📌پاسخ به یک شبهه
در خصوص #نوحه گری و #عزاداری برای اباعبدالله الحسین(ع) گاه شبهه ای با این بیان مطرح می‌شود که بر اساس روایات، رسول خدا(ص ) از نوحه گری و سیاه پوشی و نزد قبر ماندن نهی کرده و نیاحه را فعلی باقی مانده از زمان جاهلیت دانسته است. در روایات ائمه معصومین(ع) نیز مضامینی وجود دارد که بر اساس آنها افعالی مانند صدا بلند کردن به نوحه و گریه و گریبان دریدن و موکندن و چهره خراشیدن مورد نهی قرار گرفته است. حتی امام حسین(ع) نیز خواهرش #زینب(ع) را از این گونه رفتارها نهی کرد. حال، با وجود چنین روایات و دستورات، چرا شیعیان به چنین رفتارهایی مبادرت می کنند؟
پاسخ از حجت الاسلام دکتر محمدرضا #جباری:
⬅️آنچه در روایات پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) آمده ناظر به رفتارهایی است که از #جزع و فزع و #اعتراض و عدم تسلیم در برابر تقدیر الاهی و فقدان صبر حکایت دارند. اما آیا #گریه و نوحه بر اباعبدالله(ع) نیز از این سنخ است؟!
⬅️گریه و نوحه بر شهادت و مصائب ابی عبدالله(ع) و یارانش نه فقط اعتراض بر مقدرات الاهی نیست، بلکه در راستای خواست و رضا و دستور خداوند بر زنده نگهداشتن یاد ابی عبدالله(ع) و #قیام اوست. این اشک و گریه، اعتراض بر ظالم و تقویت روح ظلم ستیزی است. لذا امام #رضا(ع) در روایت صحیح السند از ریان بن شبیب، در توصیف عظمت مصیبت و شدت عزاداری اهل بیت ع فرمود:
«إن يوم الحسين أقرح جفوننا ، وأسبل دموعنا ، وأذل عزيزنا ، بأرض كرب وبلاء ، أورثتنا الكرب والبلاء ، إلى يوم الانقضاء ، فعلى مثل الحسين فليبك الباكون ، فإن البكاء يحط الذنوب العظام».
امام معصوم ع در این روایت، توصیه به #استمرار_گریه بر مصائب اباعبدالله می کند.
⬅️اما ادعای این که گریه و نوحه گری اختصاص به مصائب امام حسین(ع) دارد سخن صحیحی نیست؛ چرا که بعضی از ائمه(ع) در وصیت نامه خود، توصیه به اقامه عزا بر مصائبشان کرده‌اند(مانند امام #باقر(ع) که وصیت فرمود تا ده سال در منا برای ایشان عزاداری کنند). نیز نوحه گری و گریه شدید حضرت #فاطمه(ع) بر فقدان رسول خدا(ص) و مصائب پس از آن حضرت، شاهد دیگری بر جواز و #رجحان_عزاداری بر معصومانی غیر از امام حسین(ع) است.
⬅️اما رفتارهایی مانند #گریبان چاک کردن و چهره خراشیدن و موکندن بدان دلیل مورد نهی واقع شده که سر از جزع و فزع و اظهار نارضایتی از مقدّرات الاهی درمی آورد. اما اگر این رفتار از کسی صادر شود که به هیچ وجه حکایت از این معنا ندارد، نهیی هم متوجه آن نیست؛ لذا نقل شده امام حسن #عسکری(ع) در مصیبت برادرش #سیدمحمد گریبان چاک کرد و در پاسخ فردی که این رفتار را بر حضرت عیب گرفت، فرمود: #موسی(ع) نیز در مصیبت برادرش #هارون، گریبان چاک کرد.
⬅️به دلیل وجود شواهد روایی و تاریخی متعدد، #فقهای_شیعه حکم به #جواز_ندبه و نوحه گری بر شخصیتهای برجسته کرده‌اند. به عنوان مثال، صاحب جواهر در این باره فرموده:
«شکی نیست که گریه بر #میت به خاطر روایات متعددی که به حد تواتر معنوی رسیده و به دلیل فتاوای فقهاء، جایز است و آن روایات عبارت است از گریه پیامبر (ص) بر #حمزه سید الشهدا و فرزندش #ابراهیم و غیر آنها؛ و گریه مستمر امام #سجاد(ع) بر مصائب پدر بزرگوارش به گونه‌ای که حضرت #فاطمه و امام #سجاد جزء چهار گریه کننده معروف گردیدند.
نوحه سرایی در صورتی که همراه با باطل یا دروغ نباشد جایز است. ندبه و نوحه سرایی بر کسانی که دارای ویژگی‌های برجسته‌اند، مانعی ندارد، بلکه مستحب است تا در پرتو این مجالسِ عزا، فضایل و خوبی‌های آنان نشر یابد و دیگران سرمشق و الگو بگیرند».
📚جواهر الکلام، ج4 ص364.
⬅️ادعا شده که رسول خدا(ص) گریه بر حسین(ع) را استثنا نکرده! این ادعا حکایت از بی سوادی یا غرض ورزی عجیب این افراد دارد. روایات متعددی حکایت از آن دارند که رسول خدا(ص) پس از آن که از طریق #جبرئیل از جریان شهادت حسین(ع) باخبر شد به شدت گریست. چون رسول خدا(ص) از #شهادت حسین(ع) و مصائبی که بر او وارد می‌شود، خبر داد، فاطمه(س) سخت گریست و عرض کرد: ای پدر، این حادثه کی واقع می شود؟ فرمود: وقتی که نه من باشم و نه تو و نه علی. فاطمه بر شدت گریه بیفزود و بیشتر گریست و عرض کرد:
ای پدر: پس چه کسی برای فرزندم گریه می‌کند و مجلس عزا و مصیبت او را برپا می‌کند؟ رسول خدا فرمود: ای فاطمه #زنان امت من می‌گریند بر زن های اهل بیت من و مردان امت من می‌گریند بر مردان اهل بیت من و عزای فرزند مرا هر سال طایفه ای بعد از طایفه ای تازه می‌کنند. پس چون روز #قیامت شود تو #شفاعت زنان را می‌کنی و من شفیع می‌شوم مردان را، و هر کس بر حسین گریسته دست او را می‌گیریم و در بهشت در می‌آوریم.ای فاطمه همه چشم ها در قیامت گریان است مگر چشمی که بر حسین گریسته باشد. او خندان و شادمان به نعیم بهشت خواهد بود.
📚مجلسی، بحار الانوار ج44 ص292.
📌به مناسبت سالروز شهادت حضرت حمزه
👈 #معاویه و نبش قبر حضرت #حمزه
بنا به گزارش محمدبن سعد(م230ق):
وقتی #معاویه قصد داشت چشمه ای را از کوه احد جاری کند تا به داخل مدینه ببرد، به جنازه شهدای جنگ #احد رسیدند. ماموران برايش نامه نوشتند که مجراى آب باید از محل قبور شهداى احد بگذرد.
معاویه دستور #نبش_قبور #شهدا از جمله حضرت حمزه را صادر کرد.
جابربن عبدالله انصاری گوید:
«من خود ديدم كه اجساد آنان را در حالى كه همچون اشخاص خوابيده بودند بر گردن مردم حمل مىكنند و در هنگام نبش قبر حضرت حمزه بیل و کلنگ به پای آن حضرت اصابت کرد و خون [تازه از بدن مطهر] جاری شد.»
📚ابن سعد، الطبقات الکبرا، ج3، ص7