلاقی ذکر شده. 🔹د) اکتفا به سطح گزارشگری و توصیف و عدم فراروی به سطح تحلیل و نقد: مثلا به چالش هایی مانند تزاحم اخلاقی (بین مراعات حقوق افراد و حقوق جامعه(مطرح شده در بحث عدالت) یا حریم خصوصی، یا عدم تبیین محدوده رعایت شرح صدر از سوی کاربران عادی یا نهادهای حاکمیتی، یا عدم بررسی اخلاقی مواردی که شخص به طور خودخواسته حریم خصوصی خود را در اختیار دیگران میگذارد ، یا موارد اختلاف درباره مفاهیم یا مصادیق اخلاقی بودن یا نبودن یک رفتار (مثلا گران کردن اینترنت را کاربران ظلم و تضییع حقوق خود بدانند ولی مسئولان شرکت های ذیربط آن را از مصادیق عدالت می دانند) توجه نشده است. 🔹هـ) عدم تعیین ممیزات و مزایای نگرش اسلامی و غیراسلامی به این اصول: با توجه به عنوان این کرسی مشخص نمیشود که کدام از این اصول مختص نگرش اسلامی و متمایز از دیدگاه غیر اسلامی هستند. ✅در پایان این نشست، آقای رحمتی پیشنهاداتی برای تکمیل بحث ارائه شده مطرح کرد، از جمله : تقویت وجه تحلیلی و توجه به چالش ها، فرارفتن از سطح استنادی و توجه به رویکرد فرآوری و تولیدی به آموزه های اخلاقی اسلام، توجه به عوامل و زمینه های نادیده گرفتن این اصول از سوی مرتبطان، چگونگی تشویق و ترغیب مرتبطان به مراعات این اصول، چگونگی جبران ضررها و حقوق ضایع شده به واسطه بی توجهی به این اصول، معرفی امکانات و کارکردهای خود فضای مجازی برای اجرایی کردن هر یک از این اصول اخلاقی، و بالاخره تبیین نسبت اخلاق و قانون در بحث از فضای مجازی. 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد

💢ولی تو کوچک مشمار هر رفتار یا گفتار نادرست در فضای مجازی گرچه به ظاهر کوچک باشد مانند اتفاق این ویدیو است. انتشار یک سخن تند، یک خبر نامطمئن، یک تصویر نامناسب، حتی یک ایموجی توهین آمیز و استیکر تمسخر آمیز وقتی توسط صدها کاربر فضای مجازی تکثیر شد مثل #یک_گلوله_برفی منجر به فجایع بزرگ (و اغلب، غیرقابل جبران) می شود. #اول_فکر_بعد_کلیک حسینعلی رحمتی ۲۱ دی ۱۴۰۲ 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد

💢 ضرورت و ظرافت های پاسخ گویی به سوالات اخلاقی نسل جدید درباره فضای مجازی. گزارش یک نشست علمی ✅ این نشست با حضور حجت الاسلام دکتر حسینعلی رحمتی عضو هئیت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث به عنوان ارائه دهنده، و حجت الاسلام دکتر محمد هادی خالصی مقدم به عنوان دبیر علمی، با عنوان «ضرورت و ظرافت های پاسخ گویی به سوالات اخلاقی نسل جدید درباره فضای مجازی»، در تاریخ سه شنبه ۱۹ دی ماه ۱۴۰۲ در ساعت ۱۵:۳۰ در سالن جلسات مرکز ملی پاسخگویی سوالات دینی برگزار گردید. در ابتدای این نشست آقای رحمتی هدف از بحث خود را آماده سازی و توانمند سازی پاسخگویان به سوالات اخلاقی فضای مجازی برای پاسخگویی مفید، موثر و اقناعی بیان نمود. نویسنده «کتاب تزاحم اخلاقی در شبکه های اجتماعی» خاطرنشان کرد یکی از شاخصه های #نسل_جدید پرسشگری و پاسخ طلبی است. این پرسش ها زوایای گوناگونی دارند و یک سنخ از این پرسش هایِ مرتبط با فضای مجازی، در ارتباط با اخلاق است. ✅ایشان برای تبیین ضرورت ها و بایسته های پاسخ به پرسش های اخلاقی نسل جدید درباره فضای مجازی به این موارد اشاره کرد: وظیفه ما در برخورد با این فضای غیر قابل انکار و عجین شده با زندگی انسان ها، این است که به این سوالات پاسخ دهیم تا بتوانیم به اخلاقی تر شدن فضای مجازی کمک کنیم. وی با بیان اینکه فضای مجازی دارای دو کارکرد مثبت و منفی و ناظر به فضائل و رذائل اخلاقی می باشد و با تاکید بر این نکته که این فضا فضایی نیست که بتوان از زندگی امروزی انسان سلب و حذف شود، تاکید کرد که باید با تربیت اخلاقی مرتبطان با این فضا و تاکید بر وظایف اخلاقی آنها، آنها را به انجام فضائل اخلاقی و ترک رذائل اخلاقی ترغیب کنیم. ایشان با بیان اینکه ضرورت بعدی که باعث پاسخگویی ما به سوالات نسل جدید می شود ایفای وظیفه دینی #حوزه_های_علمیه به عنوان یک نهاد دینی و اخلاقی و تبلیغی است. ما باید با پاسخگویی به سوالات ایجاد شده درباره این فضا، در مقام عمل، از توانمندی دین و آموزه های اخلاقی دینی در دنیای امروز و عرصه فضای مجازی دفاع کنیم. ✅دکتر رحمتی در ادامه بیان کرد که پرسش های اخلاقی ناظر به فضای مجازی به دو قسمت نظری (فرا اخلاق) و عملی (اخلاق کاربردی) تقسیم می شوند. در قسمت نظری می توان بعنوان نمونه به این موارد اشاره کرد: «نسبت دین و اخلاق»، «نسبی گرایی اخلاقی »، «نقش فضای مجازی در قباحت زدایی از رذائل» و در قسمت پرسش های عملی میتوان از این نمونه ها نام برد: «رابطه با غیر همجنس از نظر اخلاقی»، «اصول اخلاقی برای تولید محتوا»، و «دور زدن فیلترینگ». ✅وی در ادامه به این نکته اشاره کرد که فردی که می خواهد پاسخگوی مرتبطان با فضای مجازی باشد باید چند شاخصه را داشته باشد و به چند نکته توجه کند: 🔹 با فضای مجازی و هوش مصنوعی آشنایی تئوریک و نظری داشته باشد. 🔹 در فضای مجازی حضور عملی داشته باشد. 🔹 با «اخلاق» بعنوان یک دانش آشنایی داشته باشد و به طور خاص با «اخلاق فناوری اطلاعات» به صورت تخصصی آشنا باشد و با توجه به بحث ضرورت که گفته شد، قطعا با اخلاق اسلامی هم آشنا باشد. 🔹 آشنایی قبلی با چالش ها و سوالات اخلاقی محتمل را داشته باشد و برای پاسخ به آنها کسب آمادگی کند. 🔹این محقق اخلاق فناوری اطلاعات در ادامه نشست به بحث #مخاطب_شناسی به عنوان یکی دیگر از بایسته های پاسخگویی به سوالات اخلاقی نسل جدید درباره فضای مجازی اشاره نمود. ایشان گفت شما به عنوان یک پاسخگو برای شناخت هرچه بهتر مخاطب تان باید به چند نکته دقت کنید: ۱. توجه به تحولات نسلی، به ویژه از منظر اخلاقی، با توجه به این نکته که #تحولات_نسلی فقط تفاوت زبانی نیست، تفاوت هنجاری و ارزشی هم هست. ۲. توجه به زیست جهان مخاطب که شامل بومیان (نسل جدید) و مهاجران (نسل قدیم) فضای مجازی می شود. ۳. دیدن موضوع از دیدگاه مخاطب (و توجه به این نکته که این نسل فضای مجازی را جزو زندگی روزانه خود میداند و چیزی جدای از زندگی نمیداند). ۴. توجه به ذهنیت ها و #پیشفرض های درست یا نادرست مخاطب نسبت به فضای مجازی، به دین، به اخلاق، و به مبلغان اخلاق دینی. ایشان در پایان خاطر نشان کرد که توجه به این نکته باعث می شود که ما بتوانیم به پرسش های اخلاقی جامعه امروز ایران درباره مسائل فضای مجازی بهتر و جامع تر پاسخ بگوییم. ✅این نشست علمی با طرح پرسش های حضار جلسه و پاسخ های ارایه کننده بحث به پایان رسید. 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد

«مخاطب شناسی« شرط لازم برای پاسخگویی به #پرسشهای_اخلاقی نسل جدید درباره فضای مجازی است. این کار بدون توجه به تحولات، نسلی، فرم زیست جهان مخاطب به عنوان بومی این فضا، دیدن موضوع از چشم او، و توجه به ذهنیت ها و پیشفرض های درست یا نادرستش نسبت به دین، به اخلاق، و به مبلغان دینی امکان پذیر نیست.

♦️📣 پنجمین پیش‌نشست همایش دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین (با مجوز ISC) 🔹نشست علمی: فضای مجازی و سبك زندگي اخلاقی؛ دوگانۀ روایت / عاملیت " 🔸با حضور 🎤حجت‌الاسلام حسینعلی رحمتی (عضو هئیت علمی گروه اخلاق کاربردی پژوهشگاه قرآن و حدیث) 🎤حجت‌الاسلام محمد کاویانی (عضو هئیت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه) 🔸دبیر نشست: 🎙 سبحان نقدی پور 🗓 زمان: دوشنبه 25 دیماه ماه ⏰ ساعت: 10 📌 نشانی: بلوار امین، دانشکده دین و رسانه، سالن جلسات 📡 حضور مجازی از طریق: B2n.ir/j53254 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد @rcnmconference1 @harahmati

💢فضای مجازی و سبک زندگی اخلاقی؛ دوگانه روایت٫عاملیت ✍️ گزارش یک نشست علمی ✅پنجمین پیش نشست همایش دین، فرهنگ و رسانه های نوین با عنوان «فضای مجازی و سبک زندگی اخلاقی؛ دوگانه روایت٫عاملیت» دوشنبه ۲۵ دی ماه ۱۴۰۲ ساعت ۱۰ در دانشکده دین و رسانه قم برگزار گردید. در این نشست حجت الاسلام دکترحسینعلی رحمتی (عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث) و حجت الاسلام دکتر محمد کاویانی ( عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه) به عنوان ارائه کننده و آقای سبحان نقدی پور به عنوان دبیر نشست حضور داشتند. 🔻در ابتدای نشست، دکتر رحمتی هدف از بحث خود را آشنایی مرتبطان فضای مجازی با کارکردهای فناوری نوین ارتباطی به ویژه فضای مجازی در مورد سبک زندگی و همچنین در نظر گرفتن این کارکردها هنگام ارزیابی و تحلیل اخلاقی فضای مجازی و سیاستگذاری و برنامه ریزی برای آن، عنوان نمود. 🔻ایشان گفت مخاطبان اصلی این بحث افراد و نهادهای مرتبط با فضای مجازی، اخلاق و تربیت و تبلیغ (رسانه هایی چون صدا و سیما، حوزه های علمیه، شورای عالی فضای مجازی) و به طور کلی کسانی هستند که چه به صورت فردی و چه به صورت سازمانی و نهادی در صدد تبلیغ دین و اخلاق از یکسو و برنامه ریزی و سیاستگذاری در مورد اخلاق مجازی از سوی دیگر هستند. ایشان خاطرنشان کرد مقصود از سبک زندگی اخلاقی، سبک زندگی ای است که بیشترین تطابق را بر آموزه های اخلاقی اسلام داشته باشد، به بیان دیگر همان «حیات طیبه» عنوان شده در ادبیات دینی ماست. 🔻این محقق فضای مجازی با بیان سوال اصلی این نشست که «نسبت فضای مجازی با سبک زندگی اخلاقی جامعه ایرانی چیست؟» است ادامه داد که بر اساس حصر استقرایی می توان گفت دو دسته دیدگاه درباره سبک زندگی و فضای مجازی وجود دارد: 1. دیدگاه های عامل گرا، که فضای مجازی را به عنوان مهمترین یا یکی از مهم ترین عوامل موثر بر سبک زندگی نسل امروز لحاظ می کنند. 2. دیدگاه های روایت گرا، که معتقدند فضای مجازی یک خاصیت آیینه گی نسبت به سبک زندگی دارد و مانند پنجره ای است که سبک زندگی نسل جدید را به ما نشان می دهد. ایشان با اشاره به اینکه می توان گفت دیدگاه غالب در جامعه ما از نوع اول است گفت اما درست آن است که باید به هر دو سنخ از کارکردهای فضای مجازی نسبت به سبک زندگی توجه کنیم، به دلایلی چون: ۱. ایفای مسوولیت اخلاقی و دینی خود در قبال به جامعه، به ویژه نسل جوان، ۲. کمک به استفاده از مزایای فضای مجازی، و در امان ماندن از رذائل و آسیب های آن، ۳. اصلاح سبک زندگی جامعه در فضای فیزیکی براساس آموزه های دینی، اخلاقی، و فرهنگی کشورمان. 🔻غفلت از توجه به هر دو کارکرد می تواند پیامدهایی از این دست داشته باشد: ۱. غفلت از دیگر عوامل موثر بر سبک زندگی (مثلا شرایط خانوادگی، سطح آگاهی، و محیط اجتماعی)۲. عدم شناخت دقیق و واقع بینانه میزان و چگونگی تاثیر فضای مجازی بر سبک زندگی جامعه امروز ایران ، ۳. ناتوانی در آینده پژوهی و چاره اندیشی برای تحولات سبک زندگی اخلاقی در جامعه آینده ایران، ۴. عدم بهره گیری از مزیت فضای مجازی برای آسیب شناسی دقیق سبک زندگی نسل جدید (فضای مجازی به مثابه ابزار آسیب شناسی)، ۵. ناتوانی در ارتباط و هم سنخی و هم افقی با نسل جدید برای تبیین و ترویج و توجیه سبک زندگی دینی و اخلاقی ، ۶. عدم استقبال جامعه هدف، به ویژه نسل جدید از سیاست ها و برنامه های حاکمیتی درباره سبک زندگی، و فضای مجازی، ۷. غافلگیر شدن در برابر کنش های اخلاقی ، سیاسی و اجتماعی و فرهنگی نسل جدید، ۸. متهم شدن دین، نهادهای دینی، مبلغان دین، و حکومت دینی به ناتوانی در ارایه سبک زندگی اخلاقی در دنیای امروز و ناظر به فناوری های نوین. 🔻عضو هیئت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث در توضیح عاملیت فضای مجازی بر سبک زندگی اخلاقی بیان نمود که این فضا بر روی سبک زندگی یک کارکرد دوگانه اخلاقی دارد. یعنی هم تاثیر مثبت دارد (مانند دانش افزایی، اصلاح رفتارها، صله رحم) هم جنبه منفی (مانند ترویج زندگی مسرفانه، مراودات غیر اخلاقی با دیگران، و قباحت زدایی از رذائل). ایشان در توضیح کارکرد روایت گری فضای مجازی درباره سبک زندگی گفت این فضا می توا ند نشان گر دو چیز باشد: ۱. روایت گر سویه درونی سبک زندگی (یعنی بینش و منش کاربران)، ۲. روایت گر سویه بیرونی سبک زندگی (یعنی کنش یا رفتار اخلاقی کاربران). 🔻این پژوهشگر فضای مجازی در پایان خاطرنشان کرد البته هریک از ین دو کارکرد با چالش ها و مشکلاتی رو به هستند. مثلا هنگام نگاه عاملیتی فضای مجازی باید به مسائلی چون الگوی عملی شدن افراد ناصالح، راهنمای نظری شدن مدعیان بی سواد یا غیر متخصص، غلبه یافتن نگرش های غیر دینی یا ضد دینی در ترویج سبک زندگی، و چالش اقناع و اعتماد توجه کرد. همچنین هنگام نگاه روایت گری به این فضا باید چالش هایی چون خطر حقیقت سازی و تحریف واقعیت و مغالطه تعمیم را در نظر گرفت.

💢معرفی چند منبع درباره فضای مجازی و سبک زندگی این منابع لزوما موضوع را از نظر اخلاقی بررسی نکرده است ولی برای آگاهی با مسئله فضای مجازی و سبک زندگی مناسب است. 1. بشیر، حسن؛ افراسیابی، محمد صادق (1391)، «شبکه های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان: مطالعه موردی بزرگ ترین جامعه مجازی ایرانیان»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 5، ش1(17)، ص31-62. 2. بیدی، فاطمه، و دیگران (1396)، «تاثیر فضای مجازی بر سبک زندگی»، مجله پیور لایف، س4، ش12، ص11-31. 3. حجتی، حدیثه، ... (و دیگران)، (1398)، « تاملی نظری و مفهومی در رابطه بین سبک زندگی و شبکه های اجتماعی»، مجله مطالعات ماهواره و رسانه های جدید، ش21، ص133-160. 4. رجبی، علی محمد (1398)، سبک زندگی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، تهران: پشتیبان، چاپ اول. 5. رضوي، سید عفت (١٣9٣)، بررسی رابطه بین شبكه های اجتماعی در فضای مجازی و سبک زندگی ایرانی اسلامی؛ مطالعه موردی دانشجویان، پایان نامه کارشناسی ارشد، اردبیل: دانشگاه پیام نور اردبیل. 6. رضی پور، پرنیا (1397)، «بررسی جامعه‌شناختی سبک زندگی با تأکید بر شبکه اجتماعی اینستاگرام در سال 97»، مجله جامعه شناسی سبک زندگی، ش11(11)، ص137-167. 7. فراهانی، محمد، ... (و دیگران) (1397)، «مطالعه تطبیقی نقش شبکه های اجتماعی در سبک زندگی اسلامی ایرانی از دیدگاه شهروندان و مدیران فرهنگی شهر تهران»‎، مجله تحقیقات رسانه، ش۲. 8. فرجی نیری، معصومه؛ صادقی نیری، فاطمه (1398)، «نسبت سنجی مناسبات سبک زندگی مدرن و گسترش فضای مجازی بر فرهنگ، هویت اجتماعی، ارزشها و روابط اجتماعی نوجوانان»، فصلنامه سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، دوره 3، ش3، ص2-11. 9. مداحی شاهخالی، حجت، ... (و دیگران) (1401)، «نقش توسعه فضای مجازی و شبکه اجتماعی بر سبک زندگی دانشجویان شهرستان دماوند در سال 99»، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، س14، ش4، ص7-19. 10. مظفری، یوسف؛‌ کوشا، سهیلا (1399)، «سبک زندگی قرآنی و فضای مجازی»، مجله مطالعات علوم اسلامی انسانی، س1، ش1، ص13-23. 11. موالی، حسین (بی تا)، بررسی تأثیرات فضای مجازی بر سبک زندگی، تهران: حسین موالی، (موجود در سایت پلیس فتا).

📣 گروه اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی برگزار می کند 👥نشست علمی: تزاحم اخلاقی در شبکه های اجتماعی؛ از چالش تا تصمیم ❇️ ارائه دهنده: حجت الاسلام دکتر حسینعلی رحمتی ✅ دبیر علمی: جناب آقای رضا شجاعی 🗓 زمان: سه شنبه 26 دی 1402 🕐 ساعت: 15:30 الی 17:30 🔹 مکان: سالن جلسات مرکز ملی پاسخگویی 🌐 لینک ورود(کارشناسان شعب): https://mmps.ir/XYiwE

#رویداد #اطلاع_رسانی ⬅️ نشست تخصصی آنلاین ✅ استفادهٔ اخلاقی از هوش مصنوعی برای نوشتن مقالات علمی 🌐 در سایت خانهٔ اخلاق‌پژوهان جوان اطلاعات بیشتر این رویداد را بخوانید. اینجا چراغی روشن است...! @EthicsHouse @harahmati

شب آرزوها و صبح امید 📌آرزو داشتن غیر از خیال پروری و زندگی در رویاهای دست نیافتنی است. انسان خیال باف از داشته های خود غافل است و معمولا به نداشته های خود دل می بندد، ولی انسان آرزومند، داشته های خود را می شناسد و آنها را سرمایه ای قرار می دهد برای رسیدن به نداشته های خود. #لیله_الرغائب حسینعلی رحمتی 28 دی ۱۴۰۲ 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد