یک سوالی را تازگی ها زیاد از اطرافیانم میشنوم. البته راستش را بخواهید خودم موش دوانده ام در ذهن طفلکی شان. هر جا با دوست و آشنا نشستم و گفتند:" خوب چه خبرا! چکارا میکنی؟" فوری جواب دادم که دارم مصاحبه هایی انجام میدهم برای یک پروژه تاریخ شفاهی. بندگان خدا اولش فقط میپرسند از چه کسی مصاحبه میگیرم و بعداً میخواهم با نتایج این کار چه کنم. اما در مورد عبارت "تاریخ شفاهی" هیچ چیز نمیگویند. مدّتی میگذرد و در جمعی، دوباره همدیگر را می بینیم. این دفعه در می آیند که : "راستی بگو ببینیم اصلا این تاریخ شفاهی چی هست؟" حتی گاهی کاملا بی مقدمه میپرسند. معلوم است در فاصله دیدارها این دو کلمه را چند باری شنیده اند. درست در همان نقطه است که من شروع میکنم به بیان تفاوت تاریخ و تاریخ شفاهی. اغلب مواقع مخاطبم چنان ذوق زده گوش میدهد که فکر میکنم همین الان است بگوید:"یکی از همین پروژه های دور و برت رو بده دست ما ، ما هم بیایم تو گود" آخر تاریخ شفاهی تفاوتی بسیار دل نشینی با تاریخ دارد. به همین زودی برایتان خواهم گفت. ✍فهیمه فرشتیان #تاریخ_شفاهی_به_زبان_ساده #تاریخ_شفاهی 🌊 جریان، جمع بانوان نویسنده🌊 💠 @jaryaniha 🌱 در جریان باشید.

بسم الله. 🌱 قرار بود از تفاوت تاریخ شفاهی و تاریخ برایتان بگویم. همین دوشنبه قبل بود که این قول را به شما دادم. برویم سر اصل مطلب. 😔هر چند جنگ تلخ است و سنگین. اما گاهی مبدأ تحولات زیادی در جهان می شود. مثلا بعد از جنگ جهانی دوم در دنیای علم و هنر و فرهنگ چرخشهای زیادی رخ داد. همان وقت ها بود که عده ای گفتند "این چه وضعش است؟! چرا باید تاریخی را که همه آدم ها باهم می سازند، فقط یک عده حکمران و امپراطور و افسرهای جنگی، بگویند و بنویسند؟! نه خیر اینطور نمی شود!"😡 و از همین جا بود که پژوهشگران تاریخ رفتند پای صحبت های ساده و صمیمی مردم.📼🎙 کمی بعد، زاویه دیدهای جدیدی در ثبت وقایع ایجاد شد. گاه جزئیاتی از حوادث کشف می شد که هرگز یک پادشاه یا رهبرِ کشور ذره ای هم از آنها خبر نداشت. و این یعنی تاریخ جامع تر شد و دقیق تر. 👌 حتی پشت این ثبتها سندهای قویتری وجود داشت. فکر می کنید چه چیز مدرک اثبات روایتهای مردمی است؟ معلوم است ، همان خودِ روایت های مردمی. وقتی شما ببینید چندین نفر که در ماجرایی حضور داشته اند، دارند یک واقعه را مثل هم تعریف می کنند، معلومتان می شود که به کشف حقیقت نزدیکید. آن هم چندین نفری که اغلب هیچ دلیلی برای چرخاندن تاریخ به نفع خود ندارند. شاید سخت باشد بپذیریم ، اما باور کنید ظهور تاریخ شفاهی سبب شد، رهبران و افراد موثر جوامع مختلف، دستشان برای تحریف تاریخ بسته بماند. 🌤✨و اینگونه حقایق روشن تر شدند. 🧐راستی آیا شما میدانید ثبت روایتهای مردمی در ایران از چه زمانی شروع به گسترش کرد؟ دفعه بعد مبدأ و موثرترین فرد در این اتفاق را هم برایتان خواهم گفت. شما این فرد را خوب می شناسید. ✅ ✍فهیمه فرشتیان #تاریخ_شفاهی_به_زبان_ساده #تاریخ_شفاهی 🌊 جریان، جمع بانوان نویسنده🌊 💠 @jaryaniha 🌱 در جریان باشید.

بسم الله🌱 قرار دوشنبه ها را که یادتان هست؟ می خواهیم در مورد تاریخ شفاهی بگوییم. اگر دوست دارید بدانید در ایران از چه مبدئی ثبت تاریخ به روایت مردم مورد توجه جدّی قرار گرفت ، بیایید بخش هایی از یک نامه قدیمی را باهم بخوانیم: ✨✉️✨ از شما می خواهم هر چه می توانید سعی و تلاش نمایید تا هدف قیام مردم را مشخص‏‎ ‎‏نمایید، چرا که همیشه موَرّخین اهداف انقلابها را در مسلخ اغراض خود و یا اربابانشان‏‎ ‎‏ذبح می کنند. امروز همچون همیشۀ تاریخ انقلابها، عده ای به نوشتن تاریخ پر افتخار‏‎ ‎‏انقلاب اسلامی ایران مشغولند که سر در آخور غرب و شرق دارند. تاریخ جهان پر است‏‎ ‎‏از تحسین و دشنام عدّه ای خاص، له و یا علیه عدّه ای دیگر و یا واقعه ای در خور بحث.‏‎ ‎‏اگر شما می توانستید تاریخ را مستند به صدا و فیلم حاوی مطالب گوناگون انقلاب از زبان‏‎ ‎‏توده های مردم رنجدیده کنید، کاری خوب و شایسته در تاریخ ایران نموده اید. باید‏‎ ‎‏پایه های تاریخ انقلاب اسلامی ما چون خود انقلاب بر دوش پابرهنگان مغضوب قدرتها‏‎ ‎‏و ابرقدرتها باشد.‏ 👌‏بله، قیام را مردم کرده اند، خودشان خون داده اند، جوان فدا کرده اند، از شب و روزشان زده اند تا بتوانند ظلم را ، تحجّر را و آن همه عقب ماندگی را از زندگی هایشان حذف کنند. حق این است که خودشان هم بگویند چطور توانستند کاری به این عظمت را پیش ببرند. و امام خمینی (قدس سره) این حرف حق را در نامه ای به رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی نوشتند. ✍ 📷 🎥 از همان سالها هنرمندان زیادی این دغدغه را در وجود خود زنده نگه داشتند. آنها با همان ابزارهایی که در دست داشتند شروع کردند. هر جا کسی را یافتند که نقشی در پیروزی انقلاب داشت، پای حرف هایش نشستند. با این وجود هنوز هم نشنیده های بسیاری وجود دارد . و البته که هر روزه روایت های جدیدی نیز در سراسر کشور در حال شکل گیری است. روایت کسانی که دارند پای درخت جوان انقلاب را آبیاری می کنند. ✨شاید روزی شما هم یکی از این افراد را پیدا کردید و دلتان نیامد تجاربش را ثبت نکنید.من فکر می کنم در روزگاری به سر می بریم که همه ما می توانیم و باید یک محقق تاریخ شفاهی باشیم. می توانیم چون امکانات این کار را همگی در دسترس داریم. بایدش را بگذارید تا هفته بعد درباره اش بگوییم. ✍فهیمه فرشتیان #تاریخ_شفاهی #تاریخ_شفاهی_به_زبان_ساده. 🌊 جریان، جمع بانوان نویسنده🌊 💠 @jaryaniha 🌱 در جریان باشید.

✅گفته بودیم همه ما میتوانیم یک محقق تاریخ شفاهی باشیم. حالا اگر این را قبول ندارید، لااقل از من بپذیرید که همه ما منابعی برای دریافت اطلاعات را در اطراف خود داریم. با اندک توجهی میتوانید آنها را پیدا کنید. 👵مثلا مادربزرگهایی که در حوادث مهم قبل و بعد از انقلاب حضور داشته اند. وقایعی مثل کشف حجاب رضاخانی، قحطی بزرگ ایران، تصاحب زمینهای کشاورزان در روستاهای کوچک و بزرگ و هزار ماجرای دیگر. 🧔‍♂یا پدر و مادرهایی که لااقل تجربه دیدن و خواندن یک اعلامیه و دیوار نویس را در سالهای پیش از انقلاب دارند. خاله ای که در راهپیمایی ها شرکت کرده باشد. عمویی که در عملیاتهای هشت سال دفاع مقدس، با شهدای شاخص و یا گمنام ترین شهیدان نشست و برخاست داشته. 👨‍🦰اصلا نزدیکتر بیاییم، همسایه ای که توانسته یک موسسه فرهنگی را طوری اداره کند که اولین مخاطبانش حالا خودشان کار را دست گرفته اند و دارند فعالیت تربیتی ارائه می دهند. 🧕یا دوستی که با وجود همه سختی های موجود در جامعه، دارد در کنار فعالیت اجتماعی چهار فرزند را هم به خوبی تربیت میکند. 💎 همه اینها گنج هایی هستند برای ثبت تاریخ کشور عزیزمان. برای اثباتِ ... توانستن ها. بله. یادم هست که قرار بود درباره ضرورت پرداختن به تاریخ شفاهی بگویم. اما دلم نیامد ذهن تان را کمی قلقلک ندهم و توجه تان را به سوژه های ممکن در اطرافتان جلب نکنم. 🎞📱✍ اندکی که دقت کنید، و سوژه ای بیابید، دلتان میخواهد کاغذ و قلم به دست نزد یکی از عزیزانتان بروید، از او بخواهید آلبوم عکسهایش را بیاورد، ضبط صوتِ گوشی تان را روشن کنید و درباره تلخ و شیرین های زندگی اش بپرسید. اگر چنین کاری را آغاز کردید ، ما را هم خبر کنید. خوشحال میشویم و میتوانیم شما را در پیشبرد بهتر کارتان همراهی کنیم. ✍فهیمه فرشتیان #تاریخ_شفاهی #تاریخ_شفاهی_به_زبان_ساده 🌊 جریان، تربیت نویسنده جریان ساز🌊 💠 @jaryaniha 🌱 در جریان باشید.

بسم الله.🌱 یک هفته قبل، از سوژه هایی گفتیم که اطراف هر یک از ما وجود دارد. حالا آمدیم و شما فردی یافتید که کار ارزشمندی را به خوبی انجام داده، یا در شکل گیری اتفاق بزرگی اندک نقشی داشته. شرایطش را هم داشتید که با او مصاحبه بگیرید. 🌀 آنوقت ممکن است با وجود هزار کاری که بر سرِ مبارکتان ریخته با خود فکر کنید چرا باید ثبت چنین روایتی برایم اولویت باشد. 👈دقیقا همین جاست که می رسیم به بحث ضرورت تاریخ شفاهی. 🏔 بگذارید کمی بحث مان را ببریم در دل طبیعت. فرض کنید شما در دامنه کوهی هستید و می خواهید دوستی را برای صعود با خود همراه کنید. آیا همین که به او بگویید بیا و دست من را بگیر، او انگیزه دارد این مسیر سخت را بالا بیاید؟ ✨قطعا باید امیدی برای حرکت داشته باشد و این توان را در خودش ببیند. او از سختی های مسیر ، از پرتگاه ها و نبود برخی امکانات میان آن همه سنگ های در هم تنیده می ترسد. 🤔چطور می توانید دوستتان را با خود همراه کنید؟ پیشنهاد من این است که قله را نشانش دهید. از زیبایی های آنجا و تجربه هایتان برایش بگویید، از استراحتگاه ها و منظره هایی که در طول مسیر خواهد دید. البته بگذارید این را هم بداند که دقیقا چه مخاطراتی پیش رو دارد و برای گذر از هرکدامشان چاره چیست. 🔸🔸حالا احتمال میدهم همپایی برای صعود داشته باشید. ما در تاریخ شفاهی همین کار را می کنیم. قله های یک مسیر را نشان می دهیم، یعنی آنها که به اوج رسیده اند. حتی گاه روایت کسانی را می گوییم که بخشی از راه را رفته، بهره ها برداشته و چشم اندازهای وسیع را تجربه کرده اند . 💪بعد از آن است که می توانیم به نوجوان و جوان امروز بگوییم بیا، گام در مسیر بگذار و شروع کن.حالا مخاطبِ ما باور می کند که میشود. و البته این یکی از ضرورتها و فواید توجه به تاریخ شفاهی است. ✍ فهیمه فرشتیان #تاریخ_شفاهی #تاریخ_شفاهی_به_زبان_ساده 🌊 جریان، تربیت نویسنده جریان ساز 🌊 💠 @jaryaniha 🌱 در جریان باشید.

بسم الله. 🌱 📣 این رسانه چه کارها که نمی تواند بکند. در فکر و فرهنگ و هویت انسانها نفوذ دارد. می تواند در گسترش صلح و امنیت جهانی موثر باشد. یا برعکس ، دو دسته از انسانها را به جان هم بیندازد. می تواند آدم ها را ترغیب به اخلاقیات کند و یا رفتارهای سخیف و بی ارزش را به طرز عجیبی میان آنها گسترش دهد. رسانه موجودی است هزار چهره. بسته به اینکه چه کسی او را به کار گیرد عمل می کند. 🌀پیچیده ترین اتفاقی که در این میان شکل می گیرد، پوشاندن حقایق در رسانه هاست. آن هم نه فقط کتمان حقیقت نه! بلکه برعکس جلوه دادن آن. 🤔قبول ندارید که با این اوضاع، تمام اوج و فرودهای تاریخ نیاز به ثبت دارد؟ از وقوع یک زلزله و وقایع بعد از آن گرفته تا بحرانی چون کرونا و مدیریت آن، از فتنه ها و درگیری های سیاسی تا کشفهای علمی و اختراعات مهم و یا هر پیشرفتی که سبب صعود ایران به بالاترین پله های علم می شود. 🗒 اینها همه و همه را باید ثبت کرد،آن هم از زبان مردم که خود گردانندگان اصلی تاریخند. و البته باید به دنبال راهی برای رساندن آن به مخاطب هم بود. اینطور، دیگر کسی نمی تواند با داستانی متفاوت حقیقت را وارونه کند. ⚡️باور کنیم مبارزه ای در جریان است میان حق و باطل. و امروز جنگ افزارِ ما روایت ها هستند. ✍ فهیمه فرشتیان #تاریخ_شفاهی #تاریخ_شفاهی_به_زبان_ساده #ضرورت_تاریخ_شفاهی 🌊 جریان، تربیت نویسنده جریان ساز 🌊 💠 @jaryaniha 🌱 در جریان باشید.

بسم الله 🌱 🧐تا اینجا تلاش کردیم در کنار هم بدانیم تاریخ شفاهی چیست و چه ضرورتی دارد. 🤔 اگر در این نقطه هنوز هم به میزان اهمیت موضوع پی نبرده اید یا حتی اگر سر در نیاورده اید که تاریخ شفاهی چیست ، پیشنهاد می کنم باز هم به مطالعه این سلسله مطالب ادامه دهید . ✨چون از اینجا به بعد می خواهیم از بخش جذاب و دیده شدنی کار بگوییم، یعنی محصول. 💫خروجی کار در تاریخ شفاهی گستره بسیار وسیعی دارد، و اصلا باید داشته باشد. در غیر این صورت با اهداف ما سازگار نخواهد بود. 📱اگر یادتان باشد ما می خواستیم با روایت هایی که به دست می آوریم، رسانه را در دست بگیریم و حقایق را به دنیا نشان دهیم، می خواستیم قله ها را در هر زمینه ای پیدا کنیم، یعنی افراد موفق را . و بعد با معرفی آنها، انگیزه حرکت و رشد را در خودمان و دیگر افراد فراهم کنیم. 👤به نظر شما می شود همین طور خشک و خالی حرف زد؟ آیا امروزه مخاطب با چند جمله ساده، که حتی استدلال های بسیار روشنی داشته باشد، به راحتی حرف ما را می پذیرد، آن را باور می کند و در زندگی اش به کار می گیرد؟ من اینطور فکر نمی کنم. ما برای اینکه بتوانیم دست مخاطب را تا پایان مسیر در دست خود نگه داریم و او را به نقطه امنِ باور برسانیم به دو چیز در کنار هم نیاز داریم. یکی اسناد و مدارک و دیگری هنر. 👈درباره هر دوی اینها باهم گفتگو خواهیم کرد. ✍فهیمه فرشتیان #تاریخ_شفاهی #تاریخ_شفاهی_به_زبان_ساده #محصولِ_کار 🌊 جریان، تربیت نویسنده جریان ساز 🌊 💠 @jaryaniha 🌱 در جریان باشید.

بسم الله . 🌱 قرار بود درباره بخش ِجذاب تاریخ شفاهی بگوییم: یعنی محصولی نهایی آن. 👌و گفتیم برای نگه داشتن مخاطب تا انتهای مسیر و رساندن او به نقطه امنِ باور دو چیز نیاز داریم: هنر، اسناد و مدارک. ✨ابتدا می رویم سراغ هنر که ما ایرانیان در این زمینه ید طولایی داریم. به نظر شما ساده ترین خروجی که ممکن است فردی از پروژه تاریخ شفاهی به ذهنش برسد چیست؟ فکر میکنم در اولین لحظه کلمه کتاب به ذهنتان خطور کرده باشد. بله ، کتابی که خاطرات راوی را به مخاطب منتقل کند. 👤اما مطلب اینجاست که ما باید بدانیم این کتاب به دست چه کسی خواهد رسید. آنوقت تناسبی میان پایبندی به اجزای کوچک واقعیت و زیبا سازی اثر برقرار کنیم. 📚گاه قرار است محصول ما منبعی باشد مثل یک دایره المعارف که محققین از آن بهره می گیرند، پس به کوچکترین ذره ای از جملات راوی دست نمیزنیم. 📖 گاهی قرار است اقشار مختلف جامعه کتابمان را دست بگیرند و روزها صفحاتش را ورق بزنند و حس کنند دارند با راوی زندگی می کنند. اینجا میتوانیم به توصیف و صحنه پردازی اندکی میدان دهیم. 🧑👦حتی ممکن است ما بخواهیم محصول کارمان را در دست نوجوان و یا کودکی ببینیم که روح زلالش را باید با حقایق دنیای اطرافش آشنا کرد. پس حرفها را ساده می کنیم و روان. و یا شاید از تصویرگری نیز بهره بگیریم. بنابراین ما به تناسب مخاطب می توانیم به آرایش و پیرایش متن بپردازیم، و از تکنیک های داستانی بهره ببریم. البته تا حدی که حقیقت را پنهان یا کتمان نکرده باشیم. 🌀البته میزان تزریق هنر در محصول تاریخ شفاهی و حد استاندارد آن از بحث های بسیار دامنه دار و گسترده است که هنوز پاسخ مشخصی برایش وجود ندارد . و من فکر می کنم وجود هم نخواهد داشت. مخاطب ماست که تعیین می کند چقدر به بحث علمی نیاز دارد و چقدر به احساس نزدیکی با راوی . 📕📗📘پس می توان از یک پروژه تاریخ شفاهی انواع کتابها را منتشر کرد. و این هنوز بخش کوچکی از ماجراست. گستره محصولات ما به این اندازه اندک نیست. 💫 ✍ فهیمه فرشتیان #تاریخ_شفاهی #تاریخ_شفاهی_به_زبان_ساده 🌊 جریان، تربیت نویسنده جریان ساز 🌊 💠 @jaryaniha 🌱 در جریان باشید.

🔹هفته قبل درباره انواع کتابهایی گفتیم که می توان از یک پروژه تاریخ شفاهی تولید کرد. اما این بار می خواهیم پهنه وسیع تری را ببینیم. 🌀 دنیای امروز سرشار از سرعت است و تنوع. رسانه هم شکل های متعددی به خود گرفته، از ریز تا درشت، از ساده تا پیچیده. و هر کدام از این انواع هم سلایقی را با خود همراه می کند. پس لازم است ما نیز برای داشتن حداکثر مخاطب، از همه ظرفیت های موجود استفاده کرده و تنها به یک نوع محصول اکتفا نکنیم. ✨نباید ذهنمان را بسته نگه داریم. شاید ماجرایی که ما از زبان راوی می شنویم، ایده ای باشد برای ساختن یک موشن، یا جرقه ای تا رسیدن به متن نمایشنامه. بیشتر پیش برویم، طرحی برای لوازم التحریر و یا شاید یک اِلِمان شهری. حتی من الان دارم به تدوین یک دوره آموزشی و یا مقاله علمی هم فکر می کنم که از دل پروژه ای جاندار بیرون می آید. 🌱با این نگاه از هر نقطه حرف های راوی می شود محصولی بیرون کشید.پس دیگر لازم نیست بنشینیم تا تمام جلسات مصاحبه ها تمام شود، و بعد برویم سراغ ایجاد خروجی.و ضمنا بعد از تولید اولین محصول پرونده کار را نمی بندیم. چون آن موقع تازه اول ماجراست. 💫راستی می دانید به این نوع دید در روایت کردن اتفاقات واقعی چه می گویند؟ تاریخ شفاهی پویا. 👌 و حقیقتا حرکت را می توان در چنین سبکی دید. #تاریخ_شفاهی #تاریخ_شفاهی_به_زبان_ساده #تاریخ_شفاهی_پویا ✍فهیمه فرشتیان 🌊 جریان، تربیت نویسنده جریان ساز 🌊 💠 @jaryaniha 🌱 در جریان باشید.