✅ وظایف غیبتکننده و شنوندۀ غیبت (قسمت دوم)
📝 استماع #غیبت بنا بر نظر آیتالله #خامنه_ای حرام است، ولی از نظر آیتالله #سیستانی به خودی خود حرام نیست، البته اگر استماع غیبت باعث تشویق غیبتکننده باشد یا عنوان حرام دیگری پیدا کند، استماع غیبت حرام میشود.
از آنجا که #نهی_از_منکر واجب است، نهی از غیبت هم با وجود شرایطِ نهی از منکر، واجب است؛ به شرطی که بدانیم غیبتکننده مجوز شرعی برای غیبت ندارد و در این صورت طبق نظر آیتالله سیستانی احتیاط مستحب است بر شنوندۀ غیبت كه به یاری فرد غیبت شده بر خیزد و از او دفاع نماید و آن غیبت را از او دفع کند (یعنی نفی آن نسبتی که غیبتکننده به غیبتشونده میدهد؛ مثلا وقتی گفته میشود: "فلانی مال ناحق خورده"، بگوییم: "از کجا معلوم، شاید معامله کرده یا شاید حلال بوده است." اگر هم به گونهای است که نمیشود آن را توجیه کرد، مثلا بگوید: "بشر جایزالخطاست یا ممکن است تاکنون توبه و استغفار کرده باشد.") به شرط آنكه این كار مفسده نداشته باشد. ولی از نظر آیتالله خامنهای بر مستمع غیبت واجب است که رد غیبت کند.
📌 پس شنوندۀ غیبت وظیفۀ حلالیت طلبیدن از غیبتشونده یا استغفار برای او را ندارد.
اما اگر شک داشته باشیم که غیبتکننده برای غیبت مجوز شرعی دارد یا خیر، حق نهی از منکر او را نداریم؛ اما وظیفۀ دفاع از غیبتشونده (رد غیبت) مثل حالتی است که بدانیم غیبتکننده مجوز شرعی ندارد.
⚠ نکته: اینگونه نیست که اگر غیبت کردن از ناحیۀ غیبتکننده حرام نباشد، پس شنیدن غیبت هم حلال باشد. (البته طبق فرض حرمت شنیدن غیبت) گاهی غیبتکننده مجبور میشود برای دفع ضرر از خودش غیبت کند؛ در این مورد او کار حرامی مرتکب نشده اما شنیدن غیبت برای دیگران جایز نیست؛ یا گاهی فرد نابالغی غیبت میکند؛ در این حالت او تکلیفی ندارد، اما دیگران حق شنیدن غیبت را ندارند.