💥☄💥☄💥☄💥☄💥
☄
⭕️ #قوای_نفسانی (بخش اول)
🔶قوای نفس: نفس دارای قوای سه گانه #شهويه، #غضبيه و #عاقله است که هر يک تأمين بخشي از نيازهاي انسان را بر عهده دارند. همه قوای بشری برای حکمت و غرض و #هدفی آفريده شده اند و هر کدام سهم بسزايی برای رساندن انسان به کمال مطلوبش دارند؛ آنچه مهم است #جهت_دادن و تربيت کردن و شکوفا نمودن اين قواست، به گونه ای که هر کدام نقش خود را به شکل بايسته و شايسته در ترقی و تعالی انسان ايفا کنند. در زير به تعريف و نيز بيان حالت اعتدال و افراط و تفريط هر يک از اين قوا ميپردازيم.
💠قوه شهويه
🔷در حقيقت، اين قوه، عهده دار #جلب_منافع برای انسان است که به آن نفس بهيمی نيز گفته ميشود و مبدأ امور شهوانی است و اشتياق لذت بردن از خوردنیها و آشاميدنیها و امور جنس ی را دارد. فايده اين قوه، حفظ و ادامه حيات بدن است که #وسيله_تحصيل_کمال برای نفس است و در صورتی که به درستی از اين قوه استفاده شود و افراط و تفريط در آن صورت نگيرد، فضيلتی به نام #عفّت از آن به وجود می آيد که به تعبير فيلسوفان و عالمان اخلاقی، يکی از چهار جنس فضيلت شمرده ميشود.[۱]
💠قوه غضبيه
🔷وظيفه و مسئوليت اين قوه، #دفع_ضرر از انسان است و به اعتباری، به آن نفس سَبُعي نيز ميگويند که مبدأ غضب و دليری و اقدام بر اعمال و شوق تسلّط و تصرّف، برتری و رسيدن به جاه بيشتر است. فايده اين قوه اين است که زياده روی، تندی قوای شهوی و شيطانی را در هم ميشکند و در صورتی که در جاي خود از آن استفاده گردد و افراط و تفريطي در آن صورت نپذيرد، فضيلت #شجاعت از آن پديد می آيد و اگر به شکل افراط و زياده روی مورد بهره برداري قرار گيرد رذيلت تهوّر و درنده خويی از آن به وجود می آيد و اگر هيچ کارکردی نداشته باشد و در آن تفريط شود، رذيلت «جبن» از آن پديد مي آيد.[۲]
💠قوای عاقله
🔷همان قوه تفکر و ادراک است که به آن #نفس_ملکی و فرشته اي نيز ميگويند که مبدأ ادراک حقايق و جدايی بين نيکيها و بدی هاست، و نيز انسان را به نيکی فرمان ميدهد و از زشتی بر حذر ميدارد و در صورتی انسان به سمت ترقی و تعالی پيش ميرود که به امر و نهی #عقل عمل نمايد. فايده اين قوه اين است که حقايق را ادراک ميکند و آدمی را به کارهای نيک فرمان ميدهد و از صفات زشت باز ميدارد.[۳] در صورتی که از اين قوه به صورت صحيح و معتدل بهره برداری شود فضيلت #حکمت از آن به وجود می آيد؛ اما هنگامی که افراط و زياده روی در آن صورت گيرد، رذيلت جربزه و سفسطه را به دنبال خواهد داشت. چنين شخصی در اين حالت در تمام امور، حتی يقينيات و امور ضروري نيز شک و ترديد ميکند و در شک خود باقی ميماند؛ چنانکه در تفريط و کوتاهی نسبت به آن قوه، رذيلت ديگری به نام «غباوت» و جهل مرکب پديد خواهد آمد که اساس و پايه بسياری از زشتيها، نزاع ها و اختلافات ميگردد.[۴]
🔷در برابر آن #قوه_عامله وجود دارد که از عقل عملی به دست می آيد به هر حال از قوه عامله نيز، مانند عاقله، در صورتی که به اعتدال از آن بهره گرفته شود، فضيلت #عدالت، و افراط و تفريط در آن، دو رذيلت ظلم و انظلام (ظلم پذيري) را به وجود می آورد.[۵]
پی نوشتها
[۱] گزيده کتاب جامع السعادات (ترجمه سيد جلال الدين مجتبوی) ص ۱۷۴ ـ ۲۴۴
[۲] همان، ص ۱۰۳ـ ۱۷۳
[۳] همان، ص ۷۱ـ ۱۰۱
[۴] همان، ص ۷۱ـ ۱۰۱
[۵] هان، ص ۵۲ـ ۶۳
نویسنده: رضا رمضاني (اخلاق و عرفان)، ص ۷۴ - ۷۸
منبع: وبسایت اندیشه قم
@tabyinchannel
#انتشار_بدون_لینک_جایز_نمیباشد