🌻روشهایپاسخگوییبهشبهات🌻
🌻تحلیلواژگان(تعریفواژگان)🌻
🔸مُدرِّس: استاد جواد حیدری🔸
از دیگر واژهگانی که دانستن معنای آن در پاسخگویی کارگشاست تعارض و تزاحماند.چرا که گاهی ممکن است این دو واژه با همدیگر خلط شوند.
لزوم تعریف دو واژه:
1⃣ پاسخگو خودش خطکشیها را رعایت کند تا در دام مغالطات نیفتد.
2⃣ پاسخگو با دانستن معانی ایندو واژه عکس العملی مناسبی در برابر ادعاهای پرسشگر نشان می دهد فلذا خواهد دانست که آیا ادعای تعارض یا تزاحم پرسشگر صحیح است یا خیر
گاهی در معارف و آموزههای دینی، شاهد تعارض هستیم.
🌻تعریف تعارض
یعنی در عرض هم قرار گرفتن
و همدیگر را، نفی کردن است.
ناسازگاری روایات در مقامِ واقع
یعنی دو روایت در مقام روایت، در عالم واقع و عالم اثبات با هم ناسازگارند
🍎 مثال 🍏
در روایات گاهی گزارهای از یک یا چند معصوم نقل میشود که در آن بیان معارف با یکدیگر سازگاری ندارند لذا گاهی ادعای تناقض میشود باید شروط و ... را سنجید، و گاهی ادعای تعارض یا تزاحم میشود که باید بررسی شوند
🌻تعارض در ادله به چه معناست
تعارض در ادله به این معناست که
دو روایت از معصوم داریم
یکی: غسل جمعه واجب است
یکی: غسل جمعه حرام است.
اینجا چون بحث از دو مقولهی واجب و حرام مطرح است این دو مقوله نقیض یکدیگر نیستند بلکه ضد هم هستند
☝️تذکر: اگر دو گزاره یکی حرام باشد و دیگری حرام نباشد اینجا تناقض است
ولی اگر دو گزاره، یکی دال بر وجوب و دیگری دال بر حرمت باشد اینجا تعارض پیش میآید چرا که دو امر تکلیفی وجودی هستند و ضد هماند
🌻تعریف تزاحم
تزاحم مربوط به مقام عمل انسان
است،در تزاحم برخورد و نسبت، با مقام اصل روایات و مقام ادله، تنافی نمیبینیم بلکه در مقام عمل دچار مشکل میشویم.مثال
یک روایت فرموده:«حفظ جان مؤمن واجب است»
یک گزارهی دیگر :«حرام است وارد مکان غصبی بشوید »
این دو گزاره در مقام روایی ارتباطی با هم ندارند،چرا که یکی مربوط به حفظ جان و دیگری مربوط به غصب است اما گاهی در مرحلهی عمل و فعل ،مقابل همدیکر قرار میگیرند، لذا آنجایی که شخصی دارد غرق میشود و برای نجات جان او مجبورهستیم وارد زمین دیگری شویم و مالک زمین،راضی نیست کسی وارد زمینش شود، اینجا در مقام عمل دچار مشکل شدهایم یعنی برای انجام واجب میبایست مرتکب حرامی بشویم و این تزاحم است
🌻تفاوت تعارض و تزاحم:
تزاحم مربوط به عمل انسان است اما تعارض مربوط به برخورد با اصل روایت است
🌻عند التعارض چه باید کرد؟
باید دید تعارض از چه نوعی است:
آیا عام و خاص مطلق است؟یا عام و خاص من وجه یا تباین؟بالاخره چیست؟
اگر عام و خاص مطلق بود حمل بر یکدیگر میکنیم مثلا گفته میشود مشرکین را هر کجا دیدید بکشید البته مشرکینی که با شما میجنگند خوب این دو گزاره که در ظاهر با همدیگر مشکلی ندارند را حمل مطلق بر مقید میکنیم یعنی منظور از کشتن آنهایی هستند که به شما حمله کردند،امایک موقع مقابل هم هستند حلال و حرام است میرویم بررسی سندی میکنیم بالاخره یکی صحیح است یکی نادرست،گاهی هم بهگونهای هست که هر دو سند و محتوا صحیح است که بحث تَخَییر پیش میآید. «اذن فَتَخَیَّر»
🌻عند التزاحم چه کنیم؟
عقل حکم میکند باید اهم و مهم کنیم درست است که غصب زمین حرام است اما نجات جان فرد خیلی مهمتر و مصلحتش اقوی است لذا زمین را غصب میکنیم و میرویم فرد را نجات میدهیم یعنی نمیتوان گفت چون غصب حرام است معذوریم در زمین دیگری وارد شوم و بگذاریم غرق شود بلکه در این مواقع عقل حکم میکند و شرع نیز،حکم عقل را میپذیرد«کُلَّما حَکَمَ بِهِ العقل حَکَمَ بِهِ الشَّرع » بنابراین عند التزاحم «الاهم فالمهم» اهم را بر مهم ترجیح می دهیم تا این مقوله برطرف شود.
🦋خلاصه اینکه:
مسئلهی تناقض گاهی در شبهات مطرح می شود که باید وحدتهای ۸گانه رعایت شود.
🌻گاهی در شبهات ادعای تعارض میشود که مربوط می شود به مقام استنباط و اجتهاد ادله که باید تشخیص دهیم.
🌻گاهی تعارض مربوط میشود به مقام ادله و روایات با آن چه کنیم؟ آن بر عهدهی علم اصول است
این دو واژه نباید با یکدیگر خلط شود
لذا باید نسبت به آنها مطلع باشیم تا پاسخ صحیح و عمل صحیح را انجام دهیم.
#پاسخگوییبهشیوهی_تحلیلِواژگان
#تحلیلِ_تعارض_و_تزاحم
═ ⚘════⚘ ═
⇲@javadheidari110
⚘════⚘ ═