💠 پرسش:
نفس اماره چیست و چگونه منجر به گمراهی انسان می شود؟
#اخلاق_مراتب_نفس
✍️ پاسخ:
همانطور که می دانید نفس انسان واحد است اما برای همین نفس واحد، حالات مختلفی لحاظ می شود و نفس را متناسب با آن حالات و ویژگی هایی که داراست نامگذاری می کنند.
اماره در لغت به معنای بسیار امر کننده است و این لفظ در قرآن در کنار کلمه سوء بکار رفته است و منظور حالتی از نفس انسان است که بسیار او را به بدی امر می نماید و این حالت برای نفس موقعی رخ می دهد که انسان به تحذیر و تشخیص عقل خود توجه نکرده و بر انجام کار خطا، اصرار داشته باشد.نفس انسان زمانی اماره به سوء می شود که انسان با دستور او، پا از حریم خود فراتر نهاده وبر خلاف حکم عقل و شرع عمل نماید.
خداوند در قرآن می فرماید:
«إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةُ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ رَبِّي» (1)
نفس (سركش) بسيار به بديها امر مىكند؛ مگر آنچه را پروردگارم رحم كند!
در حدیثی از امام علی علیه السلام نیز آمده است:
«انَّ النَّفْسَ لَامَّارَةٌ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشاءِ، فَمَنِ ائْتَمَنَها خانَتْهُ وَ مَنِ اسْتَنامَ الَيْها اهْلَكَتْهُ وَ مَنْ رَضِىَ عَنْها اوْرَدَتْهُ شَرَّ الْمَوْرِدِ»
به درستى كه نفس، بسيار به بدىها و كارهاى زشت فرمان مىدهد؛ پس كسى كه به آن اعتماد كند، (نفس) به او خيانت مىكند و هر كس (در مقابل حيلههاى نفس) به خواب رود، نفسش او را هلاك گرداند و كسى كه راضى به (عمل) نفس خود شود، او را به بدترين جايگاه خواهد كشاند.(2)
یکی از روش های نفس اماره برای گمراه نمودن انسان تسویل است.
در معنی تسویل آمده است:
شر را برای او دوست داشتنی کرد و ساده انگاشت و او را فریب داد. (3)
در واقع تسويل همان زينت دادن چيزى است كه انسان به آن ميل دارد و همچنین ارائه نمودن صورتى زيبا از عمل زشت و نفس اماره با این روش گناه را برای انسان زیبا جلوه داده تا شخص، راحت تر مرتکب آن شود.
پی نوشت ها:
1. سوره یوسف،آیه 53
2. ری شهری، میزان الحکمه، ج 10، ص 130.
3. انیس ابراهیم و منتصر عبدالحلیم، معجم الوسیط، ج ۴، ص ۴۶۵
#کارشناس_اخلاق_و_مشاوره
آدرس کانال: @javadheidari110
🌿🌿🌿🌿🌿🌿