شبکه یکپارچه فرآوری و ترابری
تجربیات جهانی توسعه- ۲: با ضرباتی که به صنعت زدیم، انقلاب را به انحراف کشاندیم... با ورود جوانان نخب
اولویت "شیفت" چه باشد؟
استاد بحرینیان، فعال صنعتی و پژوهشگر و اندیشمند برجسته، ۱۴۰۲۰۶۰۱
- صنعت اولویت اول است؛ بیشترین اثر ماقبل و مابعد را صنعت و بعد کشاورزی ارائه میدهد. ساختمانسازی و راهسازی و توریسم نمیتواند گزینه اصلی باشد. محور "شیفت" نه خدمات باشد، نه لجستیک، نه ساختوساز نه کشاورزی نه توریسم! محور باید قطعا صنعت باشد. خدمات اگر در خدمت صنعت داخلی باشد بسیار هم ارزشمند است.
- آرتور لوییس در کتاب برنامهریزی توسعه میگوید: در برنامهریزی رشد اقتصاد به دست آوردن توازن صحیح بین کالاها و خدمات حائز اهمیت است؛ اگر بخش خدمات بزرگ باشد تقاضا برای کالاها از عرضه آن تجاوز کرده و منجر به تورم و کسری موازنه میشود. البته خدمات مولود و زاییدهی تولید داخل، در سر ما جای دارد.
- تقاضای بیهوده برای ترابری، جادهسازی، واردات ریل و کامیون ایجاد کردهایم؛ برای چه محصولی؟! با چه ارزش افزودهای؟ اما حداقل اگر زنجیرههای پاییندستی را ایجاد میکردیم ارزش این همه را داشت.
#پیشرفت_صنعتی_دانشبنیان
#کمیته_حملونقل_لجستیک_شیفت
کانال "شبکه یکپارچه فرآوری و ترابری" در ایتا و تلگرام:
eitaa.com/inpt1404
t.me/inpt1404
صنعت حملونقل کشور؛ فنآوری وارداتی یا فنّاوری دانشبنیان؟!
رحمت الله پور بابایی، دبیر انجمن تولید کنندگان واگن و لوکوموتیو
- به دلیل کمبود کشنده ۶۰ روز بار روی واگن باقی میماند و حمل نمیشود.
- میخواهند با مشارکت چینیها لوکوموتیو تولید کنند، ولی برای انتقال دانش فنی، تولید کنندگان داخلی را مشارکت ندادند.
پ.ن.: با وجود برخورداری کشور پهناور ایران از موقعیت ویژهی ژئوپلیتیک و قرارگیری در هارتلند و محل گذر کریدورهای مهم بینالمللی، آیا توسعهی درونزای فناوریهای دانشبنیان حوزهی حملونقل و لجستیک (لوکوموتیو، قطار سریعالسیر، کشتیسازی و...) یکی از اولویتهای استراتژی پیشرفت صنعتی کشور محسوب نمیشود؟
#پیشرفت_صنعتی_دانشبنیان
#کمیته_حملونقل_لجستیک_شیفت
کانال "شبکه یکپارچه فرآوری و ترابری" در ایتا و تلگرام:
eitaa.com/inpt1404
t.me/inpt1404
سیاهچالۀ نفت در برابر غذا
جدال خاموش نان و گرسنگی زیر پوست دیوانسالاری
✍دکتر حمیدرضا فرتوکزاده، دانشیار مدیریت صنعتی دانشگاه مالک اشتر تهران
scienceandpolitics.net/article.aspx?id=70257
تجارت راهبردی چگونه ممکن میشود و چرا تاکنون تحقق نیفتاده است؟ الگوهای متأثر از تجارت خارجی واگرا (open loop)... ردپای این روتینها و الگوهای تثبیتشده را میتوان در سازوکارهای تخصیص ارز نفتی برای کالاهای اساسی پیدا کرد.
در تجارت همگرا، کالایی را بر مبنای مزیت از ایران صادر کرده و به ازای آن، کالای دیگری را بر مبنای مزیت به ایران وارد میکنند. در حالی که در تجارت خارجی واگرا، عدهای از فعالان اقتصادی در حال صادرات مواد خام و نیمهخام و کسب دلار بیرنج و زحمت هستند و جمعی دیگر با استفاده از دلار سهمیهای به واردات کالای اساسی یا غیراساسی مشغولند.
در تجارت خارجی همگرا، قبل از انتخاب شریک تجاری، به هر دو طرف معادله توجه میشود: از کشوری کالا میخریم که بتوانیم کالایی به آن کشور صادر کنیم، با واسطه یا بیواسطه. ولی مهم این است که کالای صادرشده به لحاظ درجۀ پیچیدگی و ارزشافزوده متناظر با کالای وارد شده باشد. اینکه با صادرات نفت خام یا فرآورده نفتی و گازی و یا محصولاتی که با مواد اولیه و منابع ارزان غیرواقعی تولید شده باشند، دلار به دست بیاوریم و با آن کالای اساسی و غیراساسی وارد کنیم، دقیقا به معنای تجارت خارجی واگراست.
#پیشرفت_صنعتی_دانشبنیان
#صادرات
#ایلاف
کانال شیفت در ایتا و تلگرام:
eitaa.com/inpt1404
t.me/inpt1404
فهمی از "مشکل غیرقابل حل" ندارم!
بازدید از غرفهی هلدینگ خودرو برقی آرین ستاک در نمایشگاه حملونقل دانشبنیان دانشگاه صنعتی اصفهان
گفتگو با آقای دکتر سید مهرداد هاشمیان (مدیرعامل محترم شرکت مدیتک و مرکز نوآوری توسعه خودرو برقی)، در معیّت دوست عزیزم آقای دکتر حقشناس (معاون محترم حملونقل شهر اصفهان)، ۱۴۰۳۰۲۱۳
- از مونتاژ خودرو برقی کار را شروع کردیم؛ الان بسیاری قطعات خودروی برقی را با کیفیتی بهتر از مشابه خارجی داریم میسازیم. طراحی قطعات و تکنولوژی ساخت را تا ۱۰۰٪ در اختیار داریم، ولی مواد اولیه و برخی قطعات را همچنان باید وارد کنیم. پرینترهای سه بعدی برای تولید قطعات خودرو برقی را تولید کردم. همه قطعات دستگاه شارژ برقی را خودمان تولید کردیم.
- قیمتگذاری دستوری، بزرگترین مشکل ماست. ما را مجبور به فروش با قیمت بالاتر میکنند! قیمت فروش خودروی برقی من با سود خوب، حدود ۶۰۰ میلیون تومان است، ولی اجازه فروش با این قیمت را ندارم!
- باید انتقال کارخانه تولید باتریهای لیتیوم به ایران را دنبال کنیم. مپنا در تلاش برای انجام این کار است ولی شرکتهای خصولتی موفق نخواهند شد و این کارها باید به بخش خصوصی واقعی سپرده شود.
- باید برق خودروهای برقی را با قیمت مناسب (و روش مناسب از انرژی تجدیدپذیر) تامین کنند. با قیمتگذاری دستوری، قیمت برق خوروی برقی حدود ۵ برابر قیمت برق خانگی است.
- در حوزهی خودرو برقی، فرصتهای زیادی داریم. "مشکل غیرقابل حل" برای ما تعریف شده نیست!
#خودرو_برقی
#پیشرفت_صنعتی_دانشبنیان
کانال "شیفت" در ایتا و تلگرام:
eitaa.com/inpt1404
t.me/inpt1404
بهبود فناوری و انباشت دانش مبتنی بر بخش خصوصی؛ مؤلفهای مهم در پیشرفت کشور و نجات از انواع خامفروشی
دکتر علی چشمی - اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی
صادرات کالاهای با تکنولوژی بالا در کرهجنوبی حدود ۱۶۰میلیارد دلار، در ترکیه حدود ۵میلیارد دلار و در ایران با جمعیتی بیشتر حدود ۲۰۰میلیون دلار است؛ تفاوتی که طی دههها ایجاد شده و بهراحتی کم نخواهد شد و انباشت دانش در کشورهایی مانند کرهجنوبی روزبهروز تفاوت را با کشورهایی مانند ایران بیشتر خواهد کرد. توجه کنید که میانگین رشد تولید بخش صنعت (ساخت) از سال ۱۳۴۰ تا سال ۱۳۵۷ در کرهجنوبی ۱۷.۵درصد و در ایران با اندکی تفاوت ۱۴درصد بوده است؛ سالهایی که بعضیها فکر میکنند اگر روند توسعه صنعتی ادامه مییافت اکنون وضعیت ایران شبیه به کره یا حتی بهتر بود. اما سالهای بعد یعنی از ۱۳۵۸ تا ۱۴۰۰ اتفاقا رشد تولید صنعتی دو کشور تفاوت عجیبی نداشته است: کرهجنوبی ۸درصد و ایران ۵درصد.
چه چیزی تفاوت بسیار بزرگ توسعه صنعتی در ایران و کرهجنوبی را ایجاد کرده است؟ تفاوتی که سایر ابعاد آن در شاخص پیچیدگی اقتصادی نمایان میشود. در سال ۲۰۲۱ طبق سایت اطلس این شاخص، در حالی که ایران فقط ۱۶میلیارد دلار صادرات داشته (به دلیل تحریمها مقدار صادرات کمتر در این شاخص گزارش شده، اما طبق آمار رسمی صادرات کالای نفتی و غیرنفتی ایران در سال ۱۴۰۰ حدود ۸۰میلیارد دلار بوده) کرهجنوبی ۸۰۳میلیارد دلار صادرات داشته و رتبه ۳ جهان را در شاخص پیچیدگی به خود اختصاص داده است.
کرهجنوبی نهتنها در فناوری ارتباطات (۶۰میلیارد دلار)، الکترونیک (۱۳۴میلیارد دلار)، حملونقل (۴۵میلیارد دلار) و انواع خودروها (۴۳میلیارد دلار) و پلیمرها و لوازم و ماشینآلات مختلف صادرات دارد، ۳۵میلیارد دلار هم نفت پالایششده صادر کرده است؛ در حالی که ایران با وجود اینکه خودش تولیدکننده نفت خام است در برخی سالها حتی در تامین نیازهای داخلی برای حاملهای انرژی موفق نبوده است؛ بگذریم که در صنایع با تکنولوژی بالا نتوانسته است به پیشرفتی برسد.
واقعا چه چیزی این تفاوت چشمگیر را در تکنولوژی و رشد ایجاد کرده است؛ در حالی که از نظر آموزش و سرمایه انسانی به عنوان پایه مهم بهبود تکنولوژی چندان تفاوتی نیست و تفاوتها بیشتر در کیفیت دولت و ماهیت بنگاههای اقتصادی دو کشور است. ابتدا باید دولت باکیفیتی وجود داشته باشد که بخواهد و بتواند از بهبود تکنولوژی از مسیر انباشت دانش در بنگاههای اقتصادی پشتیبانی کند. این مساله نیاز دارد در سطح حکمرانی، یعنی چه در قانونگذاری، چه سیاستگذاری و چه فرآیندهای اجرایی دولت، همه نگاهها به بهبود تکنولوژی به عنوان یکمنفعت ملی باشد. روابط خارجی، ثبات اقتصادی، معافیت و اعتبار مالیاتی، برنامههای تجارت خارجی و جذب سرمایه خارجی باید بر مبنای بهبود تکنولوژی یاشد.
نگاه سیاستگذار باید به رشد فعالیتهای صنعتی با تکنولوژی بالا باشد، نه مثل رشد فصل بهار ۱۴۰۲ که دولت احساس موفقیت دارد، در حالی که بخش صنعت فقط ۰.۶واحددرصد در رشد اقتصادی ۶.۲درصدی سهم داشت و فعالیتهایی مانند عمدﻩﻓﺮﻭشی، ﺧﺮﺩﻩﻓﺮﻭشی و ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻣﻮﺗﻮﺭﻱ، ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﻭ ﻣﺪﺩکاری ﺍﺟﺘﻤﺎعی و فعالیتهای املاک و مستغلات و آموزش هر کدام ۱.۴درصد سهم داشتند. از الزامات دیگر دولت باکیفیت این است که تعامل سازندهای با بخش خصوصی داشته باشد و موتور تولید مبتنی بر تکنولوژی را بخش خصوصی و تشکلهای آن بداند. سیاستهای بودجهای دولت نیز اهمیت زیادی دارد. در کشورهای پیشرفته، بنگاههای بزرگ از معافیت و اعتبار مالیاتی مناسبی برای امور تحقیق و توسعه برخوردارند، به گونهای که نرخ موثر مالیاتی آنها (نسبت مالیات پرداختی به درآمد آنها) بسیار پایین است.
اما در ایران هرچه شرکتها بزرگتر باشند فشار مالیاتی بیشتر است و دولت درآمدهای مالیاتی را که از این شرکتهای جمع میکند از طریق حمایتهای کنونی از فعالیتهای دانشبنیان بین شرکتهای کوچک و نوپا پخش میکند. یعنی نه در مالیاتستانی و نه در تخصیص اعتبارات دولتی به انباشت دانش در شرکتهای بزرگ کمک چندانی نمیکند. به موازات شکلگیری دولت باکیفیت است که تکنولوژی از مسیر انباشت دانش در شرکتهای بزرگ بهبود پیدا میکند و به گسترش صادرات صنعتی در کلاس جهانی و تولید صنعتی میانجامد و خدمات مولد در کنار این تولیدات رشد میکند. نقشی که شرکتهای خانوادگی بزرگ در کرهجنوبی داشتند؛ اما شرکتهای بزرگ دولتی و شبهدولتی ایران نتواستند چنین نقشی ایفا کنند.
#بهبود_فناوری
#انباشت_فناوری
#پیشرفت_صنعتی_دانشبنیان
#احیای_حکیمانه_زنجیرههای_ارزش
#دستور_کار_ملی
کانال "شیفت" در ایتا و تلگرام:
eitaa.com/inpt1404
t.me/inpt1404
بهبود فناوری و انباشت دانش مبتنی بر بخش خصوصی؛ مؤلفهای مهم در پیشرفت کشور و نجات از انواع خامفروشی
دکتر علی چشمی - اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
- چه چیزی تفاوت بسیار بزرگ توسعه صنعتی در ایران و کرهجنوبی را ایجاد کرده است؟
- از نظر آموزش و سرمایه انسانی به عنوان پایه مهم بهبود تکنولوژی چندان تفاوتی نیست و تفاوتها بیشتر در کیفیت دولت و ماهیت بنگاههای اقتصادی دو کشور است.
- باید دولت باکیفیتی وجود داشته باشد که بخواهد و بتواند از بهبود تکنولوژی از مسیر انباشت دانش در بنگاههای اقتصادی پشتیبانی کند. این مساله نیاز دارد در سطح حکمرانی، یعنی چه در قانونگذاری، چه سیاستگذاری و چه فرآیندهای اجرایی دولت، همه نگاهها به بهبود تکنولوژی به عنوان یکمنفعت ملی باشد.
- روابط خارجی، ثبات اقتصادی، معافیت و اعتبار مالیاتی، برنامههای تجارت خارجی و جذب سرمایه خارجی باید بر مبنای بهبود تکنولوژی یاشد.
- نگاه سیاستگذار باید به رشد فعالیتهای صنعتی با تکنولوژی بالا باشد.
- دولت باکیفیت باید تعامل سازندهای با بخش خصوصی داشته باشد و موتور تولید مبتنی بر تکنولوژی را بخش خصوصی و تشکلهای آن بداند.
- تکنولوژی از مسیر انباشت دانش در شرکتهای بزرگ بهبود پیدا میکند، نقشی که شرکتهای خانوادگی بزرگ در کرهجنوبی داشتند؛ اما شرکتهای بزرگ دولتی و شبهدولتی ایران نتواستند چنین نقشی ایفا کنند.
متن کامل
#بهبود_فناوری
#انباشت_فناوری
#پیشرفت_صنعتی_دانشبنیان
#احیای_حکیمانه_زنجیرههای_ارزش
#دستور_کار_ملی
کانال "شیفت" در ایتا و تلگرام:
eitaa.com/inpt1404
t.me/inpt1404