🔴معيار عقلانيت در کلام امام رضا(ع)
✍ احمدحسين شريفی
🔸يکي از شاخصههای مکتب اهل بيت(ع)، تأکيد بر #عقلانيت و #عقلگرايی در همهی عرصههای زيست انسانی است.
🔸به همين دليل، اکثر علمای شيعه، عقل را در کنار قرآن و سنت، به عنوان منبعی از منابع دين به شمار میآورند و در همه جوامع روايی ما، روايات مربوط به عقل را در بحثی با عنوان «کتاب العقل» گردآوری کردهاند.
🔸تأمل در مجموعهی روايات ناظر به خردورزی، نشان میدهد که ائمه اطهار(ع) به تأسی از آيات قرآن، بيشتر بر بيان شاخصههای عينی و زيستی خرد و خردورزی تأکيد داشتند؛ تا تعريف مفهومی و انتزاعی محض.
🔸به تعبير ديگر، در کنار توجه به عقل فلسفی و برهانی، بيشترين تأکيد را بر عقل اجتماعی، آموزشی، اقتصادی، سياسی و اخلاقی داشتند.
🔸#امام_رضا(ع)، به عنوان عالم آلمحمد(ص)، در حديثی نورانی ده شاخصه برای شناخت انسانهای خردورز در تراز اسلامی و شيعی ذکر کرده است. آن حضرت میفرمايد، عقل انسان مسلمان به کمال نمیرسد مگر آنکه ده ويژگی در آن باشد:
یک. مردم از او انتظار خير دارند؛
دو. مردم از شر او در امانانند؛
سه. کار خير اندک از ديگران را زياد شمارد؛
چهار. خيررسانیهای زياد خود را، اندک شمارد؛
پنج. هر چه حاجت از او خواهند، دلتنگ نمیشود؛
شش. در طول عمر خود از طلب دانش خسته نمیشود؛
هفت. فقر در راه خدا برای او از توانگری محبوبتر باشد؛
هشت. خوار شدن در راه خدا را از عزت در پيش دشمنان خدا بيشتر دوست دارد؛
نه. گمنامی را از شهرت خوشتر دارد؛
ده. همگان را بهتر و باتقواتر از خود میداند؛ (تحف العقول، ص443)
🔸اکنون مناسب است هرکدام از ما،
اولاً، خود را با اين ده شاخصه بسنجيم و ميزان و سطح عقلانيت خود را به دست آوريم
و ثانياً، تلاش کنيم بهرهی وجودی خود را از اين شاخصهها افزايش دهيم.
#امام_رضا علیهالسلام
#نویسندگان_حوزوی_البرز
@howzavian_alborz