🔔جریان شناسی فقه حکومتی 👤ارائه: استاد علیرضا پیروزمند، قائم مقام و عضو هیئت علمی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم 📅 زمان: چهارشنبه ۲۷ بهمن ساعت ۱۵ 🔻یکی از مهم‌ترین مسائل مسلمانان در تمام اعصار اداره حکومت به روش اسلامی است و این مساله، موضوع اساسی فقه حکومتی است. فقه حکومتی، رویکردی در فقه است که به تمامی مسائل در سرتاسر ابواب فقهی با نگاهی حکومت محور نگاه می‌کند و احکام فقهی را ناظر به حکومت اسلامی استنباط و استخراج می‌نماید. تاریخچه فقه حکومتی بیانگر این است که همیشه میان دین و حکومت ارتباطی برقرار بوده است و سه گانه مردم، فقها و حکومت خود را مستثنی از این امر نمی‌دانستند. نیاز به این رویکرد در عصر ما دوچندان شده است؛ زیرا از سویی حکومتی به عنوان اسلام و دین براساس فقه شیعه برپا شده است و انقلاب اسلامی داعیه‌دار تمشیت عرصه های مختلف بر اساس موازین اسلامی است. از طرف دیگر با تمدنی به عنوان تمدن غربی بر محور سکولاریسم روبه رو هست که خود به عنوان دین و یک مذهب عمل می‌کند و داعیه‌دار به دست گرفتن تمامی جوانب زندگی بشری است. در سال‌های اخیر رویکردهای مختلفی در فقه حکومتی به وجود آمده است که بر اساس تفاوت در فهم و تفسیر مباحثی همچون گستره دین، جایگاه حکومت، جایگاه مردم، حدود تصرفات دین، جایگاه ولایت فقیه و منطقه الفراغ شکل گرفته است. از این رو بررسی نظریات و جریان‌های فقه حکومتی بسیار حائز اهمیت می‌نماید. 👈 در صفحه اینستاگرام کانون اندیشه جوان: https://instagram.com/canoon_org_?utm_medium=copy_link 🆔 @ijtihad

💢آیت‌الله صافی‌ با خواب و خرافه در تبلیغ دین مخالف بود و میانه خوبی با عرفان و فلسفه نداشت ✔️استاد محسن فقیهی در گفتگویی مطرح کرد: 🔹آیت‌الله صافی با ترویج دین از طریق خواب و خرافه و سخنان غیرمستند مقابله می‌کردند و میانه خوبی با این مسائل نداشتند. برخی افراد کراماتی را نقل می‌کنند که مثلاً کفش جلوی پای فلانی جفت می‌شود و فلان فرد با امام زمان(عج) ملاقات ‌می‌کند، ولی ایشان بهایی به این سخنان نمی‌داد، زیرا کسانی که اهل معنا و معرفت و ملاقات با امام زمان(عج) هستند بیان نمی‌کنند و جار نمی‌زنند و مخفیانه شهوداتی دارند که دیگران ندارند و معمولاً بعد از وفاتشان توسط اصحاب سر آنها بیان می‌شود. 🔸بسیاری از فقها با فلسفه مخالف بودند و الان هم کسانی با همین خط مشی وجود دارند و گاهی مخالفت شدیدی می‌کنند. کسانی مانند آیت‌الله حکیم و آیت‌الله خویی به قدری با فلسفه مخالف بودند که فلاسفه را متهم به کفر می‌کردند. از منظر این فقها، بحث وحدت وجود که برخی فلاسفه از جمله ملاصدرا آن را بیان می‌کنند و به معنی یکی بودن وجود خدا با انسان و موجودات و حیوانات و همه آفرینش است، در حقیقت کفر به خداست. البته فلاسفه برداشت خود را متفاوت از فلسفه می‌دانند و آن را توجیه می‌کنند و در مخالفت با دین نمی‌دانند، ولی به هر حال بسیاری از فقها آن را نمی‌پذیرند. 🔹آیت‌الله حکیم در کتاب مستمسک خود آورده است؛ کسی که دم از وحدت وجود بزند، کافر است. البته فلاسفه هم می‌گویند که این آقایان چون فلسفه نخوانده‌اند و با آن آشنا نیستند علیه آن موضع می‌گیرند. کسانی مانند امام(ره) هم چون فقیه و اصولی و حکیم و فیلسوف بودند، تضادی بین فلسفه و عرفان با فقه و سیاست قائل نبود. 🔸فقها حرف و سخنان متقن و مستند را شامل آیات و روایات معتبر می‌دانند و رابطه خوبی با فلسفه و فلاسفه ندارند؛ آیت‌الله صافی هم در زمره کسانی بود که با فلسفه مخالفت می‌کرد و در مدرسه آیت‌الله گلپایگانی، که مدیریت آن بعد از وفات ایشان برعهده خودشان بود، اجازه تدریس فلسفه نمی‌دادند. درباره عرفان هم اگر بخواهیم به عنوان یک رشته بنگریم، مخالف بود و حتی آن را در حد خرافات می‌دانست، ولی عرفان به معنای معرفت به وجود خدا و توحید و نبوت و معاد و ارادت به اهل بیت(ع) را قبول داشت. عارفی که گوشه انزوا را برمی‌گزید و کاری به کار مردم و تحولات اطراف خود نداشت، مورد تأیید ایشان نبود. به همین دلیل رشته‌ عرفان در مدرسه ایشان تدریس نمی‌شد. 👈ادامه مطلب: https://b2n.ir/u04836 🆔 @ijtihad

📸 ۱۲۰ قاب‌ ماندگار از «شیخ الفقهاء» آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی ✔️این تصاویر شامل ۱۲۰ قطعه عکس به انتخاب «اجتهاد» از دیدارهای رسمی و شخصی، دیدارهای مراجع و علما، سخنرانی‌ها، مراسمات و کرسی درس خارج فقه این مرجع بصیر در برهه‌های مختلف است که برخی از تصاویر برای اولین بار منتشر می‌شود. 👈مشاهده کنید: https://b2n.ir/e61595 🆔 @ijtihad

💢مخالفت آیت‌الله صافی با «فلسفه» از روی تدین ایشان است/ ایشان به‌تمام معنا سیدجلال آشتیانی را دوست داشت ✔️استاد احمد عابدی مطرح کرد: 🔹آیت‌الله صافی همانند مرحوم آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی بسیار بسیار متدین بود. می‌دانید که متدین بودن یک امر تشکیکی است؛ زمانی ایشان فتوایی درباره درس و بحث فلسفه داد و مخالف با این موضوع بود؛ ولی با این وجود خدمت ایشان می‌رفتم و از عمق جان دست ایشان را می‌بوسیدم و افتخار می‌کنم، چون واقعاً ایشان خیلی متدین بود. 🔸در دوران اخیر فکر نمی‌کنم کسی بیشتر از مرحوم آقای سید جلال آشتیانی در فلسفه کار کرده و از همه بیشتر در این موضوع تسلط و اصرار داشته باشد؛ آیت‌الله صافی با اینکه مخالف فلسفه بود و آن را قبول نداشت ولی به تمام معنا آقای آشتیانی را دوست داشت و این از روی تدین آیت‌الله صافی گلپایگانی بود. 🔹مرحوم آقای محمدتقی جعفری یک فیلسوف بود؛ اما رابطه آیت‌الله صافی با ایشان چقدر خوب بود. اگر آیت‌الله صافی با مطلبی مخالفت می‌کند از روی تدین است و اگر موافقت هم دارند از روی تدین است. 🔸آقای صانعی رحمه الله علیه خیلی زیاد به آیت‌الله صافی ارادت داشت و می‌گفت: «علت ارادت من این است که آیت‌الله صافی مدتی که در شورای نگهبان بود، می‌دیدم که ایشان چقدر متدین است، یعنی در فعالیت و کارهای سیاسی و مربوط به حکومت و نظام ذره‌ای هوای نفس وجود ندارد. 👈گزارش اجتهاد را بخوانید: https://b2n.ir/s77620 🆔 @ijtihad

💢آیت‌الله صافی گلپایگانی به‌مثابه سندی برای نظام، حوزه و مردم ✔️ نگاهی به سبک مرجعیت و پاسخ به برخی ابهامات در گفتگوی «اجتهاد» با استاد مجتبی الهی خراسانی🔻 🔹فقدان آیت‌الله صافی گلپایگانی، نه فقدان یک شخص بلکه فقدان سرمایه و میراثی عظیم است. ایشان علاوه بر شیخوخیت، سند فقها و مجتهدین و سندی متقن برای نظام، حوزه علمیه و مردم بودند. 🔸آیت‌الله صافی دیپلماسی عمومی را در خیلی از مجموعه‌‌های نظام پیش بردند. در بحث‌‌های مربوط به درگیری هند با مسلمانان، مسئله شیعه ستیزی در پاکستان، مسئله کشمیر، مسئله بوسنی، مسئله آذربایجان و بحرین؛ عملاً بخشی از دیپلماسی عمومی تشیع را بدون هزینه‌‌های دستگاه دیپلماسی دولتی پیش بردند. 🔹در مسئله طالبان موضع ایشان اصلاً تغییر نکرد. وقتی نظام می­‌تواند به طالبان بگوید «همین‌قدر که شما را تحمل می‌کنیم باید خدا را شکر کنید»، که یک دیپلماسی فعال‌تر همانند واکنش‌های مراجع جلوتر رفته باشد. 🔸در فضایی خاص که اساتیدی نشست‌هایی را اعلام کردند، ایشان حاضر شدند جلسات نشست دوره‌ای اساتید در بیت ایشان برگزار شود و در عین حال آیت‌الله صافی تأکید کردند که باید بر انقلاب و مسائل حوزه‌‌های علمیه تحفظ شود. حمایت ایشان در حفظ استقلال نسبی اساتید در نظام آموزشی حوزه مؤثر بود. 🔹عزت و استقلال حوزه برای ایشان خیلی مهم بود. می‌فرمودند: «امام تأکید‌‌ می‌کردند حوزه باید مستقل باشد و این حوزه مستقل است که می‌تواند انقلاب را حفظ کند. حوزه اگر وابسته به حکومت باشد، دیگر حکومت را‌‌ نمی‌تواند حفظ کند؛ لذا حوزه مستقل‌‌ می‌تواند انقلاب را حفظ کند.‌‌» 🔸در دیدارها پشتیبان معنوی مربیان و مبلغان بودند. اگر دقت کرده باشید نوع پشتیبانی ایشان هم طوری نبود که ادعای راهبری داشته باشند در حالی که برخی با پشتیبانی و مداخلات خیلی کمتر، ادبیاتشان ‌طوری است که گویی صاحب حوزه‌‌ها هستند! 🔹گاهی اشخاص، خاطرات و وصایای خاصی از برخی علما را به عنوان کرامت بازگو می‌کردند، ایشان با خنده‌ی صریح و نرم می‌فرمود: این که گفتید کرامت نیست و خلاف سیره اهل‌بیت (ع) است، لذا شما هم جایی نقل نکنید. ایشان نسبت به معارف اهل‌بیت (ع) بسیار اهتمام داشتند، اما هرگز ندیدم که عوام‌گرایی را ترویج کنند. 🔸برای ایشان درد مردم مهم بود؛ از مراجعی بود که طی هفته، دو روز دیدار عمومی داشت، همه‌‌ می‌آمدند و اصلاً وقت قبلی‌‌ نمی‌خواست و محصور نبود. استفتائات را شخصاً می‌د‌یدند؛ ایمیل‌‌ها را شخصاً رؤیت می‌کردند و اصرار داشتند بر اینکه اگر کسی ضدیت با روحانیت دارد و ایمیلی اهانت‌آمیز ارسال می‌کند، همان‌‌ها را‌‌ هم بخوانند. 🔹آیت‌الله صافی از پرنفوذترین مراجع معاصر بودند؛ سبک مرجعیت همین است. ما از زاویه خودمان‌‌ نمی‌توانیم همه مسائل و ارتباطات را تحلیل کنیم. مراجع چون جنبه پدری دارند طبعاً باید سماحت پدری داشته باشند. مثل جایگاهی که رهبر انقلاب نسبت به دیگر مسئولان دارند. 🔸بعضی از مواقع یادمان‌‌ می‌رود که برخی از کارها، کارویژه ولی‌فقیه است. نباید خیلی راحت هر صحبتی کرد. مگر ما چقدر ارتباط داریم که منظور همه را متوجه می‌شویم و همه مصالح انقلاب را درک می­‌کنیم و تشخیص می‌دهیم! سخن آخر را رهبری فرمودند که ایشان را مرجع بصیر نامیدند. 👈متن کامل این گفتگوی صریح را در «شبکه اجتهاد» بخوانید: https://b2n.ir/a61777 🆔 @ijtihad

💢از استناد به سیره سیاسی امام علی (ع) تا ارائه تصویر چپ‌گرایانه از آن ✔️توجه و استناد انقلابیون به سیره سیاسی امام علی علیه‌السلام، از جنگ جمل به این سوی، همواره در منابع تاریخی منعکس شده است. از قرن سوم، از عهد نامه اشتر به عنوان یک متن سیاسی یاد و مورد استفاده قرار گرفته و بعدها در دوره صفوی و قاجار تا انقلاب اسلامی و پس از آن، چندین ترجمه و شرح برای آن نوشته شده است. در آستانه انقلاب، تصویر سیاسی تازه‌ای از امام ارائه شد که تا اندازه‌ای تحت تأثیر افکار افراطی و چپ قرار داشت. 👈در این مقاله استاد رسول جعفریان مروری بر این مسائل کرده است: https://b2n.ir/f42310 🆔 @ijtihad

💢محورهای ۲۰گانه مشترک میان شیعه و سنّی درباره اعلمیت و افضلیت امیرالمؤمنین علی (ع) ✔️حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجعفر طبسی، استاد حوزه علمیه قم در نوشتاری به «محورهای ۲۰ گانه مشترک میان شیعه و سنّی درباره اعلمیت و افضلیت امیرالمؤمنین علی (ع)» پرداخته است. 👈بخوانید: https://b2n.ir/p69066 🆔 @ijtihad

💢احیای امر اهل‌بیت(ع) با «جهاد تبیین»؛ پاسخ به سه سؤال اساسی ✍️برات‌محمد هدایتی 🔻«احیای امر»، یکی از مهم‌ترین دستورات ائمه علیهم‌السلام به شیعیان است که در دوره‌ای از تاریخ نسبت به آن تأکید بیشتری داشتند و روایات فراوانی را غالباً با تعبیر «اَحیُوا اَمرَنا» و «رَحِمَ اللَّهُ مَن أَحیا اَمرَنا» بیان فرموده‌اند.‌ آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات اخیر خود، با ذکر بستر تاریخی صدور این روایات، «جهاد تبیین» را تفسیر آن بیان‌ کردند و فرمودند: «هیئت، محل جهاد تبیین است. به نظر من از این «اَحیُوا اَمرَنا» این نکته‌ بسیار مهم استفاده می‌شود.» در این یادداشت به تبیین این روایات پرداخته و به سه سؤال اساسی زیر پاسخ می‌دهیم: ۱. منظور از امر و احیای آن چیست؟ ۲. احیای امر چگونه انجام می‌پذیرد؟ ۳. آیا امروز هم امر ائمه علیهم‌السلام نیاز به احیا دارد؟ شایان ذکر است، مجموع این روایات از جهت سندی، معتبرند و در جای خود مورد بحث قرار گرفته است. 👈 بخوانید: https://b2n.ir/z92690 🆔 @ijtihad

💢عدالت اجتماعی و انقلاب اسلامی؛ چه باید کرد؟ ✍️دکتر محسن اسماعیلی 🔻انقلابی که این روزها را به عنوان سالگرد پیروزی‌‌اش گرامی داشته‌ایم خجسته و پر برکت تر از آن است که بتوان توصیف کرد. امام عزیز و به حق پیوسته ما در آغاز وصیت نامه سیاسی- الهی خود شهادت داده‌اند که: «اهمیت انقلاب شکوهمند اسلامی که دستاورد میلیون‌ها انسان ارزشمند و هزاران شهید جاوید آن و آسیب دیدگان عزیز، این شهیدان زنده است و مورد امید میلیون‌ها مسلمانان و مستضعفان جهان است، به قدری است که ارزیابی آن ازعهده قلم و بیان والاتر و برتر است» و البته معلوم است که مسئولیت ماهم برای قدرشناسی و پاسداری ازآن به همین اندازه سنگین است. برای ادای این تکلیف دشوار چه باید کرد؟ 👈بخوانید: https://b2n.ir/b23383 🆔 @ijtihad

💢تشخیص موسیقی حرام بر عهده مکلف است یا فقیه؟/ دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای درباره غنا ✔️در نشست «فقه موسیقی» تبیین شد؛ 🔹تشخیص مصالح و مفاسد بر عهده مکلف است یا فقیه. در خود این مسئله یک اتفاق نظر وجود ندارد که تشخیص موضوع بر عهده مکلف است یا فقیه و تشخیص مکلف امری شخصی است یا نوعی است مثلا یک نفر زود به طرب می‌آید، یک نفر دیر به طرب می‌آید. در تشخیص موضوعات خصوصا مصادیق موضوعات عرفی خود مکلف مسئولیت دارد ولی مکلف به دلایل مختلف توانایی این کار را ندارد، مثل اینکه مفهوم موسیقی را کشف کند و نظر عرف را بگیرید و بعد خودش تشخیص دهد این موسیقی مصداق غنای حلال است یا حرام. این کار، کار سختی است. از اینجا به تشخیص نوعی می‌رسیم. تشخیص نوعی معیار خوبی باشد. ضمنا ما در حوزه تشخیص موضوعات قائلیم به دلیل شرایط سخت تشخیص موضوعات نیازمند دستیارانی هستیم که هم می‌توانند فقیه را یاری کنند و هم مکلف را. 🔸رهبری درباره موسیقی حدود هفتاد جلسه تدریس کردند. ایشان از پراندگی حرف‌های لغت‌شناسان به این نتیجه می‌رسند که غنا یک معنای عام دارد و یک معنای خاص. معنای عام غنا همان صوت آوازخوانی انسان است که مشتمل بر ترجیع باشد ولو اینکه آن ترجیع و تحریر با صدای بدی بیان شود و به مذاق یک نفر خوش نیاید. به معنای خاص غنا صوت موزون دارای ترجیع و تحریر و لذت‌بخش است. وقتی ما به متون روایات نگاه می‌کنیم باید غنا را بر کدام معنا حمل کنیم؟ 👈 ادامه مطلب: https://b2n.ir/p95800 🆔 @ijtihad

🔔 نهاد دین و حکمرانی در ایران 🎙حکمرانی فقهی و ادراک عدالت جنسیتی/ ارائه: حجت‌الاسلام مهدی شجریان 🎙مصلحت در حکمرانی؛ دیدگاه اهل سنت/ ارائه: مختار جعفری 🎙مشارکت سیاسی در حکومت اسلامی، مبانی و گونه‌ها/ ارائه: حدیثه داودی 🎙حکمرانی ملی؛ حلقه مفقوده حکمرانی ایرانی/ ارائه: دکتر احمد بستانی ⏰ زمان: 28 بهمن 1400، ساعت 11 تا 12:40 🖇لینک ورود به نشست: https://xn--vc-ube.khu.ac.ir/govern-%DB%B4/ 🆔 @ijtihad

💢تأملی در حکم قتل فرزند توسط مادر از منظر فقه اهل‌بیت(ع) ✔️حجت‌الاسلام دکتر غلامرضا پیوندی اگرچه اکثریت فقهای امامیه قائل به قصاص مادر در قتل عمدی فرزند هستند لکن ضمن رد ادله ابراز شده از جانب آنان می‌توان دیدگاه مخالف قصاص را برگزید و آن را موافق احتیاط دانست که بر این مدعا می‌توان از دو راه بهره جست: الف. استناد به روایات باب «لایقاد الوالد بولده» از آنجا در بسیاری موارد واژه «والد» شامل پدر و مادر‌ می‌شود مگر این که قرینه‌ای در بین باشد. ضمن این که اکثریت فقهای اهل سنت روایت مذکور را که از پیامبر نیز نقل شده را شامل مادر نیز می‌دانند. ضمن این که استعمال لفظ مذکر (مثل «والد») در زبان عربی در مورد مونث نیز حقیقت است و نه مجاز. ب. تمسک به قاعده درء و قاعده احتیاط در دماء و نفوس البته در قاعده علی المبنی که قاعده درء شامل موارد شبهه حکمیه و قصاص هم می‌شود. 👈 گزارش کرسی ترویجی «قتل فرزند توسط مادر در فقه امامیه»: https://b2n.ir/w97729 🆔 @ijtihad