💠 پرسش: چگونه میزان توکل را در وجود خود افزایش دهیم؟ #اخلاق_فضائل_توکل ✍️ پاسخ: در روایتی آمده است که پیامبر از جبرئیل پرسیدند: «ما التوكل علي الله عزوجل ؟ فقال : العلم بان المخلوق لايضر و لاينفع و لايعطي و لايمنع و استعمال الياس من الخلق فاذا كان العبد كذالك لم يعمل لاحد سوي الله و لم يرج و لم يخف سوي الله و لم يطمع في احد سوي الله فهذا هو التوكل ؛ توكل برخداي عزوجل چيست ؟ جبرئيل عرض كرد: علم داشتن به اين كه مخلوق نه زياني مي رساند ونه سودي مي بخشد و نه مي دهد و نه باز مي دارد و به كار گرفتن يأس از خلق (يعني آن يأس باطني (نااميدي) را كه نسبت به مردم دارد در عمل و خارج نشان دهد)پس هر گاه بنده چنان باشد براي احدي غير از خدا كار نمي كند و جز خدا اميد ندارد و از غير او ترسي ندارد و در احدي غير از خدا طمع ندارد اين همان توكل است .(1) اصل توكل را بايستي در اعتماد به خدا جستجو كرد. تا وقتي كه انسان به خدا اعتماد پيدا نكند، نمي تواند اداره امورش را به او واگذارد و اگر هم به زبان بگويد كه امور خود را به او واگذار كردم، دلش آرام نمي گيرد. به علاوه اگر فردي از قوانين علت و معلولي كه خداوند در جهان قرار داده است اطلاع نداشته باشد و نداند كه خواست و سنت خدا به استفاده از اراده خود و اسباب و علل شناخته شده، استوار است، باز نمي تواند موقعيت رفتار متوكلانه را تشخيص داده و مصداق هاي آن را در زندگي پيدا كند. «پس توكل بر خدا يعني اعتماد كردن بر خداي تعالي و واگذار كردن كار به او و تسليم اراده و مشيت او بودن و هيچگونه اعتماد و تكيه نداشتن و استقلال ندادن به اسباب غير از مسبب الاسباب يعني حضرت حق تعالي . البته واضح است كه معناي توكل آن نيست كه انسان به دنبال اسباب كار نرود زيرا تمامي كارها با اسباب انجام مي گيرند ولي فقط بايد بداند كه اسباب از خود چيزي نداشته و هرگز مستقل نمي باشند و تنها تكيه گاه، خداي تعالي مي باشد.(2) رابطه ايمان به خدا و اعتماد به حضرت باري تعالي، با توكل بسيار قوي است. خداي متعال در قرآن مي فرمايد: "وعلي الله فليتوكل المومنون"، يعني افراد با ايمان به خدا توكل مي نمايند. درسوره مائده آمده است كه "وعلي الله فتوكلوا ان كنتم مومنين"، يعني اگر ايمان داريد، به خدا توكل نماييد.(3) هر اندازه درجه ايمان فرد به خداوند و شناخت او از اسماء و صفات خدا و آگاهي او از برنامه هاي خداوندي در جهان افزايش يابد، به همان اندازه توكل او نيز افزايش خواهد يافت. درست فهميدن آيات خدا و ذكر و قرائت آن، بر ايمان مومنان مي افزايد و در نتيجه راه توكل از طريق افزايش ايمان هموار مي شود. به دنبال اين ايمان قلبي به خدا و ايمان به حكمت خدا و علم به مصلحت بندگان است، كه بنده مي تواند براي برنامه ريزي و كفايت امر خود، به خداوند اعتماد كند و كارهايي را كه برنامه ريزي و تدبير آنها خارج از توان اوست، به خدا واگذار نمايد. پس براي تحقق توكل واقعي بايد معرفت و شناخت و ايمان خود را به خداوند و علم و قدرت او بيشتر نماييم و با اعمال نيك و شايسته ريشه درخت ايمان را عميق و استوار نماييم و با چنين معرفت و ايماني، واگذاري كار به خدا و انتخاب او به وكالت در امور مختلف، كار چندان سختي نخواهد بود. پی نوشت ها: 1.ميزان الحكمه ، ج 10، ص 676 2.الميزان ، علامه طباطبايي ج 5 ص 239 3. سوره مائده، آیه 23 #کارشناس_اخلاق_و_مشاوره آدرس کانال: @javadheidari110 🌿🌿🌿🌿🌿🌿