تجربیات جهانی توسعه- ۲۱: راه‌آهن؛ «راه نجات» ایران رساله‌ی «راه نجات» نوشته‌ی مرتضی‌قلی‌خان صنیع‌الدوله (زاده ۱۲۳۵ - متوفی ۱۲۸۹) پیوند مطلب رساله ۲۵ صفحه‌ای «راه نجات» به پیوست ارائه می‌گردد؛ بسیار خواندنی است، بسیار! #تجربیات_جهانی_توسعه #راه‌آهن کانال "شیفت" در ایتا و تلگرام: eitaa.com/inpt1404 t.me/inpt1404

تجربیات جهانی توسعه- ۲۱: راه‌آهن؛ «راه نجات» ایران رساله‌ی «راه نجات» نوشته‌ی مرتضی‌قلی‌خان صنیع‌الدوله (زاده ۱۲۳۵ - متوفی ۱۲۸۹) - صنیع‌الدوله از رجال صنعتگر اواخر قاجاریه و نخستین رئیس مجلس شورای ملی بود؛ دولتمردی که همه فکر و ذکرش احداث معدن و خط‌آهن و کارخانه بود. این ایده که هزینه ساخت راه‌آهن باید از منابع داخلی و با مالیات بر کالاهای اساسی مثل قند و چای تأمین شود، ایده او بود که سال‌ها بعد رضاشاه پیاده کرد. - آنچه در مورد او جذاب بود، تکاپوهایش برای «صنعتی‌سازی» ایران است. از تلاش برای احداث معدن تا احداث کارخانه ریسندگی و به خصوص ایده‌هایی برای بهبود وضع مالی، بودجه و احداث راه‌آهن. - صنیع‌الدوله رساله‌ای دارد با عنوان «راه نجات» و در آن نجات ایران از وضع موجود را احداث راه‌آهن معرفی می‌کند. نکته بسیار جالب دریافت عمیقی است که او از مفهوم «امنیت» دارد. می‌گوید امنیت فقط داشتن نیروی نظامی نیست، وقتی کشور آموزش و پرورش درستی ندارد تا مردم تخصصی برای نان درآوردن کسب کنند و وقتی کشور راه‌های مناسبی ندارد تا مردم معیشت خود را تأمین کنند، امنیت وجود ندارد. - صنیع‌الدوله در این رساله جمله درخشانی دارد؛ می‌گوید: «تمام رمز مملکت‌داری همین است که باید در مملکت تولید ثروت نمود؛ یعنی اسبابی فراهم کرد که ثروت اهل مملکت رو به تزاید گذارد تا بتوانند متناسب با مکنت خود مالیات زیادتری بدهند.» - می‌گوید راه نجات ایران این است که در اسرع وقت راه‌آهن ساخته شود و شرح می‌دهد از این طریق سالی میلیون‌ها تومان از جیب مردم ذخیره می‌شود و می‌توان آن را روانه بودجه عمومی کرد، ضمن اینکه با گسترش راه‌ها تجارت داخلی سریع رشد می‌کند. اما بیش از همه تأکید دارد بودجه این کار نه از خارج، بلکه از جیب مردم ایران باید تأمین شود! - صنیع‌الدوله می‌گوید: «به واسطه‌ی ارزانی اسباب حمل‌ونقل، تجارت ترقی می‌کند، خصوصاً تجارت امتعه‌ی داخله که غالباً از قبیل مصالح و حاصل فلاحت است، که نسبتاً کم‌بهاست و طاقت ادای وجه کرایه‌ی گزاف را ندارد. اکنون باید دید به چه وسیله می‌توان به این مقصد عالی رسید. اسباب این کار منحصر به راه‌آهن است. اگر مراکز مملکت را به استعانت راه‌آهن به یکدیگر اتصال دهیم، اجرت کرایه یک‌مرتبه نصف می‌شود». - صنیع‌الدوله در این رساله، جملات جالبی دارد که نشان می‌دهد عمق نگاه او به راه‌آهن در یک چارچوب سلسله‌مراتبی (ریل بعنوان اسکلت اصلی و سایر گونه‌های حمل‌ونقل بعنوان مکمل و تغذیه‌کننده) بوده‌است. گویی صنیع الدوله ۱۲۰ سال پیش در حال پاسخ به کسانی است که همین امروزه توسعه‌ی راه‌آهن را موجب بیکاری رانندگان بخش جاده‌ای و ایجاد معضلات اجتماعی و اشتغال می‌دانند: «به واسطه‌ی ساختن راه‌آهن، اسباب‌های حمل‌ونقلی که پیش در آن خاک، رایج بوده از کار بازنمی‌مانند، بلکه حاجت به وجود آن‌ها بیشتر می‌شود. زیرا راه‌آهن از شاه‌راه می‌رود و قریه‌هایی که چند فرسخ از راه به کنار واقعند، امتعه‌ی خود را باید سر راه بیاورند. و به واسطه‌ی سهولت عمل حمل‌ونقل، بر نقلیات آن‌ها به اضعاف مضاعف افزوده می‌شود». رساله ۲۵ صفحه‌ای «راه نجات» به پیوست ارائه می‌گردد؛ بسیار خواندنی است، بسیار! #تجربیات_جهانی_توسعه #راه‌آهن کانال "شیفت" در ایتا و تلگرام: eitaa.com/inpt1404 t.me/inpt1404

در ستایش یک کارآفرین بزرگ... با آقای مهندس خیرالله سلیمیان، از سال ۱۳۹۶ آشنا شدم. رئیس هیئت مدیره هلدینگ اقتصادی زرین؛ یکی از معدود مجموعه‌های اقتصادی بخش خصوصی واقعی و غیر رانتی. شرکت حمل‌ونقل ریلی به‌تاش سپاهان، که بزرگترین شرکت زیرمجموعه‌ی این هلدینگ است، یکی از نتایج عینی جسارت تصمیم‌گیری این کارآفرین شریف است؛ شرکتی برخوردار از بیش از ۳۰۰۰ دستگاه واگن ملکی و سهام‌دار شرکت‌های خصوصی دارنده‌ی لوکوموتیو، و با ۱۲۰۰۰ سهام‌دار از اقشار مختلف مردم. سلیمیان، بی‌اغراق، انسان بزرگی است؛ توانمند، جسور، پی‌گیر، جوان‌گرا، دوست‌دار میهن، و مهم‌تر از همه برخوردار از سلامت اقتصادی و ضد فساد. انصافاً تجربه‌ی مشاوره و همکاری با ایشان و نیز دوست عزیزم آقای دکتر سید سامان رضوانی (مدیرعامل تحول‌گرای شرکت به‌تاش سپاهان)، تجربه‌ای ارزنده در طول فعالیت حرفه‌ای ام در همکاری با بخش خصوصی بوده‌است. در طول این سال‌ها، چندین نفر از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان نخبه دانشگاه را جهت همکاری با شرکت‌های ذیل این هلدینگ معرفی نموده‌ام، که الحمدلله با آغوش باز، پذیرفته شده‌اند. این مهم، میسور نبود جز با نگاه باز و توسعه‌گرای مدیران ارشد این سازمان. دست همه‌ی آن‌هایی که در این شرایط خاص و خطیر، امید را در دل جوانان وطن زنده نگه داشته‌اند می‌بوسم... پ.ن.: فیلم مربوط به بازدید دکتر محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور و دکتر علی آقامحمدی رئیس گروه اقتصادی بیت رهبر انقلاب، از توانمندی‌های هلدینگ اقتصادی زرین، دی ۱۴۰۳ کانال «شیفت» در ایتا و تلگرام: eitaa.com/inpt1404 t.me/inpt1404

مأموریت ابتکار «شبکه‌ی یکپارچه‌ی فرآوری و ترابری» (شیفت) در حوزه‌ی حمل‌ونقل و لجستیک: استقرار نظام یکپارچه‌ی سلسله‌مراتبی حمل‌ونقل و لجستیک در بخش باری، با لحاظ عدالت، توسعه‌ی پایدار (جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی)، هوشمندی، تاب‌آوری و هم‌آهنگی با تولید و فرآوری، به منظور بسترسازی جهت توسعه‌ی فعالیت زنجیره‌های ارزش داخلی و بين‌المللی سیاست‌های هفت‌گانه‌ی مأموریت مذکور: ۱- اصلاح ساختار حکمرانی، شامل الف: کاهش تصدی دولت و افزایش مشارکت بخش خصوصی با تأکید بر سیاست‌های تشویقی و رقابتی، ب: تفکیک وظایف حاکمیتی از شرکت‌های دولتی و واگذاری آن‌ها به بدنه‌ی اصلی دولت یا سازمان‌های تنظیم مقررات مستقل از دولت ۲- مزیت‌بخشی به حمل‌ونقل ریلی نسبت به جاده‌ای به ویژه در انتقال بار انبوه و مسافت‌های طولانی و در قطب‌های تجمیع و ارسال، و ارتقای دسترسی صنایع و معادن بزرگ و متوسط به شبکه‌ی ریلی ۳- ایفای نقش مؤثر در توسعه‌ی راه‌گذرهای اقتصادی با رویکرد یکپارچه سازی منابع خلق ارزش ۴- ایجاد سکوهای هوشمند و یکپارچه برای پشتیبانی تصمیم و بهینه‌سازی زنجیره‌های ارزش ۵- تبدیل پایانه‌های ریلی، بنادر و پس‌کرانه‌ی بنادر، باراندازها و فرودگاه‌های کشور، به قطب‌های لجستیک چندوجهی و فرآوری ۶- ارتقای بهره‌وری ناوگان و زیرساخت، افزایش سرعت تجاری و قابلیت اطمینان، و کاهش مجموع هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم ۷- جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، دست‌یابی و بکارگیری فناوری‌های پیشرفته و ارتقاء دانش تخصصی و مدیریتی و مهارت نیروی انسانی کانال «شیفت» در ایتا و تلگرام: eitaa.com/inpt1404 t.me/inpt1404

در محضر «مدیرعامل محبوب و موفق راه‌آهن کشور در دوره‌ی دفاع مقدس و سازندگی» کانال «شیفت» در ایتا و تلگرام: eitaa.com/inpt1404 t.me/inpt1404

در محضر «مدیرعامل محبوب و موفق راه‌آهن کشور در دوره‌ی دفاع مقدس و سازندگی» دیروز (۱ بهمن ۱۴۰۳) توفیق داشتم تهران در خدمت استاد بزرگوارم جناب آقای مهندس صادق افشار باشم؛ یکی از مدیران عاقل، محبوب، توانمند، فعال و انقلابی واقعی (نه انقلابی قلابی!) در جمهوری اسلامی، که از سال ۱۳۵۶ در حوزه راه‌آهن مشغول شدند و پس از گذراندن سلسله مراتب فنی و مدیریتی، در سال ۱۳۶۴ (سال تولد بنده!) به مدیر عاملی راه آهن منصوب شدند و به مدت ۱۲ سال (تا سال ۱۳۷۶ یعنی تا پایان دوران سازندگی و ریاست جمهوری مرحوم آقای هاشمی) در این سمت حضور داشتند. پروژه‌های ریلی ارزشمند و اساسی، هم‌چون راه‌آهن بافق-بندرعباس، دوخطه سازی راه‌آهن تهران-مشهد و... از یادگارهای ارزنده‌ی دوره مدیریتی این عزیز است. اخیراً رهبر معظم انقلاب از وضعیت کلی مدیریت راه‌آهن در دولت‌های مختلف، ابراز گلایه کرده بودند و البته به دوره مدیریتی آقای افشار به عنوان یک دوره خوب نیز اشاره نمودند: «این درددل‌ها را با شما جوان‌ها باید بکنیم. مکرّر در دولت‌های مختلف راجع به خطوط ریلی من تأکید کرده‌ام؛ متأسّفانه کوتاهی شده. البتّه در آن اوایلِ بعد از رحلت امام چرا، یک مقداری کارهای ریلی خوبی انجام شد، بعدش دیگر کار درستی انجام نشده. ما بایستی ان‌شاءالله در این زمینه‌ی حمل‌ونقل بتوانیم جایگاه خودمان را پیدا کنیم» (رهبر انقلاب، ۱۱ آبان ۱۴۰۱). مهندس افشار معتقد بودند: «صورت مسئله‌ی امروز راه‌آهن، همان صورت مسئله‌ی زمان ماست. تکیه اصلی ما باید بر توان عظیم داخلی مان باشد. واگذاری‌ها باید با منطق انجام می‌شد. راهکار هم در تجمیع است». گلایه داشتند از دانشگاه‌ها و مجامع علمی، که چرا روی ساختار خصوصی سازی مناسب برای راه‌آهن کار نکرده‌اند؟! - مهندس افشار، دو کلید اولویت‌دار هم برای نجات راه‌آهن مطرح کردند: «۱. دو رقمی شدن سهم بار ریلی، با نگاه ویژه به پنج منطقه خراسان، شرق، یزد، هرمزگان و اصفهان. ۲. برقی سازی لوکوموتیوها (حتی لوکوموتیوهای موجود)، تحولی در راه‌آهن ایجاد خواهد کرد. خط راه‌آهن تبریز جلفا، که مجری آن بودم، نمونه‌ی مناسبی در این زمینه است. تصمیم داشتم مدل جلفا را در کل کشور پیاده کنم، که دوره‌ی من کفاف نداد. در بحث برقی‌سازی، متأسفانه گاهی می‌خواهیم یکباره از کف به اوج برسیم! در حالی‌که ما می‌توانیم با توان داخل و بتدریج، این کار را پیش ببریم. پرداختن به بسیاری موضوعات (از جمله قطارهای حومه‌ای)، قبل از برقی‌سازی، اشتباه بود». از هم‌صحبتی با این پیش‌کسوت بااخلاق و پرتجربه‌، لذت بردم. امیدوارم نسل ما از تجربیات ارزشمند مدیران موفق سابق کشور بتواند به شایستگی استفاده کند. #راه‌آهن #مهندس_افشار کانال «شیفت» در ایتا و تلگرام: eitaa.com/inpt1404 t.me/inpt1404

فقط یک روز خلق پول کشور، بیش‌تر از کل بودجه‌ی عمرانی یک سال شبکه‌ی ریلی کشور! در جلسه‌ی هیئت مدیره‌ی انجمن مهندسی حمل‌ونقل ریلی ایران (۱۴۰۳۱۱۰۱) مباحث مهمی مطرح شد. لابلای کلام، بودجه‌ی سالانه‌ی عمرانی شرکت راه‌آهن ج.ا.ا مورد پرسش قرار گرفت. پاسخ آمد: حدود ۶ هزار میلیارد تومان. فی‌المجلس بسیار متعجب شدم! نه از صِغَر یا کِبَر این عدد؛ بلکه از قیاسی که به ناگاه در ذهنم گذشت. می‌دانید در هر ۲۴ ساعت چقدر "ریال" به نقدینگی کشور افزوده می‌شود؟ ۹ هزار میلیارد تومان! یعنی دقیقه‌ای ۶ میلیارد تومان! که عمده‌ی آن هم به جیب کلان‌سرمایه‌داران می‌رود. با عاملیت "نرخ بهره بر پول" و با شعبده‌بازی ۲۰ هزار شعبه‌ی بانک در خیابان‌ها و محله‌ها و شهرهای سراسر کشور. خلق پول از هیچ، از باد هوا، از کلیک کامپیوتر! فاجعه است. سالانه ۶ همت، به روزانه ۹ همت! اقتصاد بشدت آلوده به ربا، معضل شماره یک کشور، که وقعی هم به آن نهاده نمی‌شود! ریشه‌ی تورم و رشد نرخ ارز، تا تبعیض طبقاتی و معضلات اجتماعی، همین ام‌المسائل است. می‌دانید در یک اقتصاد سالم مبتنی بر اسلام، عدد لازم برای افزوده شدن به کل نقدینگی کشور، چقدر است؟ صفر مطلق! چون نرخ بهره بر پول هست صفر مطلق! چه کنیم عده‌ای اصرار دارند بهره را معلول تورم و کسری بودجه بدانند، و نه علت آن! اگر اولویت اولویت‌های کشور، مبارزه با خلق پول (از طریق محدودیت بازارهای سفته‌بازی نامولّد، و سپس کشاندن نرخ بهره بر پول به صفر درصد) نیست، پس اولویت چیست؟ #پیش‌نیازهای_کلان_اقتصادی #رشد_نقدینگی_باید_متوقف_شود کانال «شیفت» در ایتا و تلگرام: eitaa.com/inpt1404 t.me/inpt1404

🏠 #پنجره | تاکید امروز رهبر انقلاب به اتاق بازرگانی ایران برای گسترش همکاری‌های با کشورهای بزرگ شرقی مثل روسیه و چین. ۱۴۰۳/۱۱/۲ ⚙️ #بخش_خصوصی #پیشگامان_پیشرفت 💻 Farsi.Khamenei.ir

تجربیات جهانی توسعه- ۲۲: کره جنوبی؛ مشروط سازی امتیازات به تغییر رفتار. از رصد دقیق دولت بر کوچک‌ترین تراکنش‌ها، تا طراحی مکانیزم‌های تشویقی و تنبیهی خلاقانه و هوشمند برخی تجربیات زندگی در کره جنوبی، دکتر محسن مؤمنی دانشیار دانشگاه صنعتی اصفهان و جزو ۱٪ دانشمندان برتر جهان در سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ پیوند محتوا کانال «شیفت» در ایتا و تلگرام: eitaa.com/inpt1404 t.me/inpt1404

تجربیات جهانی توسعه- ۲۲: کره جنوبی؛ مشروط سازی امتیازات به تغییر رفتار. از رصد دقیق دولت بر کوچک‌ترین تراکنش‌ها، تا طراحی مکانیزم‌های تشویقی و تنبیهی خلاقانه و هوشمند برخی تجربیات زندگی در کره جنوبی، دکتر محسن مؤمنی دانشیار دانشگاه صنعتی اصفهان و جزو ۱٪ دانشمندان برتر جهان در سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ ۱. رصد کوچکترین تراکنش‌های مالی توسط دولت: کل تراکنش‌های مالی و حتی خرید اجناس و میزان مصرف آن‌ها به تفکیک نفر و خانواده، توسط دولت رصد دقیق می‌شد. بخشی از مالیات اخذ شده از دانشجویان و اقشار کم‌درآمد، بسته به رفتار اقتصادی و مصرف آن‌ها در طول سال، در انتهای سال به آن‌ها بازگردانده می‌شد. یکی از دوستان که برای بازپس‌گیری این مالیات رجوع کرده بود تعریف می‌کرد که جزئیات خریدهایم در سال ثبت و شناسایی شده‌بود. حتی ۳ تخم مرغ که در ۲۰ ژانویه از فلان فروشگاه خریداری کرده بودم! ۲. حمایت هوشمندانه و غیرمستقیم از کسب‌وکارهای خُرد: در شهر اُولسان کره، به هر شهروند یک کارت Ulsan Pay داده می‌شد که آن را ۱۸۰ هزار وون شارژ می‌کردیم، ولی در صورت خرید از بازارهای خُرد و محلی، تا ۲۰۰ هزار وون قابل برداشت بود! خرید از سوپرمارکت‌های بزرگ، مشمول چنین مشوّقی نمی‌شد. بدون این‌که شعار عدالت دهند، از طریق قانون، سیستم را بسمت عدالت و انتفاع کسب‌وکارهای کوچک و آسیب‌پذیر هدایت کرده‌بودند. ۳. هرکه زباله‌اش بیش، مالیاتش بیشتر: مردم حق نداشتند زباله‌های خود را در پلاستیک معمولی قرار دهند، بلکه بایستی پلاستیک‌های رنگی خاص (هر رنگ ویژه یک نوع زباله) با قیمت بالا خریداری کنند. قیمت هر پلاستیک مخصوص زباله، بسته به سایز پلاستیک، بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ وون بود، که عدد بسیار بزرگی است. ۴. مکانیزم تنبیهی شدید تخطی از قانون: تخطی از جداسازی زباله‌های تر و خشک در منزل، مشمول جریمه سنگین شهرداری بود. استفاده از پلاستیک غیر از پلاستیک مخصوص زباله، نیز همین‌طور. یکی از دوستان یکبار زباله‌ی خود را در پلاستیک مشکی معمولی قرار داده بود و بیرون گذاشته بود. فردای آن روز توسط شهرداری، به مبلغ ۱۰۰۰۰۰۰ وون جریمه شد! فرد مذکور از طریق دوربین‌ها و نیز فاکتور چندتکه‌ای داخل زباله‌ها، شناسایی شده بود! همه چیز با دوربین کنترل می‌شد. حتی بازی بچه‌ها در پارک و کوچه‌ها و حرکت خودروها. ۵. فرهنگ‌سازی در مدارس: دانش‌آموزان ملزم به آوردن خاک‌انداز و جارو به مدرسه بودند! وظیفه‌ی تمیز کردن کلاس کل مدارس با خود بچه‌ها بود و اساساً هیچ‌یک از مدارس، مستخدم و نظافت‌چی نداشتند. بین دانش‌آموزان برای نظافت کلاس رقابت ایجاد شده‌بود. حتی در اردوها به دانش‌آموزان پلاستیک داده می‌شد تا زباله‌های کنار رودخانه را جمع‌آوری کنند. هم‌چنین برنامه‌هایی برای تمرین خرید و فروش کالا در مدارس و الزام به کسب سود، وجود داشت. پ.ن.۱: برخی گروهک‌های متنفذ رانت‌محور در ایران، مانع شفاف‌سازی مبتنی بر توازن داده-ستانده هستند؛ بمحض این‌که سخن از کنترل و نظارت دقیق دولت بر گردش پول می‌آید، در رسانه‌هایشان، برای از دست رفتن «اقتصاد آزاد» فریاد وامصیبتا سر می‌دهند! گویی اقتصاد آزاد را با اقتصاد «یله برای سفته‌بازان» اشتباه گرفته‌اند. روزگاری یکی از رؤسای جمهورمان با افتخار می‌گفت: «در حساب​‌های بانکی مردم سرک نمی‌کشیم تا اعتمادشان سلب نشود»! در حالی‌که آن‌هایی که باید از حساب‌کشی نگران باشند، مردم عادی نیستند. پ.ن.۲: نظر آقای دکتر رسول بخشی اقتصاددان: «خلق پول و سپس اخذ مالیات از هر چیز، حتی از سفته بازی، روشی است برای منظم کردن رفتار سرمایه داری تحت تسلط آمریکا که کره و چین و اروپا قادر باشد مازاد تولید کند و به آمریکا هدیه دهد. ما دنبال نسخه غرب نیستیم، ما اقتصاد اسلام را می‌خواهیم که در آن مردم زندگی و انتخابشان آزادانه باشد». #تجربیات_جهانی_توسعه #کره_جنوبی #مکانیزم‌های_تشویقی_و_تنبیهی کانال «شیفت» در ایتا و تلگرام: eitaa.com/inpt1404 t.me/inpt1404