🔷خط و زبان را کنترل کن، فرهنگ کنترل می‌شود. ✍️ حمید احتشام‌کیا 🔸جامعه‌شناسان فرهنگ را از جهات گوناگونی دسته‌بندی کرده‌اند. در یک تقسیم، فرهنگ به دو نوع مادی و معنوی تقسیم شده است. مراد از فرهنگ مادی بیشتر محصولات محسوس و ملموس‌ انسانی‌ است که با روش‌های کمی و علمی قابل ارزیابی‌اند. 🔸به عبارت دیگر به تمام دستاوردهای مادی انسان در عرصه و قلمرو تاریخ و جامعه، فرهنگ مادی گفته می‌شود. دستاوردهایی چون معماری، نقاشی، فناوری و ... . 🔸جالب است بدانید بعضی از جامعه‌شناسان مانند آلفرد وبر آلمانی فرهنگ مادی را همان تمدن دانسته‌ و واژه «فرهنگ» را مختص فرهنگ معنوی قلمداد کرده است. 🔸در مقابل فرهنگ مادی یا تمدن، فرهنگ معنوی قرار دارد. فرهنگ معنوی بر مقولاتی چون: افکار، اندیشه‌ها، عقاید، دین، علوم، ارزش‌ها، فلسفه، ادبیات و آداب و رسوم اجتماعی، اطلاق شده است که هرچند قابل اندازه‌گیری و لمس‌کردن نیست، اما در تمام جوامع بشری وجود دارد. 🔸فرهنگ مادی را می‌توان از جوامع دیگر به عاریت گرفت، استفاده کرد و توسعه داد، اما عاريت گرفتنِ فرهنگ معنوی نه تنها به آسانى امکان‌پذير نیست، بلکه نفوذ آن در فرهنگ بومی، ضايعه‌اى است که قوميت و مليت يک گروه اجتماعى را تهديد مى‌کند. 🔸نکته درخور توجه این است که فرهنگ معنوی که هویت یک ملت را ساخته و آن را شکل می‌دهد عمدتا از طریق #خط و #زبان قابل انتقال است. نقش خط و زبان در #فرهنگ‌سازی و مراقبت از بقای آن بقدری جدی است که برخی #بومی‌شدن_علم و تولید علم ایرانی اسلامی را نیز در بند بسط ظرفیت‌های زبان فارسی دراین‌باره دانسته‌اند. 🔸از طرفی با پدیده عصر دیجیتال مواجهیم که با کنترل خط و زبان از طریق تأکید بر استفاده از تصویر و همچنین جایگزینی آیکن‌ها، استیکرها، ایموجی‌ها، واکنش‌های نمادپایه مثل لایک (تأیید) و دیس‌لایک (عدم تأیید) و ... تلاش می‌کند جامعه جهانی را بر گرد یک زبان حداکثری و در نهایت یک فرهنگ حداکثری جمع کند و اینچنین جهان را به تشکیل یک جامعه جهانی با فرهنگ واحد نزدیک سازد. 🔸بنابراین یکی از پرسش های پیش‌روی محققان این خواهد بود که چه فرصت‌ها و تهدیداتی در #عصر_دیجیتال برای حفظ و توسعه خط و زبان پارسی به‌مثابه مهمترین شریان‌های بقا و تعالی فرهنگ ایران اسلامی مطرح است؟ 🔸اگر فرهنگ ایران اسلامی در عصر دیجیتال نتواند براساس خط و زبان فارسی تعالی پیدا کند، چه جایگزینی برای حفظ و مراقبت و توسعه آن قابل طرح است؟ به بیان دیگر وضعیت مهمترین حامل‌های فرهنگ ایران اسلامی در فضای سایبری چه خواهد بود؟