🔰نڪات ڪلیدے از #جزء_چهاردهم قرآن ڪریم
#بخش_اول
💠سورہ حجر
🔶منابع اصلے هر چیز نزد خداست
(سوره حجر، آیه ۲۱)
هیچ چیز در جهان وجود ندارد، مگر آنڪہ منابع آن نزد ماست و ما آن را جز بہ اندازہ معین نازل نمیڪنیم.
بنابراین آیہ چنان نیست ڪہ قدرت خداوند محدود باشد، بلڪہ منبع و مخزن و سرچشمہ همہ چیز نزد اوست، و او توانایے بر ایجاد هر مقدار در هر زمان را دارد، ولے همہ چیز این عالم حساب دارد و ارزاق و روزیها نیز بہ مقدار حساب شدهاے از طرف خدا نازل میگردد.
🌸یڪ داستان جالب و درس آموز
روزے معاویہ لعنة اللہ علیہ در توجیہ ظلم و زراندوزے خود و ساڪت ڪردن اعتراضهاے مردمے دست بہ تحریف معنوے قرآن زد و گفت: مردم! مگر شما حقانیت ڪتاب خدا را قبول ندارید؟ گفتند: بلہ قبول داریم. گفت: پس این آیہ را در آن بخوانید ڪہ فرمود (وَ إِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلاَّ عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلاَّ بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ.) بعد ادامہ داد: مگر شما حق بودن این آیہ را قبول ندارید؟ گفتند: بلہ قبول داریم. گفت: پس چرا بہ دارایے من معترضید؟
منظور معاویہ از این حرف این بود ڪہ بر اساس این آیہ خدا بہ شما آن مقدار دادہ و بہ من هم این قدر عنایت ڪردہ است؛ شما ڪہ مسلمانید و قرآن را قبول دارید پس چرا بہ زر اندوزے و ثروت من اعتراض میڪنید و از فقر خود گلہ مندید؟
همہ چیز این عالم حساب دارد و ارزاق و روزیها نیز بہ مقدار حساب شدهاے از طرف خدا نازل میگردد
این حیلہ و تفسیر بہ راے معاویہ ڪارگر افتاد و مردم ساڪت شدند. او سرخوش از این نیرنگ ڪارساز خود بود ڪہ ناگهان «احنف» از بین جمعیت قد علم ڪرد و گفت: معاویہ! ما آیہ را قبول داریم و در آن سخنے نیست. دعواے ما با تو هم بر سر خزائن الهے و مقدار نزول بر خلایق نیست؛ اعتراض ما بہ تو براے آن دستہ ارزاقے است ڪہ خدا از خزانہ غیبش براے ما نازل ڪرد و تو ظالمانہ آنها را غصب ڪردہ و در انبارهایت ذخیرہ ڪردے.
در برابر این سخن اعتراض آمیز و ڪوبندہ احنف، معاویہ ڪہ دیگر حرفے براے گفتن نداشت؛ ساڪت شد.
🔶ڪسانے ڪہ شیطان ڪارے با آنها ندارد و ڪسانے ڪہ زیر سلطہ اویند
قَالَ رَبِّ بمَِا أَغْوَیْتَنیِ لَأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فیِ الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِیَنهَُّمْ أَجْمَعِینَ(۳۹)إِلَّا عِبَادَڪَ مِنهُْمُ الْمُخْلَصِینَ(۴۰)قَالَ هذَا صِرَاطٌ عَلیََّ مُسْتَقِیمٌ(۴۱)إِنَّ عِبَادِے لَیْسَ لَڪَ عَلَیهِْمْ سُلْطَنٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَڪَ مِنَ الْغَاوِینَ(۴۲- سوره حجر)
اگر ڪسے شخصاً و بہ سوء اختیار خود بہ دنبال شیطان افتاد و از او پیروے ڪرد شیطان بہ او افسار زدہ و بر او تسلط مییابد
ابلیس بہ خدا عرض ڪرد: پروردگارا حال ڪہ مرا [بہ دلیل سجدہ نڪردنم بر آدم از رحمتت دور و] بہ ڪیفر گمراهے محڪوم ڪردے من نیز براے آنڪہ بشر را گمراہ ڪنم فساد را در نظرش زیبا جلوہ دادہ و سرانجام همہ را گمراہ خواهم ساخت؛ مگر آن بندگانے ڪہ خالص شدہ تو هستند. خدا فرمود: این سنت و راہ راستے است بر عهدهے من ڪہ تو هیچگونہ تسلط و قدرتے بر بندگان من ندارے مگر گمراهانے ڪہ شخصاً بخواهند از تو پیروے ڪنند.
🔵از این آیات چند مطلب فهمیدہ میشود:
اول اینڪہ مُخلَصین در مقامے بہ سر میبرند ڪہ شیطان چون در آن راہ ندارد امڪان وسوسہ و گمراہ ڪردن آنها نیز برایش وجود ندارد.
دوم اینڪہ تمام انسانها بندگان خدا و تحت حمایت او از گزند شیطان در امانند هر چند دچار وسوسههاے اغواگرانہ شیطان میشوند اما اینطور نیست ڪہ او ڪاملاً دستش باز باشد و هر ڪارے ڪہ خواست بڪند؛ نهایت ڪارے ڪہ او میتواند بڪند وسوسہ و دعوت است.
سوم اینڪہ اگر ڪسے شخصاً و بہ سوء اختیار خود بہ دنبال شیطان افتاد و از او پیروے ڪرد شیطان بہ او افسار زدہ و بر او تسلط مییابد.
🍀مخلَصین چہ ڪسانے هستند؟
مخلصین ڪسانے هستند ڪہ ابتدا ایشان خود را براے خدا خالص ڪردند آنگاہ خدا هم آنان را براے خود خالص گردانید؛ یعنے غیر خدا ڪسے در آنها سهم و نصیبے ندارد و در دلهایشان محلے ڪہ غیر خدا در آن منزل ڪند باقے نماندہ است و آنان جز بہ خدا بہ چیز دیگرے اشتغال ندارند و هر چہ هم ڪہ شیطان از ڪیدها و وسوسههاے خود را در دل آنان بیفڪند همان وسواس سبب یاد خدا میشوند و همانها ڪہ دیگران را از خدا دور میسازد ایشان را بہ خدا نزدیڪ میڪند.
🔶تنها گروهے ڪہ از رحمت پروردگار نا امیدند
وَ مَن یَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ(۵۶- حجر)
چہ ڪسے جز گمراهان از رحمت پروردگارش ناامید میشود؟!
مخلصین ڪسانے هستند ڪہ ابتدا ایشان خود را براے خدا خالص ڪردند آنگاہ خدا هم آنان را براے خود خالص گردانید؛ یعنے غیر خدا ڪسے در آنها سهم و نصیبے ندارد و در دلهایشان محلے ڪہ غیر خدا در آن منزل ڪند باقے نماندہ است و آنان جز بہ خدا بہ چیز دیگرے اشتغال ندارند
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
یڪ جرعہ معرفت
@yekjoremarefat
🔰نڪات ڪلیدے از #جزء_چهاردهم قرآن ڪریم
#بخش_دوم
آیہ چنین مےفهماند ڪہ یأس از رحمت پروردگار ویژگے خاص گمراهان است. زیرا گمراهان، خدا را بہ درستے نشناختهاند و پے بہ قدرت بیپایانش نبردهاند؛ خدایے ڪہ از ذرهاے خاڪ، انسانے چنین شگرف میآفریند و از نطفهاے ناچیز، فرزندے برومند بہ وجود میآورد؛ درخت خشڪیدہ خرما بہ فرمانش بہ بار مینشیند و آتش سوزانے را بہ گلستانے تبدیل میڪند، چہ ڪسے میتواند در قدرت چنین پروردگارے شڪ ڪند یا از رحمت او مأیوس گردد؟!
💠سورہ نحل
🔶اگر خدا نمیخواست ما این ڪار را نمیڪردیم!!
(سوره نحل، آیه ۳۵)
مشرڪان گفتند:اگر خدا میخواست،نہ ما و نہ پدرانمان ڪسے را جز او بندگے نمیڪردیم.
این سخن اندیشمندان ضد دینے در برابر دعوت بہ یڪتاپرستے و دین دارے بود ڪہ بر زبان میراندند. در یڪ تقسیم بندے ڪلے مشرڪان در مقام توجیہ اعمال ضد دینے ڪہ انجام میدادند بہ دو گروہ عمدہ تقسیم میشدند: یڪے تودہ درس نخواندہ و عادے آنها بود ڪہ در دفاع از عقاید و اعمال خود بہ تقلید از نیاڪان و سنتهاے باستانے تمسڪ میجستند. دستہ دوم علما و اندیشمندان آنها بودند ڪہ بہ گمان خود با این منطق و استدلال علمے از بت پرستے و سایر انحرافات عملے و عقیدتے رایج در بینشان دفاع میڪردند.
آنها میگفتند: اگر خدا راضے بہ این ڪارها و باورهاے ما نبود با قدرتے ڪہ دارد جلوے ما را میگرفت و ما را از آنها باز میداشت اما همینڪہ مانع ما نشدہ و ما آزادانہ بہ آن مشغولیم این خود بهترین دلیل است بر اینڪہ خداوند از اعمال و عقاید ما رضایت ڪامل دارد و این امور جایز است.
این شبهہ ڪہ از آن براے تایید هر انحراف در هر زمانے استفادہ میشود امروز هم با ادبیات روز در بین عدهاے رواج دارد و منتشر میشود.
⬅️پاسخ بہ این شبهہ➡️
این سخن وقتے درست است ڪہ تنها ارادہ تڪوینے خدا در عالم جریان داشتہ باشد و بس ڪہ اگر چیزے را خواست در همان لحظہ ایجاد شود و اگر نخواست در همان لحظہ نیست و نابود گردد. خداوند دو ارادہ دارد؛ ارادہ تشریعے و ارادہ تڪوینے. آنان ڪہ بہ دام این شبهہ عمداً یا سهوا گرفتار شدهاند از ارادہ تشریعے یا همان خواست در پس قانون خدا غفلت ڪردهاند.
خدا با قانونے ڪہ وضع ڪردہ و آن را توسط فرستادگانش بہ مردم ابلاغ ڪردہ است از مردم خواستہ تا عقاید صحیح و اعمال صالح داشتہ باشند و از همین طریق بہ آنها اجازہ ندادہ ڪہ در مسیر انحراف افتادہ و راہ هلاڪت را طے ڪنند و بہ ارادہ تڪوینے دست آنها را باز گشتہ تا با اختیار خود راہ درست را از نادرست برگزیدہ و در آن حرڪت ڪنند.
پس خداوند آنها را منع ڪردہ ولے با بیان قانون؛ نہ با زور و سلب اختیار و اگر انتظار دارند ڪہ خدا دست هر تبهڪار و فڪر هر منحرفے را بہ اجبار گرفتہ و بہ راہ راست هدایت ڪند بدانند ڪہ هر چند این ڪار ممڪن است اما چون با فلسفہ تڪامل اختیارے انسان ناسازگار است خدا این ڪار را نخواهد ڪرد.
قرآن ڪریم مجید
دلیل قرآنے تقیهاے ڪہ عقل انسان بہ آن حڪم میڪند
مَن ڪَفَرَ بِاللَّهِ مِن بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُڪْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئنُِّ بِالْایمَانِ وَ لَاڪِن مَّن شَرَحَ بِالْڪُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ(۱۰۶-نحل)
هر ڪس پس از ایمانش، بہ خدا ڪافر شود جزایش دوزخ است؛ جز ڪسے ڪہ تحت فشار واقع شدہ ولے دلش بہ ایمان محڪم است. آرے ڪسانے ڪہ سینہ خود را براے قبول ڪفر گشودهاند، بدانند ڪہ خشم پروردگار شامل حال آنهاست و براے ایشان عذاب بزرگے خواهد بود.
این آیہ شریفہ در واقع بہ دو گروہ از ڪسانے اشارہ میڪند ڪہ بعد از پذیرش اسلام راہ ڪفر را پیش میگیرند. گروہ اول ڪسانیاند ڪہ در چنگال دشمنان بیمنطق گرفتار میشوند و تحت فشار، شڪنجہ و یا تهدید آنها از اسلام اعلام بیزارے و نسبت بہ ڪفر اعلام وفادارے میڪنند؛ در حالے ڪہ آنچہ میگویند تنها با زبان است و قلبشان مالامال از ایمان میباشد. این گروہ مسلماً مورد عفوند؛ بلڪہ اصلاً گناهے از آنها سر نزدہ است.
گروہ دوم ڪسانے هستند ڪہ بہ راستے دریچههاے قلب خود را بہ روے ڪفر و بے ایمانے میگشایند و مسیر عقیدتے خود را بہ ڪلے عوض میڪنند، اینها هم گرفتار غضب خدا و عذاب عظیم او میشوند.
🍃دو نڪتہ
۱.این آیہ دلیل قرآنے همان «تقیه» اے است ڪہ براے حفظ جان و ذخیرہ ڪردن نیروها براے خدمت بیشتر در راہ خدا در اسلام مجاز شناختہ شدہ است.
۲. در اسلام مرتد داراے احڪام سنگینے است ڪہ در این آیہ شریفہ با عبارتهاے «غَضَبٌ مِّنَ اللَّهِ» و «لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ» بہ آن اشارہ شدہ است. حڪم مرتد زن با مرد و نیز مرتد ملے و فطرے با هم یڪسان نیست ڪہ براے اطلاع بیشتر از جزئیات این احڪام لازم است تا بہ ڪتابهاے فقهے مراجعہ شود.
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
یڪ جرعہ معرفت
@yekjoremarefat