eitaa logo
مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
423 دنبال‌کننده
1هزار عکس
37 ویدیو
23 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
🔻باج‌دهی‌های محمدرضا پهلوی به دولت انگلیس 🔻شاه: مطمئن باشید که بخش زیادی از پولی را که بابت نفت می‌پردازید، به شما برمی‌گردانیم! 🔹خبرنگار:«آیا ایران معادل پولی که بابت نفت از انگلستان دریافت می‌کند، از این کشور کالا خواهد خرید یا خیر؟» شاه:«شاید، شاید بیشتر از این مبلغ، زیرا ما قصد داریم در انگلستان سرمایه‌گذاری کنیم» 🔹خبرنگار :«آیا ایران توانسته است به دولت انگلستان اطمینان دهد که قسمت اعظم پولی را که ما بابت نفت به ایران می‌پردازیم، در صنایع انگلیس سرمایه‌گذاری خواهد کرد؟» شاه:«حتماً...!» 📌روزنامه اطلاعات؛ ۱۰ بهمن ۱۳۵۲ (مصاحبه محمدرضا پهلوی با خبرنگار تلویزیون انگلستان) **** 🕹در دوران افزایش چشمگیر قیمت نفت در اوایل دهه ۱۳۵۰ و سرازیرشدن دلارهای نفتی به خزانه دولت ایران، محمدرضا پهلوی بخش زیادی از این دلارها را از طریق خرید یا اعطای وام، به دولت‌های غربی بازگرداند. پرسش اصلی اینجاست که چرا باید کشور ثروتمندی چون انگلستان از ایران وام دریافت کند؟! پاسخ این سؤال را با کلام امام خمینی(ره) بهتر می‌توانیم بدهیم:«کسی که دست‌نشانده دیگران است، خدمت باید بکند؛ نمی‌تواند نکند...». 👇👇 https://psri.ir/?id=ou1aza7x 🆔 @iran_psri
🔻رضاشاه خطاب به انگلیسی‌ها: کاپیتولاسیون لغو می‌شود ولی شما نگران نباشید! 🔹تاریخ سند: ۱۶ اردیبهشت‌ماه ۱۳۰۷ دفتر مخصوص شاهنشاهی به حکومت خوزستان رمز شود رمز نمره ۴۱۹ راجع به مذاکرات رئیس کمپانی [نفت جنوب] و مسأله الغاء کاپیتولاسیون به عرض خاکپای مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی روحنا فداه رسید. به رئیس کمپانی جواب بدهید که از طرف دولت پیش‌بینی‌های لازم برای حسن جریان امور قضایی[!] شده است و جای نگرانی نیست. معهذا اگر مطلبی باشد باید به مرکز مراجعه و در آنجا مذاکرات به عمل آید. نمره ۲۰۵ - ۱۶ اردیبهشت ۱۳۰۷ 📌اسناد بیشتر در آدرس زیر: https://psri.ir/?id=6v2dg099 🆔 @iran_psri
🔻آیرونساید: رضاخان به من قول داد که به دولت انگلیس خیانت نکند! ژنرال آیرونساید در دفتر یادداشت روزانه خود می‌نویسد: با رضاخان مصاحبه[=صحبت] كردم و او را به طور قطع به فرماندهی قزاق‌ها برگماشتم... مرد روراستی[!] هم هست... دو شرط با او گذاشتم: ۱- كه از پشت سر به من خنجر نزند [= به انگلیس خیانت نكند]... ۲- كه [احمد] شاه نباید به هیچ‌وجه از سلطنت خلع شود. رضا خیلی راحت قول داد و من دست او را فشردم. به اسمایس گفته‌ام كه بگذارد او به تدریج راه بیفتد. 📚ایران و رضاخان؛ به روایت انگلیسی‌ها و به رضایت رضاخان؛ فصلنامه مطالعات تاریخی؛ ش ۳۹؛ ص ۳۰ 🆔 @iran_psri
🔻نورمن وزیرمختار انگلیس و سیدضیاءالدین طباطبایی نخست‌وزیر کودتا 🔹حمایت نورمن از سیدضیاء‌الدین طباطبایی پیش از اعلام الغای قرارداد ۱۹۱۹ به وسیله سیدضیاء، نورمن، به کُرزن وزیر خارجه انگلیس، اطمینان داد که الغای قرارداد واجد معنا نخواهد بود؛ زیرا سیدضیاء محتوای قرارداد را از طریق افسران و مستشاران مالی انگلستان به اجرا خواهد گذاشت و قزاقخانه را با افسران انگلیسی تجدید سازمان خواهد داد. نورمن وزیر مختار انگلیس در ایران به «کرزن» وزیر خارجه کشورش گزارش داد: سیدضیاء قصد دارد ادارۀ امور دو دستگاه اصلی (مالیه و قشون) را به دست انگلیسی‌ها بسپارد. نورمن معتقد بود این سیاست نیز در نهایت می تواند بریتانیا را به بیشتر امتیازهایی که انتظار داشت از قرارداد غیرعملی ۱۹۱۹ به دست آورد، برساند. **** 🔹پیشنهاد نخست‌وزیر کودتا به وزیر‌مختار انگلیس در ایران پس از آنکه سیدضیاء قرارداد ۱۹۱۹ را لغو کرد، به نُرمن [وزیرمختار انگلیس] پیشنهاد نمود مستشاران مالی و افسران نظامی انگلیسی را برای تجدید سازمان و کنترل مالیه و قشون استخدام کند. وی عنوان کرد هدفش از واگذاری دو تشکیلات مهم مالیه و قشون به انگلیسی‌ها، این است که خاک به چشمان بلشویک‌ها و ناراضیان داخلی پاشانده شود. سید ضیاء به نُرمن اطلاع داد اجرای این سیاست، بیشتر امتیازات و منافعی را که بریتانیا انتظار دارد از یک قرارداد غیرعملی [۱۹۱۹] کسب کند، نصیب این کشور خواهد نمود. 📚روزشمار تاریخ معاصر ایران؛ ج۱؛ مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ص ۱۳ 🆔 @iran_psri
🔻یک دیکتاتور، به جای چندین «خان»! 🔻«تغییر سیاست عشایری انگلیس در ایران» و کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ «سیاست تفرقه‌ انداز و حکومت کن» عمده‌ترین ابزار استعمار و امپریالیزم کهنه‌کار جهانی شناخته شده است، اما همین سیاست، در مناطقی مثل ایران که از موقعیت ژئوپلیتیک خاصی بهره می‌گیرد، گاهی موجب اشکال می‌شود، هم‌چنان که قبل از حکومت رضاخان، کنترل خان‌ها و فئودال‌های محلی در ایران، وزارت خارجه انگلستان را سخت به زحمت انداخته بود. حتی رضاخان در اولین سفرش به خوزستان می‌گوید «می‌روم تا آخرین نغمه ملوک‌الطوایفی را از میان بردارم» و این دقیقاً همان چیزی بود که انگلستان طلب می‌کرد. به همین دلیل اینتلیجنتس سرویس انگلستان لازم دید که برای حفظ هندوستان و آب‌های گرم جنوب ایران، همه قدرت‌های کوچک و بزرگ مملکت را به اصطلاح «یک کاسه» کند و به دست یک دیکتاتور بسپارد، تا عملاً به جای این که با ده‌ها نفر خان‌های کوچک سر و کار داشته باشد و برای هر یک از آنها نیز تعدادی مأمور آشکار و نهان به نام مشاور و مستشار یا میهمان و دوست و پناهنده بتراشد و هر سال وجوه زیادی بابت حقوق آنها یا انعام و باج به خان‌ها بپردازد، به وسیله دیکتاتور، همه ابزار حکومتی را به دست گیرد... 📌متن کامل در آدرس زیر: https://psri.ir/?id=87ugwh1a 🆔 @iran_psri
🔻اگر حمایت انگلستان از خائنین ایران نبود مردم همه آنها را نابود کرده بودند 🔻پاسخ صریح آیت‌الله کاشانی به فرستاده ویژه دولت انگلیس 🔹تمام عمال خائن در ایران، چه در دستگاه دولت و چه خارج از دستگاه دولت متصل به یک رشته بوده‌اند و سر آن رشته هم در سفارت انگلیس و دستگاه شرکت استعماری نفت جنوب بوده است. و اگر سیاست استعماری انگلستان از خائنین ایران حمایت نمی‌کرد، سال‌ها بود که مردم تمام آنها را نابود کرده بودند، زیرا تعداد خائنین ایران خیلی کم بوده است، اما حمایت و پشتیبانی انگلستان از آنها خیلی زیاد بوده است 🔹اکنون ۵۰ فرسخ در ۵۰ فرسخ اراضی خوزستان که برای همه نوع کشاورزی و عمران مفید است، بایر افتاده و تاکنون همیشه عمال شرکت نفت به وسایل مختلف متشبث شده‌اند که سد اهواز بسته نشود. اگر خوزستان آباد می‌شد زارعین و کارگران در رفاه و سعادت زندگی می‌کردند و کسی حاضر نمی‌شد برای شرکت سابق نفت با مزد قلیل جان بکند 📌 به نقل از روزنامه اطلاعات؛ ۲۰ و ۲۱ مرداد ۱۳۳۰ 👇👇 https://psri.ir/?id=8b5fiwsk 🆔 @iran_psri
🔻دکتر مصدق: دولت انگلیس فقط متکی به تاکتیک زورگویی است 🔻سخنرانی دکتر محمد مصدق در شورای امنیت سازمان ملل (بخش اول) (به نقل از روزنامه اطلاعات؛ ۲۹ و ۳۰ مهرماه ۱۳۳۰) ما مدت پنج ماه منتظر بودیم تا اینکه دولت انگلیس پیشنهادی که با قانون ملی شدن نفت ایران تطبیق کند به ما بدهد، ولی دولت انگلیس همواره از درِ زور وارد می‌شد. ما در قطعنامه جدید انگلستان علائمی که حاکی از حسن‌نیت برای تجدید مذاکره باشد نمی‌بینیم و برعکس در این قطعنامه مشاهده می‌شود که دولت انگلیس هنوز حاضر نیست حق ما را بشناسد و آن را محترم بشمارد و با ما بر اساس ملی‌شدن نفت مذاکره کند. دولت انگلیس هنوز سعی دارد که رأی غیرعادلانه دادگاه لاهه را به ما تحمیل کند. این دولت چون نمی‌تواند به طور مستقیم و یا غیرمستقیم بر حق حاکمیت ما تجاوز کند، اکنون سعی دارد که شورای امنیت را وادار سازد که ما را از اِعمال حق حاکمیت خود در ایران بازدارد ما حاضر نیستیم برای مدت نامعلومی در اینجا مانده و ناظر همان نمایشات و صحنه‌سازی‌هایی شویم که در تابستان گذشته از طرف میسیون[=هیأت اعزامی] انگلیسی در تهران انجام گردید. شورای امنیت بهتر از ما می‌تواند تشخیص بدهد که آیا ادامه این صحنه‌سازی‌ها به حیثیت و شأن آن لطمه وارد می‌سازد یا خیر. ما چه شفاهاً و چه عملاً تمایل خود را برای تجدید مذاکرات نشان داده‌ایم. لزومی ندارد که به شورای امنیت زحمت داده شود که ما را مجبور سازد که با انگلستان بر سر یک میز بنشینیم و به اصطلاح توافق کنیم، چون تا به حال فقط انگلستان بوده که به طور ناگهانی میزهای مذاکره را ترک می‌گفته و کلیه پیشنهادهای ایران را رد می‌کرده است. پس از ورود به نیویورک باز [هم] ما سعی کردیم که مذاکرات دوستانه را تجدید کنیم ولی این‌بار نیز سعی ما بی‌حاصل بود، زیرا دولت انگلیس فقط متکی به تاکتیک کهنه زورگویی است 📌متن کامل در آدرس زیر: https://psri.ir/?id=lcuycboh 🆔 @iran_psri
🔻دکتر مصدق: قرارداد ۱۹۳۳ با زور و فشار به ما تحمیل شد 🔻سخنرانی دکتر محمد مصدق در شورای امنیت سازمان ملل (بخش دوم) (به نقل از روزنامه اطلاعات؛ اول و دوم آبان‌ماه ۱۳۳۰) ما حاضر نیستیم که راجع به اعتبار قرارداد به اصطلاح ۱۹۳۳ در اینجا مذاکره کنیم. سر گلادوین جِب [نماینده انگلستان] از این فرصت استفاده کرده و قرارداد مزبور را معتبر جلوه می‌کند، در حالی که این کار بسیار غلط و اشتباه است. این قرارداد با زور و فشار به ما تحمیل شده و ما برای آن اعتباری قائل نیستیم. نماینده انگلیس سعی می‌کند اظهارات مرا ضد و نقیض جلوه دهد. وی حاضر نیست در اینجا صریحاً بگوید که انگلستان یک دولت دیکتاتوری به کشور ما تحمیل کرده بود. شرکت سابق نفت در واقع در جامعه ملل[=نیای سازمان ملل] بر ما پیروز آمد و موفق شد مدت قرارداد را تمدید کرده و زنجیرهایی را که دارسی به دست و پای ما انداخته بود، محکم‌تر سازد نماینده انگلیس می‌گوید که اقدامات ما [=دولت ایران] جنون‌آمیز است و ملت ما نیز گول خورده‌اند. وی سپس ما را عجول و هوسران خوانده و می‌گوید که وضع را غیرقابل تحمل کرده‌ایم. او دستگاه قانون‌گزاری ما را دو به هم زن معرفی کرده و ما را سرسخت می‌خواند و مدعی است که برای ما [=دولت انگلستان] راهی نمانده جز اینکه اولتیماتوم صادر کنیم. آقای جِب مدعی است که ما [=دولت ایران] هیچ‌گونه درد و ناله نداریم و فقط مایل هستیم که به شرکت نفت و به دولت انگلیس تهمت وارد کنیم. او ما را مزخرف و نمک‌نشناس[!] خطاب می‌کند. اقدامات ما را افراطی و توأم با استثمار جلوه می‌دهد و مدعی است که ما [=دولت ایران] برای اینکه خود را از غضب مردم نجات دهیم احساسات آنها را علیه خارجی‌ها برمی‌انگیزیم 📌 متن کامل در آدرس زیر: https://psri.ir/?id=ewfeg0fm 🆔 @iran_psri
🔻تفرقه بینداز و حکومت کن! 🔻اختلاف‌افکنی انگلیس در میان طوایف ایرانی محرمانه نمره ۶۰۱ مورخه ۲۶ بهمن [۱۳۰۸] مقام منیع وزارت جلیله داخله حکومت سردشت راپرت می‌دهد مطابق اطلاعاتی که از نواحی حدودی بین‌النهرین[=عراق] می‌رسد گویا کلنل لارنس انگلیسی(۱) اخیراً به کردستان آمده و در نتیجه تحریکات او در ایل پشتدری[=پِشدری](۲) اختلاف تولید گردیده و در زد و خورد چهار نفر از خوانین کوچک آنها با یک نفر رعیت کشته شده است. محض اطلاع عرض شد. ایالت آذربایجان ----------------------------------------------------- ۱- توماس ادوارد لارنس (Thomas Edward Lawrence) افسر مشهور انگلیسی و از جاسوسان زبردست بریتانیا بود. این افسر انگلیسی که به «لورنس عربستان» شهرت یافته، سال‌ها در شبه جزیره عربستان اقامت داشت و از نقطه‌ای به نقطه‌ دیگر می‌رفت. لارنس در حجاز فرهنگ اعراب را مطالعه می‌کرد و نه تنها زبان عربی را به خوبی فرا گرفته بود، بلکه لهجه‌های قبایل مختلف را هم آموخته بود. نقش کلنل لارنس، در وادار ساختن شریف حسین، امیر حجاز، به مخالفت با حکومت عثمانی و گردآوری همه اعراب حجاز در زیر پرچم شریف حسین به نام «ملک‌العرب» را نباید از نظر دور داشت. ۲- ایل پِشدَری نام طوایف کرد ساکن در غرب ایران در اطراف سردشت‌ و مهاباد 👇👇 https://psri.ir/?id=4k781uzk 🆔 @iran_psri
🔻سلطه استعماری انگلیس بر خلیج‌فارس برای سلطه بر خلیج‌فارس، بریتانیا سیاست خاصی بر اساس محورهای زیر در پیش گرفت: الف. ایجاد ضدّیت عرب و عجم اسناد و مدارک تاریخی گویای این واقعیت است که غالب ساکنان سواحل «خلیج‌فارس»، خود را فارس و تابع دولت ایران می‌دانستند. آداب، رسوم و زبان مشترک مردم سواحل علیرغم چند قرن توطئه، نیز مؤید این مطلب بوده و هست. دولت انگلیس برای اینکه یکپارچگی و وحدت مردم را در مقابله با نیروهای بیگانه همان‌طور که در مقابل پرتغالی‌ها عمل شد، از بین ببرد، جدایی و ضدّیت عرب و عجم را در دستور کار خود قرار داد. این طرح در راستای اصل ثابت استعماری «جدایی بینداز و حکومت بکن» بود. توسعه سیاست ضدّ عجمی در میان اعراب منطقه به تدریج تبدیل به ضدّیت با ایران به صورت یک اصل کلی و رایج شد. ب. تحت‌الحمایه کردن اعراب واقعیت این است که در سواحل جنوبی خلیج‌فارس، دولت یا امارت یا ملت وجود نداشت. مردم منطقه ترکیبی از ایرانی، آفریقایی و عرب، با گرایش‌های مذهبی شیعه، سنی و زیدی و اکثریت آنان بادیه‌نشین بودند. جز اسلام و تابعیت ایران در واقع هیچ امر مشترک دیگری بین آنان وجود نداشت. رهبری و امارت مردم این منطقه که در واحدها و آبادی‌های کوچک ساحلی سکنی داشتند در دست شیوخ قبایل و حاکمان محلی‌ای بود که در شکل رسمی و قانونی تابع دولت ایران بودند...بریتانیا برای برقراری امنیت برای کشتی‌های خود و نیز تثبیت سلطه و نفوذ خود در منطقه میان این شیوخ صلح برقرار کرد و آنان را تحت‌الحمایه خود قرار داد. تحت‌الحمایه شدن مناطق جنوبی خلیج‌فارس مقدمه سلطه کامل انگلیس بر این مناطق و جدا شدن آن از ایران و شکل‌گیری هویت عربی و ایجاد طبقه ممتازه ثروتمند مرتبط و مورد حمایت با بریتانیا گردید. 📚برگرفته از: مقاله «خلیج‌فارس در مقابله با استعمار انگلیس»؛ دکتر جواد منصوری؛ همایش ایران و استعمار انگلیس(مجموعه مقالات)؛ جلد سوم 👇👇 https://psri.ir/?id=7qskpa72 🆔 @iran_psri
🔹آمریکا: نمی‌خواهیم جای انگلیس را در خلیج‌فارس بگیریم! 📌روزنامه اطلاعات؛ ۱۲ اسفندماه ۱۳۴۹ **** 🕹 به دنبال تصمیم انگلیس مبنی بر تخلیه نظامی خلیج‌فارس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا رسماً نظر دولت آمریکا را در این مورد اعلام کرد و گفت ایالات متحده در نظر ندارد جایگزین انگلیس در خلیج‌فارس شود. اما وقایع سال‌های آینده نشان داد که این سخن گزافه‌ای بیش نبوده است. 👇👇 https://psri.ir/?id=1rj1yp7v 🆔 @iran_psri
🔻انگلستان اطمینان داده است...! 🔻بخشی از پیام فضل‌الله زاهدی (نخست‌وزیر دولت کودتا) به مناسبت تجدید روابط سیاسی ایران و انگلستان: «...خاطر هم‌وطنان عزیز مستحضر است که در اثر قطع رابطه با انگلستان و بسته‌شدن سفارتخانه‌های مربوطه علاوه بر اینکه پیشرفتی در حل قضیه نفت و رفع اختلافات موجود با شرکت سابق حاصل نشد مشکلاتی نیز ایجاد گردید که ملت نجیب ایران خود به این موضوع وقوف کامل دارد و از ذکر یکایک آن صرف نظر می‌شود...از آنجایی که انگلستان اطمینان داده است در حل قضیه نفت نهایت حسن‌نیت[!] را به خرج دهد تا بتوان راه‌حلی را که کمال آمال و آرزوهای ملی مردم ایران در خصوص منابع طبیعی کشور عزیز ما در آن ملحوظ شده باشد پیدا کرده...دولت تصمیم گرفته است مجدداً روابط دوستانه و عادی را با دولت مزبور برقرار سازد تا بدین‌وسیله بتواند با رعایت کامل قانون ملی‌شدن صنعت نفت[!] اختلافات موجوده را حل کرده، ضمناً قادر باشد که محصول نفت خود را مستقلاً به طریقی که منافع کشور در آن ملحوظ شده باشد به بازارهای جهان عرضه بدارد...» 📌روزنامه اطلاعات؛ ۱۵ آذرماه ۱۳۳۲ مطالب بیشتر در آدرس زیر: https://psri.ir/?id=jkfhsnvx 🆔 @iran_psri