📌 حق مردم در ارزيابى مدیران نظام ✍️ محمد ملک زاده يكى از زمينه‏هاى ايجاد و گسترش مشاركت سياسى مردم در جامعه را مى‏توان از طریق نقد و ارزیابی عملکرد کارگزاران اسلامی مورد بررسى قرار داد. اين اصل را مى‏توان يكى از مهم‏ترين عوامل بقأ و سلامت نظام اسلامى دانست؛ زیرا با باز نمودن فضاى لازم جهت طرح اظهار نظرها و نصيحت‏هاى خير خواهانه از سوى مردم، مى‏توان مسئولان را در راه رسيدن به اهداف عاليه و مقدس اسلامى يارى رساند. در انديشه و تفكر اسلامى، مردم داراى حق اظهار نظر، سؤال و استيضاح نسبت به عملكرد كارگزاران و مسئولان حكومتى مى‏باشند. در جامعه اسلامى مردم وظيفه دارند نسبت به سرنوشت سياسى و اجتماعى خود و ساير افراد جامعه بى تفاوت نمانند و در مقابل كارگزاران و حاكمان سياسى نيز مى‏بايست زمينه توسعه مشاركت فعال مردم را در امور سياسى و اجتماعى فراهم آورند. اميرمؤمنان على (ع) با بر شمردن حقوق دوجانبه حاكم و مردم، مسئله نصيحت را در كنار اطاعت و وفا نمودن به بيعت خويش با امام قرار مى‏دهد: «اى مردم! من بر شما حقى دارم و شما نيز بر من حقى... اما حق من بر شما اين است كه به بيعت خود وفا كنيد و در نهان و آشكار، نصيحت و حق خير خواهى را ادا نماييد». بديهى است كه تحقق و اجراى صحيح این اصل نيازمند فراهم شدن مقدماتى است كه بهترين نمونه آن را مى‏توان در سيره حاكمان معصوم (ع) مشاهده كرد: نخست؛ نصيحت پذيرى حاكم و ترغيب و تشويق مردم به اين امر می‌باشد. حضرت على (ع) همواره به فرمانداران خود توصيه مى‏كرد كه سخن منتقدان و آمران به معروف را بشنوند و خود نيز داوطلبانه در اين كار پيشقدم بود و از اين رو به مالك اشتر توصيه مى‏كند: «هرگز مگو كه من اميرم پس فرمان مى‏دهم و بايد اطاعت شوم زيرا كه اين كار مايه سياهى دل و تباهى دين و زوال نعمت‌هاست». دوم؛ برداشتن موانع دست و پاگیر ميان حاكم و مردم است. زمانى مى‏توان عملکرد یک مسئول را مورد نقد و ارزیابی قرار داد که دسترسى عموم به او با سهولت امكان‏پذير و يا ابزار رساندن نصايح مردمى به وى فراهم باشد. همانگونه كه در عصر حاكميت معصوم رواج داشت. مردمى‏ترين حكومتها را مى‏توان در نمونه حكومت علوی سراغ گرفت. نمونه‏اى كه در آن دسترسى مردم به حاكمان و مسئولان به سهولت امكان‏پذير بود و هر كس به راحتى مى‏توانست نظر يا خواسته‏اش را بدون واهمه يا مانعى بر زبان آورد. امير مؤمنان على(ع) در عهدنامه معروفش به مالك اشتر اكيداً سفارش مى‏نمود كه هرگز به مدت طولانى خود را از مردم پنهان مساز چرا كه اين امر سبب ايجاد نوعى محدوديت و بى‌اطلاعى کارگزار از امور مملكتى خواهد بود. خود ايشان از مردم مى‏خواست تا با وى صريح و بى‌پرده و به دور از رعايت تشريفات و ملاحظه كارى‏هاى مرسوم با زمامداران ستمگر و مستبد سخن گويند و از پناه بردن به تكلف و تصنع در رفتار خويش بپرهيزند. از این همه می توان دریافت که دولت علوی، کامل ترین الگوی حکمرانی اسلامی است. #سیاست #مردمداری #نویسندگان_حوزوی @HOWZAVIAN