استناد امامان(علیهم‌السّلام) به قرینه سیاق در تفسیر آیات الاحکام (دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 4، پاییز 1395، مقاله 3 ) نویسندگان: #محمدحسین_انصاری_حقیقی 1 #محمدصادق_علمی_سولا 2 1 عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز 2 استادیار دانشگاه فردوسی مشهد. چکیده: سیاق به معنای «نحوة چینش الفاظ اعمّ از مفردات یا جملات» یکی از قراینی است که برای فهم مراد آیات به‌کار می‌رود. در آثار مفسّران معاصر، به‌خصوص علّامة طباطبایی به این قرینه بیش از گذشته توجّه شده است. این مقاله درصدد ارایه نمونه‌هایی از استناد به این قرینه، در فقه قرآنی معصومان(علیهم‌السّلام) است. از‌این‌رو، برای نمونه سه‌مورد از استناد به سیاق در روایات امامان معصوم (علیهم‌السّلام) ذکر شده و بازتاب آن در برداشت فقهی از آیات بررسی شده است. این سه‌مورد به‌ترتیب عبارتند از: «استناد به سیاق خمر و میسر و ازلام و انصاب»، «سیاق حجّ و عمره» و «سیاق آیة وضو». کلیدواژه‌ها: #سیاق #آیات_الاحکام #فقه_قرآنی #امامان_معصوم(علیهم‌السلام) دریافت فایل مقاله: http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_63454_49a97b859f8ed6c2cf34816a8c76b6ee.pdf لینک صفحه مقاله در سامانه نشریه: http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_63454.html لینک کانال نشریه در ایتا: https://eitaa.com/jostar_fiqh_maalem_ir

واکاوی نظریه وحدت برخی سور قرآن با استناد به سیاق (دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 4، پاییز 1395، مقاله 5 ) نویسندگان: #مریم_صباغی_ندوشن 1 #محمدحسن_حائری 2 1 دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی فردوسی مشهد و دانش آموخته حوزه علمیه تهران 2 استاد تمام گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد چکیده: علیرغم تعین سوره ضحی و انشراح و همچنین فیل و قریش، و تمایز هریک از دیگری در مصاحف کنونی نظر مشهور در میان متقدمین بر اعتقاد به یگانگی هر یک از این دو سوره استقرار یافته است. این انگاره با استناد به سیاق آیات افزون بر روایات چنان تحتم یافته است، که به فتوای اسقاط آیه بسمله از آغاز سوره دوم هنگام قرائت آن دو در نماز فریضه نیز انجامیده است. این در حالی است که سیاق به لحاظ کارکرد فاقد چنین قابلیتی است. زیرا سیاق خواه به صورت تقدیر عاطف تجسم یابد، خواه به صورت تنزیل فصل به وصل، صرفا صلاحیت تصرف در معنای مدلول را دارد. تا با تأثیر وتأثر عناصر دخیل در آن اعم از حال و مقال، دلالت مستقر از مجموع کلام انعقاد یافته و معنای مدلول استیفاء گردد. بی آنکه شأنیت تصرف در گستره دال به نحو رفع فاصل یا ایجاد آن را داشته باشد، تا نظریه وحدت در مقابل تعدد را مستدل و مستند نماید. روایات نیز به عنوان دلیل استنادی دیگر قاصر از اثبات وحدت حقیقی آن دو می باشند. بلکه مدلول نهایی آنها وحدت حکمی به معنای آن است که در قرائت بعداز حمد در نماز فریضه به منزله یک سوره به شمار می آیند. کلیدواژه‌ها: #ضحی_و_انشراح #وحدت #سیاق #تقدیر #تنزیل #فریضه دریافت فایل مقاله: http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_63452_405b71ea4ae9d53a84fb0a830aaba105.pdf لینک صفحه مقاله در سامانه نشریه: http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_63452.html لینک کانال نشریه در ایتا: https://eitaa.com/jostar_fiqh_maalem_ir

بازکاوی شمول حدیث رفع نسبت به شبهات حکمیه با محوریت سیاق (دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 6، بهار 1396، مقاله 3 ) نویسندگان: #مریم_صباغی_ندوشن 1 #محمدحسن_حائری 2 #حسین_صابری 3 1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی (متخذ از رساله دکتری) 2 استاد تمام گروه فقه ومبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد 3 استاد تمام گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد چکیده: برخلاف جایگاه موجود در حدیث رفع، برای اثبات برائت شرعی در شبهات حکمیه و موضوعیه، اشکال اختصاص آن به شبهات موضوعیه مطرح شده است. منشأ این اشکال نیز طرح عدم تمامیت مقدمات شمول، برای وجود مانعِ تجسّم یافته در سیاق است. اشکالی که فرض قوّت آن، به ادعای انکار وحدت سیاق از اساس نیز انجامیده است. در حالی­ که می­ توان ضمن حفظ یگانگی سیاق، آن را جدا از وصف مانعیت توصیف نمود. پژوهش حاضر، درصدد است به روش کتابخانه­ ای و با مراجعه به متون فقهی، از راه تحلیلِ داده ها دامنه اثر گذاری سیاق را از نگاه گونه­ های مختلف آن مشخص نماید، تا با استناد به گونه­ های مختلف سیاقی و روشن شدن محدوده اثرگذاری هر کدام، زمینه تثبیت اصل اطلاقی نسبت به موصول و شمول آن را برای قاطبة شبهات، اعمّ از موضوعیه و حکمیه، فراهم آید و به دنبال آن، برائت شرعی در محدوده ­ای وسیع قابل جریان باشد و نیز روشن است که به مدد تلفیقی از گونه­ های مختلفِ سیاق، اعمّ از لفظی، عقلی و حالی و هم پوشانی آن­ ها انگاره مانعیت از اساس از بین می­ رود. و به تبع آن مقتضی شمول در موصول، بدون هیچ مانعی تمام گردیده و برائت شرعی به ­عنوان یکی از اصول عملیة مؤمن، نسبت به شبهاتِ حکمیه بسان موضوعیه مستند می­ شود و مدعای اصولی در برابر اخباری بی شائبه ­ای کم خواهد شد. کلیدواژه‌ها: #حدیث_رفع #شبهات_موضوعیه #شبهات_حکمیه #موصول #سیاق دریافت فایل مقاله: http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_65418_90dc9e828b35cecaba1e505e74660c23.pdf لینک صفحه مقاله در سامانه نشریه: http://jostar-fiqh.maalem.ir/article_65418.html لینک کانال نشریه در ایتا: https://eitaa.com/jostar_fiqh_maalem_ir