#رصد 🔭🔭🔭
اساس علم #هيأت بر رصد است،مواضع #نجوم و حركات آن از روى رصد تعيين مىشود.
رصد پيش يونانى ها بسيار مهم بود و آلاتى براى رصد ساخته بودند؛ در قرن سوم پيش از ميلاد يونانى ها در #اسكندريه رصدخانه اى ساختند كه در دوره #بطلميوس_قلوذى مؤلف كتاب #مجسطى به منتهاى عظمت رسيد،رصدخانه اسكندريه تا نهضت اسلام يگانه دوران خود بود،آنگاه مسلمانان در دمشق و بغداد و مصر و اندلس و مراغه و سمرقند و غيره رصدخانه بنا كردند.
📌آلات رصد: در دوره تمدن اسلامى آلات رصد از ده-بيست آلت تشكيل مىيافت كه هركدام براى غرض مخصوصى بكار مىرفت و مهمترين آن به قرار زير است:
1. #لبنه: جسم مربّع مسطّحى است كه ابعاد ستارگان و عرض شهرها و ميل كلى با آن تعيين مىشود.
2. #حلقه_اعتدالى: حلقه هایى است كه در سطح دايره معدّل نصب مىشود تا تحويل اعتدالى بدان وسيله تعيين گردد.
3. #ذات_الاوتار: چهار استوانه چهارگوشه است كه با آن تحويل ميل معلوم مىشود و منجم را از حلقه اعتدالى بى نياز میسازد.
4. #ذات_الحلق: اين آلت از حيث شكل و فايده بزرگترين و مهمترين آلات رصد محسوب مىشود و عبارت از حلقهاى است كه به جاى منطقه فلك البروج بكار مىرود و حلقه ديگرى كه بهجاى مارة الاقطاب استعمال مىشود.
_ اين دو حلقه را به نسبت تقطيع و تنصيف بر يكديگر سوار مىكنند و ديگر حلقه طول كبرى و حلقه طول صغرى كه اولى در محدّب منطقه و دومى در مقعّر منطقه سوار مىشود؛ آنگاه حلقه نصف النهار كه قطر مقعّر آن مساوى با قطر محدّب حلقه طول كبرى مى باشد و حلقة الارض قطرى دارد كه قطر محدّب آن به اندازه قطر مقعّر حلقه طول صغرى است و اين آلت را بر روى چهارپايه (كرسى) مىگذارند.
5. #ذات_السمت_و_الارتفاع: نيم حلقهاى است كه قطر آن سطحى از سطحهاى متوازى السطوح مى باشد و با آن سمت و ارتفاع آن تعيين مىگردد و رصدشناسان مسلمان آن را اختراع كردهاند.
6. #ذات_الشبتين: سه مسطره بر روى يك چهارپايه است كه بدان وسيله ارتفاع تعيين مىشود.
7. #ذات_الجيب: دو مسطره منظمى است كه دو شعبه دارد.
8. #المشتبهة_بالمناطق: آلتى است داراى سه مسطره و با آن بعد ستارگان تعيين مىشود.
9. #اسطرلاب: بر چندين نوع است و اسامى مختلف دارد:
#تامّ #مسطّح #طومارى #هلالى #زورقى #عقربى #آسى #قوسى #جنوبى #شمالى #مبطّخ #سرطق #حق_القمر #مغنى #جامعه #عصاموسى
به علاوه بسيارى از آلات رصد كه به تناسب شكل هايشان #مربّع #مستطيل و غيره ناميده مىشوند و شماره آن از حد افزون است/(براى اطلاع جامع و دقيق اصطلاحات رصد و آلات آن به كتاب #ابجد_العلوم_صدیق_قنوجی مراجعه شود)
منبع: اخترشناسان و نوآوران مسلمان ج3 ص 25
http://eitaa.com/joinchat/2780430336C5028e29338