💠سوال: این که می گویند اگر خدا نخواهد برگی از درخت نمی افتد منجر به بی انگیزه گی من در ادامه راه شده است چگونه این دیدگاه را اصلاح نمایم؟ #اخلاق_اختیار_اراده_انگیزه ✍️ پاسخ: اجازه دهید پاسخ شما را با اشاره به روایتی زیبا از پیامبر اسلام ارائه دهیم. روِيَ عَن رسولِ الله صلّي الله عليه و آله و سلّم: الدُّنْيَا دُوَلٌ فَمَا كَانَ لَكَ أَتَاكَ عَلَى ضَعْفِكَ وَ مَا كَانَ مِنْهَا عَلَيْكَ لَمْ تَدْفَعْهُ بِقُوَّتِكَ وَ مَنِ انْقَطَعَ رَجَاؤُهُ مِمَّا فَاتَ اسْتَرَاحَ بَدَنُهُ وَ مَنْ رَضِيَ بِمَا قَسَمَهُ اللَّهُ قَرَّتْ عَيْنُهُ. رسول خداصلى اللَّه عليه و آله فرمودند: دنيا متحول است و ثبات و قرار ندارد. آنچه كه براى تو مقرّر شده است به تو خواهد رسيد، گرچه در نهايت ضعف و ناتوانى باشى؛ و آنچه كه به ضرر و زيان تو باشد باز هم به تو خواهد رسيد، گرچه در كمال قدرت و نيرومندى باشى و هرگز جلوی آن را نتوانى گرفت. و هر كس كه اميد خود را از آنچه كه از دست رفته قطع كند، بدنش آسايش خواهد داشت و آن كس كه راضى باشد به آنچه كه خدا روزى او نموده دل و چشمش روشن خواهد شد.(1) مطابق این روایت جلب منفعت و دفع مضرت تنها و تنها به دست خداوند است و تا خداوند نخواهد نفع و ضرری به انسان نمی رسد. از طرفی خداوند در قرآن می فرماید: من كان يريد حرث الاخره نزد له في حرثه و من كان يريد حرث الدنيا نؤته منها و ماله في الاخره من نصيب كسي كه زراعت آخرت را بخواهد، به كشت او بركت و افزايش مي‌دهيم و بر محصولش مي‌افزاييم؛ و كسي كه فقط كشت دنيا را بطلبد، كمي از آن به او مي‌دهيم اما در آخرت هيچ بهره‌اي ندارند.(2) و يا درآيه ای دیگر چنین می خوانیم: اعملوا ما شئتم انه بما تعملون بصير هر كاري مي‌خواهيد بكنيد، او به آنچه انجام مي‌دهيد بيناست.(3) مطابق این آیات انسان در انجام عمل خویش آزاد است و دفع ضرر و جلب منفعت در دستان خود اوست. سرنوشت انسان با دست او رقم میخورد وانسان با ابزار آزادی و اختیار می تواند سعادت و شقاوت خویش را رقم بزند. مشیت الهی بر این تعلق گرفته كه انسان كارهای خود را با آزادی و اختیار انجام دهد، یعنی انسان طبعاً و ذاتاً در انتخاب و گزینش آزاد است و دست او در فعل و ترك هر كاری كاملاً باز میباشد. افعال انسان، ارتباط تكوینی و حقیقی با قدرت و اراده او دارد و او حقیقتاً فاعل كارهای خود می باشد ولی از آنجا كه هستی او آفریده خداوند و مخلوق اوست، فعل او نیز ـ در عین این كه استناد تكوینی و حقیقی به او دارد ـ مستند به خداوند می باشد. دقت کنید آنچه خداوند به ما دستور داده است انجام وظایف در محدوده شرع است .لذا برماست که متناسب با آنچه شرع می گوید عمل نموده و در این رابطه کوتاهی نکنیم چرا که اگر بخواهیم دست روی دست بگذاریم و بدون تلاش کار را به خداوند بسپاریم متضرر خواهیم شد. بنابراین تلاش در جهت رسیدن به نتیجه از جمله اموریست که ما بدان سفارش شده ایم و نباید ازآن اجتناب نماییم ؛ درعین حال باید از تکیه کردن بر توان و فکر و قدرت خویش به طور مستقل پرهیز کنیم. فهم این موضوع و تفکر درباره آن که انسان خود دارای اختیار و اراده است و اراده ی انسان در طول اراده ی خداوند است می تواند در اصلاح دیدگاه شما موثر باشد. پی نوشت ها: 1.بحارالانوار، جلد 74، صفحه145 2.شوري/ .2 3.فصلت/40 #کارشناس_اخلاق_و_مشاوره آدرس کانال: @javadheidari110 🌿🌿🌿🌿🌿🌿