«آرام نیست یک نفَس‌م در فِراقِ تو» ملاحظاتی در ترجمه دعاهای روزهای پانزدهم تا بیستم ▪️ مهم‌ترین دغدغه هنگام ترجمه دعاهای روزانه ماه رمضان، کماکان، فراتر رفتن از قوافی زیبا و حفظ رابطه معنایی میان بندهای هر دعا ست. چیزی که در هیچ‌یک از ترجمه‌های پیشین رعایت نشده است. چند نکته در این زمینه: ▪️▫️ در دعای روز پانزدهم، گوینده از خدا می‌خواهد بر ترس خود چیره شود و فرصت راز و نیاز با او را از عمق دل بیاید؛ گویی حتی در خلوت خود با خدا نیز شهامت روبه‌رو شدن با حقیقت آن‌چه در دل پنهان داشته را ندارد! این یک آموزه مهم روان‌شناختی برای خودسازی ست: آدمی شهامت دیدن درون خود را ندارد و خویشتن را حتی در شخصی‌ترین لحظات، فریب می‌دهد. ▪️▫️ در دعای روز شانزدهم، دغدغه گوینده، هم‌نشینی با نیکان و دوری از دوستی بدان است و این را مایهٔ آرامش خویش می‌داند. این نیز یک آموزه مهم اجتماعی ست که یافتن روابط انسانی سالم، در عین حال که برای رسیدن به آرامش ضروری ست، موهبتی ست که به سادگی به دست نمی‌آید و نیازمند تلاش آگاهانه و فعال است. ▪️▫️ دعای روز هفدهم ۲ نکته مهم دارد: نخست این‌که کردار نیک (عمل صالح) شرط استجابت دعا ست. دیگر این‌که به زبان آوردن آرزوها و نیازها در دعا اهمیتی ندارد و آن چه آرزو و نیاز حقیقی فرد است، به شرط کردار نیکو، بدون گفتن نیز برآورده می‌شود. ▪️▫️ دعای روز هجدهم یک قطعه ادبی درخشان و یک شاه‌کار بلاغی ست: چشمان فرد با سحر بیدار می‌شود، دل‌ش با سپیده‌دمان می‌تپد و با برآمدن آفتاب، تمام وجود فرد با نور الهی پر می‌گیرد... ▪️▫️ در دعای روز نوزدهم، گوینده دست‌ش را به کار خیر می‌گشاید اما نگران است که دست او را پس بزنند و نیکوکاری‌ش پذیرفته نگردد. ▪️▫️ در دعای روز بیستم، گوینده می‌خواهد از بی‌قراری دوزخ‌وار دنیا به آرامش بهشتی تلاوت قرآن بگریزد... ▪️▪️ شاعری گم‌نام به سبک باباطاهر سروده: خدایا دانشی ده؛ غم نگیرم، بده آرامشی؛ ماتم نگیرم، خدایا از شهامت بی‌نصیب ام، شهامت ده که آرامش بگیرم! یافتن آرامش در خلوت خویش با خدا، در سایه‌سار دعا، در پرتو نیکوکاری، در گلبانگ قرآن... همه نیازمند شهامت حقیقی ست؛ که چیزی نیست جز صداقت با خویشتن. از مولوی: با من صنما دل یک‌دله کن؛ گر سر ننهم، آن‌گه گله کن... توفیق چنین بندگی نصیب‌مان باد... (ترجمه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان در کانال «خیابان خدمت») @khdmtgzr ‌ ‌

دعای روز بیست‌ویکم ماه مبارک رمضان اللّهُمَّ اجعَل لی فیهِ إِلى مَرضاتِکَ دلیلاً وَ لاتَجعَل لِلشَّیطانِ فیهِ عَلَیَّ سَبیلاً وَ اجعَلِ الجَنَّةَ لی مَنزِلاً وَ مَقیلاً یا قاضیَ حَوائِجِ الطّالِبین خدایا امروز راهی به خشنودى‌ت بر من بنما راهی که شیطان وسوسه از آن دور باشد راهی که به سرمنزل بهشت آرامش برسد که تویى برآورنده خواهش خواهندگان «خیابان خدمت» | @khdmtgzr ‌

دعای روز بیست‌ودوم ماه مبارک رمضان اللّهُمَّ افتَح لی فیهِ أَبوابَ فَضلِک وَ أَنـزِل عَلَیَّ فیهِ بَرَکاتِک وَ وَفِّقنی فیهِ لِمَوجِباتِ مَرضاتِک وَ اسکِنّی فیهِ بُحبوحاتِ جَنّاتِک یا مُجیبَ دَعوَةِ المُضطَرّین خدایا امروز درهاى آسمان کَرَم‌ت را بر من بگشا و چنان برکاتت را بر من بباران که به جان‌مایهٔ خشنودی‌ت دست یابم و در دل بهشت آرام‌ت مأوا گیرم که تویى تو؛ برآورنده دعاى بی‌چارگان «خیابان خدمت» | @khdmtgzr ‌

دعای روز بیست‌وسوم ماه مبارک رمضان اللّهُمَّ اغسِلنی فیهِ مِنَ الذُّنوب وَ طَهِّرْنی فیهِ مِنَ العُیوب وَ امتَحِن قَلبی فیهِ بِتَقوَى القُلوب یا مُقیلَ عَثَراتِ المُذنِبین خدایا امروز، نخست گناهان‌م را بشوی؛ سپس از کژی‌ها پاک‌م کن؛ آن‌گاه دل‌م را به حق‌پذیری بیازمای... که همیشه از لغزش ما گنهکاران چشم‌پوشی کرده‌ای «خیابان خدمت» | @khdmtgzr ‌

دعای روز بیست‌وچهارم ماه مبارک رمضان اللّهُمّ إِنّی أَسئَلُکَ فیهِ ما یُرضیک وَ أَعوذُ بِکَ مِمّا یُؤذیک وَ أَسئَلُکَ التَّوفیقَ فیهِ لِأَن أُطیعَکَ وَ لاأُعصیک یا جَوادَ السّائِلین خدایا امروز از تو مایه خشنودی خودت را می‌خواهم؛ دوری از مایه آزار و ناخشنودی‌ت را؛ و بخت آن که فرمان‌ت برم و نافرمانى‌ت نکنم... ببین؛ وقتی از تو چیزی می‌خواهند نه نمی‌گویی! «خیابان خدمت» | @khdmtgzr ‌

«دیدم "و" آن چشم دل‌سیه که تو داری...» ملاحظاتی در ترجمه دعاهای روزهای بیست‌ویکم تا بیست‌وچهام ▪️ پرتکرارترین واژه در متن دعاهای ماه رمضان یک حرف است: حرف «واو». در درس‌های دستور زبان، همواره شنیده و خوانده‌ایم که حروف، بر خلاف اسامی و افعال، معنای مستقل ندارند و مثلا حرف «واو» صرفا برای عطف یا همراهی واژگان دو سوی خود به کار می‌رود. در زبان عربی برای حرف «واو» تا ۱۵ معنا برشمرده‌اند؛ مانند واو استیناف، واو حالیه و... که همه کمابیش از همین دست اند. اما اخیرا توجه ادیبان و زبان‌شناسان به معانی پیچیده‌تر حروف از جمله حرف «واو» روزافزون شده است. چند نکته در این زمینه: ▪️▫️ در آیات متعددی از قرآن کریم حرف «واو» قبل از «لام» تعلیل آمده است. مثلا: «هذا بَلاَغٌ لِّلنّاسِ وَلِیُنذَرُوا» (این اتمام حجت با مردمان است که آگاه شوند). این کاربرد حرف «واو» با هیچ‌یک از معانی شناخته‌شده این حرف منطبق نیست و به‌نظر می‌رسد حرف «واو» در جمله زائد است. نحویون عرب و مفسران قرآن، قرن‌ها درباره «واو زائده» بحث کرده‌اند. اخیرا محققینی گفته‌اند این ویژگی سبک‌ساز قرآن است، اما کماکان درباره معنای این «واو» سردرگمی وجود دارد... ▪️▫️ در شعر حافظ نیز از این «واو»های به‌ظاهر زائد، فراوان به چشم می‌خورد: دفتر دانش ما جمله بشویید به می که فلک دیدم "و" در قصد دل دانا بود... یا: دیدم "و" آن چشم دل‌سیه که تو داری جانب هیچ آشنا نگاه ندارد... فاضل نام‌آشنایی دراین‌باره گفته: ««این واو از آن واوهای اختراعی حافظ است... یعنی دیدم و دانستم و فهمیدم و... مسلم شد...» محققان دیگر نیز در جست‌وجوی معانی جدید و نامکشوف حرف «واو» در زبان حافظ کوشیده‌اند... ▪️▫️ می‌دانیم که زبان حافظ بسیار وام‌دار قرآن است و اساسا تخلص او به «حافظ» به دلیل انس او با قرآن و قرار داشتن او در زمره حافظان کل قرآن است: «عشق‌ت رسد به فریاد گر خود بسان حافظ؛ قرآن ز بر بخوانی در چارده روایت». نگارنده به‌عنوان یک پیشنهاد پژوهشی، معنایی جدید بر این هر دو «واو» برمی‌نهد که از جنس «توالی تعلیلی» ست. یعنی حالا که گزاره نخست به کرسی نشسته می‌توان از گزاره دوم سخن گفت. نکته این‌جا ست که برای حفظ ارتباط معنایی میان بندهای دعاهای روزانه ماه رمضان، اغلب می‌باید حرف «واو» را در ابتدای بندها، از همین نوع بگیریم. (پیوستگی بندها و انتخاب واژگان و لحن در این ترجمه‌ها تنها ذوقی نیست و مبنای روشن زبان‌شناختی دارد.) ▪️▫️ در دعاهای روزهای ۲۱ تا ۲۴ ماه مبارک رمضان، گوینده مکرر و با اصرار از خدا می‌خواهد خودش راه جلب رضایت خود را پیش پای او بگذارد؛ وسوسه‌های شیطانی را دور کند؛ او را پاک کند؛ لغزش‌هایش را نادیده بگیرد... تا نهایتا به آرامش بهشتی دست یابد. در پایان هر دعا نیز به خداوند تأکید می‌کند: ببین! تو دعاها را بی‌پاسخ نمی‌گذاری! گویی می‌خواهد مسئولیت نداشتن شرایط استجابت دعا را نیز بر دوش مخاطب که خداوند خطابخش است بگذارد و به‌اصطلاح عامیانه، او را بر سر غیرت آورد! مَخلص کلام از قول شاعری گم‌نام: «خدایا چنان کن سرانجام کار؛ تو خشنود باشی و ما رستگار»... (ترجمه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان در کانال «خیابان خدمت») @khdmtgzr ‌ ‌

دعای روز بیست‌وپنجم ماه مبارک رمضان اللّهُمَّ اجعَلنی فیهِ مُحِبّاً لِأَولِیائِک وَ مُعادِیاً لِأَعدائِک مُستَنّاً بِسُنَّةِ خاتَمِ اَنبِیائِک یا عاصِمَ قُلوبِ النَّبِیّین خدایا امروز با دوستان‌ت دوست باشم؛ و با دشمنان‌ت دشمن؛ چنان که آخرین پیامبرت بود... چنان که بند دل پیامبران‌ت را می‌بندی... «خیابان خدمت» | @khdmtgzr ‌

دعای روز بیست‌وششم ماه مبارک رمضان اللّهُمَّ اجعَل سَعیی فیهِ مَشکوراً وَ ذَنبی فیهِ مَغفوراً وَ عَمَلی فیهِ مَقبولاً وَ عَیبی فیهِ مَستوراً یا أَسمَعَ السّامِعین خدایا کوشش‌های امروزم را بر دیدگان خلق بنه: گناهان‌م را مگیر؛ رفتارم را بپذیر؛ و کژی‌هایم را بپوشان... که تویى شنواترین شنوایان «خیابان خدمت» | @khdmtgzr ‌ ‌

دعای روز بیست‌وهفتم ماه مبارک رمضان اللّهُمَّ ارزُقنی فیهِ فَضلَ لَیلَةِ القَدر و صَیِّر أُموری فیهِ مِنَ العُسرِ اِلىَ الیُسر وَ اقبَل مَعاذیری وَ حُطَّ عَنِّی الذَّنبَ وَ الوِزر یا رَئوفاً بِعِبادِهِ الصّالِحین خدایا مرا امروز بخت شب قدر ده: دشوار کاروبارم را آسان کن؛ بهانه‌هایم را بپذیر؛ و بار دست‌وپاگیر گناهان را از دوش‌م بردار... که تویى دل‌جوی بندگان سزاوار «خیابان خدمت» | @khdmtgzr ‌ ‌

دعای روز بیست‌وهشتم ماه مبارک رمضان اللّهُمَّ وَفِّر حَظّی فيهِ مِنَ النَّوافِل وَ أَكرِمنِی فيهِ بِإِحضارِ المَسائِل وَ قَرِّب فيهِ وَسيلَتِی إِلَيكَ مِن بَينِ الوَسائِل يا مَن لايَشغَلُهُ إِلحاحُ المُلِحّين خدایا امروز از مستحبات سرشارم کن و مرا با پاسخ درخواست‌هایم بزرگ دار و از همه اسباب، مرا در کار خویش بدار ای که پافشاری پای‌فشارندگان او را سببی نیست! «خیابان خدمت» | @khdmtgzr ‌ ‌

دعای روز بیست‌ونهم ماه مبارک رمضان اللّهُمَّ غَشِّنی بِالرَّحمَة وَ ارزُقنی فیهِ التَّوفیقِ وَ العِصمَة وَ طَهِّر قَلبی مِن غَیاهِبِ التُّهمَة یا رَحیماً بِعِبادِهِ المُؤمِنین خدایا امروز مرا در عشق خود بپیچ: بخت پاک‌دامنی‌م ده؛ دل‌م را از انگ بدگمانی پاک دار؛ که تویى دل‌نواز بندگان باورمند «خیابان خدمت» | @khdmtgzr ‌

‌ 📚 این هفته: مطهری‌خوانی 📚 گفت‌وگوی علم و دین در آینـه کتاب و کتاب‌خوانی | نشست هفدهم 🗓 سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت | ساعت ۱۳:۳۰ 📍 کتاب‌خانه مرکزی دانش‌گاه شریف | طبقه ۳ | سالن توس ▪️ ارائه: علی‌قنـواتی ▪️ درباره نشست ▫️ آیا اندیشه مطهری برای مسائل امروز پاسخی دارد؟ از میراث معلم شهید چه باقی مانده است؟ در نشست مطهری‌خوانی این هفته، هم‌زمان با ۴۵مین سال‌گرد شهادت او، پاسخ این پرسش‌ها را با مرور آثارش جست‌جو می‌کنیم... ▪️ دارای امتیاز نخبگی بنیاد ملی نخبگان ▫️ ثبت‌نام ورود به دانشگاه ▫️ حضور مجازی در برنامه ▫️ کانال نشست‌ها در تلگرام ▫️ «حلقه مطالعاتی دیدار» ‌ ‌