✅روش شناسی مناظرات امام جواد (علیه السلام) دکتر حمیدرضا مطهری 🔶امام جواد (علیه‌السلام) در مناظره‌های خود با گروه‌ها و گرایش‌های مختلف، با توجه به وضعیت و شرایط مخاطبان روش‌های متفاوتی را در پیش می‌گرفتند که برخی از آن‌ها را به عنوان اصول مناظره می‌توان نام برد. نویسنده: حمیدرضا مطهری (1) ✍️چکیده امام جواد (علیه‌السلام) در مناظره‌های خود با گروه‌ها و گرایش‌های مختلف، با توجه به وضعیت و شرایط مخاطبان روش‌های متفاوتی را در پیش می‌گرفتند که برخی از آن‌ها را به عنوان اصول مناظره می‌توان نام برد. شناخت شیوه‌ها و روش پاسخ‌گویی آن حضرت به مخالفان، از نکاتی است که به تبیین و توجه بیش‌تر نیاز دارد. ایشان در مناظره با افراد مختلف، به دو بعد رفتاری و استدلالی توجه داشتند و ضمن رعایت جایگاه طرف مقابل و احترام به باورهای آن‌ها، از استدلال‌های عقلی و دلایل نقلی و گاه روش ترکیبی برای اثبات دیدگاه خود استفاده می‌کردند. استناد به آیات قرآن و سیره و سخن پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلم)، جایگاه ویژه‌ای در گفت‌گوها و مباحثات آن حضرت داشت و گاه نیز در رد عقاید و ادعاهای مخالفان، به باورهای آنان استناد می‌کردند. این نوشتار، می‌کوشد تا روش مناظره‌های آن حضرت را در محورهای یاد شده بررسی و تبیین نماید. 💠جزئیات در لینک زیر 🌐https://b2n.ir/392110

✅معرفی کتاب مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام جواد علیه السلام 💠ارائه دهنده: حجه الاسلام و المسلمین دکتر حمیدرضا مطهری رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع)

#پژوهشکده_اخلاق_ومعنویت #مهدی_فصیحی #گروه_تربیت ✅معرفی پروژه ای دیگر از گروه تربیت: 🔹مقدمه: یکی از پروژه های گروه تربیتِ پژوهشکده اخلاق و معنویت، روانشناسی تحول اخلاقی؛ تحلیل و نقد سه نظریه معاصر در رشد اخلاقی است که مجری آن، حجت‌الاسلام مهدی فصیحی رامندی،‌ دانش آموختۀ حوزه و محقق رشته اخلاق اسلامی با گرایش اخلاق کاربردی است. این پروژه بیش ااز هفتاد درصد پیشرفت داشته است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ) ایشان در گفت‌وگوی با خبرنگار ما در مورد این پروژه توضیحاتی دادند، چگونگی انجام و پیشرفت این پروژه را از زبان مجری آن با هم می خوانیم: 🔶*** این پروژه از چه زمانی آغاز شد و کلید خورد؟ این تحقیق نتیجه مباحثات گروهی در گروه تربیتِ اخلاقی پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت است. اصل پروژه از سال‌های ۹۱-۹۰ آغاز شده و شیوۀ کار به این صورت بوده که نظریات کلاسیک و معاصر در حوزۀ رشد اخلاقی پس از بررسی‌های اولیه گسترده گزینش شد که به حدود هفت- هشت نظریه رسید. محققان و اعضای هیأت علمی گروه تربیت، هرکدام یک یا چند نظریه را برای بررسی تحلیلی و نقد جدی انتخاب کردند. دو نظریه که در واقع به عنوان نظریات پایه و کلاسیک بودند؛ یعنی نظریۀ پیاژه و کلبرگ، به همراه یک درآمد مستوفا در حوزۀ رشد اخلاقی توسط حجج اسلام: دیبا، بوسلیکی و مرادی، در قالب یک دفتر با عنوان رشد اخلاقی: نظریات کلاسیک به چاپ رسید، اما بنده سه نظریه را که اصطلاحاً شناختی اجتماعی هستند، کار کردم؛ یعنی نظریۀ شناختی اجتماعی بندورا، نظریۀ اسناد و نظریۀ پردازش اطلاعات اجتماعی در زمینۀ رشد اخلاقی. 💠جزئیات در لینک زیر 🌐https://b2n.ir/214253

#پژوهشکده_اخلاق_ومعنویت #احمد_شاکر_نژاد #گروه_اسلام_ومظالعات_معنویت 🔶در مصاحبه با دکتر احمد شاکرنژاد مطرح شد:ضرورت مطالعات معنویت در جامعه امروز 🔹گروه اسلام و مطالعات معنویت، یکی از سه گروه مطالعاتی در پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت است که دکتر احمد شاکرنژاد مدیریت آن را به عهده دارد. این گروه به‌طور رسمی از سال ۱۳۹۶ آغاز به کار کرد و ضمن تکمیل‌کردن و سامان‌دادن به چند پروژۀ سابق در این پژوهشکده و مبادرت به چاپ آن‌ها، پروژه‌های دیگری نیز در دستور کار خود قرار داد. مصاحبۀ زیر حاصل گفت‌وگو با دکتر احمد شاکرنژاد است. گروه اسلام و مطالعات معنویت، یکی از سه گروه مطالعاتی در پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت است که دکتر احمد شاکرنژاد مدیریت آن را به عهده دارد. این گروه به‌طور رسمی از سال ۱۳۹۶ آغاز به کار کرد و ضمن تکمیل‌کردن و سامان‌دادن به چند پروژۀ سابق در این پژوهشکده و مبادرت به چاپ آن‌ها، مانند کتاب عرفان و بایسته‌های عرفان‌پژوهی و همچنین فرهنگ آثار عرفانی، پروژه‌های دیگری نیز در دستور کار خود قرار داد. 🔶به همین بهانه گفت‌وگویی با دکتر احمد شاکرنژاد دربارۀ اهمیت پرداختن به مطالعات معنویت و نیز پروژه‌های در دست اجرای این گروه صورت گرفته که در زیر می‌خوانید: ✍️*** به نظر شما چرا مطالعات معنویت و پرداختن به مباحث این‌چنینی در جامعۀ امروز ضرورت دارد؟ 💠بعد از دوره‌ای مبارزه‌ با دین و ماوراء طبیعت، واژۀ معنویت، امروزه دوباره بر سرزبان‌ها افتاده و در حیطه‌های مختلف سخن از معنویت‌های جدید به میان می‌آید، اما با کمی دقت در کاربردهای متعدد این واژه، آشکار می‌شود که معنویت‌های جدید و نوظهور– که عمدتاً خاستگاه غربی دارند- بعضاً در تقابل با دین‌داری نهادينه و یا به عنوان بدیل آن به حساب می‌آید؛ از این رو لازم است ضمن بالابردن سواد معنوی جامعه، طبق موازین و آموزه‌های اسلام، معنویت دینی از معنویت غیردینی تفکیک و شاخصه‌ها و راهکارهای زیست معنوی در جهان مدرن ترسیم شود. 💠جزئیات خبر در لینک زیر 🌐https://b2n.ir/943729

#اداره_نشریات فصلنامه_علمی_پژوهشی_اسلام_ومطالعات_اجتماعی ✅به همت اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی شماره ۲۸ فصلنامه علمی ـ پژوهشی «اسلام و مطالعات اجتماعی» منتشر شد ✍️به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بیست‌وهشتمین شماره فصلنامه علمی – پژوهشی «اسلام و مطالعات اجتماعی» مربوط به بهار ۱۳۹۹ منتشر و مقالات این شماره بر روی سامانه این نشریه به آدرسhttp: jiss.isca.ac.ir نمایه گردید. 🔶«تحلیل مبانی فرهنگ اجتماعی دفاعی- امنیتی در عصر غیبت در پرتو اندیشه مهدویت» نوشته حسین الهی‌نژاد؛ 🔹«تبیین چارچوب سیاست‌گذاری فرهنگی در اندیشه مهدویت» به قلم رضا ابروش و علی هاشم‌زاده کوشک قاضی؛ 🔶«همپوشانی مولفه‌های هویت‌ساز بر هویت‌بخشی دینی کنشگران اجتماعی اندونزی» اثر محمد ستوده آرانی، سیدمیرصالح حسینی جبلی و سیدمحمدحسن خادمی از جمله مقالات این شماره است. 💠جزئیات خبر در لینک زیر 🌐https://b2n.ir/858384

#سمینار_علمی #پژوهشکده_تاریخ_وسیره_اهل_بیت ✅به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت ع برگزار گردید:سمینار طرح پژوهشی «سیره همسرداری امامان علیهم السلام» برگزار شد 🔶در این سمینار که روز چهارشنبه بیست و پنجم تیرماه سال ۱۳۹۹ برگزار شد، حضار در جلسه به تبادل نظر در مورد این طرح که کار نگارش آن به اتمام رسیده، پرداختند. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا(پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) سمینار طرح پژوهشی سیره همسر داری امامان علیهم السلام به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام برگزار گردید. ✍️در ابتدا مدیر گروه سیره اهل بیت علیهم السلام، حجت الاسلام و المسلمین ذاکری پس از خوش آمد گویی در خصوص پروژه و محقق آن توضیحاتی ارائه نمود و بیان کرد نکاتی که بیان خواهد شد ممکن است در مواردی جهت تکمیل پژوهش باشد. سپس محقق طی گزارشی در مورد پروژه مطالبی مطرح کرد و به اهمیت سبک زندگی بخصوص همسرداری و تأثیر آن در جامعه اسلامی اشاره نمود، در ادامه به معرفی فصول و محتوای برخی عناوین همچون: تعداد همسران امام حسن علیه السلام در منابع امامیه و اهل سنت و علت اختلاف در این مورد را بیان داشتند که تعداد زیاد همسران در مواردی ناشی از اسامی مختلف همسران حضرت است به گونه‌ای برای یک همسر حضرت هشت نام نقل شده است. 💠جزئیات خبر در لینک زیر 🌐https://b2n.ir/319419

#پژوهشکده_مدیریت_اطلاعات_ومدارک_اسلامی #گروه_اشاعه_اطلاعات ✅با همکاری گروه اشاعه اطلاعات و تبادل دانش پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی :استفاده نرم افزار کاربردی پاسخگو از موتور کاوش مبتنی بر اصطلاح نامه‌های علوم اسلامی 💠به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) در راستای هم‌افزایی مراکز زیر مجموعه دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، گروه اشاعه اطلاعات و تبادل دانش پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی و مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی برای استفاده جدید ترین نرم‌افزار کاربردی (اپلیکیشن) پاسخگو از موتور کاوش مبتنی بر اصطلاح‌نامه‌های علوم اسلامی به تفاهم رسیدند. 🔶در این نرم افزار، موتور جستجوی طراحی شده توسط گروه اشاعه اطلاعات و تبادل دانش به عنوان ابزار جستجوی کاربران، برای بازیابی پرسش‌ها و پاسخ‌های موجود در بانک اطلاعات مرکز ملی پاسخگویی قرار گرفت. از ویژگی‌های این موتور جستجو مبتنی بودن آن بر اطلاعات ساختار یافته اصطلاح‌نامه‌های علوم اسلامی است. 🔹همچنین با استفاده از اصطلاح‌نامه‌های علوم اسلامی در این موتور علاوه بر جستجوی لفظی، جستجو عبارات مترادف هم در نتیجه جستجو در اختیار کاربر قرار می گیرد. قابل ذکر است استفاده از اصطلاح‌نامه‌های علوم اسلامی در بازیابی اطلاعات نقش شایانی دارد که نمونه آن در موتورهای کاوش دیده می شود. 🌐https://eitaa.com/isca24/7611

🔴همایش ملی «مقاومت اسلامی از نگاه قرآن کریم» 🗓زمان برگزاری: اول تا ششم شهریور 99 🗓برگزاری پنل های تخصصی: اول تا پنجم شهریور ⏰هر روز از ساعت 9 الی 13 🏢نحوه شرکت در همایش: ثبت نام و شرکت، تنها از طریق فضای مجازی به آدرس http://dte.bz/reg 🌐پایگاه اطلاع رسای همایش: http://moghavemat.isca.ac.ir/fa 👨‍🏫 لیست پنل های تخصصی بزودی از طریق همین کانال اطلاع رسانی خواهد شد. @MaarefQuran

#همایش_ملی_مقاومت #پژوهشکده_فرهنگ_ومعارف_قرآن #یوسفی_مقدم ✅اول تا ششم شهریورماه؛همایش ملی مقاومت اسلامی از نگاه قرآن برگزار می‌شود ✍️همایش ملی «مقاومت اسلامی از نگاه قرآن»، اول تا ششم شهریور‌ماه در قم برگزار می‌شود. ⏹به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) حجت‌الاسلام والمسلمین محدصادق یوسفی‌مقدم، رئیس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در گفت‌و‌گویی گفت: قرار بود همایش ملی مقاومت از منظر قرآن کریم در سال گذشته و در اسفندماه برگزار شود، اما به علت شیوع کرونا لغو شد. 💠دبیر علمی همایش مقاومت از نگاه قرآن ادامه داد: با تصمیم‌گیری دبیرخانه همایش، مقرر شده است تا همایش مذکور از روز اول شهریورماه با مراسم افتتاحیه آغاز شود و به مدت شش روز یعنی تا روز ششم شهریورماه ادامه خواهد یافت. ⏹یوسفی‌مقدم تصریح کرد: این همایش هر روز در قالب برپایی پنل‌های علمی از ساعت ۹ تا ۱۳ برگزار می‌شود و علاقه‌مندان برای بهره‌مندی از مباحث و حضور مجازی در آن می‌توانند با مراجعه به نشانی http://dte.bz/reg ثبت نام کنند. 💠جزئیات خبر در لینک زیر 🌐https://b2n.ir/826860

sharif: بسمه تعالی فراخوان مقاله کنگره حکمت سیاسی متعالیه کنگره نخست با عنوان سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه با محور امکان حکمت سیاسی متعالیه در سوم بهمن سال 1387 برگزار شد. این ایده امروزه تا حدود زیادی در مجامع علمی مطرح است و ادبیات تولید شده نشان دهندۀ آن است که نظر نخبگان و علاقه مندان حوزه فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی را به خود جلب کرده است. اقبال دانشجویانِ تحصیلات تکمیلی به انجام پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله های دکتری در زمینه حکمت سیاسی متعالیه ضرورت استمرار این حرکت را به منظور تمهید نظریه های سیاسی بر مبنای حکمت سیاسی متعالیه یادآور می شود. با این وصف رویکرد اصلی دومین کنگره، نظریه دولت است که در آن به بررسی و نقش حکمت سیاسی متعالیه در تولید نظریه مطلوب دولت، کارویژه های دولت، نقد و ارزیابی نظریه های رایج دولت، تجربه حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران، و ... تأکید می شود. همچنین مسأله کارآمدی دولت و تأثیر حکمت سیاسی متعالیه در دانش سیاسی نیز مورد توجه است. از این رو ضمن تمهید نظریه دولت مطلوب با رویکرد حکمت سیاسی متعالیه، نظریه های رقیب نیز مورد ارزیابی و بررسی قرار خواهد گرفت. دیگر اهداف کنگره عبارتند از: توان مندسازی مباحث فلسفه سیاسی اسلامی؛ توجه به کارآمدی مباحث فلسفه سیاسی اسلامی؛ تمهید نظریه های سیاسی بر اساس حکمت سیاسی متعالیه؛ نقد و بررسی ادبیات و نظریه های رایج در علوم سیاسی. امید این که دومین کنگره که به منظور اثرگذاری بیشتر بر حوزه دانش سیاسی و به صورت تخصصی برگزار می شود، گامی رو به جلو باشد. محورهای اصلی فراخوان مقاله کنگره: 1. نقد و بررسی نظریه های دولت از منظر حکمت سیاسی متعالیه (دولت اخلاقی، دولت مطلقه، دولت فلسفی، دولت فقهی، دولت عرفانی، دولت مدرن، دولت ملی) 2. کارویژه های دولت از منظر حکمت سیاسی متعالیه (آزادی، امنیت، عدالت، قدرت، قانون، جنگ و صلح، محبت و دوستی، تعلیم و تربیت، حقوق بشر، محیط زیست، پیشرفت، تمدن) 3. نظریه دولت مطلوب از منظر حکمت سیاسی متعالیه: ظرفیت های حکمت سیاسی متعالیه برای ارائۀ دولت متعالیه (ماهیت دولت، کارویژۀ دولت، غایت دولت) 4. تجربه حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران از منظر حکمت سیاسی متعالی (مردم سالاری دینی، مشروعیت، استقلال) 5. از فارابی تا فیلسوفان مسلمان معاصر: مقایسه نظریه های دولت از منظر مکاتب فلسفه سیاسی اسلامی (نظریه دولت با رویکرد فلسفۀ سیاسی مشاء، نظریه دولت با رویکرد فلسفۀ سیاسی اشراق، نظریه دولت با رویکرد فلسفۀ سیاسی متعالیه) زمان های مهم زمان برگزاری: بهار 1400 مهلت دریافت چکیده مقالات: پایان شهریور ماه 1399 مهلت دریافت اصل مقالات: پایان آذر ماه 1399 راه های ارتباطی ایمیل همایش: hikmat@isca.ac.ir تلفن تماس همایش: 02531156851 سامانه دریافت چکیده و مقاله: jikmat.isca.ac.ir کانال اطلاع رسانی در شبکه¬های اجتماعی: @islamicpp شماره ثبت ISC: 0020098280 نشانی دبیرخانه کنگره قم، پردیسان، بلوار دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی

نسبت دین و زندگی -دکتر محمدرضا بهمنی http://m.aparat.com/v/xrEit

ای آشنا با تشنگی، ای هم صدای العطش دل بردی از اهل ولا، ای یادگار کربلا 🔰شهادت جانگداز بنیان‌گذار نهضت علمی علوی و شکافنده علوم الهی، حضرت امام محمد باقر علیه‌السلام تسلیت باد🔰 https://eitaa.com/isca24/4981

فراخوان کنگره حکمت سیاسی متعالیه

بسمه تعالی فراخوان مقاله کنگره حکمت سیاسی متعالیه کنگره نخست با عنوان سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه با محور امکان حکمت سیاسی متعالیه در سوم بهمن سال 1387 برگزار شد. این ایده امروزه تا حدود زیادی در مجامع علمی مطرح است و ادبیات تولید شده نشان دهندۀ آن است که نظر نخبگان و علاقه مندان حوزه فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی را به خود جلب کرده است. اقبال دانشجویانِ تحصیلات تکمیلی به انجام پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله های دکتری در زمینه حکمت سیاسی متعالیه ضرورت استمرار این حرکت را به منظور تمهید نظریه های سیاسی بر مبنای حکمت سیاسی متعالیه یادآور می شود. با این وصف رویکرد اصلی دومین کنگره، نظریه دولت است که در آن به بررسی و نقش حکمت سیاسی متعالیه در تولید نظریه مطلوب دولت، کارویژه های دولت، نقد و ارزیابی نظریه های رایج دولت، تجربه حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران، و ... تأکید می شود. همچنین مسأله کارآمدی دولت و تأثیر حکمت سیاسی متعالیه در دانش سیاسی نیز مورد توجه است. از این رو ضمن تمهید نظریه دولت مطلوب با رویکرد حکمت سیاسی متعالیه، نظریه های رقیب نیز مورد ارزیابی و بررسی قرار خواهد گرفت. دیگر اهداف کنگره عبارتند از: توان مندسازی مباحث فلسفه سیاسی اسلامی؛ توجه به کارآمدی مباحث فلسفه سیاسی اسلامی؛ تمهید نظریه های سیاسی بر اساس حکمت سیاسی متعالیه؛ نقد و بررسی ادبیات و نظریه های رایج در علوم سیاسی. امید این که دومین کنگره که به منظور اثرگذاری بیشتر بر حوزه دانش سیاسی و به صورت تخصصی برگزار می شود، گامی رو به جلو باشد. محورهای اصلی فراخوان مقاله کنگره: 1. نقد و بررسی نظریه های دولت از منظر حکمت سیاسی متعالیه (دولت اخلاقی، دولت مطلقه، دولت فلسفی، دولت فقهی، دولت عرفانی، دولت مدرن، دولت ملی) 2. کارویژه های دولت از منظر حکمت سیاسی متعالیه (آزادی، امنیت، عدالت، قدرت، قانون، جنگ و صلح، محبت و دوستی، تعلیم و تربیت، حقوق بشر، محیط زیست، پیشرفت، تمدن) 3. نظریه دولت مطلوب از منظر حکمت سیاسی متعالیه: ظرفیت های حکمت سیاسی متعالیه برای ارائۀ دولت متعالیه (ماهیت دولت، کارویژۀ دولت، غایت دولت) 4. تجربه حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران از منظر حکمت سیاسی متعالی (مردم سالاری دینی، مشروعیت، استقلال) 5. از فارابی تا فیلسوفان مسلمان معاصر: مقایسه نظریه های دولت از منظر مکاتب فلسفه سیاسی اسلامی (نظریه دولت با رویکرد فلسفۀ سیاسی مشاء، نظریه دولت با رویکرد فلسفۀ سیاسی اشراق، نظریه دولت با رویکرد فلسفۀ سیاسی متعالیه) زمان های مهم زمان برگزاری: بهار 1400 مهلت دریافت چکیده مقالات: پایان شهریور ماه 1399 مهلت دریافت اصل مقالات: پایان آذر ماه 1399 راه های ارتباطی ایمیل همایش: hikmat@isca.ac.ir تلفن تماس همایش: 02531156851 سامانه دریافت چکیده و مقاله: jikmat.isca.ac.ir کانال اطلاع رسانی در شبکه¬های اجتماعی: @islamicpp شماره ثبت ISC: 0020098280 نشانی دبیرخانه کنگره قم، پردیسان، بلوار دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی

✅روز عرفه ، روز نیایش و روز بارش چشم های خاکیان بر شما آسمانیان مبارک باد و التماس دعا در لحظات قشنگ خلوتتان✅

✅ یادداشت دکتر حبیب الله بابایی رئیس پژوهسشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی ❎ چرا باید در وضعیت کرونایی مناسک محرم را برگزار کرد؟ 💠اولین چیزی که در شرایط کرونایی برای برخی از نویسندگان در اولویت قرار می‌گیرد مناسک دینی و مذهبی و ضرورت تعطیلی آنهاست. بگذریم از کسانی که تعطیلی مناسک می‌گویند و تعطیلی شریعت منظور می‌کنند، برخی از مخالفان برگزاری مراسم محرم صادقانه نگران سلامتی مردم و جامعه هستند و هراس از این دارند که با کرونایی شدن جامعه نه فقط جامعه‌دینداران بلکه خود دین و منطق حفظ نفس و «لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه» آسیب ببیند. در این باره چند نکته به نظر می‌رسد که برگزاری مناسک محرم را و لو در وضعیت کرونایی ضروری نشان می‌دهد: 1⃣. در کنار سلامت فیزیکی و پزشکی باید سلامت اجتماعی (social health) را مهم (و شاید مهم‌تر از سلامت پزشکی) در نظر گرفت و حفظ شعور و شور فرهنگی و اجتماعی را از اولویت‌های سلامت اجتماعی، و سلامت روحی اجتماع در نظر گرفت. سلامت اجتماعی در جامعه دینی در ارتباط تنگاتنگ با باورهای دینی و مناسک دینی است. آنچه در ماه رمضان نوعا رخ می‌دهد تقدم آگاهیِ دینی بر احساس و شور دینی است و آنچه که در ماه محرم واقع می‌شود پیشی‌گرفتن شور دینی بر آگاهی دینی است (البته همه رابطۀ دیالکتیک میان شور و شعور را می‌دانیم). حفظ تعادل بین این دو فصلِ از شور و شعور در کل سال از اولویت‌های جامعه متعادل دینی و نظام صحت و سلامت اجتماعی در ایران اسلامی است. ایجاد خلاء و کاستی در هر یک از این دو ضرورت، سلامت اجتماعی را مخدوش می‌کند و خدشه در سلامت اجتماعی، سلامت روانی را آسیب می‌زند و بیماری روانی هم مسیر سلامت بدن را به خطر می‌اندازد. 2⃣. در نسبت بین روح و جسم در جامعه و تمدن تحلیل‌های مختلفی مطرح شده است. از منظر آلبرت اشویتسر در فلسفه الحضاره، هرچند تمدن به‌مثابه ترقی و پیشرفت روحی و جسمی، مادی و معنوی به‌صورت توأمان است، ولی پیشرفت حقیقی آنجایی است که به جهت روحی تکاملی حاصل شده باشد.از نظر ایشان، ادعای تمدن زمانی صحت پیدا می‌کند که بین آنچه که جوهری است و آنچه که نیست تمایز ایجاد شود. هر دو پیشرفت فوق، کار روح است، ولی در یکی تصرف روح درماده است و در دیگری تصرف روح در روح است. در این معنا، پیشرفت اخلاقی، جوهر تمدن خواهد بود و اساساً تمدن غیر از این معنا معنای دیگری نخواهد داشت. (براین اساس در وضعیت تمدنیِ دنیای دنیوی شده باید در پی روح جدیدی گشت، باید خُلق باطن را عوض کرد تا تمدن حقیقی شکل بگیرد). برهمین اساس در دفاع از برگزاری مراسم محرم، برخی به درستی تقدم و اولویت نیازهای روحی بر نیازهای جسمی و فیزیکی را مطرح می‌کنند. لیکن مهم‌تر از آن، توجه به وابستگی دوسویه و متقابل میان روح و بدن و نیازهای فیزیکی و متافیزیکی، و سلامتیِ در هم تنیدۀ روحی و جسمی است، اینکه فقدان سلامتی روحی جامعه، سلامتی جسمی را هم دچار مشکل خواهد کرد و کاستی‌ها در سلامتی جسمی جامعه نیز ممکن است سلامتی روحی جامعه را دچار خطر کند. از این نظر، باید تعادلی وجود داشته باشد بین فعالیت‌های فیزیکی و متافیزیکی، تلاش‌های اقتصادی و فرهنگی، حرکت‌های دنیایی و دینی، و سلامتی جسمی و روحی. 3⃣. بر همین اساس، باید کارکردهای اخلاقی محرم (رابطه بین «اخلاق و مناسک مذهبی») را در نظر آورد (ملاحظه کنید آمار تحقیقات پژوهشکده‌های پلیس را در کاهش جُرم و جنایت در محرم و صفر) و تعطیلی محرم را در واقع تعطیلی بخشی از فرایندهای اخلاقی شدن یا اخلاقی ماندن جامعه دانست. بی‌شک توجه به این نکته ما را در حکم به تعطیلی محرم محتاط‌تر خواهد ساخت. اساسا تعطیل کردن‌ها ساده‌ترین راه و انفعال در برابر ویروس فعال کوید 19 است که می‌تواند روح سختی و مقاومت در برابر بحران‌های اجتماعی را به کلی سست کند و ما را به سمت سکولاریزاسیون رادیکال بکشاند (همیشه نسبتی هست بین «ساده‌سازی‌ها»‌ و «واکنش‌های افراطی»). ادامه دارد👇👇👇

44️⃣. نکته دیگر در ضرورت توجه به مناسک محرم، «اقتصاد محرم»، «اقتصاد نذر»، و «اقتصاد احسان» در کشور و بلکه در جوامع شیعی و حتی برخی از جوامع سنی مذهب است. امروزه کسانی که در مورد وضعیت اقتصادی کشور نگران‌اند و نسبت به اقشار آسیب‌پذیر دغدغه‌مند هستند، کارکردهای اقتصادی محرم، مثل تولید پارچه سیاه و خیاطی پیراهن و روسری و ...، ابزارهای صوتی، انواع لامپ‌ها، انواع سی‌دی و دی‌وی‌دی، انواع اجاق کپسول‌های آشپزی، انواع فرش و موکت برای حسینیه‌ها، انواع قربانی‌ها همچون گاو، گوسفند و شتر (فقط یک مورد از اقتصاد دستۀ هشتم محرم حسینیۀ زنجان را ببینید)، انواع حبوبات و چای و زعفران و روغن و سبزی و پیاز و غیره، و امروزه انواع ظروف پلاستیکی و غیره را باید درنظر بگیرند. اقتصاد محرم آنقدر جدی است که مدت‌هاست چینی‌ها این بازار را به درستی شناسایی کرده‌اند و در حال سرمایه‌گذاری در بازار محرم و صادرات کالاهای محرم به کشورهای اسلامی از جمله ایران هستند. بدین‌سان کسانی که دغدغه‌های بازار و اقتصاد جامعه را هم دارند نباید فراموش کنند که بخشی از اقتصاد مردمی متعلق به قاطبۀ جامعه مذهبی ایران در ایام محرم است و تعطیلی محرم، در عمل تعطیلیِ بخش مهمی از اقتصاد کشور در این دو ماه خواهد بود. 5️⃣. همان‌طور که پیش از این تأکید داشته‌ام باید مساجد محور نظافت و بهداشت در محله باشند و ائمه جماعات مساجد هم از فرهنگ سلامت در محله باید پشتیبانی کنند و به فقیران سلامت در محله سرکشی و رسیدگی کنند. در ایام محرم حسینیه‌ها و هیئات مذهبی هم می‌توانند در تأمین فرهنگ سلامت در محله نقش مکمل را داشته باشند و بخشی از کارکردهای محرم امسال‌شان را بر توسعه فرهنگ بهداشت و مراقبت از خود و بلکه مراقبت روحی و البته بهداشتی از دیگران (امر به معروف و نهی از منکرهای بهداشتی) و استمرار کمک‌های ایمانی و همدلی قرار دهند. در این باره همان‌طور که هیئات مذهبی هر ساله گونه های شورانگیزی از عزاداری و اشعار جدید فاخر و سبک‌های نوی نوحه خوانی را طراحی و اجرا می‌کنند، امسال می‌توانند در سطوحی بالاتر در مورد کارکردهای جدید اجتماعیِ هیئات و حسینیه‌ها و اقدامات مربوط به نظام سلامت و صحت نیز مبتکرانه عمل کنند و با الهام از فرهنگ اربعین به مصافی متفاوت با ویروس کرونا و ویروس‌های پیرامونی آن بروند. دراین صورت محرم نه تهدیدی برای سلامتی مردم، بلکه فرصت و ظرفیتی‌ خواهد بود برای شتاب سلامت در جامعه و رهایی از وضعیت کرونایی. انشاءالله

با درود احترام خدمت دوست فرهیخته ام، استاد بابایی عزیز و سپاس از تلاش عالمانه ای که در نگارش این مقاله مبذول داشته اند،،، چند پرسش دارم: 1️⃣. عزاداری و مراسم محرم طبق کدام معنای از "مناسک" در شمار مناسک دینی یا مذهبی شمرده می شوند؟ 2️⃣. مقصود از کسانی که تعطیلی مناسک می گویند و تعطیلی شریعت منظور می کنند کیانند؟! آیا این جمله، آن هم در ابتدای مقاله، موهم حذف رقیب یا ترساندن مخالف نیست؟ 3️⃣. سلامت انسان، مطابق تعریف جهانی که از سوی کشورهای بسیاری از جمله ایران به رسمیت شناخته شده، مثلثی است که اضلاع آن عبارتند از: سلامت بدن، سلامت روان و سلامت اجتماعی. این سه ضلع در تعامل با یکدیگر به تشکیل مثلث سلامتی می انجامند و نصاب سلامتی را ایجاد می کنند. اینک آیا قائل شدن به تقدم یا اولویت سلامت اجتماعی در شرایط تعارض آن با سلامت بدن به چه معنا معقول است؟! آیا در نبود سلامت جسم یا حل مشکل جسمانی موضوعی برای سلامت اجتماعی باقی می ماند؟! 4️⃣. پایین آمدن آمار جرم و جنایت در ایام محرم، با فرض پذیرش منابع آماری، اگر اثری در پایین آمدن جرائم در سایر ایام سال نداشته باشد، چه مقدار امیدوار کننده است؟ اینکه در مقاطع کوتاهی از سال با ابزارهایی صرفا احساسی مانع ارتکاب جرائم شویم، واقعا به معنی است که ما در مسیر تمدن سازی عمل می کنیم؟! 5️⃣. کلید واژه "اقتصاد محرم" به نظر محل تامل جدی است! آیا با این موضع گیری دچار ترامپیسم اقتصادی نمی شویم؟!! وانگهی اگر دغدغه ما سلامت معنوی است، واقعا چه نسبتی میان این فرصت طلبی اقتصادی و سلامت معنوی برقرار است؟!! 6️⃣. پرسش آخر اینکه همانگونه که می دانید حکومت سعودی تصمیم بر آن گرفته که مناسک حج را که به معنای صحیح کلمه مصداق مناسک دینی است با دقت تمام مدیریت کند، به نحوی که حج امسال را تنها با هزار حج گذار برگزار نماید. حاکمان و دولتمردان ما آیا حاضرند یا قادرند مراسم محرم و عزاداری حسینی را به شیوه ای مدیریت کنند که منظور نظر شما در مقاله است، تا هم مراسم تعطیل نشود و هم کسی مبتلا به بیماری نشود؟!! ⏹اگر چنین امید و انتظاری دارید، بگذارید خدمتتان عرض کنم، همین دیروز به مناسبت عزای امام باقر علیه السلام دسته عزاداری بزرگی در قم برپا بود که هیچ کدام از قواعد و پروتکل های بهداشتی در آن رعایت نشده بود و هیچ خبری هم از ممانعت یا حتی تذکر وجود نداشت!! با احترام، محمدتقی اسلامی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

⏹پاسخ دکتر حبیب الله بابایی به نقد دکتر محمد تقی اسلامی به یادداشت ایشان ⬅️ممنون از جناب دکتر اسلامی بزرگوار بابت سئوالات علمی‌ که مطرح کردند 1️⃣. این مقاله نیست، یادداشتی است جهت طرح ایده‌هایی مربوط به ضرورت برگزاری مراسم محرم و بعد مراسم اربعین 2️⃣. مناسک در این یادداشت با رویکردی اجتماعی منظور شده است. (مثلا در بیان دکتر ناصر فکوهی: مجموعه ای ازکنش ها، حرکات، ابزارها و اشیاء، مهارت‌ها و شیوه‌های هماهنگی و با هم بدودگی و دعاها و اوراد و روابط حسی و عاطفی، تعریف کرد که در یک نظم معنایی خاص قرار گرفته و نوعی تعلق به یک یا چند باور یا آیین دینی، عقیدتی، سیاسی، اجتماعی و قومی .. را نشان داده و میان گروه‌های اجتماعی مبادله یا منتقل می‌شوند.) 3️⃣. در میان جریان سکولارهای رادیکال (سکولارهای نامهربان) حذف دین در عرفی کردن جامعه، حذف حداکثری دین است که به تعبیر برخی اساتید کتاب «خدا وجود ندارد» استیون هاوکینگ را در ایران پنج بار ترجمه می‌کند و منتشر می‌کند ولی 50 نقد صورت گرفته به این کتاب را حتی یک ترجمه هم نمی‌کند. 4️⃣. برای تقریب به ذهن می‌توان سلامت اجتماعی و سلامت بدنی را با «امنیت فیزیکی» در مقایسه با «امنیت هستی‌شناختی» یا «امنیت هویتی» (ببینید کتاب امنیت هستی‌شناختی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی) مقایسه کرد. اولویت امنیت هستی‌شناختی بر امنیت فیزیکی و اولویت سلامت اجتماعی بر سلامت فیزیکی (به وقت تعارض) در سطح کلان از آن روست که با سلامت اجتماعی می‌توان سلامت فیزیکی را اعاده کرد، ولی با سلامت فیزیکی صِرف نمی‌توان سلامت اجتماعی را ایجاد کرد. 5️⃣. ما همیشه در حال تمرین رفتارهایی هستیم برای اخلاقی شدن و برای تقلیل آمار جرم. آثار این رفتارها گاه ماندگارتر است گاه نه، بستگی به کیفیت عمل ما در نماز و روزه و و عزاداری‌های معقول و مشروع دارد. از سوی دیگر تقلیل آمار ولو موقت هم باشد ارزش دارد و نباید به جهت موقت بودن‌اش آن را کم تلقی کرد. به تعبیر علامه طباطبایی دیل آیه "استجاره" در سوره توبه "یسیر من الحق" به جهت حق بودن‌اش وزن پیدا می‌کند. بگذریم از اینکه این مراسم‌ها کم و بیش در طول سال ادامه دارد (درنظر بگیرید 700 هزار جلسات مذهبی بانوان را در کل کشور) که در رتق و فتق مسائل مادی، معنوی، فرهنگی مردم و محله‌ها کم و بیش اثر گذار است. 6️⃣. تعبیر فرصت طلبی اقتصادی را درست نمی‌دانم. می‌توان صحبت از متن و حاشیه کرد و متن محرم را به سمت معنویت سوق داد و حواشی اقتصادی را هم ازآن چشم پوشی نکرد. 7️⃣. مورد پنچ را قبول دارم و من نیز مثل شما «محرم محدود و مشروط» را قبول می‌کنم. نکته مهم این است که ما نمی‌توانیم در فضا و هوا برنامه‌ریزی کنیم. واقعیت این است که امکان تعطیلی عملا در جامعه ما میسور و ممکن نیست و زیرساخت‌های اقتصادی و وضعیت روحی و روانی جامعه اجازه محدودیت نمی دهد. یافته‌های «اندیشکده مطالعات پساکرونایی» بدین نتیجه رسیده است که اگر محرم برگزار نشود «سطح ناکامی عمومی بالا می‌رود». نمی توان این واقعیتها را نادیده گرفت و در عالم ذهن برنامه‌ریزی کرد.