💢 مناسبت های دینی؛ سرپُل ارتباط با نسل جوان سخنی چند با دوستان عزیز طلبه درباب مدیریت منبر ✍🏼حسینعلی رحمتی ✅ در مناسبت های دینی از قبیل شب های قدر و روزهای عاشورا و تاسوعا معمولا حضور مردم به ویژه جوانان و نوجوانان در مساجد و تکایا بیش از دیگر ایام است. و چه بسا افرادی که در طول سال فقط در این مناسبت ها در مسجد حاضر می شوند و پای منبر روحانیون می نشینند. از این رو چنین مواقعی یک فرصت استثنایی محسوب می شود که مبلغان دین باید از آن به بهترین وجه استفاده کنند. این کار امکان پذیر نیست مگر با «مدیریت منبر». در غیر این صورت مبلغ و مخاطب هر کدام در یک دنیای جداگانه سیر خواهند کرد و «ارتباط» که نخستین شرط موفقیت در تبلیغ است شکل نخواهد گرفت. به هرحال، لازمه مدیریت منبر آن است که طلاب و روحانیون به چند نکته مهم توجه کنند: 🔻1. زمان شناسی طلاب باید بدانند که امروزه عصر فضای مجازی و فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی است و این فناوری ها اطلاعات درست (و نادرست) بسیاری را درباره دین و دینداری و دین داران در اختیار جامعه قرار داده است. طبیعتا مخاطبی که در این زمان زیست می کند از مبلغان دینی انتظار دارد که متناسب با این تحولات و این آگاهی های جدید با او سخن بگویند. 🔻2. مخاطب شناسی مبلغ دینی باید بداند که که مخاطبی که پای منبر او نشسته از نظر بینش، منش و کنش دینی با مخاطب ده یا حتی پنج سال گذشته او هم فرق بسیار کرده است. بنابراین، در منبر خود باید مباحث و موضوعاتی را مطرح کند که برای چنین مخاطبی (بسته به سن و جنسیت و فرهنگ و تحصیلات) دغدغه محسوب می‌شود. مبلغ باید از «چشم مخاطب» به موضوعات و مسائل بنگرد نه از «دیدِ خودش». بی توجهی به این نکته باعث می شود که مخاطب از سخنان مبلغ هیچ استفاده ای نبرد. 🔻3. اولویت شناسی با توجه به مراسم دعا یا مداحی و عزاداری در مناسبت های خاص مثل شب قدر و عاشورا و تاسوعا، طلبه فرصت زیادی برای صحبت ندارد. از این رو باید «مهم ترین» و «بااولویت ترین» موضوعات مورد نیاز مخاطب را مطرح کند. برای این کار باید از قبل مطالعه و تامل و با اهل فن مشورت کند. حتی از خود جوانان (مثلا از طریق فضای مجازی) مشورت بخواهد و آنان را در فرایند تبلیغ مشارکت دهد. 🔻4. روش شناسی با توجه به تحولاتی که تحت تاثیر عواملی چون فضای مجازی در جامعه ما به طور کلی و در نوجوانان و جوانان (اعم از پسر و دختر) به وجود آمده است، با این نسل باید با زبانی نسبتا متفاوت از نسل گذشته سخن گفت. این نسل پرسش گر است و به راحتی قانع نمی شود، دلیل طلب است، در بسیاری از موضوعات دینی برایش سوال و شبهه و تردید وجود دارد، و از تبیین و تبلیغ خردورزانه و عقلانی دین بیشتر استقبال می کند. از این رو مبلغ دینی باید بیش از گذشته به این دستورالعمل قرآنی عمل کند که می گوید: «با حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن»‌ مردم را به سوی خداوند دعوت کنید. در کنار این ها، برخورد مبلغ دین باید همراه با مهربانی و شفقت و با لحن ملایم و مودبانه باشد. جوانان امروز از منبر و منبری ای که با طعن و کنایه یا خدای ناکرده تحقیر و تمسخر با آنان برخورد کند سریعا فاصله می گیرند. 🔻5. برنامه ریزی لازمه عمل به آن چه گفته شد این است که طلاب و روحانیون مسئله تبلیغ را بسیار بیش از گذشته جدی بگیرند، از قبل درباره محتوا و شکلش مطالعه و تامل و مشورت داشته باشند، برای شیوه اجرایی اش با افراد متخصص مشورت کنند، و همان طور که به نقش فضای مجازی در تحولات فکری و دینی نسل امروز توجه دارند، از همین فضا هم برای ارتباط قبل از تبلیغ، حین تبلیغ، و پس از تبلیغ به بهترین وجه استفاده کنند. این فرصت و ابزار بسیار عالی است که در طول تاریخ برای اولین بار در اختیار مبلغان دینی قرار گرفته است و عدم استفاده از آن نوعی کفران نعمت محسوب می شود. ✅مخلص کلام با توجه به آن چه گفته شد، هنر یک مبلغ آن است که مناسبت های دینی را به «حلقه وصل» و «نقطه اتصال» مخاطب با منبر دینی تبدیل کند و به گونه ای عمل نماید که این اتصال و ارتباط در طول سال تداوم پیدا کند. آن هم در زمانه ای که عوامل و زمینه های جذاب برای دورساختن جوانان از مسجد و منبر بسیار زیاد است. 11 فروردین 1403 19 ماه مبارک رمضان 👋🏽 اندکی اندیشه ضرر ندارد

⚫️در رثای امام اخلاق و عدالت - ای کاش این سحر، ز صبوحی حذر کُنَد / یا اینکه در- به رويِ تو- خود را سِپر کُنَد -امشب نماز را به فُرادا اقامه کُن / تا قاتل از نماز جماعت حذر کُنَد -بيدار كُن تمامِ جهان را، به غيرِ او / بگذار با خيالِ تو در خواب، سَر كُنَد -بيدار شد كه در صفِ پُشتِ تو ايستَد / تا صف به صف، ملائكه را دَر به دَر كُنَد -ای ماهِ سر به مُهر، سر از سجده بر مدار / پشتِ سرت کسی است که شقُّ القمر کُنَد -اين معجزات، آيَتِ پيغمبري نبود؟ / داد از كسي كه بر دِلِ شيطان نظر كُنَد -محراب، در تلاطُمِ خونابه غرق شد / خورشيد خون گِريست، كه شب را سَحر كند (محمود حبیبی)

💢شهروند مسوولیت پذیر؛ متخصص مدیریت مناسبت های ملی و دینی ✍🏼حسینعلی رحمتی 🔻1. تا آن جا که به یاد دارم از قدیم در شهرمان رسم بود که اگر می خواستند مثلا عروسی بگیرند و یکی از همسایه ها یا حتی بستگان یکی از همسایه ها فوت می کرد، صاحبان مجلس برای مراعات آنها یا مراسم را به تاخیر می انداختند یا محل برگزاری را تغییر می دادند. این سنخ مدیریت در مواردی که مناسبت های دینی با ملی هم زمان می شد، مثل نوروز با شب های قدر یا عاشورا و تاسوعا، به طور جدی تری اِعمال می شد؛ به گونه ای که مردم معمولا در محرم و صفر از برگزاری مراسم شادی چون عقد و عروسی پرهیز می کردند و آن را به ماه های شادتر مثل ربیع الاول موکول می کردند. این روال هنوز هم در شهر خودمان هم در شهرهای دیگر کم و بیش وجود دارد و مردم چنین مراعات هایی را نه وظیفه قانونی که وظیفه اخلاقی و دینی خود دانسته و می دانند و با رضا و رغبت انجام می دهند. 🔻2. در سال های اخیر هرگاه مناسبت های دینی و ملی هم زمان می شود بحث چگونگی مواجهه با آنها نیز تند می شود و معدودی از افراد به بهانه دفاع از یکی و مخالفت با دیگری، شهروندان را به سوی دوگانه خطرناک «یا ایرانی یا مسلمان» سوق می دهند. فراگیری فضای مجازی هم به این بحث ها دامن می زند. برخلاف گذشته، امروزه اگر این مسئله چه از سوی نهادهای حاکمیتی، چه نهادهای دینی و چه از سوی خود مردم به درستی مدیریت نشود می تواند موجب چالش های جدی فرهنگی، دینی، اجتماعی و حتی امنیتی شود و همزیستی اجتماعی را با خطر مواجه کند. 🔻3. در جامعه ما افراد از نظر تقید به مناسک دینی یا تعلق خاطر به آداب و رسوم ملی یک دست نیستند و طیفی را تشکیل می دهند که یک سرِ آن طرفداران سینه چاک آیین های ملی هستند و سرِ دیگر آن مدافعان پرشور مراسم مذهبی. هریک از این دو با یکدیگر به شدت مخالف اند و به طرد و تحقیر و (گاه) تمسخر دیگری می پردازند. اما در وسط این طیف اکثریت افراد جامعه هستند که با فرهنگ دینی و ملی خود بر سرِ مهر هستند و بین آنها لزوما تعارضی نمی بینند. اینان را می توان شهروندان مسوولیت پذیری دانست که امروزه چه در فضای مجازی چه فیزیکی نقش موثری در مدیریت ماجرا ایفا کرده اند و نگذاشته اند گُسل های مربوط به این موضوع فعال شود. 🔻4. با توجه به آن چه گفته شد، نهادهای دینی یا حاکمیتی که قصد ورود به موضوع مناسبت های دینی و ملی را دارند باید بسیار سنجیده عمل کرده و طیف بندی بالا را در نظر بگیرند. آنها باید روی طیف میانه ای که در بالا گفت شد حساب باز کنند و به کمک آنها مانع از شکل گیری تعارض دین و ملیت شوند، که این به ضرر هر دو است. برای این کار باید در کنار فعالیت های تبلیغی و ترویجی خود،‌ به خرد جمعی و مشارکت این طیف که اکثریت مردم را تشکیل می دهند اعتماد کنند و از آنها یاری بخواهند و مدیریت کار را به آنان واگذار کنند. این مشارکت موجب مسوولیت پذیری اکثریت شهروندان می شود و آسیب ها و پیامدهای آن را به شدت کاهش می دهد. 🔻5. شهروندان مسوولیت پذیر لنگر تعادل جامعه و ضامن حفظ همزیستی و انسجام اجتماعی هستند. شهروند مسوولیت پذیر چه در اجرای آیین های ملی و باستانی و چه در برگزاری مراسم دینی، مراعات هم وطن خود را می کند. به عنوان مثال،‌ در هم زمانی سیزده فروردین با روز شهادت امام علی(ع) اگر هم به دامان طبیعت رفت از انجام رفتارهایی که بیان گر بی توجهی یا بی اعتنایی به ایام شهادت آن امام است خودداری می کند. 6. چه برای تربیت شهروند مسوولیت پذیر، چه برای بهره گیری از توانمندی های او بایستی از ظرفیت فضای مجازی استفاده کرد. شهروند ایرانی در طول تاریخ نشان داده که در مجموع طبعی متعادل و مسوولیت پذیر دارد. و همین موجب شده که همواره چه در سور و سوگ چه در همزمانی مناسبت های دینی و ملی اش ماجرا را به خوبی مدیریت کند. فقط باید سطح آگاهی شهروندان را بالا برد. این، مسوولیت سترگ کسانی است که دل در گرو اعتلا و سربلندی «ایرانِ اسلامی» دارند؛ آن هم در این مقطع مهم تاریخی. 13 فروردین 1403 21 ماه مبارک رمضان 1445ق 👋🏽 اندکی اندیشه ضرر ندارد

♨️از نان شب واجب تر امام علی(ع) می فرماید کسی که آگاه به زمان باشد از تحولات آن غافلگیر نمی شود. اگر درصدد کار فرهنگی و تبلیغی با #نسل_جوان هستید از نان شب واجب تر است که مسئله #تحولات_نسلی در جامعه امروز ایران را جزو #برنامه_مطالعاتی خود قرار دهید که عدم فهم درست آن،پاشنه آشیل ارتباط با این نسل است. 👋🏽دراین زمینه تا به حال چقدر مطالعه کرده اید؟ حسینعلی رحمتی 14 فرودین 1403 ☔️ اندکی اندیشه ضرر ندارد

☔️ چرا حرف مان را نمی شنوند؟ به تغییر و تحولات معرفتی، فرهنگی، ارزشی و اجتماعی #نسل_جدید توجه نداریم. متوجه #تحولات_نسلی نیستیم. از این رو نمی‌توانیم «منطق» رفتارهای آنها در فضای مجازی و فیزیکی را درست درک و تحلیل کنیم. در نتیجه، #گفتگو باآنها شکل نمیگیرد وراهکارهایی که ارایه می‌کنیم نوعا از سوی آنها مورد استقبال واقع نمی‌شود. حسینعلی رحمتی 15 فرودین 1403 ☔️ اندکی اندیشه ضرر ندارد

🎼ذائقه موسیقایی، تحول ارزشی یکی از راه های شناخت #تحولات_نسلی توجه به تغییر #ذائقه_موسیقایی جوانان و نوجوانان است. توجه کمتر به موسیقی سنتی، و استقبال از سبک های جدید موسیقی ایرانی و غیرایرانی مثل #کی_پاپ، نشانه هایی از این تغییر است. 👋🏽نکته مهم البته بررسی نسبت این تغییر ذائقه با تحولات #ارزشی نسل جدید و چگونگی مواجهه معقول با آن است. حسینعلی رحمتی 16 فرودین 1403 ☔️ اندکی اندیشه ضرر ندارد

🧑‍🌾🧕نسل جدید، مخفی زیر زبان یکی از راههای فهم #تحولات_نسلی، توجه به #زبان گفتاری نسل جدید است، چراکه زبان نمود تفکر، و به گفته فیلسوفان، خانه وجود است. امام علی(ع) فرمود سخن بگویید تا شناخته شویید،که آدمی زیر زبان خود پنهان است. 🔹شیوه حرف زدن یا واژگان موجود در موسیقی #نسل_جدید را با نسل بزرگترها مقایسه کنید تا تغییرات دو نسل را بهتر متوجه شوید. حسینعلی رحمتی 17 فرودین 1403 👋🏽 اندکی اندیشه ضرر ندارد

♨️ آینده پژوهی تحولات نسلی؛پرسش هایی برای تاملات بیشتر (قسمت ۱ از 3) ✍🏼حسینعلی رحمتی 🔻طرح این پرسش ها برای ایجاد یک بارش فکری و زمینه سازی برای تاملات و تحقیقات بیشتر است. همچنین با این هدف معرفی می شود که ان شاءالله از سوی علاقه مندان و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی اصلاح و تکمیل شود. لازم به ذکر است که بخشی از این سوالات حاصل کارگاه #آینده_پژوهی است که با حضور جمعی از #خواهران_طلبه برگزار شده است و به این وسیله از آنها تشکر و قدردانی می شود. 1. آیا شکل گیری تحولات نسلی در آینده اجتناب ناپذیر است؟ 2. نسبت تحولات نسلی با اراده و مختار بودن انسان چیست؟ 3. تحولات نسلی بیم آفرین است یا امید آفرین؟ 4. چگونه می توان با تحولات نسلی برخوردی فعالانه داشت نه منفعلانه؟ 5. چه افراد و نهادهای حاکمیتی و غیرحاکمیتی در مورد بررسی تحولات نسلی و چاره اندیشی برای کاهش آن مسوولیت دارند؟ 6. هوش مصنوعی به طور خاص چه کارکردهای درست و نادرست اخلاقی و تربیتی بر روی تحولات نسلی خواهد داشت؟ تفاوت ها و شباهت های عصر هوش مصنوعی با دوره پیش از آن در چیست؟ 7. در صورت تداوم کاهش جمعیت و پیرشدن جامعه ایرانی، تحولات نسلی در خانواده های ایرانی در آینده چه سمت و سویی خواهد داشت؟ 8. تحولات نسلی مربوط به فناوری ها در آینده در خانواده های مذهبی (و به ویژه خانواده طلاب و روحانیون) به چه صورت است؟ شباهت ها و تفاوت های آن با دیگر خانواده ها در چیست؟ 9. برای ایجاد ارتباط مناسب بین نسلی هر یک از دو نسل چه اصولی را باید مراعات کنند و با چه مهارت هایی باید آشنا باشند؟ ادامه دارد... 18 فروردین 1403

♨️ آینده پژوهی تحولات نسلی؛پرسش هایی برای تاملات بیشتر (قسمت 2 از 3) قسمت اول ✍🏼حسینعلی رحمتی 10. غیر از فضای مجازی چه عواملی در شکل گیری شکاف نسلی موثر است؟ 11. چه حوزه‌هایی از زندگی اجتماعی تحت تاثیر شکاف نسلی قرار می گیرند؟ 12. آیا شکاف نسلی بین افراد یک نسل هم وجود دارد؟ 13. چگونه می توان از فضای مجازی برای ترمیم فاصله بین نسلی استفاده کرد؟ 14. ضرورت ها و بایسته های مدیریت تحولات و تفاوت های نسلی چیست؟ 15. در جامعه ای چون ایران، باورها و اعتقادات دینی چه نقشی در تحولات نسلی دارد؟ 16. در آینده پژوهی تحولات نسلی چه اصول اخلاقی باید مراعات شود؟ 17. نسبت «مهدویت» با آینده پژوهی تحولات نسلی چیست؟ 18. ابزار و روش های شناسایی زیست جهان نسل جدید چیست؟ 19. جایگاه بحث «هویت اخلاقی» در آینده پژوهی تحولات نسلی چیست؟ 20. نسبت آموزه های اخلاقی اسلام با مسئله آینده پژوهی و تحولات نسلی چیست؟ 21. «ایمن سازی اجتماعی» چه نقشی در ترمیم شکاف نسلی دارد؟ 22. پیشفرض های درست برای شناخت و تحلیل واقع بینانه و منصفانه تحولات نسلی چیست؟ 23. در پژوهش های مربوط به تحولات نسلی، مخاطب چه کسانی باید باشند: نسل جوان، والدین، مسوولان جامعه، موارد دیگر، برخی یا همه؟ 24. آیا تحولات نسلی کارکردهای اخلاقی مثبت هم دارد؟ 25. آیا تحولات نسلی منجر به تحولات ارزشی و نهایتا نگاه نسبی گرایانه به اخلاق می شود؟ این نسبی گرایی از جهت نظری خواهد بود یا عملی یا هر دو؟ در هر صورت چه پیامدهایی دارد؟ آیا با اخلاق اسلامی (که قائل به مطلق بودن اخلاق است) سازگار است؟ 26. آیا تکثرهای فرهنگی، قومی، زبانی و مانند آن در جامعه ممکن است به تحولات نسلی و از آن مهم تر به اختلافات نسلی منجر شود؟ ادامه دارد 19 فروردین 1403

☔️☔️ آینده پژوهی تحولات نسلی؛پرسش هایی برای تاملات بیشتر (قسمت 3 و پایانی) قسمت اول قسمت دوم ✍🏼حسینعلی رحمتی 27. در آینده چالش های اخلاقی و معرفتی ناشی از فناوری ها بیشتر معطوف به دین و اخلاق خواهد بود، یا نهادهای تبلیغ دین (مانند حوزه های علمیه)، یا افراد دیندار در جامعه،‌ یا متون دینی و تفسیر آنها؟ یا همه یا بعضی از این موارد؟ هر یک از آنها که باشد چه پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت؟ 28. (از منظر رابطه بین دین و اخلاق) این که نسل آینده نسبت به والدین خود انسان هایی اخلاق مدارتر (ولی نه لزوما دیندارتر) باشند چه اندازه محتمل است؟ مبلغان اخلاقِ دینی برای مواجهه با این وضعیت چه باید بکنند؟ 29. آیا ممکن است نسل آینده «انسانیت» را به عنوان دین خود انتخاب کند؟ (چیزی که برخی هم اکنون هم مطرح می کنند) از منظر اخلاق و تفکر اسلامی ایرادهای چنین دیدگاه های چیست؟ 30. برخی مانند یووال نوح هراری گفته اند عصر تکنولوژی به مدد هوش مصنوعی دین و کتاب آسمانی خود را هم تدوین خواهد کرد که برخلاف فن‌آوری‌های چاپ و پخش قبلی که قادر به تشخیص «خوب یا بد» بودن کتاب مقدس نیستند، هوش مصنوعی دارای قدرت «اصلاح باورهای دینی» است. از منظر تفکر اسلامی مهم ترین نقدهای وارد به این دیدگاه چیست؟ 31. آیا شبکه های اجتماعی و فضای مجازی نگرش زنان و دختران را به جنسیت (به طورخاص، زنانگی) و نسبت اخلاق و جنسیت و ارزش های زنانه تغییر داده است؟ سمت و سوی این تغییرات در آینده چه خواهد بود؟ 32. تغییر نگرش دختران و زنان به مسئله جنسیت و زنانگی چه پیامدهای اخلاقی و تربیتی به دنبال دارد؟ 33. اگر «فرزندان دیجیتال» (ربات-بچه ها) (که از هم اکنون تولیدشان شروع شده) در آینده به عنوان عضو خانواده پذیرفته شوند نقش آنها در ایجاد شکاف نسلی بین اعضای خانواده چیست؟ آیا سازنده است یا مخرب؟ 34. اگر در آینده همه یا بخشی از وظایف والدین نسبت به فرزندان به ماشین های هوشمند واگذار شد این کار چه تاثیری بر تحولات ارزشی بین نسلی خواهد داشت؟ آیا کارکردهایش یک سره منفی است یا ممکن است کارکرد مثبت هم داشته باشد؟ 35. آیا تاکنون درباره اخلاق و فاوا و تحولات نسلی کار شده است؟ نقاط قوت و ضعف آنها چیست؟ 36. وظایف حوزه های علمیه درباره تحولات نسلی آینده چیست؟ 37. مبلغان دین در آینده برای ارتباط با نسل جدید با مشکلاتی مواجه خواهند شد؟ برای حل آنها چه باید بکنند؟ 38. جوامع دیگر برای مواجهه با مسائل اخلاقی آینده مربوط به تحولات نسلی مرتبط با فاوا چه تدبیرهایی را اندیشیده اند؟ (نقاط قوت و ضعف آنها چیست؟ چه درس هایی برای جامعه ما دارد؟) 39. ادیان الهی و غیر الهی دیگر برای آمادگی جهت مواجهه با تحولات نسلی و ارزشیِ مبتنی بر فناوری های ارتباطی چه کرده اند؟(نقاط قوت و ضعف آنها چیست؟ چه درس هایی برای اندیشه اسلامی دارد؟) 40. آیا همگرایی اسلام با ادیان دیگر برای مواجهه با چالش های اخلاقی ناشی از فاوا امکان پذیر است؟ مزایا و مشکلات تفکر اسلامی در این مسیر چیست؟ حوزه های علمیه برای این کار چه باید بکنند؟ 41. فرصت ها و تهدیدهای تحولات نسلی برای نظام اسلامی در زمان حال و در آینده چیست؟ 42. وظایف فعلی نظام اسلامی به عنوان یک حکومت دینی درباره مسائل اخلاقی و تربیتی ناظر به تحولات نسلی در آینده چیست؟ پایان 20 فروردین 1403 👋🏽اندکی اندیشه ضرر ندارد

🌺 شادباش عید اخلاق به همه کسانی که اخلاق اولویت اول زندگی شان است🌺 اینک، ای که در «محرم» هر چه غیر دوست بود بر خود حرام کردی، و در «ربیع»، بهار جان را به تماشا نشستی، و از جمود «جمادی» گذشتی، و پا به وادی «رجب» نهادی، و از شعب «شعبان» رها شدی و «رمضان» را روز به روز و وادی به وادی پشت سر نهادی. اینک که آفتاب عید بر آمده، خوش باش و شادمان، که کامروای این سلوک تو بودی. و اینک که مواعید عید را به هدیت گرفته‌ای، به هوش باش! که ماه¬های دیگر در پیش است و سال¬های دیگر نیز. مباد که غبار غفلت دیگر بار بر جان‌ات نشیند، و قرار خویش با محبوب را از یاد بری. که این خسرانی است عظیم، و ظلمی بزرگ. حسینعلی رحمتی 21 فروردین 1403 👋🏽اندکی اندیشه ضرر ندارد