🔺 آيا ربات ها هم در آفرينش ز يك گوهر اند؟
🔻در پژوهش هايي كه اخيرا درباره #آينده_پژوهي اخلاقي و اخلاقِ آينده پژوهي (به ويژه در حوزه فناوري اطلاعات) داشتم به مطلبي برخوردم كه ديويد هنسون (David Hanson)، طراح ربات معروف «سوفيا» پيش بيني كرده است تا سال 2045 ربات ها از حقوقي چون ازدواج، داشتن سرزمين مستقل، و راي دادن برخوردار مي شوند (سايت www.independent.co.uk).
همچنين مقاله اي ديدم از «آماندا ووره» (Amanda Wurah) استاد دانشگاه مك گيل، با عنوان We Hold These Truths to Be Self-Evident, That All Robots Are Created Equal كه به نظرم رسيد بهترين معادل فارسي براي آن (البته بااجازه شيخ اجل سعدي) اين است كه «ربات ها در آفرينش ز يك گوهر اند». نويسنده در اين مقاله بر ضرورت تعريف شخصيت حقوقي و تصويب قوانين حقوق بشر براي ربات ها تاكيد كرده بود. البته او مسئله را از منظر حقوقي بررسي كرده و به ابعاد اخلاقي آن كمتر پرداخته است.
🔻 حضور روزافزون ربات ها در زندگي انسان امروز و ميزان هوشمندتر شدن آنها (كه در سال هاي آينده با وسعت و شدت بيشتري ادامه پيدا مي كند) نشان مي دهد كه اخلاق انديشان و آينده پژوهان حوزه فاوا بايد بيش از پيش توجه به اين عرصه را جدي بگيرند و در صدد پاسخ به پرسش هايي از اين قبيل باشند:
1. آيا اخلاقي بودن براي #ماشين_هاي_هوشمند معنا دارد؟
2. آيا زمان تغيير نگاه به ربات ها از يك ماشين صرفا مكانيكي به يك فاعل اخلاقي (moral agent) فرارسيده است؟
3. آيا بايد در صدد تعريف وظايف و مسووليت هاي اخلاقي براي ربات ها باشيم؟ اصول اخلاقي براي آنها همان اصول مطرح براي انسان ها است؟
4. چه #كدهاي_اخلاقي بايد براي مرتبطان با ماشين هاي هوشمند (مانند طراحان، برنامه نويسان، سازندگان، صاحبان و مخاطبان آنها) نگاشته شود؟
5. اگر استفاده از ربات ها پيامدهايي چون افزايش #بيكاري انسان ها را به دنبال داشته باشد آيا توسعه آنها اخلاقا درست است؟
#حسينعلي_رحمتي
1 تير 1397
—------------------------------------------------------ا
🌷اگر این مطلب را مفید می دانید برای دیگران هم ارسال کنید.
برای آگاهی از موضوعات بیشتر در کانال «اندكي انديشه» عضو شوید : 👈 @harahmati
🌀حاکمانِ زيست – جهان فردای فاوا چه کسانی هستند؟
🔻بچه های مان را به دست که می سپاریم؟
براي اين كه بدانيم فرزندان ما به عنوان شهروند – كاربران آيندهء #فضاي_مجازي با چه مسائل اخلاقي مواجه مي شوند ابتدا بايد بدانيم كه سال هاي آينده در زيست – جهان فاوايي آنها چه اتفاقاتي به وقوع مي پيوندد. از این رو در #آینده_پژوهی #اخفا تا وقتي حاكمان كلان شهر هاي مجازي آينده را نشناسيم نخواهيم توانست پيامد رفتارشان را شناسايي و شهروندان خود را براي زندگي تحت حاكميت آنها آماده كنيم. از اين رو در اينجا به معرفي اجمالي برخي از مهم ترين فناوري هايي پرداخته مي شود كه انتظار مي رود در آينده اي نه چندان دور بازيگران موثر عرصه فاوا باشند.
🔻در اين جا ممكن است اين پرسش مطرح شود كه با توجه به اين كه عمده يا همه اين فناوري ها در كشورهاي ديگر توليد مي شود آيا دغدغه هاي اخلاقي ما نسبت به آنها كمي غيرواقع بينانه نيست؟ در پاسخ بايد گفت با توجه به افزايش دادوستد بين جامعه ما با ديگر جوامع، براي تاثيرپذيري از فاوا توليدكننده بودن لازم نيست، بلكه مصرف كننده بودن كفايت مي كند. به ياد بياوريم كه كشور ما مخترع كامپوتر و تبلت و گوشي هاي همراه و پايه گذار اينترنت و شبكه هاي اجتماعي و مانند آن هم نبوده است ولي اكنون بسياري از آنها در ايران مورد استفاده قرار مي گيرد و مسائل اخلاقي كشورهاي سازنده آنها مسئله ما هم هست. البته طبيعي است كه به خاطر پيشگامي كشورهاي ديگر در زمينه #فاوا طبيعتا انتظار اين است كه اغلب اين موارد ابتدا در آن كشورها و سپس به كشور ما وارد شود يا دست كم شهروندان كشورمان تحت تاثير آنها قرار گيرند.
🔻به هر حال، تعدادی از فناوري هايی كه پيش بيني شده در سال هاي آينده پا به عرصه خواهندگذاشت،و برخي از آنها هم اكنون در مقياسي كوچك تر كار خود را آغاز كرده اند از این قرارند.
1. هوش مصنوعي (Artificial Intelligence = AI) و ماشين هاي هوشمند (Robotics)
2. اينترنت اشياء (Internet of Things = IoT): هدف پروژه اينترنت اشياء اين است كه همه وسائل موجود در اطراف ما، از وسائل آشپزخانه گرفته تا اتاق خواب و محيط كار و فضاي شهري به اينترنت متصل مي شوند و از اين طريق قابل استفاده و كنترل هستند. آن گونه كه برخي محققان اين عرصه گفته اند پيش بيني مي شود تا سال 2020 چيزي در حدود 30 ميليارد وسيله در سراسر جهان به اينترنت متصل شود.
3. واقعيت مجازي (Virtual Reality = VR): بااستفاده از اين فناوري، فضاها يا موقعيت هاي واقعي يا غيرواقعي براي مخاطب بازسازي مي شود به گونه اي كه وي خود را واقعا در آن فضا حس مي كند و نسبت به آن عكس العمل نشان مي دهد.
4. زنجيره بلوكي يا بلاك چِين (Block chain): اين فناوري ناظر به شيوه و شاكله اي جديد از گردآوري و اشتراك داده است.
5. نسل هاي جديد فناوري هاي ارتباطي: به عنوان مثال، نسل پنجم این فناوری ها (5G cellular communications) که احتمالا تا سال 2020 فراگیر خواهد شد سرعتی دست کم ده برابر نسل چهارم (4G) دارد.
6. انباره داده هاي ديجيتال دي اي ان (DNA digital data storage) : با اين فناوري اطلاعات مربوط به ساختار شخصي و شخصيتي هر كس استخراج و در فايل خاص او نگهداري مي شود تا در هر زمان بتوان از آن بهره برداري كرد.
7. پرينت سه بعدي (3D Printing): آنچه ممكن است در سال هاي آينده بروز بيشتري پيدا كند پرينت اعضاي بدن انسان با استفاده از بافت هاي زنده است؛ و چه بسا پروژه بلندپروازانه تر آن پرينت يك انسان كامل از روي انسان هاي ديگر باشد.
8. ساخت اَبـَرايانه هاي محاسبه گر در مقياس اِگزا (Exascale computing): اين ماشين ها توان آن را دارند كه ميلياردها محاسبه را در يك ثانيه انجام دهند
🔸#حسینعلی_رحمتی
10 مرداد 1397
#بازنشر مطالب پیشین
—------------------------------------------------------ا
⬅️ لطفا این مطلب را به دیگر علاقه مندان هم معرفی کنید.
برای آگاهی از موضوعات بیشتر در کانال «اندكي انديشه» عضو شوید : 👈 @harahmati
🔺 آيا ربات ها هم در آفرينش ز يك گوهر اند؟
🔻در پژوهش هايي كه اخيرا درباره #آينده_پژوهي اخلاقي و اخلاقِ آينده پژوهي (به ويژه در حوزه فناوري اطلاعات) داشتم به مطلبي برخوردم كه ديويد هنسون (David Hanson)، طراح ربات معروف «سوفيا» پيش بيني كرده است تا سال 2045 ربات ها از حقوقي چون ازدواج، داشتن سرزمين مستقل، و راي دادن برخوردار مي شوند (سايت www.independent.co.uk).
همچنين مقاله اي ديدم از «آماندا ووره» (Amanda Wurah) استاد دانشگاه مك گيل، با عنوان We Hold These Truths to Be Self-Evident, That All Robots Are Created Equal كه به نظرم رسيد بهترين معادل فارسي براي آن (البته بااجازه شيخ اجل سعدي) اين است كه «ربات ها در آفرينش ز يك گوهر اند». نويسنده در اين مقاله بر ضرورت تعريف شخصيت حقوقي و تصويب قوانين حقوق بشر براي ربات ها تاكيد كرده بود. البته او مسئله را از منظر حقوقي بررسي كرده و به ابعاد اخلاقي آن كمتر پرداخته است.
🔻 حضور روزافزون ربات ها در زندگي انسان امروز و ميزان هوشمندتر شدن آنها (كه در سال هاي آينده با وسعت و شدت بيشتري ادامه پيدا مي كند) نشان مي دهد كه اخلاق انديشان و آينده پژوهان حوزه فاوا بايد بيش از پيش توجه به اين عرصه را جدي بگيرند و در صدد پاسخ به پرسش هايي از اين قبيل باشند:
1. آيا اخلاقي بودن براي #ماشين_هاي_هوشمند معنا دارد؟
2. آيا زمان تغيير نگاه به ربات ها از يك ماشين صرفا مكانيكي به يك فاعل اخلاقي (moral agent) فرارسيده است؟
3. آيا بايد در صدد تعريف وظايف و مسووليت هاي اخلاقي براي ربات ها باشيم؟ اصول اخلاقي براي آنها همان اصول مطرح براي انسان ها است؟
4. چه #كدهاي_اخلاقي بايد براي مرتبطان با ماشين هاي هوشمند (مانند طراحان، برنامه نويسان، سازندگان، صاحبان و مخاطبان آنها) نگاشته شود؟
5. اگر استفاده از ربات ها پيامدهايي چون افزايش #بيكاري انسان ها را به دنبال داشته باشد آيا توسعه آنها اخلاقا درست است؟
#حسينعلي_رحمتي
1 تير 1397
—------------------------------------------------------ا
🌷اگر این مطلب را مفید می دانید برای دیگران هم ارسال کنید.
برای آگاهی از موضوعات بیشتر در کانال «اندكي انديشه» عضو شوید : 👈 @harahmati
🌀نزاع خیر و شر اخلاقي در فناوري هاي آينده به کجا می رسد؟
🔺 با نگاهی ارزشداورانه به فناوري هاي ارتباطي و اطلاع رساني آينده، مي توان پيش بيني كرد كه اين فناوري ها در آينده از نظر اخلاقي نه خير مطلق هستند نه شر مطلق؛ بلكه همچنان حامل كاركردي دوگانه خواهند بود؛ چرا که به نظر نمي رسد ماهیت آنها در آينده تغییر عمده ای پيدا كند. مقصود از #کارکرد #دوگانه این است که این فناوری ها هم می توانند بستری برای تحقق فضائل اخلاقی باشند هم ابزاری برای ارتکاب رذائل اخلاقی. البته عمق و سطح تاثيرات اخلاقي فناوري هاي آينده نسبت به وضعيت فعلي افزايش بيشتري خواهند داشت؛ و همين هم موجب مي شود كه #آينده_پژوهي درباره آنها ضرورت بيشتري پيدا كند.
🔺 نيل پستمن، از منقدان جدي رسانه هاي جديد، اين كاركرد دوگانه را به گونه اي ديگر بيان كرده است. او معتقد است «در تمام تحولات فني، نوعي تعامل و بده و بستان مطرح است. من مايلم از آن به عنوان معامله ارزش هاي معنوي در قبال كسب دنيا نام ببرم. تكنولوژي مي دهد و مي ستاند. بدين معناست كه همواره فناوري جديد به ازاي هر فايده و مزيتي كه عرضه مي دارد، زياني نيز به دنبال خواهد داشت» (پستمن، 1392الف: 26).
🔺 خوب، اگر این گونه است پس آینده پژوهان #اخفا قرار است چه کاری انجام دهند؟ پاسخ مختصر این که آنان نمي توانند اين كاركردهاي دوگانه را از بين ببرند، بلكه تنها مي توانند با طراحي سناريوهاي مختلف درباره اين فناوري ها، كاربران #فناوري هاي آينده را راهنمايي كنند كه خود مرتكب رذائل اخلاقي نشوند و در دام بي اخلاقي ديگران نيز نيافتند.
#حسينعلي_رحمتي
4 شهريور 1397
#نظرات_دیگران
🔘سواد رسانه از مهد کودک باید شروع شود.
🔸رحمتی:بله، یکی از راهکارها سوادآموزی رسانه ای از دوران کودکی است.اما به عوامل دیگر هم باید اندیشید. مخصوصا برای نسلی که امروز بزرگ شده بدون این که از ابتدا سواد رسانه ای لازم را کسب کرده باشد.البته نباید انگشست اتهام را فقط به سوی فرزندان برد. والدین هم گاهی بیش از فرزندان نیازمند آموزش هستند.
🔘 خب ما الان فضایی داریم به اسم شاد که اغلب همین سطح جامعه در اون حضور دارنباید چطور این فضای آموزشی رو به سمت آموزش فضای مجازی و سواد رسانه پیش ببریم
🔸رحمتی: بله، تجربه استفاده از برنامه شاد و مانند آن نشان داد که باید نوعی #آینده_نگری و #آینده_پژوهی درباره فضای مجاز ی داشته باشیم و قبل از این که هر نرم افزار یا سخت افزاری در دسترس جامعه قرار گیرد ابتدا به همه مرتبطان با آن (مثلا والدین، دانش آموزان، معلمان) آموزش های لازم را بدهیم. برهمین اساس، از هم ا کنون باید آموزش های اخلاقی و رسانه ای مربوط به #هوش_مصنوعی را شروع کنیم (هرچند کمی هم دیر شده است)
♨️ آینده پژوهی تحولات نسلی؛پرسش هایی برای تاملات بیشتر (قسمت ۱ از 3)
✍🏼حسینعلی رحمتی
🔻طرح این پرسش ها برای ایجاد یک بارش فکری و زمینه سازی برای تاملات و تحقیقات بیشتر است. همچنین با این هدف معرفی می شود که ان شاءالله از سوی علاقه مندان و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی اصلاح و تکمیل شود.
لازم به ذکر است که بخشی از این سوالات حاصل کارگاه #آینده_پژوهی است که با حضور جمعی از #خواهران_طلبه برگزار شده است و به این وسیله از آنها تشکر و قدردانی می شود.
1. آیا شکل گیری تحولات نسلی در آینده اجتناب ناپذیر است؟
2. نسبت تحولات نسلی با اراده و مختار بودن انسان چیست؟
3. تحولات نسلی بیم آفرین است یا امید آفرین؟
4. چگونه می توان با تحولات نسلی برخوردی فعالانه داشت نه منفعلانه؟
5. چه افراد و نهادهای حاکمیتی و غیرحاکمیتی در مورد بررسی تحولات نسلی و چاره اندیشی برای کاهش آن مسوولیت دارند؟
6. هوش مصنوعی به طور خاص چه کارکردهای درست و نادرست اخلاقی و تربیتی بر روی تحولات نسلی خواهد داشت؟ تفاوت ها و شباهت های عصر هوش مصنوعی با دوره پیش از آن در چیست؟
7. در صورت تداوم کاهش جمعیت و پیرشدن جامعه ایرانی، تحولات نسلی در خانواده های ایرانی در آینده چه سمت و سویی خواهد داشت؟
8. تحولات نسلی مربوط به فناوری ها در آینده در خانواده های مذهبی (و به ویژه خانواده طلاب و روحانیون) به چه صورت است؟ شباهت ها و تفاوت های آن با دیگر خانواده ها در چیست؟
9. برای ایجاد ارتباط مناسب بین نسلی هر یک از دو نسل چه اصولی را باید مراعات کنند و با چه مهارت هایی باید آشنا باشند؟
ادامه دارد...
18 فروردین 1403