✳️ جهانگیر کرمی: یکی از تغییرات آینده می‌تواند بازتعریف قدرت ترکیه و کمرنگ شدن قدرت روسیه باشد دکتر #جهانگیر_کرمی ، استاد دانشگاه تهران، درباره «تأثیر سیاست اوراسیایی‌گرایی روسیه بر قفقاز» عنوان کرد: اتفاقاتی که در دو سال اخیر رخ داده نشان‌دهنده تحولات مهمی در حوزه ژئوپلتیک قفقازی است و این موضوع مستلزم این است که ما درک و دریافت درستی نسبت به مسائل سیاسی داشته باشیم. شاید یکی از مسائل مهم این باشد که بتوانیم سیاست روسیه را در این زمینه تحلیل کنیم. وی در ادامه افزود: روسیه برای تداوم ثبات راهبردی جهانی نیازمند شناسایی بین‌المللی است که باید از سوی قدرت‌های بزرگ صورت بگیرد که طبیعتا یکی از حوزه‌های بزرگ اوراسیا است. اما در اینجا یک تناقض در سیاست خارجی روسیه بروز می‎کند و این تناقض در ارتباط با قدرت نظامی و حقوق بین‌الملل است. دکتر کرمی یادآور شد: اولویت اول سیاست خارجی روسیه، اوراسیا بوده و در سال 2000 در یک سند بر این اولویت تأکید و و برای آن یک سری ساختارهایی ایجاد شده است. روسیه در این منطقه با چالش‌های مختلفی روبه‌رو بوده که رفتن کشورهای منطقه به سمت قدرت‌های غربی، همین‌طور فشار غرب و نهادها و ورود آنها به سیاست اوراسیایی از جمله آنهاست. وی در ادامه افزود: سومین چالش هم بحث افراط‌گرایی، جدایی‌طلبی و تروریسم است که روس‌ها را آزار می‌دهد، اما روسیه در مقابله با این چالش‌ها مجموعه‌ای اقدامات را انجام داده و علاوه بر آن سازوکارها، به اقدام نظامی متوسل شده است؛ برای نمونه از همان ابتدای شکل‌گیری کشورهای مشترک‌المنافع، در موضوع تاجیکستان و بعد هم موضوع گرجستان از این حربه استفاده کرده و شاید پرمسئله‌ترین مورد به‌کارگیری نیروی نظامی در اوکراین بوده است. این استاد دانشگاه یادآور شد: در سال 2014 که روسیه علیه دولت اوکراین متوسل به زور شد، ما شاهد تحولی هم در سیاست‌های اوراسیایی روسیه بودیم. بر مبنای همین تحول، طرحی به نام طرح اوراسیای بزرگ‌تر ایجاد و یک پارادایم شیفت در سیاست‌هایشان مطرح می‌شود. مهم‎ترین مؤلفه‌ها فراتر رفتن در قلمرو شوروی سابق و همکاری در طرح‌های مشترک منطقه‌ای و از جمله مشارکت با کشورهایی چون چین و پذیرش کشورهایی چون پاکستان و در سال‌های اخیر هم جمهوری اسلامی ایران است. وی با بیان اینکه در حوزه دریای سیاه، روس‌ها قائل‌اند که همچنان بر اقتدارشان بایستند، گفت: از سال 2014 که مبنای تحول سیاست اوراسیایی روسیه است، ما شاهد تحول تدریجی در نگرش به آسیای مرکزی هم هستیم. نخستین اقدام جمهوری آذربایجان در سال 2016 برای تصرف سرزمین‌های خود شاید اولین علامت تغییر سیاست روسیه در منطقه بود. دکتر کرمی یادآور شد: سال 2017 شاهد توافق ارمنستان و اروپا بودیم و سال 2018 تحولات داخلی ارمنستان و روی کار آمدن هاشمیان و جریان‌های داخلی برای گسستن از روسیه و روی آوردن به اتحادیه اروپا صورت گرفت. به‌تدریج حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان و اسرائیل هم بیش از گذشته تداوم یافت و نهایتا تبلور آن در جنگی که در پاییز 2020 شاهد آن بودیم رخ داد. وی با اشاره به اینکه پیامدهای این تحول به نظر می‌رسد منجر به این می‌شود که نقش ترکیه بیش از گذشته در منطقه افزایش پیدا کند، گفت: در مسائل خاورمیانه، شمال آفریقا و مدیترانه تا جایی که مربوط به روسیه و به طور غیرمستقیم با یونان و قبرس هم مرتبط می‌شود، طبیعتا روسیه در آینده با یک ترکیه‌ای که جدی‌تر در مسائل منطقه‌ای ورود خواهد کرد، روبه‌رو خواهد شد. دکتر کرمی یادآور شد: یک تغییر در آینده بازتعریف قدرت ترکیه و کمرنگ شدن قدرت روسیه می‌تواند باشد، اما شاید بتوان گفت که ما نمی‌توانیم به راحتی از افول قدرت روسیه در حوزه قفقاز صحبت کنیم؛ چون هنوز ابزارهای زیاد و نقش تعیین‌کننده‌ای در منطقه دارد، اما از آن طرف هم نمی‌توانیم این اتفاقات را نشان‌دهنده قدرت جدیدی در روسیه بدانیم. واقعیت این است که شرایط منطقه، بین‌الملل و حتی داخلی روسیه تغییر کرده و به نظر می‌رسد این تحول در سیاست اوراسیایی و قفقازی را باید عمدتا در چهارچوب درک و دریافت روس‌ها نسبت به شرایط مختلف بدانیم. وی در پایان گفت: در پایان این شرایط برای ایران پیامدهای زیادی در بحث نقش ایران در طرح 3+3 و مسائل دیگر مطرح است و به نظر می‌رسد که اگر جمهوری اسلامی ایران به مسائل داخلی و مرزی و منطقه‌ای مجاور خود توجه جدی نکند و آنها را در اولویت قرار ندهد، در آینده و در حوزه‌های منطقه‌ای به‌شدت به چالش طلبیده خواهد شد. برای مشاهده آنلاین این همایش به نشانی Aparat.com/TVTARIKH/live مراجعه کنید. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug