سلسله یادداشت های «جستجوی عدالت در قرآن»؛ قسمت اول
نویسنده:دکتر احمد اولیائی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
تأمل در قرآن کریم کاری به غایت دشوار است بخصوص زمانی که در باب موضوعی پیچیده همچون عدالت اجتماعی باشد. ماه مبارک رمضان و اهمیت عدالت اجتماعی بهانه خوبی است تا تأملاتی کوتاه درین باب داشته باشیم. ان شاء الله در این ماه که بهار قرآن است سلسله یادداشت هایی را با عنوان «جستجوی عدالت در قرآن» تقدیم میکنم که البته تأملی بیش نیست و نیازمند کمک دیگران برای اصلاح و تکمیل.
روش شناسی فهم دیدگاه قرآن پیرامون مفهومی که تطور مفهومی در بستر تاریخ داشته و اکنون در زمره مفاهیم مدرن هم بشمار می رود، خود کار سختی ست. البته عدالت اجتماعی برخلاف مفاهیمی مانند «حزب» است. حزب و تحزب در اندیشه سیاسی مدرن به یک معناست و با آنچه در قرآن مانند آیه «فَإِنَّ حِزۡبَ ٱللَّهِ هُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ» آمده تفاوت دارد. اما عدالت اجتماعی در طول تاریخ وجود داشته و حداقلی از ارتکاز مشترک مفهومی را در میان مکاتب، متون و اندیشه ها دارد. با این حال باید به تفاوت دو مبنای گسست در اندیشه کوئنتین اسکینر (Quentin Skinner) و مبنای پیوست در نظر آرتور لاوجوی (Arthur Lovejoy) توجه کرد؛ مبنای گسست که معتقد است مفاهیم، زمانمند و مکانمند هستند و قدرت انتقال تاریخی ندارند و مبنای پیوست که مفاهیم را دارای اتحاد معنایی در طول تاریخ می داند.
با تمام توضیحات فوق بنظر عدالت اجتماعی را نمی توان بدون توجه به پرسش های امروزینش مانند دعوای خیر (good) و حق (right)، عاملیت عدالت و ... در قرآن جستجو کرد. از طرف دیگر مرور آیه های متعدد مرتبط با عدالت مانند نحل ۹۰، ص۲۶، مائده ۸، حدید۲۵، شوری۱۵، اعراف ۲۹، نساء۱۳۵، ممتحنه ۸، یونس ۴۷، انعام ۱۵، نساء ۵۸، حجرات ۹، مائده ۴۲، انعام ۱۵۲، اعراف ۸۵، هود ۸۴، اعراف ۱۸۱، بقره ۲۱۳، رحمن ۸ و ... نیز باید انجام شود تا یک میدان معنایی شکل گرفته و معنای عدالت اجتماعی قرآنی از آن استخراج شود. البته پیمودن هر دو مسیر کار سختی است.
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
🔴مروری بر بیانات رهبر انقلاب در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی ۱۴۰۲/۰۱/۰۱
💠درباره تحوّل
🔄تحوّل یعنی دگرگونی.
🚨آنچه دشمن دنبالش است و اسمش را دگرگونی میگذارد، عبارت است از تغییر هویّت جمهوری اسلامی
❌هدف آنها حذف همهی چیزهایی است که مردم را به یاد انقلاب و به یاد اسلام میاندازد؛ اسلام ناب و اسلام انقلابی.
📍به طور خلاصه، هدف دشمن تبدیل مردمسالاریِ اسلامی به یک حکومت باب میل استکبار است.
❇️آنچه بنده از کلمهی تحوّل به عنوان تحوّل اراده میکنم، عبارت است از:
✅تغییر بخشها و نقاط معیوب؛ چه در نظام اسلامی، چه در جامعهی ایرانی.
🏷ملزومات تحول:
1️⃣اعتماد به نفس ملّی
👌ملّتی که اعتماد به نفس دارد، میتواند اقدامات تحوّلی را بخوبی به سرانجام برساند؛
🗣مسئولان این ملّت هم جرئت میکنند که دم از تحوّل بزنند و اقدام به تحوّل بکنند.
2️⃣هوشیاری
⭕️اگر هوشیار نباشیم، غافل باشیم، به عنوان تحوّل، به نام تحوّل ممکن است به نقاط قوّت خودمان ضربه بزنیم.
🏷نقاط قوّت جامعهی ما چیست؟
↙️یکی از مهمترین نقاط قوّت:
📌استحکام بنیهی درونی نظام اسلامی و ملّت ایران
⁉️نشانهی این استحکام چیست؟
1️⃣غلبهی ملّت ایران بر زنجیرهی خصومتهای پیدرپیِ چنددهساله و مقاومت در مقابل توطئههای بزرگ
2️⃣پیشرفتهای بزرگ ملّت ایران
♦️همه این پیشرفتها در دوران تحریم بود:
❇️پیشرفتهای علمی و فنّاوری [در زمینه:]
🔹نانو
🔸زیستفنّاوری
🔹سلامت
🔸هستهای
🔹هوافضا
🔸دفاعی
❇️پیشرفت در حوزهی زیرساختهای کشور
❇️پیشرفت در حوزهی روابط خارجی
👇امّا در کنار اینها نقاط ضعفی هم وجود دارد.
🏷درباره نقاط ضعف کشور
⭕️بخشهایی که نیاز به تحول دارند:
1️⃣اقتصاد کشور
📍اقتصاد کشور انصافاً یکی از نقاط ضعف ما است.
❌مشکلات اقتصاد ما:
📌تصدّیگری دولتی
📌وابستگی به صادرات نفت خام
📌وابستگی به دلار
📌رشد اقتصادی ضعیف در دهه ۹۰
📌فکر نکردن روی راههای مشارکت مردم در مسائل اقتصادی
📌کمتحرّکی در تجارت خارجی
📉مهار تورّم متوقّف است به افزایش تولید و افزایش تولید، دست مردم است.
2️⃣بخش تقنین
🔍سیاستهای کلّی تقنین ابلاغ شده است؛ این سیاستها بایستی مورد توجّه قرار بگیرد و قانونگذاری به شکل کامل و سنجیدهتر از آنچه امروز انجام میگیرد، انجام بگیرد.
↙️در جنگ ترکیبی، دشمن از:
⭕️رسانه
⭕️عامل فرهنگی
⭕️عامل امنیّتی
⭕️نفوذ
⭕️عامل اقتصادی
🔻استفاده میکند برای اینکه ملّت را:
👈در محاصره قرار بدهد،
👈دچار یأس کند،
👈از نیروی خودش غافل کند.
👊ملّت ایران به همهی کسانی که در اغتشاشات اخیر [مردم را] تحریک کردند یا از اغتشاشات حمایت کردند، سیلی زد و به حول و قوّهی الهی در آینده هم ملّت ایران به دشمنانش سیلی خواهد زد.
🎙بنده قاطعاً اعلام میکنم که ملّت ایران:
✅قوی است
✅در حال پیشرفت است
✅قادر بر رفع عیوب خود است
✅قادر به ایجاد تحوّل است
✅جبههی مقاومت را حمایت میکند.
♦️ما حمایت از جبههی مقاومت را صریحاً اعلام میکنیم و حضور در جنگ اوکراین را قاطعاً رد میکنیم. جنگ اوکراین را در واقع آمریکا راه انداخت؛ برای گسترش ناتو به سمت شرق.
🏷درباره بعضی عیوب خود ما مردم که باید برطرف شود
1️⃣اسراف
2️⃣تجمّلگرایی افراطی
3️⃣تعصّب نداشتن درباره تولیدات داخلی
4️⃣نبود اغماض و گذشت در جاهایی که لازم است
💠یک توصیه مهم
✅ همهی کسانی که توانایی سخن گفتن با مردم را دارند و رسانه در اختیارشان است، امیدآفرینی کنند.
📌امیدآفرینی، خودفریبی نیست... در کنار بیان ضعفها بایستی امیدآفرینی هم بشود، آینده و افق روشن در مقابل چشم قرار بگیرد و نشان داده بشود.
❇️وضع ما بحمدالله وضع خوبی است... درست عکس وضعیّت ما را امروز در این منطقه، دشمن سرسخت ما یعنی دولت آمریکا دارد... متحیّرند که در منطقه بمانند یا از منطقه بروند.
🍀خدا را شکر میکنیم بر اینکه راه ما روشن است، بصیرت ما برجا است، گامهای ما بحمدالله محکم و استوار است و دشمن ما دچار ضعف است.
🟩 پروردگارا! روزبهروز بر این موفّقیّتها بیفزا. پروردگارا! امام بزرگوار ما را که این راه را به روی ما باز کرد، با اولیائت محشور کن. پروردگارا! شهدای عزیز ما را که توانستند این حرکت عظیم را به نتیجه برسانند، با پیغمبر، با شهدای صدر اسلام محشور بفرما. پروردگارا! قلب ولیّات و حجّتت، ولیّعصر (ارواحنا فداه) را از ما راضی کن؛ دعا و شفاعت او را شامل حال ما بفرما؛ ملّت ما را همواره سربلند و عزیز و خوشبخت قرار بده.
🔹🔹🔹🔹🔹
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
🔰گزیدهای از انعکاس خبر انتشار کتاب «اصول و قواعد استنباط ائمه(ع) از قرآن» در خبرگزاریها و پایگاههای خبری 👇
✅ خبرگزاری صدا و سیما
🌐 www.iribnews.ir/00Ft7u
✅ خبرگزاری مهر
🌐 mehrnews.com/xZKpk
✅ خبرگزاری ایبنا
🌐 www.ibna.ir/fa/naghli/334211/
✅ خبرگزاری ایلنا
🌐 www.ilna.ir/fa/tiny/news-1339938
✅ خبرگزاری ایکنا
🌐 iqna.ir/00HJup
✅ خبرگزاری ابنا
🌐 fa.abna24.com/story/1352012
✅ خبرگزاری شفقنا
🌐 fa.shafaqna.com/news/1541328/
✅ خبرگزاری حوزه
🌐 hawzahnews.com/xc9bK
✅ خبرگزاری رسا
🌐 rasanews.ir/0034E0
✅ کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
🌐 b2n.ir/p97524
✅ خبرگزاری دفاع مقدس
🌐 defapress.ir/fa/news/578633/
✅ پایگاه خبری قم پرس
🌐 qumpress.ir/view/388804/
✅ ادیان نیوز
🌐 adyannews.com/145172/tafsir-of-the-quran/
📚 سفر بر اساس آموزه های قرآن و اهل بیت علیهم السلام
🔹تکامل انسانی از مهمترین رسالتهای پیامبران است. بشر زمانی به قلههای تکامل خواهد رسید که زندگیاش در عرصه ایمان و عمل توحیدی گردد و دستیابی به چنین زندگی هنگامی فراهم خواهد شد که سبک و شیوه زندگی در حوزههای گوناگونِ فردی و اجتماعی بر پایههای مستحکم ...
✍نویسنده: عیسی عیسی زاده
📚تهیه کننده: پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
🎯مطالعه در اپلیکیشن پژوهان
🌐https://pajoohaan.ir/document/3424-سفر-بر-اساس-آموزه-های-قرآن-و-اهل-بیت-علیهم-السلام
#خبر
#گزارش_خبري
تلاوت به قصد اثرگذاری باشد نه آوازخوانی
حضرت آیتالله العظمی خامنهای هدف از تلاوت مطلوب را اثرگذاری آن بر مخاطب دانستند و فرمودند: در این نوع تلاوت، از همان ابتدا باید نیتتان اثرگذاری بر مخاطب باشد كه در این حالت باید خود قاری اول از همه، از خواندن قرآن تأثیر بپذیرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر امروز در اولین روز ماه مبارك رمضان و در محفل نورانی انس با قرآن كه با حضور شماری از قاریان و اساتید ممتاز و فعالان قرآنی برگزار شد، آمیخته شدن مجالس تلاوت قرآن با ترجمه و تفسیر آیات را برای انتقال مفاهیم و مضامین قرآنی به مستمعین و اثرگذاری بر آنها، ضروری خواندند و متخصصان و فعالان قرآنی را به تلاش برای یافتن شیوههای این مسئله مهم فراخواندند.
حضرت آیتالله خامنهای با شكرگزاری به درگاه پروردگار كریم بهخاطر برخورداری ایران از نعمت وجود قاریان فراوانِ برجسته، خوشخوان و صحیحخوان و آشنا با شیوههای خوب تلاوت گفتند: بر اساس گزارشها، رشد شاخص قرآن در كشور بیشتر از همه شاخصها است كه این امر مایه خرسندی عمیق است.
ایشان قاریان قرآن را به علت رساندن پیام خداوند به دلهای مردم، دارای رسالت و مقامی برجسته و افتخارآمیز دانستند و افزودند: استماع و شنیدن قرآن، كاری واجب و لازمه ایمان به پروردگار و زمینهساز جلب رحمت الهی است كه امكان تدبّر و تفكر در آیات الهی را هم فراهم می كند، بنابراین باید در كار تلاوت و استماع قرآن جدیت داشت.
رهبر انقلاب در همین زمینه به عموم مردم توصیه كردند بهگونهای عمل كنند كه هر روز حتی اگر شده یك صفحه از قرآن را بخوانند.
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی»
(قسمت دوم: خودِ گسسته)
نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
گسستگی از همنوعان، از همکاران و همسایگان و اختلال در روابط با دیگرهای انسانی، برخاسته از اختلال انسان در درونِ خود است، و اساسا کسی که از خود گسسته است نمیتواند با دیگران پیوندی انسانی داشته باشد. این اختلال نفسی یا گسست خودازخود به مثابه مبنا و اساس در اختلالات روابط انسانی، به گونههای مختلفی رخ میدهد که برخی از آنها در قرآن در قالب «نسیان خود» (انساهم انفسهم)، «سفاهت نفس/تحمیق خود» (سفه نفسه)، و «بخل از خود» (شُحّ/بخل نفسه) بیان شده است. براساس آیۀ «وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ » (19/ حشر) یا «نسوالله فنسیهم» (67 / توبه)، این نوع از گسستگی درونی و نسیان خود برخاسته از گسستگی از خداست. «آنگاه که انسان خدا را فراموش کرد اسمای حسنی و صفات علیای او را نیز فراموش میکند، فقر و حاجت ذاتی خود را به خدا از یاد میبرد، و نفس خود را مستقل در هستی میپندارد و اسباب طبیعی عالم را نیز صاحب استقلال در تأثیر میپندارد.» همین پندار و توهم از فردهای مستقل از خدا، گسستهای انسانی و رویکردهای فردگرایانه را بیشتر و عمیقتر میکند.
نکته مهم اینکه، خطاب آیه جمع است و نه فرد. تا زمانی که جامعه در جمعیت خود، رویکرد ایمانی دارد، متذکر به ریشه و اصل خود، و ذاکرِ خدا و متذکر به نعمتهای الهی (به ذکر لفظی و به ذکر قلبی) است، ریشههای الهیاتی و عرفانی، ریشههای هستیشناختی، و ریشههای تاریخی و تمدنی خود را نیز بهتر میشناسد و از آن دور نمیافتد. و آنگاه که جامعه در جمعیت ایمانیاش، متذکر هویت و هستی خود است، همواره در یک پیوستگی اصیل و تنیده به نظام هستی قرار پیدا می کند و از آن رهگذر میتواند با جوامع دیگر، با ملتهای دیگر به نوعی از پیوستگی الهی و توحیدی دست پیدا بکند. براین اساس برای تنظیم مناسبات خود با دیگران، در گام نخست باید خودشناسی و خودسازی را جدی تلقی کرد و آن را البته نه فقط در منابر و مساجد (با راندمانهای صرفا عبادی امروزش) بلکه باید در نظام آموزشی و پرورشی و بلکه در کلیت نظام فرهنگی نهادینه کرد.
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز دوم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎تماشا در یوتیوب
🌐https://youtu.be/ekv8b8zPkFA
❎مشاهده در آپارات
http://m.aparat.com/v/rHYzt
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12871
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#کلیپ | #محفل
✅ مالزی چگونه اسلامی شد؟
حجتالاسلام دکتر حمید پارسانیا
▪️آقای نقیب العطّاس، اندیشمند کشور مالزی اینگونه تحلیل میکند که مالاییها (یک چهارم مسلمانان جهان) بدون مواجهه سیاسی و نظامی مسلمانان و در فرایند ارتباطات فرهنگی و تجاری به جهان اسلام پیوستند.
▪️هر فرهنگی بتواند مفاهیم پایهایاش را درون فرهنگ دیگری مستقر کند، فروپاشی در آن فرهنگ رخ میدهد. ولو آن فرهنگِ دیگر، فرهنگی باشد که از حیث سیاسی مهاجم است.
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 دفع بلا با دعا
🔹 حضرت آیتالله خامنهای: یک روایت از حضرت سجاد علیهالسّلام است که میفرماید: «الدّعاء یدفع البلاء نازل و ما لم ینزل.» هم بلایی که به سوی شما آمده است با دعا دفع میشود و هم بلایی که نیامده است. یعنی اگر دعا نکنید، آن بلا متوجّه شما خواهد شد.
#بهار_معنویت
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
📣📢
3️⃣ سومین جلسه از دوره معنویت و زندگی
🎙 استاد احمد شاکرنژاد
🏷 موضوع: معنویت دینی و معنویت جدید و سکولار (کلیات)
🗓 رمضان ۱۴۰۲، ۵ فروردین ساعت: ۱۷:۰۰
https://hekmat.academy/tv/
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
📣📢
4️⃣ چهارمین جلسه از دوره معنویت و زندگی
🎙 استاد احمد شاکرنژاد
🏷 موضوع: معنویت دینی و معنویت جدید و سکولار (تفاوت آموزهها)
🗓 رمضان ۱۴۰۲، ۶ فروردین ساعت: ۱۷:۰۰
https://hekmat.academy/tv/
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی»
(قسمت سوم: خودِ سفیه و سفاهت مدرن)
نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
سفیه به کسی میگویند که فاقد حلم و فاقد علم باشد و در برابر ناملایمات و یا در برابر نقطههای ابهام و اشکال، افسارش گسیخته شود و کف نفسش را از دست بدهد. نبود حلم در برخورد با دیگران و شتابهای نابخردانه در عکسالعملهای روزانه، یکی از عوامل اصلی در گسست از دیگران و نزاع با دیگران است.
«سفاهت» در قرآن، اقسامی دارد: سفیه اعتقادی یا سفاهتهای روشنفکرانه (مانند وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا)؛ سفیه اخلاقی یا ارزشهای سفیهانه (وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ) که در این آیه، نفاق به مثابه سفاهت و منافق به مثابه انسان سفیه تعریف شده است) سفیه اجتماعی (قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُوا أَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللَّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللَّهِ) که در آن فرد در مناسبات اجتماعی مرتکب رفتارهای بیخردانه در نسبت با همنوعان میشود. البته نوعی از سفاهت نیز در قرآن داریم که سفیه فقهی یا سفیه حقوقی است که به کسانی گفته می شود که در جهت حفظ مال، سبک عقل هستند. از این منظر،هر کس مال خود را حفظ نکند سفیه است، و حتی اگر در صدقه دادن دچار افراط و تفریط شود، به نوعی از سفاهت مبتلا شده است.
بر اساس برخی آیات قرآنی، «سفاهت نفس» پدیدهای خودکرده و خودخواسته است (مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ، کسی که خود را به سفاهت میزند یا دچار تحمیق نفس میگردد. آیۀ 130 از سورۀ بقره) و آدمی خود، خود را تحمیق میکند و آنجا که میتواند دانا باشد، نادانی را برمیگزیند و آنجا که میتواند کفّ نفس داشته باشد، افسار رها میکند و خود را به سفاهت میزند.
اکنون نکتۀ مهم در روابط انسانی و بلکه در فضای ارتباطاتی امروز، همین «سفاهت اخلاقی» و «سفاهت اجتماعی» و گاه البته «سفاهت سیاسی» است که آدمی را هم جهول و هم عنود و نیز عجول میسازد و او را به گسست از خود، خدا، و دیگرهای انسانی سوق میدهد. دراین باره یکی از زمینههای تحمیق نفس، خود را در معرض دادهها و پاسخهای مزدحم قراردادن است بیآنکه ملاکی برای راستی و ناراستی داشته باشد و بی آنکه توانی برای تشخیص صواب از خطا داشته باشد که «اذا ازدحم الجواب خفی الصواب» (شلوغی و ازدحام جواب، موجب گم شدن صواب میشود).
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز سوم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎مشاهده در آپارات
https://www.aparat.com/v/qWo6i
🎧از رادیو پژوهش بشنوید
🌐http://dte.bz/Tsucf
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12871
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی»
(قسمت چهارم: اهل «خوض»)
نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
«خوض» به فرورفتن در آب گفته میشود. این معنا در قرآن (در 9 آیه)، نوعا برای غور کردن در امور ناپسند بکار رفته است. مثلا آیات 11 و 12 از سورۀ طور به این معنا اشاره میکند که «فَوَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ، الَّذِينَ هُمْ فِي خَوْضٍ يَلْعَبُونَ. پس واى بر تكذيبكنندگان در آن روز. همانان که با فرو رفتن [در گفتار و کردار باطل با حقایق] بازی می کنند.) همین طور آیۀ 91 از سورۀ انعام (ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ آنها را بگذار تا به بازیچه خود فرو روند) به موضوع غرق شدن در غفلتهای دنیا اشاره کرده است و تأکید میکند که آنها را رها کن. راهکار «رهاکردن» و «همراهی نکردن خائضین» (ذَرهُم) در آیۀ دیگر نیز گوشزد شده است که وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّىٰ يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذًا مِثْلُهُمْ (و البتّه [خدا] در كتاب [قرآن] بر شما نازل كرده كه: هر گاه شنيديد آيات خدا مورد انكار و ريشخند قرار مىگيرد، با آنان منشينيد تا به سخنى غير از آن درآيند، چرا كه در اين صورت شما هم مثل آنان خواهيد بود.)
نکته قابل توجه اینکه، نوعا در آیات مربوط به خوض، مطلق خوض آمده و قیدی برای آن ذکر نشده است که «چه خوضی» و «خوض در چه»؟ حداکثر گفته شده است که آنها را در کفرِ به آیات رهایشان کن تا در حرف دیگری خوض نمایند. گویا اساسا خوض کردن، فرو رفتن، و غورکردن در یک چیز مشخصی نیست، بلکه خوض در هرپیشآمد باطل است. افرادی که از هر ناپسندی به هر ناپسند دیگری فرو میروند و در این فرورفتنها نه منطق روشنی دارند، نه هدف معلوم و نه برنامه مشخصی دارند. به بیان دیگر، این غور کردنهای سفیهانه و سرگردان اساسش بر غفلت، پوچی، و بدی است و آدمی را از هر سیئه به سیئهای دیگر و از آن بدی به سمت بدیهای بیشتر سوق میدهد و سرانجام او را غرق خود میسازد.
غرقشدن در فرایند خوض به صورت طبیعی، پیدرپی و بسیار سریع رخ میدهد و آنگاه فرد خائض آنچنان محاط بر خطا میشود (بَلَىٰ مَنْ كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيئَتُهُ فَأُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ. 81/ بقره. آری، هر کس اعمالی زشت اندوخت و کردار بدش به او احاطه نمود چنین کسانی اهل دوزخاند) که امکان رهایی و آزادی را نوعا پیدا نمیکند.
بدینسان غرقه شدن خائضین، نه برای نیل به یک هدف و نه برای تحصیل چیزی است، بلکه خود خوض کردنها و گمگشتنها، خود هدف است، هدفی سفیهانه برای سرگرمی و گذران وقتهای زندگی. با این توضیح میتوان گفت که در میان جمعیت خائضین و در معیت و همراهی با خائضین نمیتوان به یک نظم اجتماعی، نظم انسانی، و نظم اخلاقی دست پیدا کرد و حتی نمیتوان به سمت ساخت جامعهای معنادار و با هویت پیش رفت.
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎مشاهده در آپارات
https://www.aparat.com/v/2WC6k
🎧از رادیو پژوهش بشنوید
🌐http://dte.bz/g1tX8
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12881
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
🔺سلسله نشستهای علمی درآمدی به اخلاق قرآنی (انجمن علمی معارف دانشگاه شهید بهشتی)
✅عنوان: تفسیر اخلاقی مسئله شرور از دیدگاه قرآن
✔️دکتر محمدعلی مبینی؛ دانشیار فلسفه اخلاق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
📅زمان: یکشنبه ۶ فروردین؛ ساعت ۲۱
👈لینک ورود: https://webinaronline.ir/Link/S2314189309
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
چرا خداوند به مردان آزادی داده است ولی خانم ها از آزادی برخوردار نیستند؟
🎙کارشناس: حجت الاسلام محمدی
⏹کاری از پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن-پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
هدایت شده از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
📣📢
4️⃣ چهارمین جلسه از دوره معنویت و زندگی
🎙 استاد احمد شاکرنژاد
🏷 موضوع: معنویت دینی و معنویت جدید و سکولار (تفاوت آموزهها)
🗓 رمضان ۱۴۰۲، ۶ فروردین ساعت: ۱۷:۰۰
https://hekmat.academy/tv/
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
تأملات قرآنی در باب «روابط انسانی»
(قسمت پنجم: بسیارگوشدهندگان)
نویسنده:دکتر حبیب الله بابایی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
منبع: کانال ایتای ایشان
سمّاع در قرآن به معنای «کثیر الاستماع» است. سماع کسی است که بیش از اندازه به او گفته میشود و او بیش از اندازه میشنود. در بیان قرآن، سَمّاع معنای مثبتی ندارد. سماع در قرآن به معنای استماع زیاد است نه برای فهم و درک عمیق، بلکه یا برای تکذیب زیاد و یا برای ترویج و شایع کردن دروغهای شنیدهشده (لسان العرب).
لفظ «سمّاع» در قرآن چهار بار تکرار شده است و همه به همین دو معنای «شنیدن زیاد اکاذیب» (لَوْ خَرَجُوا فِيكُمْ مَا زَادُوكُمْ إِلَّا خَبَالًا وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ، (47 توبه) و یا «شنیدن زیاد سخن حق برای تکذیبهای پیدرپی آن» (سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ (42 مائده) آنها بسیار به سخنان تو گوش میدهند تا آن را تکذیب کنند(ترجمه آیت الله مکارم) بکار رفته است. شنیدن زیاد دروغ و ترویج پیوسته اکاذیب، گاه بخاطر زیرکیهای منافقانه است و گاهی هم ممکن است بموجب حالت عامیانه و سادهلوحانه فرد است که صرفا میشنود و شنیدههای دروغ را سادهلوحانه تبدیل به شایعه میکند و یا شنیدههای راست را دوباره بخاطر سادگیهایش تکذیب میکند.
شایان توجه است که «سماع» در قرآن را شاید بتوان به نوعی در تقابل با «اُذُن» در آیۀ (وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ ۚ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ. 61 / توبه. و از منافقان کسانی هستند که همواره پیامبر را آزار می دهند، و می گویند: شخص زود باور و نسبت به سخن این و آن سراپا گوش است. بگو: او در جهت مصلحت شما سراپا گوش و زود باور خوبی است، به خدا ایمان دارد و فقط به مؤمنان اعتماد می ورزد، و برای کسانی از شما که ایمان آورده اند، رحمت است) تصور کرد. در این آیه، اُذُن به «خیر» اضافه شده است و معنای آن این است که سرتاپا گوش بودن پیامبر و شنوا بودن او در مورد چیزی است که خیر شما در آن است، مثلا وحی خدا را میشنود که مایۀ خیر شماست و از مومنین خیرخواهیشان را میشنود که باز مایۀ خیرشماست. (ر.ک: المیزان).
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💎 تفسیر دعای روز پنجم ماه مبارک رمضان
👈 حجت الاسلام والمسلمین لک زایی معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی
❎مشاهده در آپارات
https://www.aparat.com/v/E9OXU
🎧از رادیو پژوهش بشنوید
🌐http://dte.bz/T4qRI
💮 منتظر تفسیر دعای هر روز ماه رمضان باشید.
https://eitaa.com/isca24/12887
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📒جرعه ای از قرآن کریم
✅نقش حکومت و حاکمان در قرآنی شدن سبک زندکی
🎙کارشناس برنامه: حجت الاسلام عیسی عیسی زاده
▪️عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
📒مجری: پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/