بسم الله الرحمن الرحیم ❓مساله پژوهش و موضوع تحقیق (نکته کلیدی در انتخاب موضوع مقاله و پایان نامه) ✅ مهمترین نکته ای که در چیستی پژوهش باید بدانیم این است که پژوهش پاسخ به یک پرسش علمی است. پس اگر دنبال موضوع مقاله یا پایان نامه هستید در واقع باید دنبال یک سوال خوب علمی باشید. پژوهش در واقع همان کارهای علمی ای است که با انظباط علمی انجام می دهیم تا به نتیجه این سوال برسیم. البته واضح است که ما نسبت به ابن سینا کمتر سوال داریم زیرا کمتر از او می دانیم. هر چه گستره دانش ما بیشتر می شود سوالات ما هم دقیقتر و علمی تر می شود. پس برای انتخاب یک موضوع تحقیق باید ببینیم می خواهیم به چه سوالی جواب دهیم. این نکته ای است که متاسفانه بسیاری از دانش پژوهان از آن غفلت می کنند و موضوعاتی را پیشنهاد می دهند که مسلما خودشان هم نمی توانند توضیح دهند که دقیقا دنبال چه سوالی هستند. به همین دلیل است که در طرحنامه تحقیق لازم است مساله تحقیق تبیین شود تا هم پژوهشگر و هم مخاطبان او دقیقا بدانند که مساله او چیست. #آموزش_پژوهش #طرحنامه #پژوهش #مساله_تحقیق @ghorbani_hamdani

بسم الله الرحمن الرحیم تفاوت مساله علمی و مساله تاریخ علمی پژوهش در یک علم، عبارت است از پاسخ به یک مساله علمی. دقت در این تعریف نشان می دهد که مکاتب و نظریات مختلفی که در یک علم وجود دارد هیچ کدام جزء علم به حساب نمی آیند. هر علمی عبارت است از مسائل آن علم و پاسخ های صحیح آن. خب پس تکلیف نظریات مطرح در یک علم و مکاتب مختلف علمی چه می شود. جواب این است که همه اینها متعلق به تاریخ علم اند. مطالعه نظریات بزرگان یک علم کار علمی نیست بلکه کاری است متعلق به تاریخ علم. مساله علمی دقیقا ناظر به خود علم است. پژوهش در یک علم عبارت است از حل مسائل یک علم. با این بیان، وقتی پژوهشی ناظر به اشخاص و مکاتب مختلف علمی است به طور مستقیم غرض علمی ندارد بلکه غرض تاریخ علمی دارد. همه پژوهشهای ناظر به گزایش یک نظریه یا مقایسه آن با نظریات دیگر یا تحلیل و نقد که ناظر به یک نظریه یا مکتب یا شخص است همگی کار تاریخ علمی است. باید توجه داشت که اغراض تاریخ ممکن است در جای خود مهم و ارزشمند باشند اما به هر حال باید به این دو حوزه در هر علمی تمایز قایل شد. در انتخاب مساله پژوهش باید به این تفاوت دقت کرد. بسیاری از پژوهش های علمی اعم از کتاب، پایان نامه و مقاله بیشتر نگاه تاریخ علمی دارند تا نگاه علمی. در برخی موارد این پژوهش های تاریخ علمی اهمیت ویژه ای دارند. به عنوان مثال ضرورتی ایجاب می کند که بین دو نظریه یا دو فرد مقایسه ای انجام شود. این در حالی است که در بسیاری از پژوهشهای تاریخ علمی به خصوص پژوهشهایی که افراد مبتدی تر انجام می دهند مثلا نظریه دو فرد گزارش، تحلیل یا مقایسه می شوند صرفا به این دلیل که این دو نفر افراد شاخصی هستند. در بخش بیان ضرورت چنین پژوهش هایی عموما تاکید بر خود افراد می شود در حالی که وقتی دو نظریه با هم مقایسه می شوند این دو نظریه نه به دلیل شاخص بودن صاحبان نظریات بلکه به خاطر ویژگی ای که خود این دو نظریه دارند باید با هم مقایسه شوند. به عنوان مثال فرض کنیم یکی از این نظریات ناظر به نظریه دیگری است یا یک نظریه مکمل یا ناقد نظریه دیگر است. پژوهش هایی که صرفا به دلیل شاخص و مهم بودن صاحبان نظریات انجام می شوند عموما به نتایج قابل توجهی هم نائل نمی شوند. متاسفانه بسیاری از پژوهش ها در مراکز علمی بدون توجه به این مساله انجام می شوند. به عنوان مثال اگر در یک مساله علمی 5 نظریه وجود داشته باشند می توان 20 پژوهش مقایسه ای از آن ها استخراج کرد در حالی که اگر با دقت علمی به این مطلب نگاه کنیم معلوم نیست هم این 20 مقایسه ضروری و دارای اهمیت و منتج به نتایج علمی مهمی شوند. در آخر باز هم باید تاکید کرد که پژوهش امری است که پس از مدتی مطالعه و کار و فکر در یک موضوع، رخ می نمایاند. برای شروع یک پژوهش اولین قدم انتخاب مساله پژوهش نیست بلکه اول باید در موضوع مورد بحث به قدر کافی مطالعه و فکر کرد. بهترین مسائل پژوهش آنهایی هستند که محقق در مسیر مطالعات و تفکراتش به آنها می رسد و محقق احساس می کند برای ادامه مسیر علمی اش نیاز دارد که چنین مساله ای را حل نماید نه آنهایی که با کنار هم گذاشتن چند کلمه و یا با حدس و گمان یا با پرسش از این و آن یا سفارش دیگران مطرح می شوند. #پژوهش #آموزش_پژوهش #مساله_تحقیق #مساله_پژوهش #مساله_علمی #مساله_تاریخ_علمی #تاریخ_علم @ghorbani_hamedani

🔊 #فایل_صوتی ✅ تفاوت مساله پژوهش و عنوان پژوهش 🔹 آیا عنوان مقاله همان مساله پژوهش است؟ #آموزش_پژوهش #مساله_تحقیق #مساله_پژوهش #مساله #عنوان_پژوهش 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

بسم الله الرحمن الرحیم ✅ #تاملی_در_سوالات_فرعی_پژوهش بیان می شود که سوالات فرعی پژوهش همان سوال اصلی است که بخش بخش شده است، درست مانند کیکی که تکه تکه می کنیم که اگر همه آن اجزاء را در کنار هم قرار دهیم باز هم همان کیک اولیه می شود. در این حالت سوال اصلی غیر از سوالات فرعی و به نوعی جامع آنها باید باشد. این تلقی عمومی از سوالات فرعی است. در برخی موارد سوال اصلی ما به گونه ای است که خود سوال قابل تفکیک و شکستن است. مثلا اگر بخواهیم یک مطلب را از سه زاویه مختلف بررسی کنیم هر کدام از آنها می توانند یک سوال فرعی باشند. در این صورت ما سوال را می شکنیم و از میان سوال اصلی چند سوال فرعی را استخراج می کنیم. در مقابل گاهی پاسخ به سوال اصلی به یک فرایند نیاز دارد. به تعبیر دیگر گاهی ما برای پاسخ به یک سوال اصلی باید یک مسیر را طی کنیم. در اینجا اگر بخواهیم پژوهش را تبدیل به چند بخش کنیم هر بخش، پاسخ به قسمتی از سوال فرعی نیست بلکه گاهی این بخش ها مقدماتی هستند برای پاسخ به سوال اصلی. در این حالت ما سوال اصلی را نمی شکنیم بلکه پاسخ را تکه تکه کرده و هر مرحله را به مثابه یک فصل یا بخش ارائه می کنیم. بنابراین هر بخش از پژوهش های این گونه، بخشی از جواب به سوال اصلی است نه جواب به بخشی از سوال اصلی (دقت) در حالت اول ما سوال اصلی را شکسته ایم لذا مناسب است که با چیزی به نام سوال فرعی روبرو باشیم. سوال فرعی بخشی از سوال اصلی است. اما در حالت دوم حداقل در برخی موارد بخش ها و فصلهای پژوهش پاسخ به سوالات مقدماتی هستند. لذا ما در اینجا با سوالات فرعی روبرو نیستیم بلکه با سوالات مقدماتی روبرو هستیم. اگر چنین باشد در این صورت ممکن است بخش آخر یا یکی از فصلهای نهایی پژوهش جمع بندی موارد گذشته و پاسه به سوال اصلی باشد. طبیعی است که این بخش بدون پاسخ به آن سوالات مقدماتی قابل پاسخ نیست لذا این فصل در واقع پاسخ به سوال اصلی است مشروط به اینکه آن فصلهای مقدماتی هم وجود داشته باشد. طبق این بیان در برخی پژوهش ها ما سوالات فرعی نداریم. لذا پیشنهاد این است که در بخش سوالات فرعی و ساختار پژوهش به جای نوشتن سوالات فرعی روال حل مساله بیان شود و کیفیت پاسخ به سوال اصلی مطرح شود اعم از اینکه این پاسخ با شکستن سوال اصلی همراه است یا یک فرایند مرحله به مرحله که در آخر آن به حل سوال اصلی می رسیم. پ.ن.1: البته برای هر کدام از این موارد ان شاء الله مثالهایی باید زده شود که سعی می کنم به زودی تقدیم کنم. پ.ن.2: این مطلب را با یکی از اساتید خوب و مطرح پژوهش (حفظه الله) هم مطرح کردم و ایشان هم اشکال را پذیرفتند و آن را نیازمند دقت و تامل دانستند. ان شاء الله منتظر تاملات بزرگواران هستیم. #آموزش_پژوهش #مساله_تحقیق #سوال_اصلی #سوال_فرعی #طرحنامه 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani

بسم الله الرحمن الرحیم پژوهش‌های علمی و پژوهش‌های تاریخ علمی 🔻 پژوهش در یک علم، عبارت است از پاسخ به یک مساله علمی. دقت در این تعریف، به خصوص عبارت «مساله علمی» نشان می دهد که مکاتب و نظریات مختلفی که در یک علم وجود دارد هیچ کدام جزء آن علم نیستند. نظریات مطرح در یک علم و مکاتب مختلف علمی متعلق به تاریخ علم‌اند. مطالعه نظریات بزرگان یک علم، «کار علمی» نیست بلکه کاری است متعلق به تاریخ علم. 🔻 مساله علمی دقیقا ناظر به خود علم است و پژوهش در یک علم عبارت است از حل مسائل یک علم. با این بیان، وقتی پژوهشی ناظر به اشخاص و مکاتب مختلف علمی است به طور مستقیم، غرض علمی ندارد بلکه غرض تاریخ علمی دارد. همه پژوهشهای ناظر به یک نظریه یا مقایسه آن با نظریات دیگر یا تحلیل و نقد که ناظر به یک نظریه یا مکتب یا شخص هستند همگی پژوهش تاریخ علمی محسوب می‌شوند. باید توجه داشت که اغراض مطالعات تاریخ علمی ممکن است در جای خود مهم و ارزشمند باشند اما باید به این دو حوزه مطالعاتی در هر علمی تمایز قایل شد. 🔻 هرچند عموما پژوهش‌های علمی که یک مساله علمی را مورد بحث قرار می‌دهند، ناظر به انظار دیگران و پژوهش‌های انجام شده اند اما مساله اصلی این گونه پژوهش‌ها خود مساله علمی است به طوری که پژوهش‌گر در کنار سایر دانش‌وران آن علم، به نظریه‌پردازی و حل مساله می‌پردازد. 🔻 در مقابل پژوهش‌های تاریخ علمی از نوع معرفت‌های درجه دواند که ناظر بر علوم و نظریات دیگران اند. در این پژوهش‌ها مساله مورد بررسی خود مساله علمی نیست بلکه دیدگاه‌ها و انظار دانش‌وران محل بحث است. لذا در این گونه پژوهش‌ها، پژوهش‌گر در کنار سایر دانش‌وران نیست بلکه بیننده پژوهش آنهاست. 🔻 پژوهش‌گر در مساله علمی مانند بازیگری است که در زمین بازی در کنار سایرین مشغول بازی است اما پژوهشگر در مساله تاریخ علمی مانند تماشاگر، گزارش‌گر و نهایتا تحلیل‌گر و داوری است که خود به بازی مشغول نیست اما بازی بازیکنان را به نظاره و تحلیل نشسته است. 🔻 هرچند برای نومحققان که تمرین پژوهش انجام می‌دهند پژوهش‌های تاریخ علمی مفیدتر و سهل‌تر است اما باید بدانیم که در عصر کنونی که حوزه‌های علمیه با مسائل نوپدید فراوانی روبرو است نیازمند پژوهشگرانی هستیم که توانایی پژوهش در مسائل علمی را دارند. این نکته به خصوص باید مورد توجه و تاکید برنامه‌ریزان و مجریان امر پژوهش و داوران مقالات و جشنواره‌ها و اساتید محترم باشد. اگرچه ممکن است پژوهش‌های تاریخ علمی، خود دارای اهمیت و ضرورت ویژه‌ای هستند و کارکردهای مهمی دارند اما نیاز امروز ما به پژوهش در مسائل علمی اولویتی صدچندان دارد. #پژوهش #مساله_تحقیق #تولید_علم #تاریخ_علم #مساله_پژوهش #مجتهد_مقلد 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 کانال تأمّلات طلبگی: @ghorbani_hamedani