✅ #کرونا و پتانسیل مردم
🔹۱- آنچه که سبب شده است تا مدل #مدیریت_بحران ایران را از سایر کشورها متمایز نماید، حضور و مشارکت مردم در برای مواجهه با بحران هاست. مدلی که اصطلاحاً آن را (community base) یا مدیریت بحرانِ جامعه محور می نامند و بسیاری از کشورهای جهان حتی با وجود پیشرفته ترین سیستم های مدیریتی، آرزوی رسیدن به چنین مدلی را داشته باشند. نقطه قوتی که نشأت گرفته از روحیه « #تعاون »، همدلی، هميارى و حمایت از يكديگر برای تامین نيازهاى خود و ديگران است. این مدل با فطرت انسانی نیز همخوان است چراکه انسان موجودی اجتماعی است و برای ادامه حیات خود نیازمند حضور در اجتماع و تعامل با دیگران است.
🔶۲- تجربه بحران های پیشین نشان داده است که هرزمان این روحیه جمعی به میدان بیاید، شرایط اضطراری، در کوتاه ترین زمان و موثرترین حالت، به شرایط عادی باز خواهد گشت، بارزترین نمونه های آن را می توان در #زلزله بم، کرمانشاه و #سیل نوروز 98 مشاهده نمود. اساساً مشارکت مردمی، خارج از سازوکار سیستم مدیریت بحران کشور، یا به تعبیر دقیقتر، خارج از سازوکار حاکمیت نیست بلکه جزئی از این مدل حکومتی است؛ یعنی همان ترجمان مفهوم جمهوریت برای حل مسائل و موضوعات مختلف کشور.
🔷 ۳- این راستا مشاهده می شود در این نیز شرایط کرونایی نیز «گروههای هدفمندی» که بصورت داوطلبانه و خودجوش برای مقابله با #ویروس_کرونا به میدان آمده اند و تلاش می نمایند تا به عنوان جزئی از ساختار بی بدیل جمهوری اسلامی ایران، خلاءهای مدیریتی موجود را پوشش داده و اموری که #دولت قادر به انجام آن نیست را بر عهده بگیرند. حضور مردمی، تحت عناوینی چون، #گروههای_جهادی ، طلاب و روحانیون داوطلب، پرستاران و پزشکان بدون مرز، زنان و خیاطان تولید کننده #ماسک ، جوانان و دانشمندان تولید کننده مواد بهداشتی و شوینده، موکب های سلامت و... که با هزینه های غیردولتی و با کمکهای مردمی اقدام به رفع نیازهای کشور نموده اند در همین راستا تعریف می شود.
🔺۴- اگرچه وزیر محترم بهداشت در حوزه کاری خود متخصص محسوب می شود لکن ایشان و همکارانشان در حوزه مدیریت بحرانهای اجتماعی چنین تجربهای نداشتد و در روزهای ابتدایی شیوع کرونا این ظرفیت عظیم نادیده گرفته شد؛ اما به تدریج و با حضور موثر گروه های مذکور، اکنون این پتانسیل بیشتر به چشم می خورد و باید از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا، جدی تر گرفته شود.
✔️ ۵- نکته آخر آنکه به دلیل تجربه های گران سنگ پیشین در عبور از بحران های سخت تر، اگر از نقطه قوت مذکور، به درستی استفاده شود، امید آن را داریم که کشور با حداقل هزینه و در کمترین زمان، از #کروناویروس عبور کند.
✍ حسین ظفری
#کرونا_را_شکست_میدهیم
#مدیریت_بحران #آینده_پژوهی
حکومت اعمال محدودیت کند؛ میگویند دیکتاتوری راه انداختهاند و میخواهند زیرپوستی کودتا کنند. از طریق فرهنگسازی اقدام کند، میگویند ببینید اروپاییها چگونه اعمال محدودیت کردند و حتی جریمه میکند یاد بگیرید!
کسانی که فقط غر میزنند و هیچکاری نمیکنند جز غر زدن.
#کروناویروس
📌جامعه ایرانی، #تاب_آور یا از هم گسیخته؟
🔸در یک تعریف ساده می توان گفت که جامعه ای تاب آور است که در صورت دریافت یک ضربه ناگهانی، به سرعت به حالت عادی خود و یا حتی بهتر از شرایط عادی، برگردد. هرچه جامعه زودتر به شرایط سابق برگردد، آن جامعه تاب آور تر می باشد. اما غرض از این تعرف آنست که طی چند وقت اخیر به ویژه در دوران کرونایی، تحلیل های متعددی از سوی جامعه شناسان ارائه شده است که مهمترین آنها دو قطبیِ «جامعه متلاشی شده» و «جامعه تاب آور» می باشد.
🔹در تحلیل نخست تاکید جامعه شناسان بر این است که جامعه ایرانی به دلیل پذیرش بحران های متعدد سالیان اخیر، دیگر تابِ تحملِ بحران جدید را ندارد و در شرایط کرونایی کاملاً متحیر و در شرف از هم گسیختگی اجتماعی قرار دارد. دلالت هایشان هم بر این موارد استوار است که ببینید جامعه به حرف حکمرانان خود برای در منزل ماندن گوش نمی دهند، ببینید جامعه ما اعتماد اجتماعی اش پایین است، ببینید جامعه کرونا زده دچار بهت، حیرت، سرگشتگی و سرخوردگی شده و عملا در مواجهه با این موضوع اصطلاحاً «سِر» شده است، ببینید جامعه ما به سمت فردیت در حال حرکت است و هزار دلیل دیگر شبیه این موارد.
🔶اما در طرف دیگر ماجرا، کسانی که معتقدند جامعه ایرانی طی سالهای اخیر تاب آوری مناسبی را کسب کرده است، کسانی هستند که هر بحران را نه به مثابه ضربه ای برای گسستگی جامعه، بلکه به مثابه واکسنی برای مقاوم شدن جامعه در برابر بحران های شدیدتر، در نظر می گیرند زیرا که این جامعه، به نسبت سایر کشورهای درگیر با کرونا، رفتار مقاوم تری از خود نشان می دهد. آنان استدلال های طرف مقابل را اینگونه رد می کنند که اولاً جامعه متحیر و سرخورده حق انتخابی ندارد جز حرکت به سمت پرخاشگری اجتماعی، در حالیکه در کرونا، جامعه ی متین و فهیم ایرانی، انتخاب کرده است که از خود، صبر هوشمندانه ای نشان داد؛ همچنین جامعه سرخورده، منفعل است و رفتار فعالانه در مواجهه با کرونا بصورت منسجم با حاکمیت انجام نمی دهد در حالیکه از ابتدای بروز #کروناویروس جامعه در قالب گروه های جهادی، مجموعه های خودجوش مردمی، موکب های سلامت و جوانان دانشگاهی، پزشکان و طلاب داوطلب و ... اقدامات فعالانه ای چون گندزدایی معابر، کمک به کادر پزشکی، تولید ماسک و مواد شوینده و.. از خود نشان داده است. چنین جامعه ای یعنی جامعه ی امیدوار و خلاق در حل بحران کرونا.
🔷داخل پرانتز نکته ای هم عرض شود که، به دلیل اینکه مدیریت بحران #کرونا به دست عزیزان پزشک افتاده است و این بزرگواران همواره با پروتکل های سخت گیرانه ای سروکار داشته اند لذا تمایل دارند که نرخ ماندن در منزل به صددرصد برسد، به همین دلیل فقط آن دسته از مردم را که به دلایل مختلف از خانه خود خارج می شوند را می بینند و در گفته هایشان مدام آنها را به کلیّت جامعه تسری می دهند و همه را مورد سرزنش قرار می دهند درحالیکه این بزرگواران باید بدانند که با انسان طرفند نه مشتی مولکول و ویروس؛ ضمن آنکه اینجا جامعه است یعنی مجموعه انسانی نه مجموعه ای از ربات های برنامه ریزی شده که خارج از برنامه رفتار نمی کنند!؛ باید به این نکته اشاره نمود که درصدی از جامعه که در منزل ماندند به نسبت زمانهای مشابه و حتی به نسبت ماههای کاری گذشته، درصد فوق العاده بالایی بوده است و عملاً می توان گفت که جامعه سخنان حکمرانان خود به ویژه مسئولان بهداشت و درمان را شنیده و عمل نموده اند.
در نهایت، آنکه تجربه نشان داده است که اتفاقاً در بحران های طبیعی، انسجام اجتماعی بیشتر شده و حتی در این زمان، به دلیل بروز رفتارهای ارزشمداری چون ایثار اجتماعی، رأفت جمعی، همکاری و همکاری بین فردی برای مهار کرونا، مشکلات و اشکالات اجتماعی گذشته نیز ترمیم خواهد شد.
🖌 #حسین_ظفری
#مدیریت_بحران #آینده_پژوهی
کانال ایتا:
@hosseinzafari
www.hosseinzafari.ir
اینستاگرام:
@zafari94
📌نگاهی آینده پژوهانه به دنیای پسا کرونا
🔷از زمانی که این ویروس تاجدار رخ نموده است، این پرسش در اذهان می چرخد که دنیای پسا #کرونا چگونه خواهد بود؟ آیا دنیای جدیدی شکل خواهد گرفت؟ اگر پاسخ مثبت است، چه تغییراتی در جهان آینده نمایان خواهد شد؟
🔸بسیاری از متفکران معتقدند همانگونه که این بیماری زندگی ها را از بین برده است، تعاملات اقتصادی را مختل کرده و عملکرد ابرقدرتهای جهانی را (بر خلاف تصویر به ظاهر زیبای شان) در معرض دید جهانی قرار داده است؛ منجر به تغییر و تحولات دائمی در قدرت سیاسی و اقتصادی و حتی تعاملات فرهنگی در سطوح مختلف جهانی خواهد شد که علایم آن از هم اکنون در حال نمایان شدن است در این راستا مهمترین تغییرات جهان جدید علی الخصوص در حوزه اقتصادی به قرار زیر است:
✅تاکنون روندها به سمت ضعیف شدن هرچه بیشتر دولتها گرایش داشت اما این پاندمیک باعث شد که مردم و به ویژه بیماران بیش از گذشته به دولت ها نیاز پیدا کنند و احتمالاً تقویت نقش دولت ها و قدرتمند شدن نهادهای حاکمیت از اثرات کروناویروس خواهد بود.
✅اگر با همین روند پیش رویم به احتمال زیاد، گرایش جهان از آمریکا به سمت چین تمایل پیدا خواهد کرد و اساساً استراتژی نگاه به شرق پررنگ تر خواهد شد مگر آنکه تغییرات اساسی در «استراتژی های خودمحورِ» فعلیِ واشنگتن رخ دهد.
✅اگرچه #کروناویروس پیوستگی امنیتی و ایمنی بین کشورها را به نمایش گذاشت اما در حوزه اقتصادی و با قرنطینه شدن کشورها، ایده اقتصاد جهانی و تعاملات سودمند اقتصادی فی مابین کشورها، دچار ابهام اساسی شده است. #کوید19 سبب می شود تا دولت ها، شرکت ها و جوامع به سود کمتر و پایداری بیشتر فکر کنند و مجبور شوند که ظرفیت داخلی خود را برای مقابله با دوره های طولانی انزوای اقتصادی تقویت کنند. در این راستا «اقتصاد مقاوم» و نگاه به داخل و استقلال اقتصادی پررنگ تر از گذشته خواهد شد.
✅تعاملات مجازی به ویژه کسب و کارهای اینترنتی تقویت خواهد شد و شغل های جدیدی در درون دنیای مجازی شکل خواهد گرفت. کسب و کارهای اینترنت محور در کشورهای در حال توسعه شدت و سرعت بیشتری خواهد گرفت.
✅اگرچه کشورهای ضعیف از نظر اقتصادی و سیاسی، ضعیف تر می شوند اما کشورهای با اقتصاد بزرگتر، ضرر بسیار بیشتری خواهند دید و همین امر سبب می شود تا فاصله بین کشورهای در حال توسعه با کشورهای توسعه یافته کمتر شود. به نظر می رسد که در این بحران، اتحادیه اروپا بیشترین ضرر را ببیند.
📌و دو نکته هم در مورد کشور خودمان:
🔷اولاً فارغ از نگاه جهانی، به نظر می رسد در که کشور خودمان (ایران)، فعالیت های عمومی دولت بصورت هدفمند به سمت مردمی تر شدن سوق پیدا می کند و عملاً نقش گروههای مردمی در کمک به دولت تقویت خواهد شد. همانگونه که در مهار کرونا، بخش زیادی از فعالیت های عمومی و خدماتی توسط گروههای مردمی، بسیج و گروههای جهادی به انجام رسید.
🔷ثانیاً اگرچه آینده نزدیک ایران نیز همچون سایر کشورها، طعم پیامدهای منفی کرونا را در اقتصاد خواهد چشید اما به دلیل اعمال سیاست های اقتصاد مقاومتی، زودتر از سایر کشورها به سمت الگوی نگاه به داخل و سیاست «اقتصادِ مقاوم و غیر وابسته» حرکت کرده است که به احتمال زیاد به نسبت سایر کشورها می تواند با سرعت بیشتری بازسازی اقتصادی را به انجام برساند و از بسیاری کشورها پیشی گیرد (البته به شرط همت مسئولان مربوطه).
🖌 #حسین_ظفری
دکتری آینده پژوهی
#آینده_پژوهی
#مدیریت_بحران
کانال ایتا:
http://eitaa.com/hosseinzafari
سایت :
www.hosseinzafari.ir
اینستاگرام:
http://www.instagram.com/zafari94
📌در دوران ابتدایی انتشار #کروناویروس ، تبلیغات رسانه های معاند بگونهای بود که انگار ایرانیها عامل انتشار #کرونا در سطح جهان بودهاند.
اما هرچه زمان میگذرد، واقعیت بیشتر نمایان میشود.
🔹اخیراً اکونومیست تحلیلی را مبتنی بر دادههای اینستاگرام کشورهای مبتلا انجام داده است که مدل انتشار را بر اساس تعداد سفرهای شهروندان این کشورها نشان میدهد
🔸همانگونه که مشخص است نقاط فیروزهای (آبی کمرنگ) مربوط به سفرهای شهروندان چین و رنگ زرد مربوط به ایران است که برخلاف تبلیغات عامل انتقال نبودهاند.
شایان ذکر است که چین حدود ۱۰۰ میلیون کارگر مشغول به کار در نقاط مختلف دنیا دارد.
🎤کانالی جهت دریافت تحلیلهایی در خصوص #مدیریت_بحران و #آینده_پژوهی
#به_مددالهی_کرونا_را_شکست_میدهیم
کانال ایتا:
http://eitaa.com/hosseinzafari
سایت :
www.hosseinzafari.ir
اینستاگرام:
http://www.instagram.com/zafari94
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌در حالیکه بسیاری از کسبه به دستور دولت بازگشایی شده است؛ اتوبوس ها و متروها پر است از مسافر؛ بسیاری از کارمندان را مجبور به حضور در محل کار کردهاند و... اما تنها جایی که میتواند گروهای هدفمند جهادی، بسیجی، مردمی، موکبهای سلامت، بسیج غربالگری و... را برای مبارزه با #کرونا ساماندهی کند (یعنی مساجد و اماکن متبرکه) را تعطیل کردند.
🔹مساجد میتواند نقشِ مرکز مدیریت بحران در طرح محلهمحوری را ایفا کند.
🔹میتواند در آموزشهای لازمِ حضوریِ دربِ منازل، به مردم نقشآفرین باشد.
🔹میتواند در تولید یا توزیع مناسب و هدفمند اقلام مورد نیاز و ضروری مقابله با کرونا تاثیرگذار باشد.
🔹میتواند در غربالگری خانه به خانه و شناسایی افراد مشکوک به #کروناویروس ایفای نقش کند.
🔹میتواند در شناسایی و کمک به افراد روزمزد و مشاغلی کهآسیبدیدهاند موثرترین نهاد مردمی باشد.
🔹میتواند در طرح فاصلهگذاری اجتماعی از طریق برگزاری تورهای ایست و بازرسی در سطح محلات موثرترین مجموعه باشد.
🔹میتواند در پر کردن خلاء روحی و معنوی مردم مستاصل و ناامید از دنیای مادی، کارکرد مثبتی داشته باشد.
🔹میتواند در ارائه بسیاری از خدمات اجتماعی مورد نیاز هر محله که دولت توان انجام آن را ندارد، ورود دقیق و موثری داشته باشد.
🔹مساجد میتواند با ترکیب فناوریهای نوین و مجازی، محلی برای شکست کرونا باشد.
و هزاران کارکرد دیگر. این مدل یعنی مواجهه هوشمند و فعالانه با کرونا.
♦️اما به دلیل اینکه مسئولان نحوه استفاده درست از این ظرفیت را نمیدانند؛ با رویکردی منفعلانه دستور به استمرار تعطیلی مساجد دادهاند.
✍ #حسین_ظفری
📌آسیب شناسی مدیریت بحران #کرونا (بخش اول ساختار)
🔹بیش از یک و نیم ماه از ورود کرونا به کشور میگذرد و این زمان، مدت زمانِ مناسبی برای ارزیابی اقدامات مدیریت بحران پدیده نوظهورِ #کروناویروس می باشد. شاید اگر زودتر از این، هر اظهار نظری انجام می شد، هم عجولانه به نظر می رسید و هم موجب تضعیف ساختار و سازوکار ایجاد شده برای مدیریت بحران کروناویروس می شد؛ اما اکنون فرصت مناسبی برای ارزیابی و بررسی می باشد.
🔸🔸عمدتاً به دلیل آنکه بحران، موضوعی بین بخشی و چند بعدی می باشد لذا معمولاً ساختار مناسب برای مواجهه با بحرانها، ساختاری است که در عالی ترین سطح حاکمیتی شکل بگیرد و فرمانده بحران کسی است که سایر مدیران، وزراء، و استانداران را در تابعیت خود قرار دهد.
در سایر کشورها از جمله آمریکا، فرانسه، کانادا و ... نیز همین منطق برقرار است و عملاً روسای جمهور و نخست وزیرانشان، مسئولیتِ مواجهه با بحران را بر عهده می گیرند و ضمن در اختیار گرفتن وزارتخانه ها، دستورات اجرایی را صادر می کنند و دستورات شان نیز به دلیل جایگاهشان نافذ است.
با همین نگاه طی سالهای گذشته تلاش های زیادی صورت گرفت که اشکالات موجود ِ مدیریت بحران کشور از جمله پراکندگی ساختاری و اجرایی را مرتفع نماید. در این راستا، سال ۸۷ قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور تصویب و برای مدت ۵ سال به صورت آزمایشی ابلاغ گردید که پس از کش و قوس های فراوان، بالاخره پس از سیلاب نوروز ۹۸ این قانون اصلاح و تکمیل شد و شاه بیت آن سپردن مسئولیت و مدیریت بحران به ریاست محترم جمهور و همچنین نقشآفرینی فعال وزیر کشور بوده است.
🔹🔹اما نکته قابل توجه، اتفاقی است که در بحران کرونا رخ داد و ریاست جمهور از همان ابتدا بی توجه به قانون مدیریت بحران کشور، مسئولیت سنگین کار را به وزیر محترم بهداشت سپردند. وزارتخانهای تخصصی که باید برای تولید واکسن، داروی کرونا و نیز رسیدگی به امور بیمارانِ #کوید19 بپردازد؛ مجبور شد که بحران را فرماندهی و مسئولیت سنگین امورات اجرایی بحران را نیز بر عهده بگیرد (تجربه ای که تاکنون انجام نداده بود). چراکه کروناویروس فقط سلامت محور نیست بلکه موضوعی چند وجهی و مختلف الابعاد است که بعد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، فناوری و... نیز دارد به همین دلیل سپردن همه امور بحران به یک وزارتخانه که فقط تخصص سلامت و پزشکی را دارد یک اشتباه راهبردی به حساب می آید.
🔸🔸از سوی دیگر، با دستور رهبر انقلاب، ظرفیتهای ساختاری کشور همچون نیروهای مسلح، سازمان بسیج و همه موسسات و نهادهای انقلابی، خود را با ستاد ملی مقابله با کرونا هماهنگ کردند. در این راستا استفاده از این ظرفیت در حوزه های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سلامت، هنر و تخصصی میخواهد که در حوزه برخی از وزارتخانه های حاکمیتی و یا در سطحی بالاتر توسط رئیس محترم جمهور است؛ موضوعی که در قانون مدیریت بحران کشور با عنوان شواری عالی مدیریت بحران کشور آمده بود و متاسفانه به این قانون توجهی نشد.
نکته دیگر آن که این وزارتخانه نه در سطح ملی و نه در سطح استانی قدرت و ابزارهای اعمال حاکمیت و قدرت را ندارد. به عنوان نمونه بر طبق قانون، در استانها، استانداران فرمانده بحران محسوب می شوند و در این بحران، زیر سایه ی روسای دانشگاههای علوم پزشکی استانی قرار گرفتند که ضمن درگیر بودن با بحران، قدرتشان نیز بسیار کمتر از استانداران بودند و به همین دلیل در دوره یک ماهه اسفند بخشی از فرصتهای پیشگیری و قرنطینه و مقابله با کرونا از دست رفت. البته این نکته قابل ذکر است که مشکل از وزرات بهداشت نیست، بلکه مشکل از مسئول بحران کشور است که ساختار قانونی را کنار می گذارد و بار مضاعفی بر عهده وزارتخانه فعال و پرتلاش وزارت بهداشت گذاشته است.
🔴نکته آخر اینست که مدیریت بحران کرونا یعنی اندیشیدن همزمان علاوه بر اینکه به موضوع تخت های بیمارستانی می نگریم، به مدیریت رفتارهای جمعی هم بیاندیشیم، یعنی اندیشیدن به اقتصاد پساکرونا و توجه به معیشت مردم، یعنی اندیشیدن به موضوعات فرهنگی، دینی و اجتماعی جامعه که تلاش شده بود در قانون مدیریت بحران کشور به آن پاسخ داده شود.
📍درست است که در انتهای اسفند ستاد ملی مقابله با کرونا با حضور رییس جمهور تشکیل شد و تقریبا اعضای جلسه نزدیک به اعضای شورای عالی مدیریت بحران بود و همه دستگاههای کشوری و لشگری دلسوزانه ورود کردند؛ اما مگر نه اینکه قانون مدیریت بحران را برای استفاده در زمان بروز بحران تدوین و تصویب می کنند؟!
🖌 #حسین_ظفری
🎤کانالی جهت دریافت تحلیلهایی در خصوص #مدیریت_بحران و #آینده_پژوهی
#به_مددالهی_کرونا_را_شکست_میدهیم
کانال ایتا:
http://eitaa.com/hosseinzafari
سایت :
www.hosseinzafari.ir
اینستاگرام:
http://www.instagram.com/zafari94
کانال حسین ظفری
#گزارش_تصویری نشست علمی تخصصی 🔸 روایت فتح کــرونا 🔸 ✅ بررسی روند مقابله ایران در برابر و
#گزارش_تصویری 2
نشست علمی تخصصی
🔸 روایت فتح کــرونا 🔸
✅ بررسی روند مقابله ایران در برابر ویروس کرونا
باحضور
🔻دکتر میثمی رئیس انجمن پزشکی اجتماعی
🔻دکتر محمدصادقی مشاور وزیر بهداشت و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی
🔻دکتر صالحی نماینده منتخب مردم اقلید در مجلس شورای اسلامی
🔻 صادق شهبازی پژوهشگر و تحلیلگر سیاسی
#مدیریت_بحران
#کروناویروس