🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۳۸ 💠 #دلالت_آيه‌ی_ميثاق_بر_خداشناسي_فطري_حضوري۱ : 🔻خداوند در آيات 172 و 173 سوره اعراف مي‌فرمايد: «وَ إِذْ أخَذَ رَبُّك مِن بَنِي آدَمَ مِن ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ و أشْهَدَهُمْ عَلَي أنفُسِهِمْ ألَسْتَ بِرَبِّكمْ قَالُواْ بَلَي شَهِدْنَا أن تَقُولُواْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِينَ * أوْ تَقُولُواْ إِنَّمَا أشْرَك آبَاؤُنَا مِن قَبْلُ وَ كنَّا ذريه مِّن بَعْدِهِمْ أفَتُهْلِكنَا بِمَا فَعَلَ الْمُبْطِلُون»؛ «‌هنگامي‌كه خداوندِ تو از پشت آدميزادگان، فرزندانشان را برگرفت و ايشان را بر خودشان شاهد قرار داد [و فرمود:] آيا من خداوندگار شما نيستم؟ گفتند: چرا؛ شهادت داديم. [و اين گواهي را گرفتيم] تا مبادا روز قيامت بگوييد كه ما از اين مطلب غافل بوديم، يا بگوييد كه پدران ما قبلاً شرك ورزيدند و ما نسلي از پس ايشان [و دنباله‌رو آنان] بوديم؛ پس آيا ما را به‌سزاي كار آن تبهكاران هلاك ميسازي؟‌». 🔺اين دو آيه از نظر تفسير، از آيات مشكل قرآن‌اند و از جنبه‌هاي متعددي جاي بحث گسترده دارند؛ ولي پرداختن به همه‌ی آنها ما را از هدفي كه در اينجا داريم دور مي‌كند. مفسران در مقام توضيح جمله‌ جمله‌ی اين‌ دو آيه، ارتباط مطالب آن با يكديگر و بيان لبّ معناي آن، اختلاف‌ نظرهايي دارند. پرسش‌هاي زيادي درباره‌ی اين‌ دو ‌آيه مطرح است؛ تا آنجا كه برخي اين‌ دو آيه را از متشابهاتي دانسته‌اند كه بايد تفسير آن را به اهلش واگذاشت. ✅ انصاف اين است كه هرچند آيه‌ی ميثاق در برخي از جنبه‌ها حقاً از متشابهات قرآن است و در آن ابهام‌هايي وجود دارد، اما چنين نيست كه اين آيه از همه‌ی جهات متشابه باشد و نتوان از آيات متشابه به‌هيچ‌وجه رفع تشابه كرد. 👌 با دقت در اين ‌دو آيه، يك مطلب با كمال وضوح به‌دست ميآيد و آن اينكه خدا با فرد فرد انسان‌ها يك رويارويي (مواجهه) داشته و به آنها گفته است كه آيا من خداوندگار شما نيستم؟ و آنها گفته‌اند: آري، تو خداوندگار مايي؛ و اين رويارويي با تك تك انسان‌ها موجب تحقق چنان معرفتي به خداي متعال شده كه عذري براي شرك ورزيدن به او باقي نمانده است و كساني نمي‌توانند بگويند كه ما اساساً از توحيد و يگانه‌پرستي غافل بوديم و دنباله‌روي از پدرانمان موجب اين شد كه مشرك شويم؛ پس گناه شرك ما به گردن پدران ماست و ما مسئول نيستيم. درعين‌حال، ابهام‌ها و پرسش‌هايي در اين آيه هست. 📚 خداشناسی (آیت‌الله مصباح یزدی) 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

〰〰 🔸🍃🌸﷽🌸🍃🔸〰〰 🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۳۹ 💠 #دلالت_آيه‌ی_ميثاق_بر_خداشناسي_فطري_حضوري۲ : 🔸...از جمله اينكه ما در خودمان چنين چيزي را در اين دنيا سراغ نداريم كه با خدا برخوردي داشته باشيم و خدا به ما فرموده باشد كه آيا من «‌ربّ‌» شما نيستم و ما بگوييم چرا؛ و نيز نمي‌دانيم كه اين رويارويي و گفت‌وگو در چه عالمي و در چه شرايطي واقع شده است؟ آيا گروهي بوده يا انفرادي؟ و پرسش‌هايي از اين دست؛ به اين دليل، مشكل است كه مفاد اين آيه را با همين معناي ظاهري بپذيريم. اما اين ابهام‌ها به اصل مفاد آيه كه به آن اشاره شد، سرايت نمي‌كند و در آنجا ابهامي وجود ندارد؛ پس بايد تلاش كنيم تا با كمك قراين موجود در آيه، مراد خداوند را به‌دست آوريم. 🔹با توجه به ظاهر اين آيه، رويارويي و گفت‌وگـويي كه آيه از آن حكايت دارد ـ ‌هر‌گونه تصور شـود ـ نميتواند سخني غايبانه و از پشت پرده باشد؛ بلكه بايد به‌گونه‌اي تحقق يافته باشد كه قابل خطا و اشتباه نباشد؛ وگرنه جاي عذر براي انسان باقي مي‌ماند؛ مثلاً اگر كسي فرياد بزند كه آيا من خداي شما نيستم و ديگري فقط صداي او را بشنود و گمان كند كه اين سخن خداست و بگويد: چرا؛ اين خطاپذير است؛ يعني صرف اينكه صدايي به‌گوش برسد، نميتواند دليل آن باشد كه گوينده، فلان‌كس است. هنگامي اين گفت‌وگو قطع عذر ميكند كه شما شخص طرف مقابل را ببينيد و بشناسيد. 📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

〰〰 🔸🍃🌸﷽🌸🍃🔸〰〰 🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۴۰ 💠 #دلالت_آيه‌ی_ميثاق_بر_خداشناسي_فطري_حضوري۳ : 🔸حاصل آنكه به‌روشني از اين آيه به‌دست مي‌آيد كه فردفرد انسان‌ها در اين ميثاق، نوعي معرفت به ‌خداي يگانه يافته‌اند و مي‌توان از كيفيت حصول آن، اينگونه تعبير كرد كه خدا به آنان فرمود: ألَسْتُ بِرَبِّكم و آنها پاسخ دادند: بَلَي شَهِدْنَا و اين گفت‌وگو به‌گونه‌اي واقع شده كه جايي براي عذر و ادعاي خطا در تطبيق باقي نگذاشته است. 🔹از اين رو، كسي در روز قيامت نميتواند بگويد كه با ربوبيت الهي آشنا نبوده است و همچنين، نمي‌تواند پيروي از پدران و پيشينيان را بهانه شرك و كج‌روي خود قرار دهد. به‌ نظر ميرسد چنين مکالمه رودررو و عذر براندازي كه خطاي در تطبيق را هم نفي ميكند، جز با علم حضوري و شهود قلبي به‌دست نمي‌آيد و مؤيد آن، روايات فراواني در همين زمينه است كه دربردارنده تعبيرات «‌رؤيت‌» و «‌معاينه‌»‌اند. 📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

 〰〰 🔸🍃🌸﷽🌸🍃🔸〰〰 🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۴۱ 💠 #دلالت_آیه‌ی_میثاق_بر_خداشناسی_فطری_حضوری۴ 🔸ازجمله، روايتي دركافي ذيل آيه‌ی فطرت از امام باقر؟(عليه السلام) كه مي‌فرمايد: «فَعَرَّفَهم و اَراهُم نَفْسَهُ و لَولا ذلِك لَمْ يَعْرِفْ اَحَدٌ رَبَّهُ»؛ (2) يعني «‌خداوند [در واقعه اخذ ميثاقِ ربوبيت] خودش را به ايشان‌ شناساند و ارائه كرد و اگر اين كار انجام نميگرفت، هيچ‌كس خداوندگارش را نميشناخت‌» 🔹و در تفسير علي‌بن‌ابراهيم قمي به ‌نقل از ابن‌مسكان آمده است كه به حضرت صادق (عليه السلام) عرض كردم: «معاينةً كانَ هذا؟ قال: نَعَمْ فَثَبَتَتِ الْمَعْرِفَةُ وَ نَسُوا الْمَوْقِفَ»؛ (1) يعني «‌آيا [ذريه آدم در جريان اخذ ميثاق ربوبيت] عيناً خدا را مشاهده كردند؟ فرمود: آري؛ پس [خداوند] معرفت [خود را] تثبيت كرد و [آنها] جايگاه [آن را] فراموش كردند‌». 🔺در دنباله‌ی همين حديث آمده است: « و لولا ذلك لم يدر احدٌ مَن خالقه و رازقه»؛(2) «‌اگر اين صحنه نبود، هيچ‌كس نمي‌دانست چه كسي آفريننده و روزی دهنده‌ی اوست‌». 📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۴۲ 💠 #دلالت_آیه‌ی_میثاق_بر_خداشناسی_فطری_حضوری۵ 🔸در حديثی ديگر، امام صادق (عليه السلام) در پاسخ ابوبصير درباره‌ی چگونگی اعتراف بنی‌آدم در عالم ذرّ به ربوبيت خداوند فرمود: «جعل فيهم ما اذا سألهم اجابوه يعني في الميثاق»؛ يعني «‌خداوند در [درون] ايشان، چيزی را قرار داد كه اگر از ايشان بپرسند، به او پاسخ خواهند گفت‌». 🔹از اين تعابير استفاده می‌شود كه معرفتی كه در آيه‌ی شريفه به آن اشاره شده، معرفتی شخصی است، نه شناختی كلی كه از راه مفاهيم انتزاعی و عناوين عقلی، حاصل‌ می‌شود و معرفت شخصی درباره‌ی خدای متعال، جز از راه علم حضوری و شهودی امكان ندارد؛ با اين توضيح كه اگر منظور، تحقق معرفت كلی ـ كه نتيجه‌ی استدلال عقلی است ـ می‌بود، امام (عليه السلام) بايد چنين می‌فرمود: و لولا ذلك لم يعلم احدٌ اَنّ له خالقاً؛ يعنی هيچ‌كس نمی‌دانست كه خالقی دارد؛ نه اينكه چه كسی خالق اوست. 📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۴۳ 💠 #دلالت_آیه‌ی_میثاق_بر_خداشناسی_فطری_حضوری۶ 🔸...اين مطلب نياز به دقت و توضيح بيشتر دارد و آن اينكه اگر انسان به چيزی علم شهودی نداشته باشد، تنها، شناختی كلی و معرفتی غايبانه درباره آن می‌تواند داشته باشد؛ مثلاً اگر شما سازنده‌ی يك ساختمان را نديده باشيد، با ديدن ساختمان، تنها می‌توانيد بفهميد كه سازنده‌ای، اين مصنوع را ساخته است؛ 🔹همچنين، از صفات مصنوع می‌توانيد به صفات صانع پی ببريد؛ مثلاً هرچه دقت و مهارت در آن مصنوع بيشتر به‌كار رفته باشد، از دقيق ‌بودن، كارآيي و مهارت صانع بيشتر آگاه می‌شويد؛ اما اينكه او چه كسی است، از اين راه قابل دستيابی نيست و با اين روش نمی‌توان شخص او را شناخت. 🔸شناخت‌های كلی و استدلال‌های عقلی می‌تواند ما را به اين حقيقت راهنمايی كند كه جهان، آفريننده‌ای يكتا و حكيم دارد؛ اما اين مفهومی كلی است؛ شناخت مصداق اين مفهوم كلی و شخص خدا را هرگز نمی‌توان از اين راه به‌دست آورد. اگر آن رابطه‌ی درونی و قلبی بين ما و خدا نبود، خودِ خدا را هرگز نمی‌شناختيم؛ می‌دانستيم كه جهان آفريننده‌ای يگانه دارد؛ اما پی نمیبرديم كه او كيست.  📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۴۴ 💠 #دلالت_آیه‌ی_میثاق_بر_خداشناسی_فطری_حضوری۷ 🔸شناخت شخص آفريدگار وقتی ميسر است كه قبلاً‌ گونه‌ای از شهود درباره‌ی او حاصل شده باشد؛ وگرنه حاصل هر معرفتی از راه عقل، معرفتی كلی خواهد بود. نكته‌ی دقيق مورد نظر در اينجا فرقی است كه بين دو تعبير «لولا ذلك لم يدرِ احدٌ مَن خالقُه و رازُقه» و «لولا ذلك لم يدرِ احدٌ اَنّ لَه خالقا» وجود دارد؛ معنای عبارت اول اين است كه اگر اين رويارويی و گفت‌وگو نبود، هيچ‌كس نمی‌دانست خالق و رازق او كيست و معنای عبارت دوم اين است كه اگر چنين چيزی نبود، هيچ‌كس نمی‌دانست كه او خالقی دارد؛ 🔹هيچ‌يك از اين دو روايت نمی‌فرمايند اگر چنين رويارويی و گفت‌وگويی نبود، هيچ‌كس نمی‌دانست كه او يا جهان خالقی دارد؛ زيرا اگر اين جريان هم نبود، انسان با عقل خود می‌فهميد كه جهان و انسان خالقی دارد؛ عقل حتی می‌توانست صفاتش را هم بفهمد؛ اما شخص او را نمی‌توانست بشناسد؛ پس اين رويارويی موجب شده است كه رابطه‌ای بين دل و خدا برقرار شود؛ به‌گونه‌ای كه وقتی انسان به عمق دلش توجه می‌كند، خودِ خدا را می‌يابد، نه اينكه می‌فهمد كسی هست كه آفريننده است.  📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۴۵ 💠 #دلالت_آیه‌ی_میثاق_بر_خداشناسی_فطری_حضوری۸ 🔸اگر خدا توفيق دهد و آدمی در دعا و مناجات، توجهش از همه‌چيز قطع شود و در توجه به خدا تمركز كامل بيابد، حالتی پيدا می‌كند كه گويی خودِ خدا را می‌بيند؛ اين‌گونه نيست كه از پشت پرده و غايبانه بگويد: «‌اي كسي كه بالاتر از آسمان‌ها و زمين هستی و جهان را تدبير می‌كنی...‌»؛ بلكه او را در پيش روی خود می‌يابد و در حضورش با او سخن می‌گويد؛ گويی سخنش را می‌شنود. حضرت (عليه السلام) در نهج البلاغه درباره آيه شريفه «رِجَالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَ لَا بَيْعٌ عَن ذِكرِ اللَّهِ» (نور:37) می‌فرمايد: «وَ إِنَّ لِلذِّكرِ لَأهْلًا أخَذُوهُ مِنَ الدُّنْيَا بَدَلًا فَلَمْ تَشْغَلْهُمْ تِجَارَةٌ وَ لَا بَيْعٌ عَنْهُ؛ «‌ياد خدا اهلی دارد كه ايشان آن را به‌جای لذايذ زندگی دنيا برمی‌گزينند و  هيچ تجارت و دادوستدی آن‌ها را از آن بازنمی‌دارد‌». حضرت برای اهل ذكر و كسانی كه زندگی‌شان را با ياد خدا می‌گذرانند، اوصافی را ذكر می‌كند؛ 🔹ازجمله می‌فرمايد: «وَ مَا بَرِحَ لِلَّهِ عَزَّتْ آلَاؤُهُ فِي الْبُرْهَةِ بَعْدَ الْبُرْهَةِ وَ فِي أزْمَانِ الْفَتَرَاتِ عِبَادٌ نَاجَاهُمْ فِي فِكرِهِمْ وَ كلَّمَهُمْ فِي ذَاتِ عُقُولِهِمْ؛ «‌همواره خداوند در مقاطع مختلف زمانی، بندگانی دارد كه در باطن و درونشان با آن‌ها رازگويی می‌كند‌». به‌جای اينكه بنده با خدا مناجات كند، خدا با آنها رازگويی می‌كند؛ كسانی‌اند كه مخفيانه راز خدا را می‌شنوند. اينها مقام‌هايی است كه‌ ائمه (عليهم السلام) دارند.  پيروان راستين ايشان نيز می‌توانند با عنايت خداوند و مدد ايشان، به چنين مقام‌هايی برسند. اين مقام، مقام معرفت غايبانه و كلی نيست؛ مقام حضور و شهود است. 📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۴۶ 💠 #دلالت_آیه‌ی_میثاق_بر_خداشناسی_فطری_حضوری۹ 🔸پس براساس اين برداشت ـ كه روايات فراوانی نيز آن را تأييد می‌كنند ـ می‌تـوان گفت كه قرآن معرفت حضوری و شهودی انسان به خدای متعال را تصديق می‌فرمايد و خداشناسی فطری، به‌معنای علم حضوری و شهودی به خدای متعال، در عمق وجود همه‌ی انسان‌ها نهاده شده است؛ نهايت اين است كه اين معرفت، نيمه‌آگاهانه است و بيشتر مردم در حالات عادی زندگی، توجهی به آن ندارند و همين معرفت نيمه‌آگاهانه است كه براثر مشاهده و توجه به آثار خداوند، قطع وابستگی‌های مادی و تقويت توجهات قلبی، به مرز آگاهی می‌رسد. 🔹اين معرفت در اوليای خدا به پايه‌ای می‌رسد كه می‌گويند: «اَيكون لغيرك من الظهور ما ليس لك...»؛ «‌آيا غير تو ظهوری دارد كه تو نداری» و «ما كنت اَعبُدُ ربّاً لَمْ آَرَهُ»؛ «‌اين‌گونه نيستم كه خدایی را كه نديده‌ام، بپرستم‌» و شايد هدف بسياری از آيات قرآن، توجه دادن به همين معرفت فطری و آشنا كردن هرچه بيشتر دل با خدا باشد. 📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۴۷ 💠 #دلالت_آیه‌ی_میثاق_بر_خداشناسی_فطری_حضوری۱۰ 🔸برای نمونه، در سوره انعام پس از توجه دادن به پديده‌های حيات، می‌فرمايد: «ذَلِكمُ اللّهُ فَأنَّي تُؤْفَكون» (انعام:95)؛ «‌اين است خدا؛ پس چگونه [از حق] منحرف می‌شويد‌». گويا تأمل در پديده‌های هستی، دل را آماده می‌كند كه دست خدا را در طبيعت ببيند و حضور او را بيابد. همچنين، در آيه 102 از همين سوره، پس از يادآوری شماری از آيات الهی می‌فرمايد: «ذَلِكم‌ اللّهُ رَبُّكمْ لا إِلَـهَ إِلاَّ هُو»؛ «‌اين است الله، خداوندگار شما؛ معبودی جز او نيست‌». در واقع، ذكر اين آيات، منبّهی است برای آنچه كه انسان به‌طور فطری درك می‌كند. 🔹شاهدش همان تعبير «ذلكم الله ربّكم» است؛ يكی در آيه اول و ديگری در آيه آخر كه اين معنا را می‌رساند كه با توجه به اين آيات و نشانه‌ها و با تأمل در چگونگی احياء و پيدايش حيات، گويی مشاراليه «‌ذلكم‌» برای شما ظاهر می‌شود و خود خدا را آشكارا مشاهده می‌كنيد. البته اين احتمال نيز وجود دارد كه اين بيانات، ناظر به استدلال‌های عقلی هم باشند؛ يعنی با توجه به اين آيات تكوينی، عقل می‌تواند استدلال كند كه خداوند متعال ربّ شماست. 📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐

🔰 #تفسیر_موضوعی_قرآن_کریم ✴️ #خداشناسی۴۸ 💠 #دلالت_آیه‌ی_میثاق_بر_خداشناسی_فطری_حضوری۱۱ 🔸مجموع اين آيات برای اين است كه عبد را متوجه كند خدايی كه اين جهان و انسان را آفريده است، ربّ و مالك مدبّر اين عالم نيز هست. شاهد بر اين مطلب نيز اينكه در همه‌ی اين آيات، بر اموری تكيه شده است كه منافع آن برای همه‌ی افراد بشر آشكار است؛ برای نمونه، ستارگان نشانه‌ای برای پيدا كردن راه در تاريكی‌های شب، و خورشيد و ماه وسيله‌هايی براي محاسبه‌ی اوقات دانسته شده‌اند؛ درحالی‌كه قطعاً اهداف و فوايد آفرينش ماه و خورشيد و ستارگان از آنچه در اين آيات بيان شده، بسيار فراتر است. 🔹ذكر منافع اين امور تكوينی برای انسان، شاهد بر اين است كه اين آيات می‌خواهند عقل انسان را متوجه ربوبيت خدا كنند؛ يعنی خدا اين عالم را به‌گونه‌ای آفريده است كه همه‌چيز به‌نفع شما كار می‌كند؛ گردش ماه و خورشيد، پديد آمدن شب و روز، طلوع و غروب ستارگان، روييدن گياهان، پيدايش ميوه‌ها و...، همه‌ی اينها به‌سود شماست؛ آن كسی كه اين عالم را به اين ترتيب آفريده، منظورش تدبير شما بوده است؛ پس خالق اين جهان، مدبر شما نيز هست و جايی برای اين توهم نيست كه شايد ربّ و مدبر امور انسان، كسی غير از آفريننده‌ی آسمان‌ها و زمين باشد. پس دو مطلب از آيه قابل استفاده است؛ يكي، بيدار كردن درك فطری انسان از توحيد و ديگری، استدلال عقلی برای ربوبيت الهی. 📚 خداشناسی در قرآن 🌾🍀🌺🦋🌺🍀🌾 http://eitaa.com/joinchat/2739666977Ca2e48f9f4a ࿐🌸❒○ 🌼 ‌○❒🌸࿐