eitaa logo
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
1.9هزار دنبال‌کننده
7.8هزار عکس
727 ویدیو
218 فایل
پایگاه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی www.isca.ac.ir پایگاه رادیو پژوهش http://radio.isca.ac.ir کانال رسمی آرشیو صوت پژوهشگاه @isca_seda کانال رسمی پژوهشگاه در پیام رسان ایتا https://eitaa.com/isca24 ارتباط با مدیر و ارسال مطلب @isca25
مشاهده در ایتا
دانلود
🔷نکوداشت سیدجعفر مرتضی| یوسفی غروی: تالیفات سیدجعفر مرتضی خلا موجود در زمینه تاریخ شیعه را پر کرد 🔶شفقنا- استاد تاریخ اسلام گفت: کتاب تاریخ اسلام علامه سیدجعفر مرتضی خلا موجود در حوزه علمیه شیعی را پر کرد. ▪️به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، آیت الله یوسفی غروی در آئین نکوداشت علامه سید جعفر مرتضی عاملی که در سالن شیخ طوسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: اوایل سال ۱۳۵۰ که بنده از حوزه نجف به قم آمدم، ایشان هم در قم بودند، شب های پنجشنبه در جلسه هفتگی دفتر آیت الله سید محمدمهدی روحانی حاضر می شدیم و فروعاتی مطرح می شد؛ ایشان هم به روال جلسات فقهی، فرعی را مطرح می کردند و فرصتی نمی دادند که بحث دیگری شود و من به دلیل همسایگی از این مجلس استفاده می کردم. او افزود: در دوران بعثی ها، سید جعفر مرتضی مدت کمی به نجف مشرف شده بودند و بعثی ها نسبت به طلاب عرب زبان بویژه طلاب لبنانی فشار وارد می کردند و توقع همکاری را داشتند و لذا ایشان از حوزه نجف به قم مشرف شدند. 🔳کارشناس تاریخ اسلام تشریح کرد: در همان ایام شش روزه ای که بعثی ها به آقایان مهلت داده بودند که با آنها همکاری کنند یا از عراق بروند، دیدم که طلاب برای استخاره نزد مرحوم آسید اعلاء سبزواری می رفتند، استخاره ایشان هم قرآنی بود و من خیلی این جمله را از ایشان شنیدم بویژه بعد از گذشت شش روز مهلت که وسیله خروج از نجف به راحتی مهیا نبود و عده زیادی بدون اختیار جا ماندند، که می گفت: «چون اکثر استخاره ها خوب آمده بنظرم رسیده است کسانی در این دو حوزه بوده و هستند که نمی خواهند جدا شوند و به حوزه دیگری بروند اما خداوند خواسته است که میان این دو حوزه تلاقح افکاری انجام گیرد». بنابر این کلمه ایشان آثار و برکاتی بر حوزه ها مترتب شد و عده ای از حوزویان نجف به قم مشرف شدند و منشا آثار و برکات فراوانی شدند بنابراین خوب است پایان نامه ای در مورد تاریخ و آثار و برکات حوزه ها بنویسد. 🔹او به تاریخ قلم به دست شدن سیدجعفر مرتضی در زمینه تاریخ اشاره کرد و گفت: بعد از آمدن عده ای از طلاب نجف به قم، محدود دراسات الاسلامیه ای راه افتاده بود و از ایشان خواستند تاریخ اسلام را با دید تشیع تدریس کنند و برای نشان دادن آسانی این کار کتاب فروغ ابدیت آیت الله سبحانی را به ایشان پیشنهاد کردند که ایشان ابتدا پذیرفته بودند و بعد به یکسری اختلافات نظر با ایشان برخورد کرده بود. یوسفی غروی با اشاره به پاسخ آیت الله سبحانی در کتاب دوجلدی فروغ ابدیت به مقاله فروغ جاویدان در مکتب اسلام گفت: سیدجعفر مرتضی معتقد بودند که آیت الله سبحانی اشتغالات اصلی ایشان در فقه و اصول است و تاریخ اشتغالات فرعی ایشان است. 🔷او ادامه داد: سیدجعفر مرتضی تصمیم گرفتند کار را از سر بگیرند، به طور اتفاقی همان ایام مقاله ای راجع به منشا تاریخ هجرت نوشته شده بود و بین سید جعفر مرتضی و آیت الله سبحانی اختلاف نظری افتاد. استاد تاریخ اسلام عنوان کرد: تا پیروزی انقلاب، چهار جلد در چاپخانه خیام چاپ کردند و بعد از انقلاب دو کتاب دیگر هم نوشتند و در انتشارات جامعه مدرسین تمام ۶ جلد چاپ شد. ▪️او در پایان با اشاره به دوره تاریخ اسلام علامه مجلسی در سه قرن پیش تاکید کرد: جای کتاب جامع پیرامون تاریخ شیعه در حوزه شیعی خالی بود و سیدجعفر مرتضی با کتاب تاریخ اسلام خود این خلا را پر کرد. 🔹فایل صوتی را دریافت کنید 🌐https://eitaa.com/isca24/6369
💠نکوداشت سیدجعفر مرتضی| مهدوی راد: قدرت تحقیق و تتبع علامه سیدجعفر مرتضی حیرت آور است 🔷استاد دانشگاه تهران با بی نظیرخواندن شخصیت سیدجعفر مرتضی عاملی گفت: قدرت تحقیق و تتبع ایشان حیرت آور است و همسان مجموعه شخصیت ایشان وجود ندارد. 🔶حجت الاسلام والمسلمین مهدوی راد در آئین نکوداشت علامه سید جعفر مرتضی عاملی که در سالن شیخ طوسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، بیان داشت: سیدجعفر مرتضی روح لطیفی داشت و خیلی متواضع و فروتن بود؛ او به تاریخ و بحث های تاریخی به صورت جریانی نگاه می کرد و پیوندهایی که بین حوادث ایجاد می کرد در کشف دستهای آلوده و نشان دادن چگونگی کارکرد آنها خیلی مهم بود. ❎او ادامه داد: مهمترین نکته ای که سیدجعفر مرتضی به آن توجه داشت، بازی جریان اموی با تاریخ اسلام بود، گرچه افراد دیگری هم به این مساله پرداختند اما ایشان اولین کسی بود که این مساله را از نگاه و زاویه دیگری مورد بررسی قرار داده و این جهالت ها را پیگیری و معرفی کرد. 💠استاد دانشگاه تهران با اشاره به روایات جعلی پیرامون تاریخ اسلام گفت: براساس ده ها مفسر و مولف و مورخ و صحابی در دل تاریخ اسلام کار کردند و برخی اوقات این نقل ها اینقدر زیاد است که برخی بزرگان ما جرات نزدیک شدن به آن را ندارند اما سیدجعفر مرتضی توانست از کنار انبوه این نقلها بگذرد و به اصل قصّه برسد. 💠او یکی از ابزار مهم علامه سیدجعفر مرتضی در نقد جریان های تاریخی را آیات قرآن عنوان کرد و افزود: مرحوم سیدجعفر مرتضی مفسر قابل توجهی بود و در سال های اخیر هفته ای دو روز به دفتر حزب الله می رفت و تفسیر می گفت. 💠مهدوی راد با اشاره به تفسیر دو سوره انسان و ضحی توسط علامه سیدجعفر مرتضی بیان داشت: ایشان در بحث تفسیر یک آیه، آنها را به یک بستر تاریخی پیوند می زد؛ به عنوان نمونه در سوره ضحی ماجرای فترت را بحث کرده و نشان داده که هیچ پایه تاریخی ندارد. 💠او به داستان سفر پیامبر اکرم در نوجوانی و ملاقات با بحیرای مسیحی اشاره و عنوان کرد: سیدجعفر مرتضی حواشی داستان بحیرا را نمی پذیرد و اصل آن را هم مشکوک می داند. ایشان از نظر تاریخی ثابت می کند که ابوبکر در این سفر همراه پیامبر نیست و امکان ندارد وجود داشته باشد. ✅استاد حوزه علمیه قم به ورود سیدجعفر مرتضی به ماجرای روزه عاشورا اشاره کرد و گفت: استفاده از منابع جنبی یکی از ویژگی های مرتضی است و با مراجعه به همین ها ثابت کرده است که لغت «عاشورا» بعد از شهادت سیدالشهداء ایجاد شد و به طور کلی عاشورا کلمه ای مربوط به بعد از اسلام است و در جاهلیت وجود نداشته است. ♈️او تصریح کرد: سیدجعفر مرتضی اولین کسی است که متوجه شده شکستن بت ها دوبار بوده است که اولین آن لیله المبیت است. 💠مهدوی راد ادامه داد: او شخصیت بی نظیری بود و شاید از هر زاویه ای نگاه کنید همسان او دیده شود اما مجموع شخصیت او را ببینید همچون او وجود ندارد، ایشان در تحقیق و تتبع خود تا این اواخر از کامپیوتر استفاده نمی کرد و این قدرت تتبع واقعا حیرت آور است.. 🔹فایل صوتی را دریافت کنید 🌐https://eitaa.com/isca24/6371
🔹نکوداشت سیدجعفر مرتضی| الویری: تحقیق سیدجعفر مرتضی بدیهی بودن تاثیر مبنای کلامی در تاریخ را نشان داد 🔷شفقنا- مدیرگروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم با اشاره به سه دیدگاه پیرامون رابطه کلام و تاریخ گفت: تحقیق علامه سیدجعفر مرتضی نشان داد که دخالت دادن مبنای کلامی و تصمیم گیری بر پایه پیش فرض های کلامی قطعی یک الزام عقلی نزد نخبگان و یک امر بدیهی نزد توده مردم است. 🔶به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، حجت الاسلام الویری در نکوداشت علامه سیدجعفر مرتضی عاملی در سالن شیخ طوسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به موضوع «مبانی کلامی و تاریخ نگاری؛ بررسی موردی سنجش سند در نگاه علامه سیدجعفر مرتضی» پرداخت و بیان داشت: رابطه کلام و تاریخ نگاری یکی از چالش های جدی امروز جامعه ما بویژه در دانشگاه هاست. او برای تبیین بهتر موضوع خود ابتدا به تعاریف کلام و تاریخ پرداخت و گفت: مراد از کلام گاهی دانش کلام و گاهی مراد از تاریخ، دانش تاریخ است که در این معنا اختلاف و جدلی پیرامون ارتباط آنها نیست اما گاهی کلام به منزله گزاره کلامی و تاریخ به منزله دانش تاریخ مطرح می شود که این هم مشکل خاصی ندارد و هرکسی در هرعلمی از دانش های دیگر برای سنجش گزاره های علمی خود استفاده می کند. 🔶مدیرگروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم ادامه داد: در حالت سوم اگر کلام را باور کلام گرفته و تاریخ را به منزله فرآیند دانش تاریخ بگیریم، در اینجا سید جعفر می گوید: «اگر متن و سندی بیانگر رفتار ویژه شخصیت مدنظر من است باید گزارشات سند با مسلمات فکری من در مورد شخصیت مورد تحقیق من سازگار باشد». او تصریح کرد: از نظر مرحوم علامه سیدجعفر مرتضی یکی از شروط پذیرش یک سند تاریخی، سازگاری سند با پیش فرض های ثابت شده با دلیل صحیح و قطعی است که این پیش فرض می تواند زبانشناختی، جامعه شناختی، هستی شناختی، انسان شناختی، معرفت شناختی و هرچیز دیگری از جمله یک باور کلامی باشد. 🔷الویری ابراز داشت: پژوهشگر تاریخ باید پیش فرض کلامی خود را روشن کند و این محل اختلاف است، وقتی یک تاریخ پژوه به سراغ سند می رود ناگزیر مجموعه ای از پیش فرض ها را با خود همراه دارد، اگر این پیش فرض ها از قطعیت برخوردار باشند به دلیل قطعی بودن مقدم بر مفاد سند است و کوشش برای دورساختن آنها از خود امری ناپسند است. او ادامه داد: این پیش فرض ها از هر جنسی باشند و هرخاستگاهی داشته باشند یکی از معیارهای ارزیابی سند به شمار می روند و کلامی بودن یا نبودن آن تاثیری بر این ندارد؛ هرگاه پژوهشگر تاریخ درباره درستی پیش فرض خود یقین داشته باشد، باید این را مقدم بدارد براین اساس پایبندی دین باوران به مبانی کلامی خود درحقیقت از مصادیق حکم عقلی است که همه تاریخ پژوهان به اشکال مختلف به آن پایبند هستند بنابراین اعتقاد به عصمت یا عدم عصمت به یک درجه از اثرگذاری بر تاریخ نگاری و موثر بر سنجش سند هستند و هردو پیش فرض کلامی است. 🔳استاد تاریخ حوزه با اشاره به اینکه برداشت سیدجعفر مرتضی از رابطه کلام و تاریخ در دسته سوم جای می گیرد، گفت: تحقیق علامه سیدجعفر مرتضی نشان داد که دست کم در این مصداق از رابطه کلام و تاریخ، دخالت دادن مبنای کلامی و تصمیم گیری بر پایه پیش فرض های کلامی قطعی یک الزام عقلی نزد نخبگان و یک امر بدیهی نزد توده مردم و در نتیجه یک امر پسندیده و رفتار برخلاف آن نکوهیده است. 🔶او ادامه داد: در مقام پژوهشگر تاریخ، هنگام بررسی سند نباید فراموش کرد که همه مسلمات عقلی و قطعی و از قبل اثبات شده خود را در مقام ارزیابی سند مدنظر قرار دهیم و مرحوم سیدجعفر مرتضی در عبارات خود این امر عقلی را بازتاب داده است. 🔹فایل صوتی را دریافت کنید 🌐https://eitaa.com/isca24/6373
🔳 سیدجعفر مرتضی| رسول جعفریان: زندگینامه چهره های برجسته تهیه شود(قسمت اول) 🔹شفقنا- کارشناس تاریخ اسلام تاکید کرد: چهره های برجسته باید در بستر زمان خود تحقیق و پژوهش شده و زندگینامه های مفصل آنها تهیه شود. 🔷به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، رسول جعفریان در آئین نکوداشت علامه سید جعفر مرتضی عاملی که در سالن شیخ طوسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، با بیان اینکه تاریخ اندیشه در ایران ضعیف است و هنوز هم به عنوان سنت علمی خوب شکل نگرفته است، اظهار کرد: علت این مسئله به عدم علاقه به شناخت اندیشه های گذشتگان به لحاظ تاریخی برمی گردد درحقیقت ما بیشتر در حال ساختن افکاری هستیم که خودمان به آن اعتقاد داریم وعلاقه نداریم بدانیم که فقها و علمای گذشته ما چه افکار و دیدگاه هایی داشتند. او با ذکر این نکته که برای یافتن حقیقت راهی جز توجه به بحث تاریخ اندیشه نیست، گفت: رجال صاحب اندیشه را باید در بستر تاریخی و فکری و زمانی خودشان باید یک زندگینامه تشکیل دهیم و ببینیم در بستر زمانی خود در مواجهه با مشکلات در چه مسیری حرکت کرده و به سئوالات و شبهات چگونه پاسخ می دادند؟ 🔶کارشناس تاریخ اسلام با بیان اینکه علامه سیدجعفر مرتضی دارای زایش فکری بوده است، گفت: حوزویان را باید به افراد فعال و غیرفعال تقسیم کرد و حتی دانشمند و اندیشمند. او به تعریف افراد اندیشمند پرداخت و افزود: اندیشمند کسانی هستند که آن دانش را در رابطه با نگرانی ها و دلمشغولی ها و کنکاش های ذهنی خود بکار گیرند در حالیکه چهره های فعال دانش فراوانی دارند اما به پرسش های کمی پاسخ می دهند درعین حال خلاقیت فکری، جرات و جسارت دارند، اهل ریسک هستند، ایده های تازه ای می دهند و برای حل مشکلات زمان خود زحمت بسیار می کشند، اینها از زمان خود جلوترند اما ارتباط افراد دانشمند با جامعه کم است و تنها گنجینه علم هستند. 🔳جعفریان ادامه داد: دانشمندانی که در مسیر تاریخ تفکر و اندیشه هستند، یکسری پرسش هایی دارند که افرادی که آن زمان را درک نکردند متوجه آنها نیستند یعنی اگر ما سابقه معهد و فروغ ابدیت را نداشته باشیم، نمی دانیم. او ابراز داشت: یکسری سئوالات تاریخی است که امثال سیدجعفر مرتضی باید پاسخ دهند و یکسری سئوالات روز است که گاهی در یک دهه پیش می آید، گاهی در یک نسل است و گاهی در طی قرن ۲۵ ساله اتفاق می افتد که می شود آثار این افراد را متناسب با شرایط کار کرد. کارشناس تاریخ اسلام با اشاره به آثار استاد شهیدی و سید جعفرمرتضی و برخی معاصرین در مورد ابوذر گفت: سیدجعفر مرتضی می خواست نشان بدهد ابوذر با فساد مبارزه می کند اما با مالکیت مالکیت خصوصی درگیر نیستند اما دیگران درحال بیرون آوردن نوعی نظام سوسیالیسم اقتصادی از دل رفتارهای ابوذر و عثمان بودند. ▪️او با بیان اینکه بسیاری از سید جعفر به عنوان متکلم شیعی یا مورخ صحبت می کنند، تصریح کرد: همه ما متکلم هستیم، در حوزه نه فیلسوف داریم نه تاریخ اندیشه خوان خوبی داریم بلکه همه ما دفاع از دین می کنیم و اشکالاتی که به دین و مذهب کردند پاسخ می دهیم و اگر اشکالی کردیم به سید جعفر مرتضی به این دلیل است که همه هدفشان اقناع افکار جامعه است به این صورت که بیان کنند، اندیشه های رایج در مورد دین و مذهب صحیح است. 🌐https://eitaa.com/isca24/6374
🔳 سیدجعفر مرتضی| رسول جعفریان: زندگینامه چهره های برجسته تهیه شود(قسمت دوم) 🔶جعفریان ابراز داشت: آنچه روشن است اینکه سید جعفر یکسری حقایق را با نگاه به مصادر روشن نمود و ابوذر را از دست توهمات یک قرن قبل نجات داد. او با بیان اینکه سید جعفر با قدرت حدس و خلاقیت خود گامهای بلندی برداشت، گفت: به طور کلی در چارچوبی هستیم که همه باید به این سمت پیش برویم درعین اینکه فرضیه های خود را داریم و به بیشتر از اقناع فکر نمی کنیم. استاد حوزه علمیه قم با اشاره به تالیف کتاب حیات سیاسی امام رضا توسط سیدجعفرمرتضی در اوایل انقلاب اسلامی ابراز داشت: این حاکی از نگاه جدی او به زمینه سیاسی است و این کار وی خیلی باارزش بود. 🔹او ادامه داد: افکار سید جعفر با پیروزی انقلاب اسلامی، انقلابی تر شد و برای حل مشکلات نظام کارهای جدی انجام داد و سالهای متمادی به خاطر حل مشکلات حکومت ایجادشده در ایران، سعی کرد چارچوب اخلاقی برای نظام درست کند و بویژه در سال ۶۰ در بخش جهاد، کتابی با موضوع مبدا مقابله با مثل نوشت که این خود حل مساله بود. 🔶جعفریان به دیگر آثار و فعالیتهای علامه سیدجعفر مرتضی اشاره کرد و گفت: بیت المقدس ارزشی که برای سنی ها داشته برای شیعیان نداشته است و این کاملا در آثار ماست؛ سیدجعفر مرتضی در رساله ای نوشت که بیت المقدس این مسجدی نیست که در زمین است بلکه جایی در آسمان است و این دست وهابی ها افتاد و من حق را به ایشان می دهم که در کتاب های ما زیارت بیت المقدس توصیه نشده است گرچه نمی دانم مساله فلسطین در افکار ایشان بوده است یا خیر. او ادامه داد: همین نظریه سبب چالشهای جدی شد و بعد از آن مقاله ها و رساله های زیادی در مورد بیت المقدس نوشته شد و شاید به دلیل همین بحرانی که به وجود آمد سیدجعفر مرتضی اجازه انتشار مجدد کتاب خود را نداد. 🔶کارشناس تاریخ اسلام خاطرنشان کرد: افرادی که در بین ما هستند از نظر تاریخ اندیشه ای بسترهایی برای تاثیرگذاشتن و تاثیرگرفتن دارند که فهم زندگی آنها بدون تاریخ اندیشه ممکن نیست. او در بخش پایانی سخنان خود به ویژگی های سیدجعفر مرتضی عاملی اشاره کرد و گفت: سید جعفر متکلمی بود که از تاریخ خوب استفاده می کرد. 🔳جعفریان توصیه کرد: تا دیر نشده، چهره های برجسته را در بستر زمانی خود تحقیق کرده و زندگینامه های مفصلی در مورد آنها بنویسیم و این کار را در مورد چهره های درحیات انجام دهیم. 🔳دریافت فایل صوتی 🔹https://eitaa.com/isca24/6375