⬛️دلالتهای سیاسی منابع قیام امام حسین (ع)
▶️حجتالاسلام نجف لکزایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در یادداشتی برای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به دلالتهای سیاسی منابع قیام امام حسین (ع) پرداخته است.
🔰دلالتهای سیاسی منابع قیام امام حسین (ع)
🔵خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم- حجتالاسلام نجف لکزایی: حرکت امام حسین (ع) از اواخر ماه رجب از مدینه شروع شد و تا روز عاشورا در کربلا به طول انجامید که حدودا شش ماه را در برمیگیرد. در رابطه با این شش ماه آثار بسیاری خلق شده است و بدین جهت مردم غالبا امام حسین (ع) را با همین شش ماه و بلکه با دهه محرم میشناسند. آثاری که به این شش ماه مربوط میشوند را به لحاظ رویکرد و دلالتهای سیاسیشان به صورت ویژه طبقهبندی میکنیم.
🌐در رابطه با منابع مرتبط با این شش ماه، چهار موج تولید ادبیات اتفاق افتاده است:
▶️▶️موج اول از همان سال 61 هجری یا قرن اول شروع میشود و تا قرن هفتم را در برمیگیرد که تقریبا پایان این مدت با مقتل «سید بن طاووس» است به نام کتاب مشهور «الملهوف». (که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نیز در رابطه با این کتاب تحقیق بسیار خوبی انجام شده و منتشر شده است).
منابعی که در این دوره اول داریم، منابع جامعی است که در آنها هم به ابعاد احساسی و هم به ابعاد اندیشهای و فکری و هم به ابعاد قرآنی و همینطور ابعاد سیاسی نهضت و قیام امام حسین(ع) توجه شده است. مثلا «ارشاد شیخ مفید» در همین مقطع است. حتی برخی آثاری که غیر شیعیان خلق کردند مثل «مقاتل الطالبیین» مربوط به همین دوره است.
💠مقطع دوم که از قرن هشتم تا اواخر دوره قاجاریه را دربرمیگیرد، در این مقطع ابعاد احساسی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و ابعاد اندیشهای، فکری و سیاسیِ نهضت و قیام امام حسین(ع) به حاشیه میرود؛ که شاید بتوان گفت شاخصترین اثری که در این دوره تولید شده، «روضهالشهدا کاشفی» است.
▶️دوره سوم نیز از اواخر قاجاریه تا دهههای قبل از انقلاب اسلامی و پس از انقلاب را شامل میشود. در این دوره آثاری که خلق میشود، چند رویکر دارد، یکی از این رویکردها رویکرد آسیبشناسانه است؛ مثل آثار شهید مطهری و مقام معظم رهبری. «حماسه حسینی» از شهید مطهری و «همرزمان حسین» از مقام معظم رهبری نمونههایی از منابع تولیدی این دوره هستند.
این آسیبشناسی متوجه دوره دوم است. یعنی این دوره بازگشتی دارد به دوره اول. (یعنی 7 قرن اول بعد از حادثه عاشورا). در این دوره ادبیات دوره دوم را آسیب شناسی میکنند و به مباحثی میپردازند که باعث شده مباحث فکری و سیاسی و اندیشهای در دوره دوم کمفروغ شود.
🌐موج چهارم را هم داریم که در سالهای اخیر پررنگ شده و آن بازگشت به موج دوم و پررنگ شدن ابعاد احساسی است. قمه زدن و تکیه و تاکید بر بعد مناسکی به شکل پررنگ و مقابله با دلالتهای سیاسی و حماسی قیام از شاخصهای این رویکرد میباشد.
✅دلالتهای سیاسی ادبیات موج اول و سوم پررنگ است. در حالی که منابع دسته دوم و چهارم نه تنها دلالت سیاسی و حماسی ایجابی ندارد، بلکه میتوانیم بگوییم دلالتهای سیاست ستیزانه هم دارد.
#پژوهشگاه_علوم_وفرهنگ_اسلامی
#نجف_لک_زایی
#مصاحبه_علمی
🔰https://eitaa.com/isca24/5206
کتاب فرهنگ عاشورایی (11 جلد) آخرین نماز سالار شهیدان را در کتابخوان پژوهان ببینید.
pajoohaan.ir/document/655