💢چارچوب مسائل اخلاقیِ استفاده از هوش مصنوعی برای تحقیق و پژوهش ✍️گزارش یک نشست علمی ✅نشست علمی «اخلاق و هوش مصنوعی» روز دوشنبه ۲ بهمن ماه ۱۴۰۲ ساعت ۱۰ در پژوهشگاه قرآن و حدیث با حضور برخی از مدرسان و محققان اخلاق برگزار گردید. در این نشست دکتر حسینعلی رحمتی درباره «هوش مصنوعی و اخلاق پژوهش»، دکترعبدالله عمادی درباره «شبیه سازی هوش مصنوعی، واقعیت یا مجاز؟»، دکتر سید باقر میرصانع درباره «فضیلت گرایی و عینک های VR» و دکتر محمد امین خوانساری درباره «مسئولیت زندگی نازیسته» به ارایه بحث پرداختند. دکتر رحمتی هدف بحث خود را معرفی محورهای اصلی موضوع هوش مصنوعی و اخلاق پژوهش عنوان کرد و مخاطبان این بحث را اخلاق پژوهان هوش مصنوعی و کلیه افراد و نهادهایی که درباره هوش مصنوعی یا با استفاده از هوش مصنوعی تحقیق میکنند دانست و گفت طرح کلی حاضر زمینه ساز تحقیقات بیشتر خواهد در این زمینه خواهد شد. ✅این محقق اخلاق فناوری اطلاعات خاطرنشان کرد برای ترسیم جغرافیای بحث اخلاقی درباره کارکردهای پژوهشی هوش مصنوعی باید موضوعات زیر مورد توجه و تامل قرار گیرد: 🔻۱. تعریف اخلاق پژوهش 🔻۲.تبیین ضرورت بررسی اخلاقی کارکردهای پژوهشی هوش مصنوعی 🔻۳. مسائل اخلاقی پژوهش و توسعه خودِ هوش مصنوعی 🔻4. مسائل اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی برای پژوهش در عرصه های مختلف (با توجه به کارکردهای آن از قبیل گردآوری داده ها، پردازش و تحلیل داده ها، مستند و مستدل سازی داده ها، تولید محتوا و سامان دهی یافته های پژوهشی، منبع یابی و تلخیص منابع و انتشار محتوا) 🔻5. مشخص کردن وظایف اخلاقی هر یک از «مرتبطان» با پژوهش به وسیله هوش مصنوعی (از جمله طراحان و توسعه دهندگان هوش مصنوعی، ارایه دهندگان خدمات، نهادها و مراکز استفاده کننده از هوش مصنوعی برای پژوهش، نهادهای حاکمیتی مرتبط، مدرسان و محققان و مراکز اخلاق پژوه و کاربران عادی). موفقیت در مراعات اخلاق به وسیله هوش مصنوعی علاوه بر تبیین و تفکیک وظایف هر کدام از این مرتبطان، مستلزم همدلی، همفکری و همکاری این افراد و نهادها است. 🔻6. توجه به کارکرد دوگانه اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی برای تحقیق و پژوهش. استفاده از هوش مصنوعی برای پژوهش هم دارای مزایا است هم چالش هایی را به همراه دارد. به عنوان مثال هوش مصنوعی هم می توان به کشف سرقت علمی کمک کند و هم موجب سرقت علمی شود. 🔻7. تبیین مزایای استفاده از هوش مصنوعی ناظر به عرصه پژوهش (از قبیل ۱.کمک به توسعه دانش و رشد پژوهش که منجر به خیر عمومی می شود، ۲. صرفه جویی در وقت و هزینه ها که منجر به فراهم شدن فرصت بیشتر برای محققان جهت خدمت بیشتر به جامعه می شود، ۳. کاهش آسیب ها و زیان های انسانی و حیوانی و محیط زیستی، ۴. افزایش دقت در تحلیل داده ها، ۵. ایجاد عدالت آموزشی و پژوهشی برای افراد و جوامع). 🔻8. مشخص کردن مسائل و چالش های اخلاقی استفاده پژوهشی از هوش مصنوعی (از جمله: ۱. سوگیری های ارزشی و هنجاری در پاسخگویی یا تحلیل داده ها، ۲. ارایه اطلاعات نادرست یا دروغ، ۳. نقض حریم خصوصی، ۴. کمک به جعل و تقلب و سرقت علمی (پلیجریزم) و تضعیف اعتماد به نهادهای علمی، ارتقا یافتن افراد بی صلاحیت، بی ارزش شدن کار افراد اخلاق مدار، ۵. نقض مالکیت معنوی، ۶ فریب دادن هوش مصنوعی توسط پژوهشگران). 🔻9. تدوین و تعیین اصول اخلاقی استفاده از هوش مصنوعی برای تحقیق و پژوهش درباره توسعه خود هوش مصنوعی، و استفاده از آن برای پژوهش های دیگر. 🔻10. مشخص کردن راهکارها و پیشنهادهایی برای استفاده اخلاقی از هوش مصنوعی برای تحقیق. راهکارهایی چون جدی گرفتن اخلاق پژوهش برای مرتبطان، تبیین وظایف و مسوولیت های مرتبطان، نوشتن کدهای اخلاقی برای هر یک از مرتبطان، ملزم کردن طراحان و توسعه دهندگان به پیوست اخلاقی برای کارهای پژوهشی و محصولات خود، تولید اسناد بالادستی لازم، ایجاد یا مشارکت در رویدادهای جهانی مربوط به اخلاق پژوهش در هوش مصنوعی، و بهره گرفتن از هوش مصنوعی برای مبارزه با جعل و تحریف.

💢زرنگ تر از شما را به خاک سیاه نشانده اخیرا در فضای مجازی ساخت کلیپ های عمدتا بی فایده یا با محتوای سخیف توسط خانم ها زیاد شده است. دربسیاری از آنها همسران شان هم حضور دارند؛ گرچه در مواردی احساس می شود از سرناچاری و اجبار است. کامنت های شوخی و جدی کاربران هم موید این گمانه زنی است. 🔻کاش می شد به این زوج ها، بخصوص خانم ها فهماند که مشهور شدن در فضای مجازی شروعش آسان و فریبنده است ولی تداومش نیاز به #مدیریت_هوشمندانه دارد. در غیر این صورت رشته کار ممکن است از دست خارج شود و زندگی شخصی و کاری خودو همسرتان را با مشکل جدی مواجه کند... مواظب باشید. #فالوورهای_فریبنده #لایکهای_بدبخت_کننده حسینعلی رحمتی ۳ بهمن ۱۴۰۲ 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد

💢چالش های اخلاقیِ پدر بودن در عصرِ شبکه های اجتماعی 🍀به شادباش میلاد اسوه اخلاق و عدالت، امام علی(ع) و روز پدر ✍️حسینعلی رحمتی در مناسبت هایی چون تولد حضرت علی (ع) که «روز پدر» هم نامگذاری شده معمولا همّ و غم همه ما یادآوری مقام پدر و یادکردن از پدرهای از دست رفته است. در کنار این کارهای مفید اما یک نکته معمولا مغفول واقع می شود و آن چالش ها و مشکلاتی که پدرهای امروزی به اقتضای پدر بودن در عصر فناوری اطلاعات و فضای مجازی با آنها مواجه اند. در یادداشت حاضر به چند مورد از این چالش ها اشاره می شود، با این توضیح که فضای مجازی تنها «یکی» از عوامل موثر بر شکل گیری یا تشدید این چالش ها است. متن کامل یادداشت را اینجا مطالعه کنید.

💢چالش های اخلاقیِ پدر بودن در عصرِ شبکه های اجتماعی 🍀به شادباش میلاد اسوه اخلاق و عدالت، امام علی(ع) و روز پدر ✍️حسینعلی رحمتی در مناسبت هایی چون تولد حضرت علی (ع) که «روز پدر» هم نامگذاری شده معمولا همّ و غم همه ما یادآوری مقام پدر و یادکردن از پدرهای از دست رفته است. در کنار این کارهای مفید اما یک نکته معمولا مغفول واقع می شود و آن چالش ها و مشکلاتی که پدرهای امروزی به اقتضای پدر بودن در عصر فناوری اطلاعات و فضای مجازی با آنها مواجه اند. در یادداشت حاضر به چند مورد از این چالش ها اشاره می شود، با این توضیح که فضای مجازی تنها «یکی» از عوامل موثر بر شکل گیری یا تشدید این چالش ها است. ✅در مقایسه با نقش و جایگاه پدران در خانواده های سنتی، امروز پدران افزون بر دست و پنجه نرم کردن با مشکلات اقتصادی و معیشتی خانواده، در تعامل با فرزندان خود با معضلات زیر هم رو به رو هستد: 🔻1. چالش اختلاف نسلی: انس دائمی نسل امروز با فضای مجازی موجب تغییر سیر و سامانه معرفتی، هنجاری و فرهنگی آنها شده و این تغییرات بینشی تاثیرات خود را در کُنش و مَنِش آنها نشان داده است. از سوی دیگر، عقب ماندن والدین و از جمله پدران که معمولا در خانواده سنتی نقش بیشتری در الگودهی اخلاقی به فرزندان بر عهده داشتند، از دسترسی به فناوری های جدید موجب فاصله افتادن بین آنها و فرزندان شده و تحولات نسلی به تفاوت های هنجاری بین آنها دامن زده است. 🔻2. چالش اقتدار: در سنت فرهنگی و دینی ما همواره والدین، به ویژه پدران، منبع تعیین کننده بایدها و نبایدهای زندگی فردی و اجتماعی فرزندان بودند، و در بسیاری از خانواده ها هنوز هم کم وبیش همین گونه است، ولی نسل امروز تحت تاثیر آموزه های جدید و شیوه زیستِ نوینی که متاثر از عواملی چون فضای مجازی به آن دست یافته است به مرور زمان این اقتدار را به چالش کشیده است. طبیعتا یکی از پیامدهای این امر، آن است که فرزندان دیگر باید و نبایدهای زندگی را نه لزوما از پدر و مادر که از کسانی چون سلبریتی ها فرا می گیرند. 🔻3. چالش احترام: در خانواده سنتی اصل اولیه احترام به پدر و مادر بود در هر حال و به هر صورت، حتی در مواردی که حق با فرزندان بود. این قانون حتی تا زمانی که خود بچه ها تبدیل به افراد بزرگسال می شدند لازم الاجرا بود، ولی نسل امروز به رغم این که تعمدی بر بی احترامی به والدین ندارد اما لزومی نمی بیند که در همه موارد مراعات آنها را بکند و به داشته ها و خواسته ها و کرده ها و نکرده های آنها احترام بگذارد. این نسل حتی به اقتضای چالش اقتدار، هیچ ابایی ندارد از این که با والدین خود شوخی های نسبتا مبتذل داشته باشد و حتی آن را در فضای مجازی منتشر کند. 🔻4. چالش اعتماد: در خانواده سنتی معمولا فرزندان بیشترین اعتماد را به والدین و به ویژه پدر داشتند و معمولا در همه امور زندگی خود از خرید لباس گرفته تا ازدواج و شغل با آنها مشورت می کردند یا به انتخاب آنها اعتماد می کردند. ولی نسل امروز تا اندازه زیادی دوست دارد برای خودش حریم خصوصی داشته باشد، درباره سبک زندگی اش، نوع مراوداتش با دیگران، و انتخاب شریک زندگی یا شغل و درآمدش خودش تصمیم بگیرد. وجه دیگر این چالش آن است که آنها به عنوان یک پدر یا مادر همواره نسبت به فرزند نوجوان و جوان شان، به ویژه اگر دختر باشد، این ترس و دغدغه را دارند که مبادا در دام اعتماد به افراد ناصالح در فضای مجازی بیافتند. 🔻5. چالش اقناع: نسل امروز به مدد افزایش تحصیلات و تحت تاثیر تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعه خودش و اطلاع از تحولات جوامع دیگر، هم پای این که در اعتماد و اتکا به پدر و مادر خود به عنوان منابع هنجارگذار تردید کرده است، در قانع کردن آنها نسبت به هنجارهای اخلاقی و ارزشی خود از یک سو و قانع شدن از باورهای اخلاقی و رفتاری والدین از سوی دیگر با والدین خود اختلاف جدی پیدا کرده است، به گونه ای که در بسیاری از مواردی هیچ یک از دو طرف نمی توانند یکدیگر را نسبت به پذیرش آن چه خود درست می دانند راضی و قانع کنند. فقدان فرهنگ گفت وگو بین دو نسل نیز به این چالش (و دیگر چالش ها) دامن زده است. ✅ چالش های بالا نشان دهنده آن است که بر خلاف زمان های گذشته، امروزه پدر (و مادر) بودن کاری سهل و آسان نیست. از این رو کسانی که در صدد ارائه راهنمایی و مشاوره به والدین امروزی هستند چنانچه به این چالش ها توجه نکنند و برای آنها راهکارهای معقول و منطقی نداشته باشند در ایفای وظیفه خود کامیابی لازم را نخواهند داشت. 5 بهمن 1402 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد

💢حیف است این ظرفیت ها مغفول بماند امروز این اطلاعیه را دیدم که جمعی از دانشجویان برای گردآوری زباله های الکترونیکی و مصرف آنها در کارهای خیریه فراخوان داده اند. کاری ارزشمند و قابل تقدیر. متاسفانه در جامعه ما ظرفیت های #مردمی و غیررسمی آن گونه که باید برای فعالیت های مربوط به فاوا و فضای مجازی فعال نشده است. علل و عوامل این کار باید بررسی شود. 📣 دراین زمینه یادداشت «سَمَن های اخفاپژوه؛ظرفیت نادیده در اخلاق فناوری اطلاعات» را هم بخوانید👈 B2n.ir/z58865 پ ن: چون فرصت راستی آزمایی اطلاعیه را نداشتم احتیاطا نام و شماره تلفن را پوشاندم. حسینعلی رحمتی ۸ بهمن ۱۴۰۲ 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد

💢طیف دینداری نوجوانان و خطر یک جانبه گرایی جامعه امروز نوجوانان و جوانان ایرانی از حیث پهنا و ژرفای دینداری متکثر و #طیف_وار است.کسانی که در صدد شناخت نسل جدید هستند اگر #فقط بخشی از این طیف (که مثلا شدیدا تقید دینی دارند یا شدیدا تقید دینی ندارند را ببینند و تعمیم دهند) و از بخش های دیگر غافل شوند، در تحلیل، سیاستگذاری، برنامه ریزی، تعامل و تبلیغ دین برای این نسل دچار مشکل خواهند شد. حسینعلی رحمتی ۸ بهمن ۱۴۰۲ 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد

فیلم کامل نشست فضای مجازی و سبك زندگي اخلاقی در آپارات مشاهده ویدئوی کامل در آپارات: https://aparat.com/v/nOsup گزارش خبری نشست: https://rcnm.qomirib.ac.ir/portal/newsview/6969 #نشست_علمی #ویدئو_آپارات #همایش_دین_فرهنگ_ورسانه_های_نوین

🔹نخستین کنفرانس بین‌المللی «اخلاق دیجیتال و فضای مجازی» مهلت ارسال مقالات: ۱۵ بهمن ۱۴۰۲ زمان: ۳۰ بهمن ۱۴۰۲ وب‌سایت کنفرانس: digethconf.ut.ac.ir @UT_NEWSLINE 📌تجربه شخصی ام می گوید همایشها نوعی #توفیق_اجباری برای مقاله نویسی است.الان ممکن است کمی سختی بکشیم ولی بعدا خداراشکر می کنیم که نوشتیم.

مجله ترجمان در شماره ۲۹ خود پرونده ای درباره #هوش_مصنوعی دارد و سعی کرده برخی از مزایا و مسائل آن را معرفی و بررسی کند. هرچند مباحث چندان از منظر #اخلاقی بررسی نشده ولی زمینه بررسی های اخلاقی را‌ فراهم می کند. حسینعلی رحمتی ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد

#کتاب_نخوانیم_خدای_ناکرده تاریخ فلسفهٔ اخلاق (دورۀ سه جلدی) ویراستهٔ:راجر کریسپ مترجم: گروهی از دانش‌پژوهان سرویراستار ترجمهٔ فارسی: محسن جوادی ‏تهران، هرمس، چاپ اول، 1402، 3جلد، 1440ص. کتاب در دو بخش نظم و نسق یافته است. ۲۸ مقالۀ اول که بخش عمدۀ کتاب را تشکیل می‌دهند به کلیت اندیشۀ یک متفکر یا جریان می‌پردازند و همۀ موضوع‌های مهم اخلاقی را که در آثار آن نویسنده یا آن جریان وجود دارد مطرح می‌کنند. ترجمۀ فارسی این بخش در دو جلد نخست تقدیم خوانندگان می‌شود. اما ۱۱ مقالۀ پایانی به تطوّرات یک موضوع اخلاقی مانند ارادۀ آزاد مطابق با توالی تاریخی آن می‌پردازند که در جلد سوم عرضه می‌شوند. ✍️عرض تبریک و خسته نباشید خدمت دکتر جوادی و همه کسانی که برای پدیدآمدن کتاب حاضر زحمت کشیده اند. ترجمه این گونه کتاب ها که حالت مرجع دارند یکی از ضروریات عرصه اخلاق اندیشی و اخلاق پژوهی ماست. ان شاءالله که درباره فلسفه اخلاق اسلامی هم شاهد چنین آثاری باشیم. حسینعلی رحمتی ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ 👈🏿 اندکی اندیشه ضرر ندارد