#تاریخ_ادبیات_هیدج(۶)
[ #مخلص_هیدجی۲]
در شماره ششم از سلسله مقالات #تاریخ_ادبیات_هیدج و شماره اول پیرامون « #ملامحمود_هیدجی» متخلص به « #مخلص » با زندگینامه این شاعر دلسوخته آشنا شدیم و دانستیم که ایشان فرزند جعفر قلی در حدود سال 1270قمر درهیدج متولد و در تاریخ چهاردهم دی ماه سال۱۳۱۴ در هیدج چشم از جهان فرو بسته و در قبرستان قدیم هیدج به خاک سپرده شده است.
از آثار هنری این شخصیت الهی کتابت یک «سی جزء» قرآن کریم در هیدج باقی مانده است. علاوه بر این، با عنایت به داشتن قریحه و طبع شعر، دارای دیوان اشعاری بوده است که متأسفانه بخشی از این دیوان امروزه در دسترس نیست.
مقدار باقی مانده دفتر یا دیوان اشعار مخلص هیدجی کمتر از صد صفحه است که بخش اَعظم آن نیز نوحه و مراثی است و همانطور که اشاره کردیم تخلص او «مخلص» بوده است چه اینکه در نمونه بیتی گفته است:
«اولور بو «مخلصون» دردَه گرفتار
علی جان گئتمَه میدانه آماندور »
هرچند مطمئناً این شاعر گمنام هیدجی دارای طبع شعر بوده و در استفاده از طبع خدادادی، اشعاری میسروده است امّا با وفات فرزند دلبندش «جعفر» در هجده سالگی، به سمت سرودن نوحه و مراثی کشیده شده و آثارجانسوزی در اشاره به نوجوان کربلا به زبان فارسی و ترکی از خود خلق و به یادگار نهاده است در یک مورد میگوید:
اون سکّیزایل چِکدیم اوغول زحمتون زحمتون
اولدی کفن آخِردَه طوی خِلعَتون خلعتون
مخلص در بیشتر قالبهای متداول نوحه و مراثی اعم از : بحرطویل، مستزاد، قصیده، مسمّط و ... آثاری دارد.
سبک او در سرودن نوحهها و مراثی به نحوی بوده است که خودش به عنوان یک اهل منبر و واعظ در مراسم سخنرانی و روضهخوانی از آنها استفاده میکرده است و محور اشعار و نوحههای او امام حسین(ع) بوده و حتی در مواردی که از دیگر شخصیتهای واقعه کربلا، یا از دیگر ائمه معصومین علیها سلام نوحه میسراید در ادامه یا پایان، نوک قلم خود را به سوی امام حسین(ع) برگردانده و به ذکر مصیبت و روضه در مورد امام سوم شیعیان میپردازد.
از وضعیت نسخۀ خطی موجود دیوان اشعار و با توجه به اینکه مرحوم ملا محمود خود از خوشنویسان دوران خود بوده این چنین نتیجه گرفته میشود که اشعار سروده شده که به صورت پیش نویس است نسخه اولیه و بدون تصحیح بوده است ازاین رو برخی سهوها و خطاهای شعری در برخی از آنها دیده میشود. در پایان نمونهای از مراثی مخلص هیدجی با عنوان «حرکت نمودن اهل بیت از شام و ورود ایشان به مدینه خیرالانام» از دیوان خطی ایشان با کمی تلخیص تقدیم علاقهمندان میشود.
شام شومدن آل مصطفا دوشدولار یولا وامصیبتا
هرطرف هجوم ایتدی اونلارامحنت وبلاوامصیبتا
چون یاوخلانوب زینب حزین اول مدینیَه بادل غمین
سسلدی او دم زینالعابدین وا اَبا اخا وا مصیبتا
حکم ایدیب تماماً او دم اسیر گَل برابرَه ایندی ای بشیر
ای اولان بِیزَه یار و دستگیر آل اَلَه لَوا وامصیبتا
گِئت خبر ایله آل هاشیمه ایلیون نظر گوزدَه یاشیمه
وِئر خبر گلدی هرنه باشیمه محنت و جفا وا مصیبتا
سالگلن آتوون زینینَه قَرا گَزگِلن مثل صاحب عزا
ویرگلن نولدی شرح ماجرا شام و کربلا وامصیبتا
وِئرخبر گلون اهل بیت شاه قالمیوب معین بیزدَه بیر پناه
گلدیلر هامی با فغان و آه پیر و هم برنا وامصیبتا
چون مدینیه گیردی اول بشیر غم خبرینی ویردی اول بشیر
هرکسی چو دیندیردی اول بشیر ذکری واویلا وامصیبتا
...
سسلدی ایا قاصد الم ویر حسینمدن سن خبر بودم
اولدی اوغلینون قولّاری قلم از ره جفا وا مصیبتا
سویلدی خبر وِئر حبیبیدن ایکی دنیاده نور عینیدن
اول شهنشه مشرقینیدَن از ره وفا وا مصیبتا
...
بسدی «مخلصا» اِیتگِلَن تمام چوخ یانُخلی سوزلَردی بو کلام
دی بو مصرعی آخری مدام وامصیبتا وامصیبتا
شرح حال و زندگینامه کامل مخلص هیدجی در قالب مقالهای توسط اینجانب به نگارش در آمده است که در آیندهٔ نزدیک منتشر خواهد شد با این وصف علاقهمندان برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد #ملامحمود_ #مخلص_هیدجی به صفحات۲۰۴ تا ۲۰۹ کتاب #سیمای_هیدج مراجعه فرمایند.
عارف یارقلی
لطفأ هرگونه اسناد و اطلاعات بیشتر خود از این دانشمند و سایر بزرگان هیدج را طی تماس با شماره ۰۹۱۲۷۷۲۵۴۳۷ ، یا با ارسال پیام به شماره ۰۹۰۵۱۴۳۴۶۹۶ یا با ارسال پیام به آدرس
https://eitaa.com/AREF_Y
در《ایتا》ما را در این راه یاری کنند تا بیشتر و بهتر بتوانیم هیدجمان را معرفی کنیم.
برای آشنایی بیشتر با شعرای هیدج به کانال #شعرای_هیدج بپیوندند.
https://eitaa.com/joinchat/4128112887C04235b2b24
#هیدج
#ملامحمود #مخلص_هیدجی
#شعرای_هیدج
#عارف_یارقلی
🌎 کانال هیدج نو 👇
•••✾•🌿🌺🌺🌺🌿•✾•••
💥 @HidajeNoo 💥