#پژوهشکده_مطالعات_تمدنی_واجتماعی
#نشست_علمی
#مهدی_بهمنی
✅مهدی بهمنی:سهم جهان اسلام در مسئله پناهجویان قابل توجه است
🔹یک پژوهشگر در پیشنشست «مهاجرت و ابعاد تمدنی آن در جهان معاصر اسلام» گفت: سهم جهان اسلام (به ویژه کشورهای سوریه، افغانستان، سودان، سومالی و میانمار) در مسئله پناهجویان قابل توجه است.
💠به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ) ، پیشنشست «مهاجرت و ابعاد تمدنی آن در جهان معاصر اسلام» با حضور مهدی بهمنی از پژوهشگران پژوهشکده مطالعات فناوری در پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
✍️پیشنشست «مهاجرت و ابعاد تمدنی آن در جهان معاصر اسلام» روز پنجشنبه با حضور دکتر مهدی بهمنی (از پژوهشگران پژوهشکده مطالعات فناوری) در پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی برگزار شد. در این نشست دکتر مهدی بهمنی پس از بیان کلیاتی در مورد بحث مهاجرت (و گونههای علمی، اقتصادی، و امنیتیِ مهاجرت) و ابعاد تمدنی آن خاصا در عصر جهانی شدن، به وضعیت جهان اسلام و مقایسه کشورهای اسلامی در امر مهاجرت پرداختند. ایشان با تفکیک مهاجرت (رها از هویت) از دایاسپورا (مقید به هویت) به ابعاد و پیامدهای هر یک از این دو نوع مهاجرت از جهان اسلام اشاره کردند. در این میان ایشان با اشاره به اینکه در نسبت با غرب ما بیشتر مهاجرفرست هستیم تا مهاجرپذیر، به سهم قابل توجه جهان اسلام (بویژه کشورهای سوریه، افغانستان، سودان، سومالی و میانمار) در شمار پناهجویان (دوسوم) در دنیا اشاره کردند.
💠جزئیات در پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)
🌐http://dte.bz/isca140
💠 #تلنگر_کرونایی (۴)
🔸 به محض #آلودگی به وسوسه #گناه، خود را با #توبه، #قرنطینه کنیم تا دیگران هم آلوده نشوند.
🔹 در طول #درمان، مرتب شربت #ذکر و #دعا بخوریم تا ایمنی روح را بالا ببریم.
🔸 اگر در مراکز درمانی #تخت خالی برای #بستری شدن نیست، از #درمان سرپایی هم نگذریم.
🔹 پشیمانی و ندامت، ریشه #عصیان را می خشکاند. پس از هر گناه، با #استغفار و #توبه فضای ذهن و دل را #ضدعفونی کنیم.
🔸 نگذاریم وجودمان به #گناه عادت کند و حساسیت مان نسبت به نافرمانی، کاهش یابد.
👈 به قلم استاد جواد محدثی
🌐https://eitaa.com/isca24/8316
حجت الاسلام والمسلمین دکتر داود فیرحی صبح به امروز به دیار باقی شتافت
حجت الاسلام و المسلمین دکتر فیرحی که از اندیشمندان و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه کشورمان بود، صبح امروز ( چهارشنبه ۲۱ آبان ماه) آسمانی شد.
ایشان از چند روز پیش در بیمارستان بستری شده بود.
دکتر فیرحی علاوه بر تحصیلات حوزوی دارای دکتری تخصصی از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بود و از این دانشکده در سال ۱۳۷۸ فارغ التحصیل شده بود.
از این نویسنده و پژوهشگر سرشناس حوزه و دانشگاه، تالیفات و کتب و مقالات علمی فراوانی برجای مانده است که بخش مهمی از آن به حوزه ی «فقه و سیاست» و «دین و دولت» اختصاص دارد.
مدیریت کانال پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی فقدان این عالم برجسته به همه فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی تسلیت عرض می نماید.
پیام تسلیت حجت الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به مناسبت رحلت حجت الاسلام و المسلمین دکتر داوود فیرحی
بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
ضایعه درگذشت دانشمند معظم و عالم گرانمایه و صاحب نظر بزرگ عرصه علوم و اندیشه سیاسی اسلامی حجت الاسلام و المسلمین دکتر داود فیرحی را به حوزه و دانشگاه و جامعه علمی کشور و همه اساتید، همکاران و علاقمندان و دانشجویان و بویژه همسر و فرزندان محترم و بستگان تسلیت عرض میکنم.
تلاش ها و گام های بلند و تاثیرات آن استاد فقید در عرصه فقه و فلسفه سیاسی و بطور خاص بررسی تحولات و تطورات قانون و قانون گرایی در ایران معاصر و نیز تربیت دانشجو قابل انکار نیست.
دکتر فیرحی ، که پس از ارتحال استادش آیت الله عمید زنجانی، بیش از گذشته، عهده دار مطالعات سیاسی اسلامی در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بود، توانست علاوه بر تثبیت هویت مستقل فقه سیاسی از طریق نقد رویکردهای مغایر، باعث رونق دیگر مباحث سیاست با رویکرد اسلامی از قبیل مطالعات سیره سیاسی معصومین بویژه در صدر اسلام و بطور ویژه مطالعه و بررسی دولت نبوی و علوی و تحلیل قیام حسینی، فلسفه و اخلاق سیاسی اسلامی، تاریخ تحول دولت در جهان اسلام، روش شناسی مطالعت سیاسی اسلامی، تفسیر سیاسی برخی از آیات قرآن کریم و جریان شناسی اندیشه های سیاسی در جهان اسلام با رویکرد چاره جویی برای علاج افراط گرایی و تفریط گرایی و در جهت ارتقای امنیت و پیشرفت و جمع بین اسلام و تجدد و .... شود.
زنده نگه داشتن یاد و نام این استاد متواضع و متخلق در گرو توجه روزافزون به مطالعات سیاسی اسلامی در همه ابعاد آموزشی و پژوهشی و با رویکرد کاربردی و مقایسه ای و انتقادی است. استاد فیرحی به ما آموخت که علاقه به استاد مانع نقد دیدگاهها و نظرات اساتید نیست و نباید باشد.
نقش دکتر فیرحی در تاسیس و گسترش علوم سیاسی و بویژه مطالعات سیاسی اسلامی در قم فراموش نشدنی است.
خدایش غریق رحمت فرماید و به همه دوستان و علاقمندان و دانشجویان و همکاران و بویژه خانواده و فرزندان و بستگان محترم اجر جزیل و صبر جمیل عنایت فرماید.
نجف لک زایی
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
نشست علمی اسلام گرایی(بازگشت به اسلام و التزام به اصول و ارزش ها)
ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر نجف لک زایی و حجت الاسلام و المسلمین مرحوم دکتر داود فیرحی
https://m.aparat.com/v/0RgYE
بازدید جناب آقای دکتر زاکانی نماینده مردم شریف استان قم و رییس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
چهارشنبه 99/8/21
https://www.instagram.com/p/CHdLaRjhJdy/?igshid=1bs5vb5oxcsoq
حجتالاسلام سبحانی بیان کرد:
وضع نامناسب تولید ادبیات دینی/ تفاسیر معرفتی مادی؛ چالشی در برابر ایمان
استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه تفاسیر معرفتی مادی و حذف عناصر الهی و تفاسیر اجتماعی، اقتصادی و انسانی چالش مهم فراروی زیست مؤمنانه و شریعت ایجاد کرد، گفت: اگر میخواهیم ورود عالمانه و محققانه به عرصه ایمان داشته باشیم و ایمانورزی جامعه را به صورت کاربردی دنبال کنیم، بینیاز از این گونهبندیها نیستیم و باید به اقسام آنها توجه کرد و تحلیل درست داشته باشیم.
به گزارش ایکنا، حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی سبحانی، استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، شامگاه سهشنبه، ۲۰ آبانماه، در نشست علمی «ایمان و چالشهای عصر جدید» که به همت پردیس فارابی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: در تمام انسانها دغدغه ایمان و گرایش به ایمان همواره وجود دارد و بازتاب آن قابل مشاهده است؛ در هیچ نقطهای از تاریخ بشر، آثار ایمانورزی را روایت میکند؛ عصر جدید یعنی از قرن ۱۴ میلادی، فصل تازهای را بر روی مسئله ایمان گشوده است.
وی با بیان اینکه عصر جدید را عصر ایمان و عقلانیت برشمردهاند، افزود: در دوره پسامدرن هم هنوز چالشهای عصر مدرن وجود دارد و درگیر پرسشهای آن دوره هستیم؛ برای جامعه شیعه ما با نگاه به تحولات عصر جدید، جا دارد به جامعه خودمان نگاه مجددی بیندازیم و از تاریخ و تمدن غرب برای امروز و فردای جامعه عبرت بگیریم؛ ممکن است برخی چالشهای غرب برای ما کمتر نمود کرده باشد، ولی میتواند فعال شده و تفکر شیعی ما را هم به چالش بکشد.
سبحانی با اشاره به مفهوم چالش با بیان اینکه مفهوم آن فراتر از پرسش است، تصریح کرد: ایمان دینی در دوره معاصر با پرسشها و چالشهای سهمگین مواجه شده است، ایمان مقولهای انسانی است که آسیبهای مختلف ممکن است آن را تهدید کند، هم انسان در ذات خود زمینه تردید در ایمان را دارد و دائماً وسوسه شکاکیت در وجود او هست و اگر چنین تردیدی نباشد، ایمان پرورده و بالغ شکل نمیگیرد، از آدم تا پایان تاریخ این تردیدها و وسوسهها وجود داشته و دارد و حتی در مورد انبیاء هم این مسئله بیان شده است. البته نمیخواهم آن را تأیید کنم، ولی در مورد آنان نقل شده است.
وضع نامناسب تولید ادبیات دینی
رئیس بنیاد فرهنگی امامت تصریح کرد: به دلیل خلط و بیتوجهی به چالشهای ایمان، مواجهه مؤمنان با عصر جدید مواجهه عالمانه، اندیشمندانه و روشمند نبوده و ما جسته و گریخته و ناروشمند با این چالشها مواجه شدهایم؛ در حوزه فکر اسلامی اعم از شیعه و اهل تسنن در تولید ادبیات ایمانی وضع مناسبی نداریم. در حوزه مسیحیت جبهه خوبی در برابر ناباوران ایجاد شد و کلیسا خود را بازیابی، نظریات و ادبیاتی را در برابر منکران ایمان تولید کرد، گرچه دست مسیحیت به لحاظ محتوا پر نبود، ولی ما ادبیات کمشمار و رنجوری ارائه کردیم در حالی که تفاسیر و تراث اهل بیت(ع) یک دنیا مطلب دارد؛ در کافی شریف یک کتاب در مورد ایمان و کفر داریم، قرآن دائماً از ایمان سخن گفته و کتب اهل تسنن هم در مورد ایمان مطالب زیادی بیان کرده است.
رئیس انجمن کلام حوزه علمیه اظهار کرد: گونه اول چالشهای عصر جدید در برابر ایمان در غرب، چالش اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بود؛ ساختار قدرت اقتصادی و سیاسی در غرب از قرن ۷ تا ۱۳، اقطاری و براساس مالکیت زمین و کشاورزی بود و کلیسا در این دوره تبدیل به یک سازمان معتبر شد. از قرن ۱۳ یک قدرت جدید نظام فئودالی را به چالش کشید، این قدرت جدید چون کلیسا و فئودالیسم را در یک راستا دید علیه کلیسا هم موضع گرفت. از حدود قرن ۱۵ تا ۱۸ در دنیای غرب جریان انتقادی علیه ایمان آغاز شد که مستمسک قوی ندارد، ولی به دلیل اینکه طبقه جدید ابزارهای تازه ارتباطی و قدرت نفوذ خود را تثبیت کرده با ادبیات جدید جامعه را نسبت به دین از نظر روانی دچار تزلزل کرد.
وی افزود: اینها ادبیات علمی و مبنای علمی ندارند، ولی از ابزار ژورنالیستی و قصهپردازی و طنز و فضاسازی رسانهای بهره بردند؛ نقد مناسبات داخلی و اخلاقی کلیسا، وجود برخی خرافات در اندیشههای مسیحی و حتی اعتقادات کلیسا مانند تثلیث، عشای ربانی، فدیه و ... مورد تمسخر قرار گرفت، امام اینها بُعد معرفتی نداشت، ولی به لحاظ روانشناختی ایمان اقشار سنتی را هدف گرفته و دچار تزلزل کردند که ریشه بسیاری از آنها نزاع اقتصادی و سیاسی بوده است.
⬅️ادامه در فرسته بعدی
چالشهای معرفتی در برابر ایمان
سبحانی اضافه کرد: گونه دیگر چالشهای معرفتی است؛ در اینجا در دنیای غرب با یک سیر صعودی از قرن ۱۷ تا پایان قرن ۱۹ جریان مستمر معرفتی ایجاد شد که حاصل آن نوعی چالش جدی در برابر ایمان مسیحی بود و جریان گالیله، گوپرنیک و... به عنوان مصادیق بیان شده است؛ عدهای گفتند که علم جدید و نظریاتی مانند نیوتن که تفسیری مکانیکی از عالم ارائه کرد و... باعث ایجاد این جریان شد؛ این جریان جهانبینی تازه ارائه کرد؛ انسان را حیوان
ناطق تعریف کردند و کسانی مانند فروید مشکلات انسان را با عقدههای جنسی گره زد؛ در این دوره فلسفه جای دین نشست.
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: این جریان معتقد است که براساس نگرش علمی و فلسفی بدون نیاز به غیب و خدا میتوانم همه عالم را تفسیر کنم، رویکرد دیگر آنها انسانگرایی است؛ ویژگی مورد ادعای آنها یعنی جامعیت ایمان دینی را در دوره جدید به چالش کشید؛ انسان مؤمن معتقد است که عالم بر وجود خدا شکل میگیرد، ولی وقتی تفسیر زمینی و ماتریالیستی از عالم ایجاد شود، جایی برای ایمان دینی باقی نخواهد ماند.
استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: از قرن ۱۹ که علوم انسانی مانند روانشناسی، اقتصاد مدرن و علوم کاربردی شکل گرفت، قرن جدید علمی برای زیست انسانی، الگو و برنامه جدید ارائه کرد؛ بخش زیادی از زیست مؤمنانه نیاز به خدا و پذیرش فضیلت و ارزشهای مقدس است، برای او اخلاق و فضیلت ارزشمند و متافیزیکی است، ولی تفسیر سکولار و ماتریالیستی در قرن ۱۹ برنامه زیست تازه با حذف معنویت دینی و ایمان پیشنهاد کرد، مناسبات اجتماعی را براساس مواد قانونی و حقوقی و میان فردی تفسیر و ترسیم کرد؛ سعادت را به جای سعادت برین سعادتی در همین دنیا تعریف کرد؛ نظریات مدینه فاضله در این قرون کاملاً سعادت را منحصر به دنیا میبیند؛ اصل پیشرفت کاملاً براساس مدلهای مکانیکی تعریف شد.
تفاسیر معرفتی مادی؛ چالشی در برابر ایمان
سبحانی با بیان اینکه تفاسیر معرفتی مادی و حذف عناصر الهی و تفاسیر اجتماعی، اقتصادی و انسانی چالش مهم فراروی زیست مؤمنانه و شریعت ایجاد کرد، گفت: چالش دیگر، چالش روششناختی بود؛ اساساً روش فهم معرفت متفاوت و زیاد است، ولی نظریاتی تولید شد که کاملاً روش پوزیتویستی و مادیگرایانه حاکم کرد و گفتند که روح و مدعیات دینی تجربهپذیر که نیست، اساساً معنادار هم نیستند؛ اصلا خدا یعنی چه و روح وجود ندارد و ما هیچ درکی از آنها نداریم که در نهایت منجر به نیهیلیسم شد؛ البته این مدل بعد از جنگ جهانی دوم شکست خورد؛ ولی روح نگاه این نوع روششناختی تا امروز هم حاکم است.
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: گونه دیگر چالشهای ایمان، چالشهایی بود که در مورد خود ایمان رخ داد و در اواخر قرن جدید اوج گرفت؛ چالشها تا قبل از این بیرون از حوزه دین بود، مانند چالشهای اقتصادی، روانشناختی و معرفتشناسی و روششناسی و ... ولی در این دوره، این موضوع مطرح شد که ایمان چیست؟ چگونه به وجود میآید، از چه نیازی بر میخیزد و به چه چیزی پاسخ میدهد؟ آیا مقوله معرفتبخش یا صرفا اعتقاد است؛ نسبت ایمان و معنویت و اصالت آن چیست؟ لذا در این دوره بدیلهای ایمان ساخته میشود از اندیشههای اگزیستانسیالیستی الحادی و سکولار تا عرفانها و معنویتهای نوظهور که یا اصل ایمان را منکر میشود و یا بدیلهایی را جایگزین ایمان حقیقی میکند.
رئیس انجمن کلام حوزه اظهار کرد: ما اگر میخواهیم ورود عالمانه و محققانه به عرصه ایمان داشته باشیم و ایمانورزی جامعه را به صورت کاربردی دنبال کنیم بینیاز از این گونهبندیها نیستیم و باید به اقسام آنها توجه کرده و تحلیل درست داشته باشیم؛ زیرا برای هر نوع چالش از جمله متدولوژی نمیتوان مثلا پاسخ فلسفی ارائه کرد بنابراین باید گونهها به درستی شناسایی و پاسخ درخور عرضه شود. ریشهشناسی چالشها کمک میکند تا درست و متناسب عمل کنیم و مصاف علمی دقیق داشته باشیم.
يا كوكباً ما كان أقصرَ عُمرُه
وكذا تكون كواكبُ الأسحار
با قلبی آکنده از غم و اندوه به مناسبت چهلمین روز درگذشت مرحوم دکتر ابراهیم علیپور، طاب ثراه، رئیس فقید پژوهشکدهی فلسفه و کلام اسلامی، به سوگ مینشینیم.
زمان: جمعه ۲۳ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۱۴:۳۰ تا ۱۵:۳۰
مکان: بهشت معصومه، قطعهی علما (۳۳).
💠 #تلنگر_کرونایی (5)
🔸 محیط آلوده است
🔹 #واکسنِ تقوا جلوی ابتلاء به #کرونای معصیت را می گیرد.
🔸 #تزریق روزانه چند سی سی خوف و خشیت در عروق قلبی راه نفوذ شیطان را می بندد.
🔹 #تنفس در هوای ذکر و یاد خدا، #ریه های بندگی را حال می آورد.
🔸 دمنوشِ توبه جلوی لخته شدن گناه در شریان حیات و گرفتگی رگ های ایمان را می گیرد.
🔹 دستانمان را مرتب با آب قناعت بشوییم تا با تعدّی به حقوق دیگران #آلوده نشود.
👈 به قلم استاد جواد محدثی
🆔 https://eitaa.com/isca24/8329
«برنامه زاویه با حضور اندیشوران اسلامی قسمت پنجم فصل پانزدهم دکتر نجف لک زایی و دکتر قدیر نصری» را در YouTube تماشا کنید
https://youtu.be/cgxIgvyGi80
برنامه زاویه قسمت پنجم فصل پانزدهم با حضور دکتر نجف لک زایی و دکتر قدیر نصری
http://m.aparat.com/v/QJuWN
📒در راستای تعامل و همکاری صورت گرفت؛بازدید رییس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🔶رییس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با حضور در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ضمن ابراز خرسندی از فعالیت های صورت گرفته در معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی، خواستار همکاری با مرکز پژوهش های مجلس شد.
⬅️به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ) به نقل از پایگاه خبری دفتر تبلیغات اسلامی ( تبلیغ نیوز )، علیرضا زاکانی «نماینده مردم قم و رییس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی» با حضور در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، از بخش های مختلف این پژوهشگاه بازدید و از نزدیک در جریان فعالیت های معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم قرار گرفت.
🔶زاکانی در جلسه همکاری مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی که با حضور حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی «معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و رییس این پژوهشگاه» و برخی از مسؤولان پژوهشکده ها برگزار شد، اظهار داشت: یکی از مظلومیت های انقلاب اسلامی این است که مولودهای این انقلاب کمتر مورد شناخت واقع شده اند و نسبت به ظرفیت های خلق شده آگاهی لازم وجود ندارد.
🔹وی به اهمیت وجود مراکز پژوهشی در کشور پرداخت و گفت: آشنا شدن با مجموعه هایی مانند پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی و کارهایی که در این مجموعه ها دنبال شده، می تواند یک معونه و امکان بزرگی را برای حاکمیت و حکومت و اجزای آن فراهم کرده و تکیه کنند تا بتوانند به راه درست حکمرانی کردن، نظام سازی و جامعه سازی دست یابند.
💠جزئیات در پایگاه اطلاع رسانی ایسکا(پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
🌐http://dte.bz/isca142
✅رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خبر داد:آمادگی دفتر تبلیغات اسلامی برای تهیه فرهنگ نامه و دانشنامه قرآنی قانون گذاری
📒معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی از آمادگی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی این دفتر برای همکاری با مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و تهیه فرهنگ نامه و دانشنامه قرآنی قانون گذاری خبر داد.
⬅️به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) به نقل از پایگاه خبری دفتر تبلیغات اسلامی ( تبلیغ نیوز)، حجت الاسلام والمسلمین نجف لک زایی درحاشیه بازدید علیرضا زاکانی رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ضمن خوش آمدگویی به نماینده مردم شریف قم، به تبیین دستاوردهای پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی و ظرفیت های این مجموعه عظیم پرداخت.
🔹وی همچنین به بیان پیشنهاداتی در راستای همکاری این پژوهشگاه با مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی پرداخت و تصریح کرد: برای رویکرد اشراف معارف اسلامی در قانون گذاری در مرکز پژوهش های مجلس، به سرعت می توان فعالیت هایی که در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی صورت گرفته را ظرفیت سنجی کرده و گزارشی تقدیم شود و فرهنگ نامه قرآنی قانون گذاری و دانشنامه قرآنی قانون گذاری آماده شود.
💠جزئیات در پایگاه اطلاع رسانی ایسکا (پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)
🌐http://dte.bz/isca143
هدایت شده از پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
🔰به همت پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن:
✳️کتاب چکیده مقالات همایش ملی مقاومت اسلامی از نگاه قرآن کریم منتشر شد
🔗 متن خبر در لینک زیر↙️
🌐 quran.isca.ac.ir/fa/News/Detail/402
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
🆔 @MaarefQuran
پایگاه مراجعه «فیرحی» به مشروطه فقه است / مسیرهای خارج فقه به بنبست میرسد(بخش اول)
حجتالاسلام نجف لک زایی با اشاره به ویژگیهای اندیشه مرحوم فیرحی، بیان کرد: پایگاه مراجعه ایشان به مشروطه، فقه است و میگفت مسیری که بخواهد برای حل مسائل ایران نشانی بیرون از فقه بدهد بنبست است، همچنان که برخی اساتید ایشان نیز همین راه را پیمودند.
به گزارش ایکنا، برنامه تلویزیونی زاویه شبکه چهارم سیما، شب گذشته، ۲۱ آبانماه، به موضوع «الهیات حکومت در ایران معاصر؛ گفتوگویی درباره برنامه پژوهشی دکتر فیرحی» اختصاص داشت. حجتالاسلام والمسلمین داود فیرحی، پژوهشگر اندیشه سیاسی در اسلام و استاد دانشگاه تهران، که همگان از او به عنوان پژوهشگری نواندیش و آزاداندیش یاد میکنند، صبح روز گذشته، ۲۱ آبانماه، به دلیل ابتلا به کرونا درگذشت.
در ادامه متن صحبتهای حجتالاسلام والمسلمین نجف لک زایی، استاد علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، را در این برنامه میخوانید؛
آشنایی بنده با دکتر فیرحی به اواخر دهه شصت بازمیگردد که آن زمان در مقطع کارشناسی رشته علوم سیاسی تحصیل میکردم و ایشان مدرک کارشناسی ارشد را اخذ کرده و به قم آمده و هنوز معمم نشده بودند. در ترم آخر کارشناسی، یک یا دو درس با ایشان داشتم؛ یکی نظام سیاسی و دولت در اسلام و دیگری تاریخ تحول دولت در اسلام بود. آیتالله عمید زنجانی که همشهری و استاد دکتر فیرحی بود، این درسها را به رشته علوم سیاسی اضافه کرده بودند. بنابر این ایشان بحث خود را با دروس اسلامی در رشته علوم سیاسی در دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم شروع کرد و هر دو بحث نیز تبدیل به کتاب شد.
زمانی که مقطع دکتری را میخواند با ایشان ارتباط داشتم که در آن زمان دانشجوی ارشد بودم. در دکتری، دغدغه ایشان این بود که ببیند چه شد که اسلام صدر اسلام، تبدیل به اسلام اموی شد و یا میگفتند چطور از دل اسلامِ نجاتبخش و یا رهاییبخش یک سلطنت استبدادی درآمد؟ با بهرهگیری از نظریه فوکو در دانش، قدرت و مشروعیت سعی کردند، تقریری از این بحث ارائه کنند و میگفتند در دوره اسلام میانه، قدرت روی دانشسازی گذشته شده است و برای خودش تولید مشروعیت کرده است. یعنی چیزی تولید شده که واقعیت ندارد و وقتی به اسلام برگردید، چنین چیزی درست نیست.
اسلام بیخطری که غربیها به دنبالش بودند
ایشان از دوره معاصر به دوره صدر اسلام نگاه میکرد. چون با استبداد و استعمار در دوره پهلوی مواجه بودیم و انقلاب اسلامی برای حذف اینها آمده بود که استقلال به نفی وابستگی، و آزادی به نفی استبداد، اشاره داشت. دوران پهلوی، استبدادی بود که قرآن هم چاپ میکرد و محمدرضا پهلوی به حرم امام رضا(ع) نیز میرفت و به تعبیر یکی از پژوهشگران غربی، آنها تلاش کردند دو مدل اسلام بیخطر در اسلام درست کنند؛ برای شیعیان، پهلویزم بود و برای اهل سنت، کمالیزم که مصطفی کمال آتاتورک، پرچمدارش بود و اینها زمینهساز نفوذ غرب بودند. ایشان از اینجا به گذشته برگشته بود که ببیند کجای آن اسلام حقیقی، دچار چالش شده است؟ که ایشان به دورههای میانه و یا اوایل دورههای میانه میرسید.
دغدغه ایشان ادامه یافت و در دو کار قبلی نیز میتوان اینها را ریشهیابی کرد. ایشان از صدر اسلام شروع میکند و الگوی امامت، خلافت و سلطنت را توضیح میدهد و به دوره جدید میآید و ولایت فقیه را نیز در کتاب نظام سیاسی و دولت در اسلام تبیین میکند. دانشجویانی که این کتاب را میخوانند، هم با اندیشه سیاسی اهل سنت و هم با اندیشه سیاسی شیعه آشنا میشوند که از امامت و دوره غیبت تا دوره مشروطه و انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) و قرائتهایی که از ولایت فقیه شده است، شامل میشود و ایشان انتصاب و انتخاب را نیز مطرح میکنند.
در تاریخ تحول دولت، روی دولت، رفته و از جریانهای فکری عبور کرده است و به صورت مفصل تحولات دولت تا دوره عثمانی را بحث کرده است و در دوره اخیر نیز تمرکزی بر فقه مشروطه پیدا کرد که در قم این جلسات شکل گرفت. ایشان جلسههای شبهای چهارشنبه را داشتند که حدود پنج سال به صورت مستمر برگزار میشد و اخیرا هم از تهران به قم میآمدند و با فضلا در انجمن مطالعات سیاسی حوزه این جلسات را داشتند که اساتید دانشگاه یا دانشجویان دکتری بودند که این بحثها نیز ضبط و پیاده میشد.
⬅️ادامه در فرسته بعدی⬇️⬇️⬇️
پایگاه مراجعه «فیرحی» به مشروطه فقه است / مسیرهای خارج فقه به بنبست میرسد(بخش دوم)
نکته مهم اینکه، دیگران نیز به مشروطه مراجعه میکنند، اما پایگاه مراجعه ایشان به مشروطه، فقه است و میگوید مسیری که دارد برای حل مسائل ایران راهکار میدهد و بیرون از فقه است، این مسیرها بنبستآفرینی است. ایشان به اساتید و دانشجویانشان علاقه زیادی داشتند، ولی این باعث نمیشد که بحث علمی را نگویند. یکی از اساتید ایشان اخیراً نقد میکرد، اما دکتر فیرحی هرگز پاسخ نداد. نقدها نیز تند بود، اما ایشان همه نقدها را در کانال خود میگذاشت و آن استاد نیز به نائینی بازگشت، اما نه از پایگاه فقه، بلکه از پایگاه سلطنت ایرانشهری به اندیشههای اندیشمندان بازگشت میکرد.
البته ایشان شیخ فضلالله را نیز میخواند و تحلیل میکرد و در کتاب اخیرشان که زیر چاپ است نیز سطح مراجعهشان به فقها و روشنفکران آن دوره پیداست که چه سازوکاری داشتند که فقه را به قانون تبدیل کنند. چون شما یک منابعی دارید و وقتی میخواهید آن را به یک فراوردهای تبدیل کنید، باید خط تولیدی داشته باشید که این دغدغه را دارد که چطور این تحول اتفاق بیفتد.
حجیت، دغدغه اصلی مرحوم فیرحی
نکته دیگر این است که دغدغه دکتر فیرحی، تراث نیست و تراث برای ایشان اصالت ندارد، بلکه دغدغه ایشان حجیت است و میخواهد به یک جوابی برسد که وقتی این جواب را برای جامعه ایران عرضه میکند، اگر به او گفتند از کجا آوردی، بتواند حجیتش را توضیح دهد. دغدغه ایشان این بود که میخواست بگوید به سیمای جدیدی از سیاست نیاز داریم که این نیز میخواهد به آن چیزی که قبل از اسلام میانه بودیم برگردد و دکتر فیرحی فکر میکرد نائینی میتواند این را در اختیارش قرار دهد.
آقای دکتر فیرحی میگفت که چرا خود ما به سرچشمه مراجعه نکنیم؟ در سالهای اخیر ایشان بخش عمدهای از وقت خود را گذاشت که به عنوان یک صاحبنظر، نه در ذیل شرح آرای عالمان دیگر، بلکه مستقیما خودش به صدر اسلام مراجعه کند و بگوید پیامبر(ص) چطور دولتسازی کرده است. یکی از مسائل، قانون اساسی مدینه است و از یک طرف نیز بحث اصحاب قرارداد در غرب برای ایشان جلب توجه کرده است. دکتر فیرحی یک پُلی میان اندیشه اصحاب قرارداد، با نوع قراردادگرایی در صدر اسلام، زده بود. یعنی چیزی که پیامبر(ص) با مسلمانان امضا میکند و اسم آن را صحیفه مدینه میگذارد و همین قرارداد با یک قالب جدید با یهودیان مدینه نیز امضا میشود، آیا به معنای قراردادگرایی است؟
یعنی دارد با تکیه بر قراردادهای دوجانبه دولتسازی میکند که این میشود امت، و میگویند در این صحیفه مدینه، امت دو معنا دارد؛ یک مرتبه برای مسلمانان و یک بار به عنوان واژه سیاسی به کار میرود و آن هم برای کسانی که شهروند دولت مدینه هستند. چنانکه در دولت مدینه فقط مسلمانان نبودند و تا مادامی که پایبند به عهد و پیمان بودند، حضرت(ص) نیز مقید به حفظ این معاهدات بودند. اما تفاوتی که با قراردادگرایی غربی دارد، این است که در اینجا یک چیزی داریم که زیرساخت این قرارداد را تأمین میکند و آن عبارت از وحی الهی است. یعنی دو طرف این قرارداد باز نیست که به هر سمت و سویی بروید. اگر یک ایدئولوژی را قبول کردید، قرارداد نیز سوار آن ایدئولوژی میشود و یا آن ایدئولوژی، پشتوانه این قرارداد میشود که در مدینه نیز این اتفاق میافتد.
ایشان از این مسئله، پلی به دوره جدید میزند که اگر میخواهیم جایگاه قانون را محکم کنیم، باید تصور خود را اصلاح کنیم، چون برداشت این است که مشکل همان یک کلمه است که در دوره مشروطه مطرح بود و ما باید تصور خود را از قانون اصلاح کنیم و بدانیم در حکومت مدینه نیز به این مدل نیاز دارید و اینکه فقط در وحی آمده کافی نیست و این را باید به قانون تبدیل کنید که یک شکل و فرایندی دارد و بعد برای جامعه اسلامی لازمالاتباع میشود. بنابر این، در این دوره اخیر فکری که درس سیره سیاسی نبوی را ارائه میکند، یک راهکار با این سبک ارائه میکرد که از دوره میانه و مشروطه عبور کنیم و برای اینکه به یک راهکار برسیم، باید به دولت نبوی و علوی و قیام امام حسین(ع) مراجعه کنیم که اصل این ایده، خوب و قابل دفاع است.
حجتالاسلام یزدانیمقدم بیان کرد:
مباحث سیاسی در المیزان؛ بیانگر فلسفه سیاسی علامه
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اینکه مباحث سیاسی در تفسیر المیزان، بیانگر فلسفه سیاسی علامه طباطبایی است، تأکید کرد: امروز، راهی جز دولت اسلامی مد نظر علامه طباطبایی، برای اداره مطلوب جامعه نداریم و نباید کاستیها را به حساب اندیشههای بزرگانی چون علامه گذاشت.
به گزارش ایکنا، حجتالاسلام والمسلمین احمدرضا یزدانیمقدم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، امروز، ۲۲ آبان در نشست علمی «دولت اسلامی از منظر فلسفه سیاسی علامه طباطبایی» که در مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد ضمن تسلیت ارتحال حجتالاسلام فیرحی با بیان اینکه ایشان فردی بسیار علاقهمند به علامه طباطبایی و افکار ایشان بود، گفت: ایشان همواره میگفت همه تلاشهایی که ما میکنیم برای خدمت به حوزه است؛ وی به اندیشه اسلامی و جلسات ذکر و اعتقادات دینی علاقه واقعی، و قلبی رئوف و پرمحبت نسبت به اهل بیت(ع) داشت.
وی با طرح این پرسش که علامه طباطبایی اندیشه و فلسفه سیاسی دارد یا ندارد؟ افزود: اگر تعریف اشتروس را که متأثر از تعریف فارابی از فسلفه سیاسی است، بپذیریم، قطعا علامه هم فلسفه سیاسی دارد؛ از دید اشتروس سیاست دانشی است که موضوع آن سیاست، و روش آن فلسفی است؛ با این تعریف علامه، فلسفه سیاسی دارند. ایشان رساله مستقل در فلسفه سیاسی دارد و در المیزان و ... هم مباحث زیادی در این زمینه دارند.
یزدانیمقدم با بیان اینکه علامه به صورت آگاهانه به جای فلسفه سیاسی از فلسفه اجتماعی استفاده کرده که میتواند ریشه در بحث مدنیت و فلسفه مدنی داشته باشد، اظهار کرد: بنابراین علامه، واقعاً فلسفه سیاسی و صدها صفحه به عربی و فارسی در این زمینه مطلب دارد.
استاد حوزه علمیه با بیان اینکه گاهی از ما پرسیده میشود، که ایشان به عنوان مفسر مباحث سیاسی را مطرح کرده و نمیتوان علامه مفسر را فیلسوف تلقی کرد، افزود: کسانی که این پرسش را دارند، ظاهرا با المیزان و روش تفسیری وی آشنا نیستند؛ روش تفسیری علامه این است که علاوه بر فهم زمانی از واژه معانی کلی را هم مد نظر دارد. علامه در المیزان بر پایه یک سری مبانی فلسفی وارد شده؛ تفسیر وی هم عقلی و مباحث تفسیری را از غیر تفسیری جدا کرده است، بنابر این مباحث سیاسی در تفسیر بیانگر فلسفه سیاسی علامه است.
دولت اجتماعی دینی؛ تئوری علامه درباره حکومت
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: علامه در مورد مفهومی به نام ملک و حکومت صحبت کرده و این دو را مترادف هم و سلطه و اقتدار تعریف کرده است؛ (حکومة اجتماعیة دینیه) البته مراد ایشان حکومت به معنای امروز نیست، بلکه وی کار به سامان و فرایند سیاسی دارد که تعریف دولت است. در واقع دولة اجتماعیة دینیه را مطرح فرموده است. ایشان معتقد است که خدا به انسان علم و قوه نظری داده تا حقایق عالم را بفهمد؛ این انسان، قرار است به کمال برسد و این در گرو وجود دولت و جامعه اسلامی است.
یزدانیمقدم تصریح کرد: علامه به ماجرایی که در تورات یعنی درخواست بنی اسرائیل برای داشتن پادشاه را بیان و بحث استخدام یکطرفه را در نظام شاهی زیر سؤال میبرد؛ او معتقد است در حکومت دیکتاتوری، رابطه استثماری میان حاکم و مردم وجود دارد و در نهایت هم به شرک و شاهپرستی، فرعون، پادشاهپرستی و ... ختم خواهد شد؛ علامه، معتقد است انبیاء آمدند تا توحید برقرار و شرک نفی شود؛ بنابر تصریحات علامه، ایشان طرفدار استخدام طرفینی است؛ ایشان میفرماید درست است پیامبر حاکم ما از طرف خداست، ولی اقتدار به دست آمده ناشی از جمع شدن رهبر و مردم از آن همه تکوینا و تشریعا است و این حکومت، اجتماعی است.
یزدانیمقدم تصریح کرد: طبق نظر علامه اگر حکومت حاصل زندگی اجتماعی است پس ملک و حکومت هم اجتماعی میشود، بنابراین درآمدهای کشور هم باید در اختیار همه اقشار قرار گیرد؛ براساس نظر علامه، دین برای برقراری عدالت اجتماعی و برابری متناسب خلق شده و چنین دینی نمیتواند انسان را در مشتهیات(آرزوها) نفسانی آزاد بگذارد. حکومت اسلامی از منظر علامه، دولت اجتماعی دینی است و دین حقیقت اجتماعی است و مردم را از این منظر مورد مخاطبه قرار داده است.
استاد و پژوهشگر حوزه و دانشگاه با بیان اینکه هابز و لاک، نظریه دولت ندارند، بلکه در مورد جامعه مشترکالمنافع سخن میگویند که در تفاهم امروزی ما معادل دولت نیست و اگر چنین چیزی را بپذیریم، ملک و اجتماع مد نظر علامه هم همان دولت است، اضافه کرد: هابز معتقد است قرارداد اجتماعی بین حکومت و مردم به نفع حاکم شکل میگیرد ولی علامه معتقد است این قرارداد در فضای اجتماعی ایجاد میشود.
⬅️ ادامه در فرسته بعدی⬇️⬇️⬇️