#پست_پیشگام #آتش_زدن_کتاب_و_آزادی_اندیشه ✴️ پرسش ارتباط آتش زدن کتبی که موردقبول ما نیست با منطق اسلام در آزادی و تضارب اندیشه‌ها چیست؟ 🍁🍁🍁 ✅ پاسخ در طول ادوار مختلف تاریخی شاید کمتر کسی پیدا شود که با شعارهای زیبایی همچون «زنده‌باد مخالف»،یا «آزادی بیان حق همه است» مخالف باشد. اما وقتی صفحات تاریخ را ورق می‌زنیم و رفتار جریانات متعدد فکری را بررسی می‌کنیم به اتفاقات جالبی برمی‌خوریم که طرفداران آن جریانات در مواجهه با مخالفین خود داشته‌اند و آنجاست که عیار پایبندی به شعارهای فوق مشخص می‌شود.در این رفتارشناسی گاهی دیده می‌شود که حرف مخالف شنیده می‌شود،گاه تیغ بر روی او کشیده شده،گاهی با روش تکفیر و تهدید با او برخورد شده و گاهی نیز افکار و به‌طور مشخص،کتاب‌های او در آتش غیض آن‌ها سوخته و به باد داده‌شده است. سؤال اساسی این است که منطق اسلام در این عرصه‌ها چیست؟ برای فهم این مسئله به سراغ نظرات اسلام‌شناس معاصر،متفکر شهید استاد مطهری می‌رویم. وی در این زمینه می‌گوید: در اوایل قرن دوم هجری كه آن‌همه شورونشاط اسلام برقرار بود و بازار اسلام داغ و پررونق بود، یک‌مرتبه آن‌همه علوم خارجی‌ها را از ایرانی و رومی و هندی و یونانی و هر جا كه دسترسی داشتند ترجمه كردند و وارد دنیای اسلام نمودند. علت این كار چه بود و چطور دنیای اسلام عکس‌العمل مخالف نشان نداد؟ علتش این بود كه تعلیمات اسلام زمینه را آماده كرده بود كه اگر در اقصی بلاد چین هم كتابی را پیدا می‌کردند، مانع نمی‌دیدند كه ترجمه‌اش كنند. مثلاً عبدالله مقفّع كه منطق ارسطو را ترجمه كرد، در زمان امام صادق علیه‌السلام بود. از قبل از زمان امام صادق علیه‌السلام بلكه از زمان بنی امیّه این كارها شروع‌شده بود، ولی در زمان امام صادق علیه‌السلام اوج گرفت. در زمان هارون و مأمون و در عصر ائمه با چه شدتی علوم اوایل ترجمه شد. ما در میان احادیث و اخبار ائمه خودمان- كه این‌همه با چشم نقد به خلفا نگاه می‌کردند و انحرافات آن‌ها را مكرر بازگو می‌نمودند، و خلفا كه این‌همه ملعون و مطرود شده‌اند براثر این بوده كه ائمه این‌همه ملعونشان گفته‌اند و شناختشان را درباره آن‌ها چنین بیان داشته‌اند- در یك حدیث نمی‌بینیم كه این كار خلفا به‌عنوان یك بدعت تلقی شده باشد و بگویند كه یكی از چیزهایی كه این‌ها كار را خراب كردند این بود كه علوم ملت‌های كافر را از یونان و روم و هند و ایران ترجمه كردند و وارد دنیای اسلام نمودند و حال‌آنکه این در میان عوام بهترین وسیله بود برای كوبیدن آن‌ها، ولی ما حتی در یك حدیث ندیده‌ایم كه این كار خلفا به‌عنوان یك بدعت و یك امر ضد اسلام تلقی شده باشد. حدیثی است كه روایات ما از حضرت مسیح نقل می‌کنند كه ایشان فرمود: كونوا نُقّادَ الْكَلامِ یعنی آن طور كه صرّاف سكّه را نقد می‌کند، خوب و بدش را تشخیص می‌دهد و خوبش را می‌گیرد، شما هم راجع به نکته‌ها و سخن‌ها چنین باشید. هرچه دیگران دارند می‌گیریم، خودمان فكر و عقل داریم، از خود نمی‌ترسیم و بیم نداریم، روی این‌ها فكر می‌کنیم، خوب‌هایش را می‌گیریم و بدهایش را طرد می‌کنیم. (1) بنابراین اسلام طرفدار آزادی اندیشه و آزادی بیان و عدم تعرض و دشنام و فحاشی به عقاید دیگران است و لذا طرفداران خود را به تحمل نظر مخالف دعوت نموده و در آیه اَلَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ اَلْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ اَلَّذِینَ هَداهُمُ اَللّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا اَلْأَلْبابِ، (2) از نشانه‌های هدایت یافتگان و صاحبان تفکر ناب به این اصل اشاره نموده که آنان برای شنیدن گوشی شنوا دارند لکن انسان‌هایی نقاد هستند و در میان شنیدنی‌هایشان،گلچین می‌کنند. بنابراین صحبتی از بی‌ادبی و بی‌احترامی به مخالف دیده نمی‌شود و انصافاً همین سیره در بین امامان معصوم و تربیت‌یافتگانشان به‌وضوح دیده می‌شود. نتیجه آنکه هیچ شکی در این نیست که آتش زدن یک کتاب مرجع در علم طب،اصلاً صورت موجهی ندارد و به‌واقع،اگر با مطالب آن‌هم مخالفتی وجود دارد راه مخالفت کردن،نقد عالمانه است نه آتش زدن. اما از این نکات نیز نباید غافل شد که: 1. جامعه علم پزشکی نوین باید به طب قدیم که جزء آثار و مواریث علمی گذشتگان در ایران است احترام بگذارد به این صورت که اجازه اظهارنظر علمی به متخصصین و استخوان خورد کرده‌های این علم نیز بدهند تا در کرسی‌های آزاداندیشی و سمینارهای تخصصی به ارائه نظریات علمی خود بپردازند. اگر این فضای باز علمی که کلید آن امروزه در دست صاحبان طب نوین است ایجاد شود هم به رشد علم پزشکی و بالتبع به‌سلامت مردم کمک خواهد شد و هم سوءاستفاده‌چیانی با نام طب سنتی و امثال‌ذلک به سلامت جامعه و وجهه پزشکی آسیب نخواهند رساند و هم اتفاقاتی مانند آتش زدن یک کتاب مرجع علمی به وقوع نخواهد پیوست.