🔰حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی:
⬅️مردمی بودن راز ماندگاری عاشورا
🌐سرمقاله ای از حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی مدیر گروه و عضو هیأت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی در روزنامه شرق:
🔵به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اسلام تمدنی، حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی مدیر گروه و عضو هیأت علمی گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی در سرمقاله ای که در روزنامه شرق در تاریخ یکشنبه ۱۷ شهریور ۱۳۹۸ منتشر شده است گفت:
▶️ماندگاری واقعه تلخ عاشورا در طول تاریخ علت های متعددی داشته است که تنها راه بقاء آن توجه به تداوم آن علت هاست. علت هایی هم چون: مردمی بودن؛ پاک و زلال بودن؛ جاذبه داشتن؛ قابل فهم همگان بودن و…که می توان علاوه بر این ها از نقش شخصیت خالص و ناب امام حسین علیه السلام و یاران اش از یک سو و ره آوردهای معرفتی و اخلاقی آن از سوی دیگر نیز یاد کرد که مانائی این واقعه تلخ را تا به امروز تضمین کرده اند.در این میان از دو نکته مهم در راستای جاوانگی این واقعه نباید غفلت کرد که چندی است با چالش مواجه شده اند.
عاشورا به مثابه یک امر مردمی
⏹عاشورا را باید فراتر از نهادها دید و نباید به هیچ نهادی آن را گره زد. گرچه عاشورا در ارتباطی دو سویه با نهاد روحانیت هم به آن سود رسانده است و هم از آن کام گرفته است اما گره زدن این دو به بکدیگر خطای فاحشی است که توسط برخی در حال دامن زدن است.
عاشورا را مردم با تمام فراز و فرودها و اوج و حضیض ها همانند آب زلالی از لابلای تمام سنگلاخ ها و گاه سدها گذر داده اند و تا به امروز رسانده اند و باید تلاش کرد همین گونه آن را ادامه داد. عموم مسلمانان چه شیعیان و چه اهل سنت؛ چه در ایران و چه در عراق؛ چه در هند و چه در پاکستان و…عاشورا را از خویش می دانستند و خود را موظف به حفظ آن و انتقال آن به نسل های پس از خویش می دانستند.
💠اما اتفاق ناگواری که در حال رخ دادن است تلاش برخی برای نهادینه کردن عاشورا است. عاشورا نهضت بود و باید نهضت بماند. در این سه دهه اخیر حداقل در کشورما تجربه نهادینه کردن عاشورا و تلاش برای مدیریت آن با حجم فراوانی پیگیری شد که از تولید و تکثیر مرثیه خوانانی با اهداف ویژه تا هدایت عاشورا به سمت و سویه های خاص -که البته همه آن ها جز آسیب هایی برای عاشورا ره آورد دیگری نداشته اند – می توان یاد کرد.
نگرانی برخی مراجع شیعی از توسعه و تکثیر غیر طبیعی نهادهایی مثل مراثی خوانان و تبدیل آن ها به جایگزینی برای نهاد سنتی روحانیت که در این برهه خاص اتفاق افتاد را نباید ساده انگاشت.
آن چه باید به صورتی جدی یادآوری کرد این است که ورود برخی نهادهای حاکمیتی که عملاً به کمرنگ شدن نقش مردم در این واقعه منجر شده است در درازمدت نه تنها به نفع عاشورا نیست بلکه حتماً آسیب های متعددی را به دنبال خواهد داشت.
⏹به گمان نگارنده حتی ورود نهادهای دوزیستی (مردمی – دولتی) مثل شهرداری ها نیز از این قاعده مستثنی نیست بلکه در درازمدت نقش تخریبی خود را نشان خواهد داد. مردم باید همانند گذشته احساس کنند حسین (علیه السلام) از آنِ همگان است و عاشورا را باید همگان زنده نگه دارند و خود را اخلاقاً بدان موظف بدانند.
در این میان از نقش خطرناک ترویج و تبلیغ شکلی خاص از بازخوانی عاشورا و نگاهداشت محرم در وسائل ارتباط جمعی و …نیز نباید غفلت کرد که گویا میل شان به تثبیت یک قرائت و یک نگاه و یک تقریر از عاشورا است و معتقدند تنها قرائت و تنها قالب مورد پسند خالق عاشورا همان است که ایشان گمان می کنند غافل از این که تکثر قرائت ها و تقریرها عاملی مهم در ماندگاری عاشورا بوده است.
⏹دهه محرم به مثابه امری تکرار ناشدنی
چندی است توسط برخی در کنار دهه محرم دهه سازی های متعددی شروع شده است که نگرانی پاره ای از مراجع محترم تقلید را نیز به دنبال داشته است. دهه سازی های غیر طبیعی آسیب های چندی را به دنبال دارد که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد:
🔼ادامه را از لینک زیر مطالعه کنید
🌐http://yon.ir/hbMF8
#پژوهشکده_اسلام_تمدنی
#علی_شفیعی
#سر_مقاله
#عاشورا
💠https://eitaa.com/isca24/5202
بررسی تاریخی روزه عاشورا در صدراسلام.pdf
373.2K
🌐بررسی تاریخی روزه روز عاشورا در صدر اسلام
✳️نویسندگان:حمیدرضا مطهری،مهدی رفیعا.
❇️منتشر شده در فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ اسلام،سال سیزدهم، شماره چهارم سال 1391،شماره 52.
⬛️دلالتهای سیاسی منابع قیام امام حسین (ع)
▶️حجتالاسلام نجف لکزایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در یادداشتی برای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به دلالتهای سیاسی منابع قیام امام حسین (ع) پرداخته است.
🔰دلالتهای سیاسی منابع قیام امام حسین (ع)
🔵خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم- حجتالاسلام نجف لکزایی: حرکت امام حسین (ع) از اواخر ماه رجب از مدینه شروع شد و تا روز عاشورا در کربلا به طول انجامید که حدودا شش ماه را در برمیگیرد. در رابطه با این شش ماه آثار بسیاری خلق شده است و بدین جهت مردم غالبا امام حسین (ع) را با همین شش ماه و بلکه با دهه محرم میشناسند. آثاری که به این شش ماه مربوط میشوند را به لحاظ رویکرد و دلالتهای سیاسیشان به صورت ویژه طبقهبندی میکنیم.
🌐در رابطه با منابع مرتبط با این شش ماه، چهار موج تولید ادبیات اتفاق افتاده است:
▶️▶️موج اول از همان سال 61 هجری یا قرن اول شروع میشود و تا قرن هفتم را در برمیگیرد که تقریبا پایان این مدت با مقتل «سید بن طاووس» است به نام کتاب مشهور «الملهوف». (که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نیز در رابطه با این کتاب تحقیق بسیار خوبی انجام شده و منتشر شده است).
منابعی که در این دوره اول داریم، منابع جامعی است که در آنها هم به ابعاد احساسی و هم به ابعاد اندیشهای و فکری و هم به ابعاد قرآنی و همینطور ابعاد سیاسی نهضت و قیام امام حسین(ع) توجه شده است. مثلا «ارشاد شیخ مفید» در همین مقطع است. حتی برخی آثاری که غیر شیعیان خلق کردند مثل «مقاتل الطالبیین» مربوط به همین دوره است.
💠مقطع دوم که از قرن هشتم تا اواخر دوره قاجاریه را دربرمیگیرد، در این مقطع ابعاد احساسی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و ابعاد اندیشهای، فکری و سیاسیِ نهضت و قیام امام حسین(ع) به حاشیه میرود؛ که شاید بتوان گفت شاخصترین اثری که در این دوره تولید شده، «روضهالشهدا کاشفی» است.
▶️دوره سوم نیز از اواخر قاجاریه تا دهههای قبل از انقلاب اسلامی و پس از انقلاب را شامل میشود. در این دوره آثاری که خلق میشود، چند رویکر دارد، یکی از این رویکردها رویکرد آسیبشناسانه است؛ مثل آثار شهید مطهری و مقام معظم رهبری. «حماسه حسینی» از شهید مطهری و «همرزمان حسین» از مقام معظم رهبری نمونههایی از منابع تولیدی این دوره هستند.
این آسیبشناسی متوجه دوره دوم است. یعنی این دوره بازگشتی دارد به دوره اول. (یعنی 7 قرن اول بعد از حادثه عاشورا). در این دوره ادبیات دوره دوم را آسیب شناسی میکنند و به مباحثی میپردازند که باعث شده مباحث فکری و سیاسی و اندیشهای در دوره دوم کمفروغ شود.
🌐موج چهارم را هم داریم که در سالهای اخیر پررنگ شده و آن بازگشت به موج دوم و پررنگ شدن ابعاد احساسی است. قمه زدن و تکیه و تاکید بر بعد مناسکی به شکل پررنگ و مقابله با دلالتهای سیاسی و حماسی قیام از شاخصهای این رویکرد میباشد.
✅دلالتهای سیاسی ادبیات موج اول و سوم پررنگ است. در حالی که منابع دسته دوم و چهارم نه تنها دلالت سیاسی و حماسی ایجابی ندارد، بلکه میتوانیم بگوییم دلالتهای سیاست ستیزانه هم دارد.
#پژوهشگاه_علوم_وفرهنگ_اسلامی
#نجف_لک_زایی
#مصاحبه_علمی
🔰https://eitaa.com/isca24/5206
کتاب فرهنگ عاشورایی (11 جلد) آخرین نماز سالار شهیدان را در کتابخوان پژوهان ببینید.
pajoohaan.ir/document/655