طبق تظر آیت‌الله #خامنه‌ای، پس از فرا رسیدن سال خمسی، #خمس به ذمۀ مکلف می‌آید و او بدهکار خمس می‌شود؛ اما ملکیت مال از او خارج نمی‌شود و همچنان صاحب کل مال است؛ بنابراین هم خودش و هم دیگران می‌توانند از مالی که خمس بدان تعلق گرفته، استفاده کنند. اما طبق نظر سایر مراجع، پس از فرا رسیدن سال خمسی، یک پنجم از تمام مالی که بدان خمس تعلق گرفته‌است، از ملکیت شخص خارج می‌شود (مثلاً اگر خمس به مقداری برنج تعلق گرفته‌است، یک پنجم از تک‌تک دانه‌های برنج، مالِ صاحبان خمس است) و شخص، تا خمس مال را پرداخت نکند، خودش حق تصرف در آن مال را ندارد؛ اما در مورد دیگران، آیت‌الله #سیستانی بر خلاف سایر مراجع، می‌فرمایند تصرف برای #شیعیان در آن مال جایز است؛ به عبارتی ایشان اصل «#تحلیل» را در این موارد هم تسری می‌دهند. طبق اصل تحلیل، خمس برای شیعیان حلال شده‌است؛ به این معنی که اگر کسانی که به خمس اعتقادی ندارند (غیر شیعه)، مالی را در اختیار شیعیان قرار دهند، شیعیان اجازۀ تصرف در این مال را دارند و اهل بیت علیهم‌السلام این اجازه را داده‌اند؛ آیت‌الله سیستانی این اصل را در مورد شیعیانی هم که خمس نمی‌دهند (اعتقاد به خمس دارند، اما نسبت به آن لاابالی هستند)، تسری می‌دهند. بنابراین طبق نظر معظم‌له خود شخص حق تصرف در مال خمس‌داده‌نشده را ندارد، اما اگر این مال را در اختیار دیگران قرار داد، برای شیعیان جایز است که در آن تصرف کنند. دقت شود که مقلدین سایر مراجع هم در صورتی نمی‌توانند در چنین مالی تصرف کنند که یقین داشته باشند، حتماً خمس به این مال تعلق گرفته ولی پرداخت نشده‌است و این یقین، سخت حاصل می‌شود. ممکن است شخصی در تمام طول عمرش خمس نداده باشد، اما غذایی که جلوی ما می‌گذارد از مالی باشد که خمس بدان تعلق نگرفته‌است و مثلاً از درآمد اخیرش که سالگشت نشده‌است، آن غذا را تهیه کرده باشد. #احکام_خمس