🍃🍃 #آفات_زبان #بیهوده_گویى قسمت اول اعظم الناس قدرا من ترک ما لا یعنیه . ارزشمندترین مردم کسى است که آن چه را به کار او نمى آید، ترک کند. رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) (۱): تعریف بیهوده گویى مقصود از بیهوده گویى ، به زبان آوردن سخنى است که فایده مجاز و مشروع دنیایى با آخرتى ، مادى یا معنوى و عقلایى یا شرعى نداشته باشد. سخن گفتن از آن چه براى گوینده بهره اى ندارد، بیهوده گویى است که از آن به شهوت کلام نیز تعبیر شده است ؛ البته بى فایده بودن سخن براى گوینده ، به معناى بى ارزش بودن آن براى همگان نیست . چه بسا سخنانى که براى برخى بى فایده ، و براى دیگران سودمند و مفید است ؛ از این رو مفید بودن را مى توان امرى نسبى به شمار آورد؛ اگر چه ممکن است برخى سخنان ، براى همگان بى فایده باشد. (۲): اقسام بیهوده گویى ۱ – سخن گفتن درباره موضوع بى فایده گاه انسان از موضوعى سخن مى گوید که هیچ فایده اى براى او ندارد؛ اگر چه ممکن است همان موضوع ، براى برخى مفید باشد؛ در این حال ، سخن او از اقسام کلام بى فایده یا بیهوده گویى به شمار مى رود؛ مانند سخن گفتن از رنگ چشم و موى دیگران که براى بیش تر افراد بى فایده ، ولى براى برخى از مراکز اطلاعاتى ، مفید است . ۲ – سخن اضافى (فضول کلام ) سخن بیش از اندازه لازم و کافى – اگر چه درباره موضوعى سودمند هم باشد، از اقسام کلام بى فایده به شمار مى رود؛ البته روشن است که مقصود از آن ، توضیح یا تکرارى که جهت درک بهتر ارائه مى شود نیست ؛ زیرا به چنین تکرارى نیاز بوده از آن استفاده مى شود. اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی ✅✅ #ادامه دارد... #آیت_الله_مجتبی_تهرانی 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 🌹درس اخلاق🌹 ✨✨✨✨✨

🍃🍃 #آفات_زبان #بیهوده_گویى قسمت سوم (۳): نکوهش بیهوده گویى از دید شرع نهاد پاک آدمى ، از زیان و کاستى نفرت داشته ، انسان را از هر امر زیانبارى باز مى دارد. از سویى عمر، سرمایه اصلى بشر است که به تندى سپرى مى شود و راهى براى بازگشت آن نیست . با توجه با این دو نکته ، خرد آدمى ، به ناپسندى گفتار بیهوده حکم کرده ، گزافه گو را سزاوار نکوهش مى داند. شریعت هم با صحه نهادن بر حکم عقل ، انسان را از این کار باز مى دارد. روایات موجود در این زمینه ، اهمیت پرهیز از سخن بیهوده را نمایان مى سازد. رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در حدیث طولانى معراج مى فرماید: (دیدم ) که دوزخ ، هفت در داشت و بر هر درى سه جمله نوشته شده بود. بر در پنجم نوشته بودند: …و لا تکثر منطقک فیما لا یعنیک فتسقط من رحمه الله …. و در آن چه بیهوده است ، بسیار سخن نگو که از رحمت خدا ساقط مى شوى . در جاى دیگرى مى فرماید: من حسن اسلام المرء ترکه ما لا یعنیه . از خوبى اسلام آدمى است که آن چه را به کارش نمى آید، ترک کند. روایت به روشنى ستایش پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) از ترک این رفتار را مى نمایاند چرا که آن را از جمله نیکى ها و محاسن اعتقاد شخص ‍ مسلمان شمرده است . و همچنین به ابوذر غفارى (ره ) فرمود: الا اعلمک بعمل خفیف على البد ثقیل فى المیزان ؟ قلت : بلى یا رسول الله (صلى الله علیه و آله و سلم ) . قال : هو الصمت و حسن الخلق و ترک ما لا یعنیک . آیا عملى آسان و سبک براى بدن ، و سنگین و پر بها در میزان اعمال به تو بیاموزم ؟ عرض کردم : آرى ، اى رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) حضرت فرمود: خاموشى و خوش خلقى و ترک کار بیهوده . در جاى دیگر نیز مى فرماید:من راءى موضع کلامه من عمله قل کلامه الا فیما یعنیه . هر کس کلام خود را جزئى از عمل خویش بداند، سخن او کم مى شود، مگر در مواردى که براى او فایده دارد. اما على (علیه السلام ) یکى از صفات مؤ منان را دورى از سخن بى فایده بر مى شمرد و از گزافه گویان اظهار شگفتى مى کند: عجبت لمن یتکلم بما لا ینفعه فى دنیاه و لا یکتب له اجره فى اءخراه . در شگفتم از کسى که سخنى مى گوید که در دنیا سودى ندارد و در آخرت اجرى نخواهد داشت . شر ما شغل به المرء وقته الفضول . بدترین چیزى که آدمى وقت خود را به آن سرگرم مى کند، کارهاى زیادى است (که شامل سخن زیادى هم مى شود.) روزى امیر مؤ منان على (علیه السلام ) از کنار مردى که فراوان سخن مى گفت ، عبور کرد، ایستاد و خطاب به وى فرمود: یا هذا انک تملى على حافظیک کتابا الى ربک فتکلم بما یعنیک ودع ما لا یعنیک . اى (مرد!) همانا تو (با این گفتارت ) نامه اى را به سوى پروردگارت نزد دو فرشته نگاهبانت ، پر مى کنى [= گفتار بیهوده تو نوشته مى شود]؛ پس ، از آن چه مفید است ، سخن بگو و چیز بیهوده را رها کن . سیدالشهدا حضرت حسین (علیه السلام ) به ابن عباس فرمود: یا ابن عباس لا تتکلمن بما لا یعنیک فاننى اخاف علیک الوزر و لا تتکلمن بما یعنیک حتى ترى له موضعا فرب متکلم قد تکلم بحق فعیب . اى فرزند عباس ! هرگز از آن چه بى فایده است ، سخن مگو؛ چرا که من از وزر براى تو مى ترسم و هرگز از آن چه مفید است ، سخن نگو تا هنگامى که جایگاهى مناسب براى سخنت ببینى . چه بسا گوینده اى که به حق سخن گوید (اما در جایگاه نامناسبش )؛ پس بر او عیب گرفته مى شود. امام صادق (علیه السلام ) نیز در گفتارى مانند همین مى فرماید: – ودع کثیرا من الکلام فیما یعنیک حتى تجد له موضعا قرب متکلم بحق فى غیر موضعه فعنت . …و بسیارى از سخنان مفید را ترک کن تا براى آن ها جایگاهى مناسب بیابى . چه بسا گوینده بحقى که در جایگاه نامناسب سخن مى گوید و در سختى قرار گرفته ، نابود مى شود. پرسش بى فایده هم امرى نکوهیده است ؛ چنان که یکى از اصحاب امام صادق (علیه السلام ) نقل مى کند نزد امام بودیم که آسمان رعدى زد. حضرت فرمود: سبحان من یسبح له الرعد بحمده والملائکه من خیفته فقال له ابو بصیر جعلت فداک ان للرعد کلاما فقال : یا ابا محمد سل عما یعنیک ودع ما لا یعنیک . پاک و منزه است کسى که رعد به ستایش او، و فرشتگان از ترس او تسبیح مى گویند. ابو بصیر عرض کرد: فداى تو شوم . آیا رعد هم سخن دارد؛ امام فرمود: اى ابا محمد! از چیزى که به کارت مى آید بپرس و آن چه را به کارت نیاید، رها کن . اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی ✅✅ ادامه دارد... 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 ✨✨✨✨✨✨

🍃🍃 #آفات_زبان #بیهوده_گویى قسمت چهارم (۴): ریشه هاى بیهوده گویى عوامل ذیل ، انسان را به وادى بیهوده گویى مى کشاند: ۱ – کنجکاوى بیجا اشتیاق به دانستن چیزى که براى شخص سودى ندارد یا کاوش در مسائل غیر مفید، از عوامل مهم بیهوده گویى است ، البته این نباید با مساءله کسب دانش و فهمیدن امور مفید و نیکو، اشتباه شود. مقصود از این عامل ، حرص ‍ به دانستن چیزهایى است که فقط سرگرم کننده ولى بى فایده اند؛ مانند دانستن تعداد آجرهاى خانه فلان شخص ، یا پرسش از تعداد موهاى سر خود. ۲ – علاقه فراوان و صمیمیت شدت علاقه به دیگرى ، موجب پیدایش میل فراوان به سخن گفتن با او مى شود که این مى تواند انسان را به بیهوده گویى و پر گویى وا دارد. فرد، در این حال آن قدر سرگرم سخن گفتن است که به مفید بودن یا نبودن گفتارش ‍ توجه ندارد. ۳ – وقت گذرانى گاه گوینده به اشتباه گمان مى کند که وقت اضافى دارد و با سخن گفتن مى تواند این وقت را پر کند؛ براى همین به سخن گفتن درباره هر چیزى پرداخته ، وقت خویش را هدر مى دهد. ۴ – حب جاه (جلب توجه ) سخن گفتن گاه براى جاى گرفتن در دل دیگران است که در این حال ، فرد با سخن گفتن مى کوشد توجه دیگران را به خود جلب کند تا مردم به ارتباط با او تمایل نشان دهند. اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی ✅✅ #ادامه دارد... 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 ✨✨✨✨

🍃🍃🍃 #آفات_زبان #بیهوده_گویى قسمت پنجم (۵): پیامدهاى زشت بیهوده گویى ۱ – تباه شدن عمر کم ترین زیان کلام بیهوده براى شخص متکلم ، تباه شدن عمر او است که بزرگترین سرمایه زندگى او شمرده مى شود. آن چه انسان در این جهان به دست مى آورد، به سبب عمر او است . انسان مى تواند از این بخش ‍ زندگانى ، براى جهان آخرت خود توشه بردارد و البته با گفتن سخنان بیهوده که هیچ فایده دنیایى و آخرتى ندارد، این فرصت از بین مى رود. اگر زمانى را که صرف سخنان بیهوده مى کند، به سکوت بگذراند و در سکوتش هم به یاد حق باشد، گنجینه اى بزرگ براى آخرت خویش ذخیره کرده است . افزون بر این ، انرژى خود را نیز نگاه داشته است . ۲ – حقارت در اجتماع کلام بى فایده و اضافى ، سبب کاستى مقام گوینده مى شود؛ زیرا هر سخنى به صورت معمول مخاطبى دارد و مخاطب با شنیدن سخنان بى ارزش از گوینده ، ارج و منزلت پیش از شنیدن را براى او باور نخواهد داشت . ۳ – درخواست پوزش یکى دیگر از آثار زشت بیهوده گویى ، این است که چه بسا سخنى بر زبان آورد یا برخوردى کند که از آن پشیمان شود و به ناچار از مخاطب عذر بخواهد؛ حال آن که در روایات آمده است : ((مؤ من وارد کلامى نمیشود یا کارى نمى کند که پس از آن عذر بخواهد.)) ۴ – زمینه سازى گناهان زبان سخن بیهوده ، زمینه ورود انسان به وادى گناهان زبان را فراهم مى سازد؛ زیرا بیهوده گویى ، از شهوت کلام سرچشمه مى گیرد و این اشتها به سخن گفتن ، خطرهایى چون غیبت ، دروغ ، فرو رفتن در باطل و…را در پى دارد.کسانى که شهوت سخن گفتن دارند، بسیار آسان تر از دیگران به گفتار حرام دچار مى شوند. روشن است که بیهوده گویى و پر گویى ، انسان را به وادى گناه نزدیک مى سازد؛ زیرا سخن درست ، اندک است و شخص پر گو براى سخن گفتن ، به نادرست روى مى آورد؛ چنان که پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید: من کثر کلامه کثر سقطه و من کثر سقطه کثرت ذنوبه و من کثرت ذنوبه کانت النار اولى به . کسى که بسیار سخن گوید، خطایش فراوان مى شود و کسى که خطایش ‍ فراوان شود کار بیهوده اش فزونى مى گیرد و کسى که بیهوده کارى اش فزونى گیرد، دروغش افزون مى شود و کسى که دروغش فراوان شود، گناهانش ‍ بسیار مى شود…. گویا بیهوده گویان ، سخن را جزو رفتار خویش به شمار نمى آورند و براى همین است که به وادى هولناک گناه کشیده مى شوند.رسول خدامى فرماید: من لم یحسب کلامه من عمله کثرت خطایاه و حضر عذابه . هر کس سخنش را از رفتارش به شمار نیاورد، خطاهایش زیاد و عذابش ‍ حاضر مى شود. ۵ – دورى از رحمت الهی بیهوده گویى ، انسان را از رحمت خداوند دور مى سازد. همان گونه که گذشت ، رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در حدیث معراج فرمود: بر در پنجم دوزخ نوشته شده بود: درباره آن چه به کارت نیاید [= براى تو بى فایده است ]، بسیار سخن مگو که از رحمت خدا ساقط مى شوى . اخلاق الاهی جلد چهارم آفات زبان//استاد ایت الله مجتبی تهرانی #آیت_الله_مجتبی_تهرانی ✅✅ ادامه دارد... 🍃🍃🍃➖➖➖🍃🍃🍃 ✨✨✨✨✨