📑نقد و بررسی برخی شبهات روشنفکری پیرامون رجعت 👤مهدی عامری ✍️چکیده رجعت به معنای بازگشت ائمه در دوران پس از ظهور و پیش از قیامت، در اعتقادات شیعی جایگاه مهمی ‏دارد، ‏ازاین‌رو نه‌تنها مخالفان شیعه آن را دستاویز حمله‌های خود بر عقاید شیعه قرار داده‌اند بلکه روشنفکر ‏مآبان و ‏دگراندیشان نیز به این وادی واردشده و عقاید شیعی را غالباً با نگاهی سیاسی و معطوف به‌نقد نظام ‏جمهوری ‏اسلامی، موردنقد و یا تخریب قرار می‌دهند‎‏!‏‎ نوشته حاضر نقدی است بر مواضع آقای اکبر گنجی که رجعت را نوعی خرافه و امری باطل تلقی کرده و ‏با ‏استمداد از تفسیر المنار و برخی نظرات اهل عامه بر این دیدگاه شیعی تاخته است. در تفاسیر مهم شیعه ‏مانند ‏المیزان و تسنیم به‌خوبی با دلایل نقلی و عقلی، پاسخ شبهات این‌چنینی بیان‌شده است که ناظر به همین ‏بحث ‏در این نوشتار با رویکرد انتقادی به آن‌ها پرداخته‌شده است‎ ‎ 🔑واژه‌های کلیدی‎:‎‏ #رجعت، #شیعه، #اهل_بیت_ع.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑تأثیر حکومت نبوی و علوی در کمال و سعادت انسان 👤علی‌اصغر جعفری ولنی ‏ ✍️چکیده برمبنای حاکمیت الهی، نظام هستی ازنظر ساختاری دارای سلسله مراتبی ‏است که هریک از موجودات در مرتبه خاصی از آن قرار دارند. انسان در مرتبه‌ای ‏بالاتر از دیگر موجودات، توانی برای تعقل دارد که سرنوشت او را در همه مراحل ‏حیات بر عهده می‌گیرد. از سویی عقل انسان وجود حکومت و انتظام بخشیدن به ‏امور دنیوی را برای جامعه بشری لازم می‌داند و از سوی دیگر فطرت خداجویانه ‏او را به‌سوی انتخاب حاکمی سوق می‌دهد که جامعه را به‌سوی خیر و سعادت ‏رهنمون می‌کند. به نظر می‌رسد انسان فطرت خداجو دارد و با اعتقاد به توحید راه ‏وحی را برمی‌گزیند و حاکمیت خود را از طریق پذیرش حاکمیت خداوند اعمال ‏می‌کند که با چنین پذیرشی، حاکمیت خداوند بر روی زمین تحقق می‌یابد. ‏حاکمیت نبوی و حاکمیت علوی را می‌توان دو نمونه از حاکمیت الهی دانست؛ ‏بنابراین هدف از حکومت در اسلام، نه تمایلات شخصی فرد یا افراد است و نه ‏خواسته و تمایلات نابجای مردم؛ بلکه هدف، حفظ و تأمین مصالح و نیازهای ‏واقعی جامعه است. چنین هدفی بر اساس قوانین و ضوابط اسلامی به اجرای ‏عدالت و تربیت انسان در مسیر خدا منتهی می‌شود. البته در چنین حکومتی، مقام و ‏حکومت وسیله است نه هدف. درواقع حکومت اسلامی بر عقاید اسلام متکی بوده ‏که نظام ویژه‌ای دارد و درصدد اجرای قوانین و فرامین الهی است.‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #حکومت_نبوی، #حکومت_علوی، #کمال_و_سعادت •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑تحلیل مؤلفه‌های معنایی شکر و رابطه آن بامعرفت الله ‏درآیات قرآن کریم ‏‏ 👤حمید حسن‌زاده اصفهانی ‏ ✍️چکیده حقیقت شکر و مفهوم قرآنی آن ناظر به یک فعل جوارحی است اما فراتر از آن مرتبط با یک امر درونی و عمل است که در ‏این نوشتار با روش تحقیق کتابخانه‌ای و با شیوه تحلیل معنی و آمیزه‌ای از لغت‌شناسی سنتی و معنی‌شناسی جدید به |آن ‏پرداخته‌شده است. برای اصطلاح قرآنی شکر در کتب لغت و آثار علمای اخلاق و عرفان و نیز در تفاسیر گوناگون معنا و ‏تعاریفی ذکرشده است که در این مقاله با ذکر این معانی و تحلیل آن‌ها معنی اصلی شکر و حقیقت شکر با استناد به آیات قرآن ‏و کاربردهای قرآنی این کلمه تبیین شده است، عالمان مذکور شکر را شامل سه مرتبه شکر زبانی، عملی و قلبی می‌دانند اما ‏این تحقیق نشان می‌دهد که قرآن کریم حقیقت شکر را یک امر قلبی می‌داند که همان معرفت منعم و توجه به مبدأ نعمت و ‏تذکر نسبت به صفات کمال او است که در نعمت تجلی‌یافته است، این معنی اصلی مستلزم شکر زبانی و عملی نیز خواهد بود.‏ ‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #شکر، #کفران، #نعمت، #معرفت

📑عوامل و موانع هدایت الهی از دیدگاه قرآن و روایات 👤سید عباس موسوی ‏ ✍️چکیده یکی از مباحث بسیار مهم در قرآن کریم و روایات هدایت الهی است، مقاله حاضر با رجوع به منابع به روش ‏توصیفی تحلیلی به عوامل و موانع هدایت الهی (ضلالت) از منظر قرآن کریم و روایات پرداخته است. با توجه ‌به ‏اینکه هدف از خلقت انسان رسیدن به سعادت و رسیدن به سعادت درگرو هدایت است، ضرورت این بحث روشن ‏می‌شود. یافته نوشتار حاضر آن است که از دیدگاه قرآن عوامل هدایت، خداوند، انبیا، کتاب‌های آسمانی، ایمان ‏معرفی‌شده است. اموری نیز زمینه‏های هدایت را در انسان تقویت می‌نماید، از آن جمله می‏توان به تقوا، پذیرای ‏حق و حقیقت بودن، جهاد درراه خدا و هجرت فی سبیل الله... اشاره کرد. از عوامل ضلالت و گمراهی در قرآن ‏می‏توان از شیطان، ازاغه قلب، هواپرستی و محیط یادکرد که این عوامل وابسته به شرایط و زمینه‏هایی ازجمله عدم ‏تفکر، کفر به خدا و بی‏اعتقادی به‌روز قیامت و غفلت، شبهه‌افکنی و... است.‏ 🔑واژه های کلیدی: #هدایت، #ضلالت، #گمراهی، #عوامل_هدایت، #موانع_هدایت.‏

7️⃣نشریه حکمت کریمان 💠سال دوم، شماره هفتم، بهار1403 📑واکاوی ملاک‌های معناداری یا بی‌معنایی زبان دین 👤شریعت پناه ‏ 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑توحید افعالی و نسبت آن با اراده انسان ‏ 👤آمنه سادات حجازی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑وحدت رمز پیروزی امت اسلام 👤سید محمدباقر علم الهدی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑مدل استدلالی خواجه نصیرالدین طوسی در خداشناسی تجرید ‏الاعتقاد ‏‏ 👤فاطمه اخوان 👤بریهه حسن زاده 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑الگوی پژوهشی خداشناسی فلسفی (مطالعه مورد پژوهانه ‏خداشناسی علامه طباطبایی)‏ 👤علی‌اصغر جعفری ولنی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله 📑چیستی عقل و کارکرد آن در حوزه‌ی دین و اخلاق 👤فرامرز فیاضی 📝مشاهده چکیده 📥مشاهده اصل مقاله •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑واکاوی ملاک‌های معناداری یا بی‌معنایی زبان دین 👤شریعت پناه ‏ ✍️چکیده در کلام قدیم، تبیین گزاره‌های دینی محل اصلی مناقشه بود. هیچ‌کس در معناداری ‏گزاره‌های دینی تردید روا نمی‌داشت. تصور عمومی بر این بود که قضیه یا حکم، برای اینکه ‏به‌عنوان قضیه یا حکم واقعی پذیرفته شود، تنها به یک آزمون نیاز دارد و آن آزمون «صدق و ‏کذب» است؛ اما در ابتدای قرن بیستم، گروهی از فیلسوفان (پوزیتویست¬های منطقی) اصل ‏معناداری گزاره‌های دینی را موردتردید قراردادند. لذا بحثی نو در کلام جدید به نام زبان دین ‏شکل گرفت. هدف پژوهش حاضر مروری بر نه نظریه مشهور و به دست آوردن ملاک‌های ‏معناداری یا بی‌معنایی گزاره‌های دینی و ارائه نقدهای علمی بر آن‌ها بوده است. البته درنهایت ‏نظریه انتخابی نگارنده با عنوان عرف گرایی برگرفته از آراء اندیشمندان اسلامی ذکر گردیده ‏است. روش پژوهش حاضر به‌صورت کتابخانه‌ای می‌باشد.‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #زبان_دین، #معناداری_زبان_دین، #بی_معنایی_زبان_دین.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑توحید افعالی و نسبت آن با اراده انسان ‏ 👤آمنه سادات حجازی ✍️چکیده از موضوعات مهمی که هم به لحاظ علمی و هم عملی بسیار اهمیت دارد و اساس تشریع و ‏ارسال رسل و انزال کتب می‌باشد اراده و اختیار انسان در افعال و کردارش است که عقلا و ‏نقلا و حتی وجداناً قابل‌تردید و انکار نیست اما ارتباط و تناسب آن با توحید افعالی و انحصار ‏فاعلیت به خدا سبب شده برخی یکسره اختیار و اراده کامل را در انسان منکر شوند (مانند ‏اشاعره که آن را با نظریه کسب توجیه می‌کنند و توضیح آن در ادامه خواهد آمد)، و برخی ‏فاعلیت خدا را محدود به ایجاد و حدوث دانسته و نقش خدا در افعال اختیاری انسان را منتفی ‏بدانند تا اختیار و اراده انسانی آسیب نبیند مانند معتزله :اما در فرهنگ شیعه و مکتب اهل‌بیت ‏‏(عی) آن‌ها هیچ‌گونه تنافی نداشته و مانعة الجمع نمی‌باشند بلکه مکمل یکدیگرند چراکه ‏توحید افعالی به معنای نفی فاعلیت از غیر خدا نیست بلکه به معنای نفی فاعلیت استقلالی و ‏ذاتی از غیر خداست و این منافاتی با فاعلیت بالغیرو وابسته و متکی بر اراده خدا در انسان ندارد ‏چنانچه با قضا و قدر الهی کاملاً انطباق دارد و این همان مفهوم لاجبر ولا تفویض بل امر بین ‏الامرین است که اهل‌بیت (عی) به ما آموختند شیعه اراده انسان را در طول و ذیل اراده خدا ‏می‌داند نه مستقل و در این مقاله پس از بیان دو دیدگاه افراطی و تفریطی به‌تفصیل توضیح ‏داده‌شده است .‏ 🔑واژه های کلیدی: #وحید، #توحید_افعالی، #اراده، #اختیار.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑وحدت رمز پیروزی امت اسلام 👤سید محمدباقر علم الهدی ✍️چکیده جامعه سازی و ایجاد تمدن نوین اسلامی بر پایه وحدت از اساسی ترین اهداف دین مبین اسلام ‏است. چیستی وحدت و راهکار های دست یازی به وحدت از مسائل مهم و کلیدی در باز سازی تمدن ‏نوین اسلامی است. از این رو و با هدف مشخص نمودن شاخصه های وحدت و راهکار های رسیدن به ‏آن و با روش تحلیلی ،توصیفی بر پایه تحقیق کتابخانه ای بنیادی ترین خسارت در جامعه دینی را وجود ‏اختلاف در میان جامعه اسلامی میدانیم و وحدت را راهبرد اصلی تشکیل حکومت دینی معرفی کرده ‏وحدت و یکپارچگی ملت، آن‌هم با محوریت قرآن و سنت رسول گرامی اسلام(ص) و اهل‌بیت ‏عصمت‏ و با تکیه‌بر مشترکات دینی و پرهیز از پرداختن به اختلافات مذهبی معرفی کرده و پیاده ‏سازی آن در جمهوری اسلامی ایران را با وجود تنوع و تکثر قومیتی که دارد را مایه هم‌افزائی قدرت و ‏اقتدار ملی در یک فضای همراه با آرامش به آرمان‌های ارزشمند انقلاب و امام خمینی(ره) دانسته و ‏الگویی فرا روی جوامع اسلامی قرار می دهیم. ‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #پیامبر، #وحدت، #اسلام، #محور_وحدت، #دین، #مذهب، #دشمن، #اختلاف. ‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑مدل استدلالی خواجه نصیرالدین طوسی در خداشناسی تجرید ‏الاعتقاد ‏‏ 👤فاطمه اخوان* 👤بریهه حسن زاده ✍️چکیده یکی از مهم‌ترین وظایف متکلمان اثبات عقاید دینی است و از برهان به‌عنوان متقن‌ترین روش ‏استدلال عقلی برای اثبات برخی از این عقاید بهره می‌برند؛ خواجه‌نصیرالدین طوسی در بخش ‏خداشناسی تجرید الاعتقاد در پی اثبات وجود و صفات خداوند می‌باشد و برای این کار از جملات ‏کوتاه و مختصر استفاده کرده و این جملات هرکدام براهین محکمی را در خود دارند که می‌توان با ‏توجه به مدل‌های برهانی آن‌ها را استخراج کرد؛ با توجه به این امر هدف از نگارش این مقاله این است ‏که با روش کتابخانه‌ای براهین به کار رفته در بخش خداشناسی این اثر استخراج و با مدل‌های برهانی ‏و منطقی بیان شود و در نهایت نشان داده می‌شود که خواجه با وجود ایجازگویی، از متقن‌ترین ‏روش‌های برهانی برای اثبات عقاید دینی بهره برده و در هریک از بخش‌ها از برهان و استدلال ‏استفاده کرده است؛ برای اثبات وجود خدا از جمله کوتاه خواجه برهان امکان و وجوب و برای اثبات ‏قدرت و سایر صفات خدا نیز براهین دیگری استخراج می‌شود.‏ 🔑واژه‌های کلیدی: #استدلال، #برهان، #خواجه_نصیر، #تجریدالاعتقاد.‏ •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑الگوی پژوهشی خداشناسی فلسفی (مطالعه مورد پژوهانه ‏خداشناسی علامه طباطبایی)‏ 👤علی‌اصغر جعفری ولنی 📝مشاهده چکیده •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman

📑الگوی پژوهشی خداشناسی فلسفی (مطالعه مورد پژوهانه ‏خداشناسی علامه طباطبایی)‏ 👤علی‌اصغر جعفری ولنی ✍️چکیده به نظر می‌رسد بررسی متعلق شناختی مانند خدا نزد عرفا، فلاسفه و ارباب ادیان از جایگاه گوناگونی برخوردار است؛ چراکه تعیین وضعیت خدا به‌عنوان متعلق شناخت در هریک از حالات یادشده منجر به نوع الهیات متفاوتی خواهد شد؛ یعنی اگر خدا فراتر از درک بشر تلقی شود تحیر انسان را موجب می‌شود و لاجرم «الهیات سکوت» خواهیم داشت؛ اما اگر خدا را در محدوده درک بشر بدانیم، خداشناسی ما از سنخ «الهیات سخن» خواهد بود. در چنین شرایطی یا معتقد به بداهت اولی خدا خواهیم بود که در این صورت رویکرد «الهیات سلبی» واکنش مناسبی است و یا به بداهت به معنای اعم خدا قائل هستیم که در این صورت خداشناسی ما غفلت زدا است و در حکم تنبیه و یادآوری انسان غافل از خداست؛ اما اگر به خدایی نیازمند فکر (تعریف و برهان) باور داشته باشیم، چنین رویکردی در مسیر شناخت از سنخ «الهیات ایجابی» بوده و مآلاً باید الگوی پژوهشی تابع مقولات نظری را رعایت کرده و از الزامات آن تمکین کنیم. شاید بتوان گفت خداشناسی فلسفی ـ ازجمله آنچه در مباحث مربوط به الهیات بالمعنی الاخص طبق بیان علامه طباطبایی روبرو هستیم ـ از سنخ الهیات ایجابی است و مستلزم این است که طرح این مباحث بر اساس الگویی پژوهشی تدوین‌شده باشد که در منطق از آن تحت عنوان «مطالب» یاد می‌شود. حال مسئله این است که خداشناسی فلسفی از چنین الگوی پژوهشی تبعیت می‌کند یا اینکه باید درصدد باشیم طبق شرایط و ویژگی‌های بحث از خدا، تحلیل متفاوتی ارائه کرده و یا اینکه تقریر جدیدی از ساختار الگوی پژوهشی عرضه کنیم تا بتوانیم بستر مناسبی در طی مسیر انسان از هر مجهولی (اعم از خدا و غیر خدا) به سمت کشف و شناخت آن را پیشنهاد کنیم. البته می‌توان گفت چنین پیشنهادی معطوف به فضای فکری حکمت متعالیه و به‌تبع آن علامه طباطبایی خواهد بود. این پژوهش مبتنی بر رویکرد توصیفی تحلیلی است. 🔑واژه‌های کلیدی: #خداشناسی_فلسفی، #الهیات_سکوت، #الهیات_سخن، #الهیات_سلبی، #الهیات_ایجابی، #علامه_طباطبایی •┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈• فصلنامه علمی ترویجی حکمت کریمان @hekmatekariman