📌مرثیهای برای میراث
"اندر حکایت پادشاه لخت ثبت جهانی یزد و بلایی که سودای سود بر سر هویت بافت سنتی یزد آورد"
همه چیز از ثبت جهانی یزد شروع شد؛ اتفاقی که خیلی زود به تیتر اول رسانهها تبدیل شد و تا مدتها سوژه بیلبوردهای شهری بود.
مسئولین دست به کار شدند و بودجهها برای گردشگرپسند شدن شهر سرازیر شد. بعد از سالها دیوارهای بیرونی خانهها کاهگل تازه به خود دید، درهای قدیمی رنگآمیزی شد و المانها و نمادها، جاهای خالی را پر کرد؛ المانهایی که البته بعضا با هویت بومی شهر نسبت مشخصی نداشتند.
گام بعدی تدارک دیدن مراکز مختلف خدماتی برای گردشگران بود؛ خانههایی که به خاطر اقتضائات زندگی مدرن، مانند ماشینرو نبودن محل، سالها خاک خورده بودند یا به خاطر قیمت پایین، محل زندگی اتباع و سالمندان شده بودند حالا ارزشمند شده بودند. افراد غیرمحلی و بعضا غیریزدی خانههای مستهلک قدیمی را با قیمتهای پایین خریداری میکردند و آنها را به خانه بومگردی، هتل و کافه تبدیل میکردند.
از طرفی هم مغازههای فروش خرت و پرتهای قدیمی و گردشگرپسند، جای دکانهای قدیمی که وظیفهشان خدماترسانی به ساکنان بافت بود را گرفته بودند. دیگر بافت عملا از محیطی برای زندگی به محیطی فانتزی برای گردش تبدیل شده بود.
نام شهر جهانی یزد در کنار شهرهایی چون اصفهان و شیراز به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری ایران در صفحات بین المللی مطرح شد.
چرخ گردشگری یزد به حرکت درآمده بود؛ اما چرخ هویت بافت سنتی یزد در حال ایستادن بود؛ بافتی که زمانی در آن زیست اجتماعی رونق داشت؛ مساجد و تکیههایش شلوغ و پررونق بود؛ چراغ روضههای خانگیاش در هیچ یک از روزهای سال، حتی عید نوروز خاموش نمیشد؛ بازارش محل کسب رزق و روزی حلال و تولید بود و بافتی که ساکنانش مردم بومی همان محلات بودند، حالا شده بود یک کالای زینتی بزک کرده بی هویت.
با روی کار آمدن دولت جدید امیدها برای احیای هویت بافت زنده شد؛ حرف ما این بود که چرا سود و منفعت اقتصادی ملاک عمل شده و فرهنگ و پیوستهای فرهنگی در پروژههای گردشگری دیده نمی شود؛ امید داشتیم این حرف شنیده شود اما انگار ویروس منحوس توسعه سمش را در گوشها چکاندهبود و دیگر گوش شنوایی برای شنیدن این حرفها نبود و متاسفانه شد آنچه که نباید میشد؛ نبایدی که نتیجه اش را در نوروز گذشته دیدیم و کماکان نیز میبینیم.
#سودای_سود
#علی_اصغر_مرتضایی_راد
@noghtewirgool
✅پایگاه هنری محتوایی ایرانیوم یزد
::در معرض تشعشع ایرانیوم باشید::
🌱 @iraniyom_yazd