#علومی_که_طبیب_باید_بداند
#بخش_اول
مرحوم #عقیلی_خراسانی در مقدمه #کتاب #خلاصة_الحکمه می فرماید:
و از جمله علوم ضروريه مر او را(#طبیب) ده علم است:
✅اوّل: علم #فقه_و_حديث است و تبعيت و ولاى اهل بيت- صلوات اللّه عليهم-؛ به حكم آيه كريمه «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى» و آيه وافى هدايت «قُلْ هذِهِ سَبِيلِي أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِي»، اساس و بنياد دين خود را بدان استوار دارد؛ تا آن كه به ورود شكوك و شبهات شياطين نفسانيه و شياطين إنسيه بايد كه از جادّه استقامت نلغزد و منهزم نگردد.
✅و دوم: علم #اخلاق است كه آن را، خوب ورزد، و مَلَكه خود گرداند بعضى از آن را، تا صاحب خُلق نيكو باشد.
✅و سوم: علم #حكمت است؛ براى تأييد و تشييد و تحقيق معانى و نكات و لطايف كلام و حُسن بياناتِ صاحبان شريعت- صلوات اللّه عليهم-، كه از آن شرافت و علوّ درجه و رفعت شأن آنها معلوم مىگردد. و عامل به علم حكمت باشد؛ يعنى حكيمِ راست گفتار و درست كردار و «واضعِ شىء در موضع لايق آن» و تابع حقّ و أمر حقّ باشد، نه تابع هوا و هوس. و آن كه علم حكمت را براى إباحت و يا مخالفت شريعت آموزد؛ يعنى اصل شريعت را قرار دهد و حكمت را تابع و آلت فهم آن، نه بالعكس كه موافق رأى و خواهش خود تأويل نمايد آن را.
✅چهارم: علم #منطق است؛ خصوص كلّيات خمسه و معرفت جوهر و عرض و حدود؛ براى معرفت حدود و رسوم اشياء، و صحّت و مرض، و فرق ميان ذاتى و عرضى، و عامّ و خاصّ، و لازم و مفارق، و آن كه «كدام مزاج، در تحت كدام مزاج؟» و «كدام مرض، در تحت كدام مرض؟» و «لازم، كدام مرض؟ و اصلى، كدام؟ و شركى عارضى كدام؟» و تقسيم امراض و غيرها.
✅پنجم: علم #طبيعى است؛ براى آن كه طبّ، متعلّق به علم طبيعى و فرعى از فروع آن است.
✅ششم: علم #هندسه است؛ به جهت معرفت هيأت و شكل اعضاء مفرده و مركّبه در تشريح اعضاء؛ از استقامت و انحناء، و تدوير و تثليث و غيرها. و براى شناخت اكثر جراحات؛ مثلًا معرفت آن كه جراحت مدوّر و عميق، عسر البرء و جراحت صاحب زوايا، سهل البرء؛ زيرا كه از جانب زوايا، گوشت صالح زود میرويد.
✅هفتم: علم #هيأت است؛ به جهت معرفت فصول اربعه سنه- ربيع و صيف و خريف و شتا- از براى تنقيه؛ از فصد و اسهال و قىء و غيرها. و معرفت خطّ استواء، و تقسيم اقاليمِ سبعه، و عرض و طول بلدان، و أمزجه بلدان، و اهويه هر يك، و طلوع و غروب، و اوج و حضيض، و مقارنه و مقابله، و تثليث و تربيع و تسديس، و ساير نظرات كواكبِ سبعه سياره و امور متعلّقه بدانها، و اوقات «بحارين» و غيرها.
#عقیلی_خراسانی
#خلاصة_الحکمه
#مقدمات_طب
#طب_ایرانی
https://t.me/beitolelm_teb
https://t.me/beitolelm_teb
https://t.me/beitolelm_teb