نشستهای چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی گزارش نشست علمی انقلاب اسلامی و رشد و پیشرفت همه جانبه پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

نشستهای چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی گزارش نشست علمی انقلاب اسلامی و رشد و پیشرفت همه جانبه نشست علمی انقلاب اسلامی و رشد و پیشرفت همه جانبه در روز پنجشنبه ۲۲ شهریورماه با حضور دکتر علیرضا صدرا به عنوان ارائه دهنده و دکتر شریف لک زایی به عنوان دبیر علمی در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. دکتر علیرضا صدرا، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در این نشست با اظهار این که چهل سالگی، سن پختگی است اظهار داشت: ما از الگوی امت (مردم)، امام و مکتب سخن می گوییم که پیشینه آن به مدنیت ایرانی و مکتب دینی مدنی اسلام باز می گردد. در انقلاب اسلامی، ساختار حکومت از سلطنت به جمهوریت تغییر یافت و ایرانیت، اسلامیت و جمهوریت با همدیگر ترکیب شدند و یک جمهوری معتدله را تشکیل دادند. در انقلاب اسلامی، هم جمهوریت بک تجربه جدیدی است که در کنار اسلام قرار گرفته و هم برای اسلام یک تجربه جدیدی است. ایشان با بیان این که انقلاب اسلامی از مرحله تأسیس نظام فراتر رفته و به مرحله تحکیم و توسعه رسیده است اظهار داشت: اساس قرار دادن قانون اساسی و حضور و مشارکت مردم در مرحله اول است. از این رو جمهور اهمیت زیادی دارد. جنگ را هم جمهور اداره کرد. تا زمانی که مردم و بسیج شکل نگرفت و وارد نشد، پیروزی هم حاصل نشد. پس از جنگ هم مشارکت و حضور مردم همچنان باقی است. درواقع پیشرفت با حضور مردم در صحنه اتفاق افتاده است و جمهوریت نقش اساسی دارد. از این رو باید از جمهوری دفاعی سخن گفت. ایشان با تأکید بر این که در مرحلۀ الگو سازی ما باید به توسعه اقتصادی و ایجاد تعادل به صورت همزمان بیندیشیم گفت: باید بین عرضه و تقاضا تعادل برقرار شود و این کار هم باید توسط دولت انجام شود. استاد دانشگاه تهران تأکید کرد: ما از نظر زیرساخت قوی هستیم و مکتب اسلام، تمدن ساز است که در جمهوری اسلامی به هم آمیخته و قدرت تمدن سازی در اینجا وجود دارد. همچنین ما در بینش و منش قوی هستیم اما در بخش ساختارها مشکل داریم. بخشی از مشکل ناشی از قوانین متعارضی است که در مجلس به تصویب رسیده است. همچنین برای اجرای قوانین با سلیقه حاکم هستیم و در مدیریت های اجرایی هم مشکل وجود دارد که باید حل شود. ایشان با تأکید بر این که دولت جمهوری شده اما نگاه جمهوری نشده است یادآور شد: باید برای رفع این مشکلات از یک مدل ترکیبی کمک بگیریم که عبارت است از فرهنگ هیئتی و مدیریت شبکه ای و خوشه ای. این مدل می تواند بخشی از مشکلات مدیریتی را حل نماید. البته یک خطر که جمهوری ها را تهدید می کند عوام سالاری و عوام زدگی است. ایشان در ضمن بحث برخی نمونه های پیشرفت را که پس از انقلاب اتقاف افتاده است بیان کرد. در ادامۀ نشست، حاضران، به بیان مطالب و پرسشهای خود پرداختند. همچنین، دکتر شریف لک زایی، دبیر علمی این نشست، در ابتدا ضمن عرض خیر مقدم و خوش آمدگویی، به معرفی سخنران پرداخت و اظهار داشت، ایشان افزون بر سابقه نمایندگی مجلس شورای اسلامی و استادی دانشگاه هم اینک مسؤولیت اندیشکده سیاست در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را برعهده دارد و دغدغۀ بحثهای پیشرفت و طراحی الگوی سیاسی متناسب برای پیشرفت را دارد. سپس از ایشان تقاضا شد که بحث خود را در موضوع اعلام شده ارائه دهد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در تکریم رییس سابق پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی: توانمندسازی علوم اسلامی از مسائل مهم دفتر تبلیغات اسلامی است پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در تکریم رییس سابق پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی: توانمندسازی علوم اسلامی از مسائل مهم دفتر تبلیغات اسلامی است به دنبال پذیرش استعفای حجت الاسلام و المسلمین عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی و معرفی سرپرست جدید این پژوهشکده توسط رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مراسم تکریم رییس سابق پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی با حضور هیات رییسه پژوهشگاه ۱۰ صبح شنبه ۲۴ شهریور در تالار امام مهدی (عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، برگزار گردید. در این مراسم حجت الاسلام و المسلمین لک زایی، ریاست پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ضمن تقدیر از زحمات مدیریت سابق پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، فعالیتهای پژوهشکده را عامل تقویت کننده دیگر پژوهشکده ها بر شمرد و تصریح کرد: نوین بودن فعالیتهای پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، وظایف را سنگین تر کرده که تلاش بیشتری را می‌طلبد چرا که هم در مرحله آموزش و معرفی و هم در موضوع برگزاری کارگاه ها و نشست های علمی و کرسی ها بایستی بیشتر از پیش فعالیت داشت. معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، توانمند سازی علوم اسلامی را از مسائل و دغدغه های مهم دفتر تبلیغات اسلامی عنوان کرد و افزود: این مهم در افق داخلی و خارجی از ویژه ترین ماموریت های پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی است که بایستی در سیاستها و فعالیتهای پژوهشکده نمود داشته و محور اصلی قرار گیرد. عضو هیات رییسه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، فعالیتهای انجام شده در دوران مدیریت حجت الاسلام سلیمانی را مثبت دانسته و گفت: یکی از کارهای مهم در این زمان راه اندازی پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی بود که ثمره تلاشها و همکاری های موفق این مجموعه است و بایستی این کوشش با تضارب آرا در شورای علمی گروه ها سپس شورای پژوهشی پژوهشکده، قوی تر و منسجم تر ادامه یابد. در مواردی که اختلاف نظر وجود دارد بعد از تصویب روش واحد عملی، دیگر نظریات با برگزاری نشست و کرسی ها به بوته نقد گذاشته شود تا مباحث علمی پویا و هدفمند باشد. در ابتدای این جلسه، حجج اسلام یعقوب نژاد و سلیمانی بهبهانی طی سخنان کوتاهی بر همکاری هرچه بیشتر اعضای محترم هیات علمی، محققان و کارشناسان پژوهشکده در جهت هم افزایی نیروها تاکید کردند. قابل ذکر است در حکم سرپرستی این پژوهشکده که ۱۲ شهریور سال‌جاری صادرشده بود، آمده است: حجت‌الاسلام والمسلمین جناب آقای محمدهادی یعقوب نژاد(دام عزه) نظر به مراتب علمی و پژوهشی و مدیریتی جناب عالی به موجب این حکم به سمت «سرپرست پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی» منصوب می‌شوید. انتظار می‌رود با تعامل با معاونت ها، پژوهشکده ها، مراکز، گروه های علمی و کتابخانه های پژوهشگاه و نیز مراکز علمی و پژوهشی مرتبط بیرونی، در ارتقای جایگاه و تقویت مرجعیت علمی پژوهشکده در میان مراکز علمی – پژوهشی تلاش نمایید. رسمیت بخشی به جایگاه علمی پژوهشکده، اهتمام به بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای ارتقای سطح علمی فعالیت ها، شناسایی جدیدترین فنون مدیریت اطلاعات و دانش و به کارگیری آن در عرصه دین پژوهی در فضای مجازی و همکاری گسترده با نشر دیجیتال آثار از جمله موارد مورد تأکید است. بر خود لازم می دانم از تلاش های جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای عبدالرحیم سلیمانی در دوره تصدی مدیریت پژوهشکده تقدیر و تشکر نمایم.

گفتگو با عضو هیأت علمی پژوهشگاه به مناسبت ایام شهادت امام حسین ع مصاف حق و باطل در هميشه تاریخ پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

گفتگو با عضو هیأت علمی پژوهشگاه به مناسبت ایام شهادت امام حسین ع مصاف حق و باطل در هميشه تاریخ حجت الاسلام خدامراد سلیمیان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی درباره مصاف حق و باطل در همیشه تاریخ می گوید: مواجهه حق و باطل در گستره تاریخ، همواره محلّ بحث و نظر تاریخ نویسان و متخصصان حوزه های تاریخی بوده است. آنچه در گزارشهای تاریخی و آموزه های دینی در اختیار هست، حکایت از رویارویی حق و باطل در مقاطع زندگی بشر دارد و سرآغاز این مقابله، رویارویی فرزندان بلافصل آدم، یعنی هابیل و قابیل بوده است. اگر چه در این رویارویی، طرف باطل به ظاهر، چیره شد، اما این رویارویی همچنان در مسیر تاریخ به راه خود ادامه داد تا جایی که در شرایط مختلف هر دوره، نوع این مواجهه متفاوت شد. در ادامه: پیامبران الهی در مجموعِ اهداف خود، هدفی بزرگ به عنوان هدایت مخالفان و در صورت نپذیرفتن مبارزه با آنها را در دستور کار خود داشتند. این مواجهه حق و باطل در هماره تاریخ و پیامبران بزرگ الهی با گزارشهایی که امروزه در آیات قرآن در اختیار ما قرار گرفته، قابل استفاده است. رویارویی پیامبران بزرگی چون حضرت ابراهیم(ع)، حضرت موسی(ع) و رسول خدا(ص)در برابر باطل نمونه های روشنی از این مقابله است. اگر چه به حسب شرایط، این رویارویی، گونه های مختلفی به خود گرفت، اما در حقیقتِ حق بودن حق و باطل بودن باطل تغییری صورت نگرفت و اینکه حسب شرایط مختلف گاهی پیروزی از آن حق و گاهی از آن باطل بود. پیامبران الهی با بهره گرفتن از همه ظرفیتهای ممکن تلاش کردند تا با هدایت بشر به سوی سعادت، جبهه حق را همواره تقویت نمایند که نمود این تقویت را می توان در آموزه های اسلامی و به طور خاص در سنت رسول اکرم(ص) به روشنی ملاحظه کرد. جنگهایی که پیامبر(ص) در برابر کفار و مشرکان داشتند که هدف نهایی در آن، برطرف کردن موانع از سر راه حق جویان و حقیقت خواهان بود. این رویارویی پس از پیامبر(ص)نیز به شکلهای مختلف در سیره معصومین(ع)تبلور یافت. امیرمؤمنان علی(ع)در مدت اندک حاکمیت خود همواره در برابر جریانهای باطل از همه ابزار ممکن بهره برد تا ضمن نابودی باطل، حقانیت حقایق دینی را ابراز و اظهار کند. امروزه جزییات مقابله امام علی(ع)در عرصه های مختلف می تواند پرده از حقانیت علی(ع) و بطلان جریانهای مقابل آن حضرت بر دارد. پس از این دوره کوتاه، امام مجتبی(ع) در تأسی به پیامبر(ص) و پدر بزرگوار خود نیز به دنبال اقامه حق بود، اما شرایط، محذورها و محدودیتهایی را بر آن حضرت تحمیل کرد؛ به گونه ای که به ناگزیر برای حفظ اساس اسلام با اهل باطل مدارا کرد که امروزه در گزارشهای تاریخی تعاملات آن حضرت، شرایط تحمیلی و محذورها به روشنی به چشم می آید، اما این شرایط پس از شهادت امام مجتبی(ع)، رفته رفته شکل دیگری به خود گرفت و می رفت تا باطل در لباس حق بر مردم مستضعف، خود را به طور کامل حاکم کند که در اینجا امام حسین(ع) بر اساس مسؤولیت شرعی و انسانی خود، زمینه را برای یک اتفاق بزرگ در ابراز حقیقت در برابر نفاق و ریا فراهم کرد. مواجهه امام حسین(ع) با دستگاه حاکمه که رویارویی حقیقت با باطل بود، سنت الهی را با تمام ویژگی های خود به نمایش گذاشت. اگر چه به ظاهر باطل در صحنه کربلا پیروز شده بود، اما هدف گذاری حسین بن علی(ع) را تا پایان تاریخ کامل کرد و آن درسهایی بود که او به انسانهای آزادی خواه داد. امروزه نمونه های روشنی از این درس آموزی‌ها را می توان در میان انسانهای آزادی خواه، اگر چه غیر مسلمان، به روشنی ملاحظه کرد که پایه های ستم و بیداد را همواره به لرزه در آورده است و همین می تواند نشان از پیروزی حسین بن علی(ع) در تمام ابعاد در آن حادثه بزرگ داشته باشد. حقیقتِ عزت خواهی به عنوان اساسی ترین رکن قیام حسین بن علی(ع)همواره سرلوحه رفتارهای شیعه و دیگر علاقه مندان به آن حضرت بوده و خواهد بود. آنچه که نگرانی‌های جبهه باطل را به طور جدی در پیش رو قرار می دهد، تأسی و درس آموزی از این حادثه بزرگ است و دشمن برای جلوگیری از این درس آموزی با همه وجود در عرصه مقابله با این باور حاضر شده است. نکته قابل توجهی که به عنوان یک آسیب اساسی می تواند هدف بالای قیام عاشورا را تحت تأثیر قرار دهد، برخی پندارهای نادرستی است که بر این تحول بزرگ و نقل آن وارد شده است. امروزه دشمنان این فرهنگ، خرسند خواهند شد که ببینند برخی با بی توجهی به فلسفه قیام حسین بن علی(ع) صرفاً به نقل برخی از حکایتها آن هم در قالبهای عجیب اکتفا می کنند.

بی شک دشمنان از اینکه شعار «هیهات منا الذله» حسین بن علی(ع) جای خود را به برخی از رفتارهای نه چندان پذیرفته شده داده، بسی شادمان و خوشحال هستند و این مسأله می طلبد که علاقه مندان به این فرهنگ عاشورایی، با بازگشت به محتوای فاخر این قیام بزرگ، آموزه های آن را سرلوحه رفتار خود قرار دهند که همان نرفتن زیر بار ظلم و ستم است. فراموش نکنیم که قیام جهانی حسین بن علی(ع) در ظهر عاشورا نه آنکه به پایان نرسید، بلکه در یک نمود متفاوتی آغاز شد و آن ابلاغ حقایق این ایمان برای کسانی بود که در آن گستره به ظاهر کوچک حضور نداشتند

گزارش نشست علمی انقلاب اسلامی و توسعه علوم و معارف قرآن کریم پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

گزارش نشست علمی انقلاب اسلامی و توسعه علوم و معارف قرآن کریم حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدعلی مهدوی‌راد در نشست «انقلاب اسلامی و توسعه علوم و معارف قرآن کریم» به ارائه دیدگاه‌های خود پیرامون علوم و معارف قرآن پس از انقلاب پرداخت. به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی؛ نشست علمی «انقلاب اسلامی و توسعه معارف قرآن کریم» به همت پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن و مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل پژوهشگاه در تاریخ ۱۹شهریور برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی مهدوی‌راد به عنوان ارائه دهنده و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدصادق یوسفی مقدم به عنوان دبیر علمی در این نشست علمی حضور داشتند. در ابتدای این نشست حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدصادق یوسفی مقدم گزارشی از فعالیت‌های پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن را به صورت اجمالی ارائه نمود: تعداد پژوهش های در دست تحقیق ۶۹ عنوان؛ کتب منتشر شده مکتوب۱۰۸ عنوان (۲۱۴ جلد)؛ کتب منتشر شده دیجیتال۱۸۲ جلد؛ کتب ارسال شده به نشر۴۰ عنوان؛ مقالات علمی پژوهشی۵۵ عنوان؛ مقالات دائره المعارف و فرهنگ نامه۴۹۵۰ عنوان؛ آثار برگزیده۱۶ اثر؛ کرسی، نشست و سمینار۷۸ عنوان؛ نرم افزارهای تولیدی پژوهشکده فرهنگ قرآن۲۵ عنوان؛ همایشهای برگزارش شده۳ عنوان؛ شرکت فعال در نمایشگاه بین المللی قرآن کریم تهران از دومین نمایشگاه تا کنون و نمایشگاه های ملی قرآنی در شهرهای مختلف. وی در ادامه گزارشی از فعالیت های قرآنی دیگر بخش‌های دفتر همچون دانشگاه باقرالعلوم، و دیگر شعب دفتر تبلیغات اسلامی از جمله شعبه مشهد، اصفهان و خوزستان ارائه نمودند. در ادامه نشست حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدعلی مهدوی‌راد به نقش انقلاب اسلامی در مطالعات و پژوهش‌های قرآنی پرداخت. وی ابتدا به وضعیت علوم و معارف قرآن در بخش ملفوظ و مکتوب پیش از انقلاب اشاره کرد. پیش از انقلاب وضعیت درس تفسیر اینگونه بود که فقط آیت الله خزعلی درس تفسیر داشتند و مدتها بعد آیت الله مشکینی نیز درس تفسیر شروع کردند. برخی جلسات خصوصی تفسیر هم وجود داشت مانند جلساتی که آقایان احمدی میانه‌جی، روحانی و آذری قمی داشتند. در مشهد یه جلسه تفسیر مانند دروس حوزه از شنبه تا چهارشنبه بود: درس تفسیر میرزا جواد آقای تهرانی و یک جلسه تفسیر در پنجشنبه و جمعه آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب که نوارهای یک بخش از تفسیرهای مقام معظم رهبری پیدا شده است که سوره توبه می‌باشد و منتشر شده است. * حوزه مکتوب علوم قرآنی پیش از انقلاب در حد صفر وی افزود: پیش از انقلاب در حوزه مکتوب در حد صفر یا کمی بالاتر بودیم. در حوزه مکتوب در علوم قرآنی پیش از انقلاب هیچ نداشتیم. هنگامی که کمالی دزفولی قانون تفسیر را نوشت این تنها کتابی بود که در حوزه علوم قرآنی نوشته شد و پس از آن، ثقل اکبر و تاریخ تفسیر را نوشت. بعد از انقلاب هر سه را خلاصه کرد و با عنوان شناخت قرآن منتشر کرد. بعد از انقلاب نیز تا حدود ده سال آثاری در زمینه علوم قرآن نداریم. تفسیرهای شیعه حتی تفسیر المیزان علوم قرآن ندارند. آیت الله خویی برای پرکردن این خلا کتاب بیان را نوشتند. قبل از انقلاب علامه طباطبایی در مدت زمانی که در تبریز حضور داشتند یک تفسیر برای نشان دادن موافقت حدیث و قرآن نوشتند با عنوان البیان فی مواقفه الحدیث مع القرآن. هنگامی که به قم تشریف آوردند، تفسیر المیزان را نوشتند که بهترین، واقع‌نگرترین و به روزترین تفسیر تاریخ است. این تفسیر مهمترین اثر را در فضای فکری جامعه ما گذاشت. کارهای فردی هم صورت گرفته است مانند قاموس قرآن. شاگردان علامه طباطبایی مانند آیت الله جوادی آملی، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله سبحانی، از قبل انقلاب با بهره گیری از مکتب تفسیری علامه طباطبایی کار تفسیر را شروع کردند.

تاب «تفسیر تاریخ عاشورا» تألیف محمدجواد صاحبی، عضو شورای علمی پژوهشکده تاریخ و سیره، منتشر شد. پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24

کتاب «تفسیر تاریخ عاشورا» منتشر شد کتاب «تفسیر تاریخ عاشورا» تألیف محمدجواد صاحبی، عضو شورای علمی پژوهشکده تاریخ و سیره، منتشر شد. مؤلف این اثر ۵۱۲ صفحه ای، با تکیه بر اسناد تاریخی و با رویکردی تحلیلی به موضوعاتی نظیر تحولات فرهنگی اجتماعی جامعه قبل از حادثه عاشورا، حوادث رخ داده در دل این واقعه، رفتارهای طرفین و ... پرداخته است.

آثار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با موضوع شهادت امام حسین ع و حادثه کربلا پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پیام رسان داخلی eitaa.com/isca24